نقش واسطه‌ای آگاهی فراشناختی در رابطه بین اثربخشی مدرسه و خوش‌بینی تحصیلی دانش‌آموزان

محورهای موضوعی : برنامه درسی

مهسا محمودی مشایی ¹ , مائده ابراهیمی زاهد ² , زهرا صدری ³ , محمدرضا زائری بهروز ⁴ , عباس نجفی پور تابستانق ⁵

1 - کارشناسی ارشد، رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - کارشناس ارشد گروه روانشناسی عمومی، دانشگاه پیام نور اسلامشهر، تهران، ایران
3 - کارشناس ارشد گروه روانشناسی تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
4 - کارشناسی گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور اسدآباد، همدان، ایران.
5 - کارشناس ارشد گروه روانشناسی عمومی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران

تاریخ دریافت : 1402/11/15 تاریخ پذیرش : 1402/11/15 تاریخ انتشار : 1402/07/01

کلید واژه: دانش‌آموزان, آگاهی فراشناختی, خوش‌بینی تحصیلی, اثربخشی مدرسه,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای آگاهی فراشناختی در رابطه بین اثربخشی مدرسه و خوش‌بینی تحصیلی دانش‌آموزان بود. روش پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان پایه یازدهم دوره دوم متوسطه منطقه یک شهر زنجان در سال تحصیلی 1402-1401 به تعداد 5600 نفر بودند که از بین آنها به روش نمونه گیری در دسترس و بر اساس جدول مورگان و بعد از مشورت با اساتید دانشگاهی تعداد 300 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش برای جمع آوری داده‌ها سه پرسشنامه اثربخشی مدرسه هوی (2009)، خوش بینی تحصیلی تچانن- موران (2013) و خودآگاهی فراشناختی مختاری و ریچارد (2002) بود. برای تحلیل داده‌ها از مدل‌های ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی استفاده گردید. نتایج تحلیل‌ها نشان داد که اثرات مستقیم اثربخشی مدرسه بر خوش بینی تحصیلی (96/4t=، 000/۰p=) و خودآگاهی فراشناختی (38/4t=، 02/۰p=) ، و آگاهی فراشناختی بر خوش بینی تحصیلی (96/9t=، 000/۰p=) معنادار بود. همچنین اثر غیرمستقیم اثربخشی مدرسه بر خو ش بینی تحصیلی با میانجیگری خودآگاهی فراشناختی نیز معنادار بود (37/9t=، 001/۰p=). در نهایت، مدل پیشنهادی از برازش مطلوب برخوردار است. بنا بر یافته‌های پژوهش، اثربخشی مدرسه یکی از متغیرهای مهم و تأثیرگذار در تبیین خوش بینی تحصیلی دانش‌آموزان است که این اثر را به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق بهبود آگاهی فراشناختی صورت می‌دهد.

چکیده انگلیسی:

The aim of the present study was to determine the mediating role of metacognitive awareness in the relationship between school effectiveness and students' academic optimism. The method of the research was descriptive correlational. The statistical population included all students of the 11th grade of the second period of secondary school in Zanjan in the academic year of 2022-2023 totaling to 5600 people, of which 300 people were recruited based on Morgan’s table after consulting with university professors. The research tools for data collection were three school effectiveness questionnaires of Hoy (2009), Techanen-Moran (2013) academic optimism and Mokhtari and Richard (2002) metacognitive self-awareness. Structural models with partial least squares approach were used for data analysis. The results of the analysis showed that the direct effects of school effectiveness on academic optimism (t=4.96, p=0.000) and metacognitive self-awareness (t=4.38, p=0.02), and metacognitive awareness on academic optimism (t=9.96, p = 0.000) were significant. Also, the indirect effect of school effectiveness on academic optimism with the mediation of metacognitive self-awareness was also significant (t=9.37, p=0.001). Finally, the proposed model has a good fit.