تاثیر مراحل فنولوژیک بر کیفیت علوفه چند گونه مرتعی در منطقه جلگه‌ای ساری

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

محمدرضا طاطیان ¹ , رضا تمرتاش ² , حسین آقاجان تبار عالی ³ , سیدجابر نبوی ⁴

1 - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
2 - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
3 - عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
4 - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

تاریخ دریافت : 1394/04/06 تاریخ پذیرش : 1394/08/13 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: فنولوژی, کیفیت علوفه, پروتئین خام,

چکیده مقاله :

تعیین کیفیت علوفه از عوامل مهم در مدیریت صحیح مراتع است. گونه‌های مرتعی در مکان‌ها و زمان‌های مختلف، کیفیت علوفه ای متفاوتی دارند . در ارزیابی مراتع و برنامه ریزی برای تهیه مواد مغذی مورد نیاز دام بسته به فصل چرا و محاسبه ظرفیت چرایی، آگاهی از کیفیت علوفه گیاهان غالب منطقه ضروری است. این پژوهش در منطقه جلگه ای ساری انجام شده و کیفیت علوفه ای چهار گونه مرتعی شامل یونجه معمولی ( (Medicago sativa L.، اسپرس (Onobrychis sativa L.)، شبدرسفبد (Trifolium repens L.) و یونجه یکساله حلزونی (Medicago scutellata L.) بررسی شده است. نمونه برداری از گونه ها در سه مرحله رشد رویشی، گلدهی و بذردهی صورت پذیرفت و سپس به منظور تعیین شاخص های کیفیت علوفه که شامل پروتئین خام ((CP، دیواره سلولی منهای همی سلولز(ADF)، ماده خشک گوارش‌پذیر (DMD) و انرژی متابولیسمی (ME) بودند، مورد تجزیه شیمیایی قرار گرقتند. نتایج نشان داد که تأثیر مرحلة رشد فنولوژیکی بر شاخص‌های ADF و DMD مشخص‌‌تر از سایر شاخص‌ها بود، به نحوی که درصد ADF در گونه‌های اسپرس و شبدر سفید در مراحل انتهایی رشد نسبت به ابتدایی آن افزایش و میزان DMD نیز در این گونه‌ها کاهش معنی‌دار نشان داد. به طور کلی گونه شبدر سفید در شروع دوره رشد و گلدهی غذایی ‌ بالاتری نسبت به سایر گونه‌ها داشت.

چکیده انگلیسی:

Determining forage quality is an important factor for proper management of rangelands. Information on forage quality of key species is necessary to assess rangelands to supply the feedstock requirements of livestock which depends on growth season and rangeland grazing capacity. This research was conducted in Sari plain region at three growth stages of four rangeland species, including white clover (Trifolium repens L.), sainfoin (Onobrychis sativa), snail medic (Medicago scutellata), and common alfalfa (Medicago sativa) which have three life forms. The samples were randomly collected at three phenological growth stages (vegetative growth, flowering and seed formation). Then chemical analysis was accomplished to determine the contents of crude protein (CP), acid detergent fiber (ADF), dry matter digestiblity (DMD) and metabolic energy (ME). The results showed that the effect of phenological growth stages on forage quality indicators including cell wall free hemicelluloses and digestible dry matter were significantly higher than other indicators. The percentage of ADF on sainfoin and white clover species increased in the later compared to earlier growth stages. Percentage of DMP significantly reduced during phenological stages in these species. White clover had the most nutritive value than other species in beginning of growth and flowering stages.