شناسایی و اولویت بندی نیاز‌های دانشجویان در عناصر برنامه‌درسی دروس عمومی

محورهای موضوعی : برنامه درسی

یعقوب عزیزی ¹ , علیرضا صادقی ² , حسین عبداللهی ³

1 - دانشجوی دکتری، گروه مطالعات برنامه درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. ایران. (نویسنده مسئول)
2 - عضو هیات علمی، گروه مطالعات برنامه درسی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. ایران.
3 - عضو هیات علمی، گروه مدیریت آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران. ایران.

تاریخ دریافت : 1401/01/29 تاریخ پذیرش : 1401/03/01 تاریخ انتشار : 1401/05/01

کلید واژه: برنامه درسی, آموزش عالی, اولویت‌بندی, نیازسنجی, عناصر برنامه‌درسی, دروس عمومی,

چکیده مقاله :

این پژوهش، با هدف شناسایی و اولویت‌بندی نیازهای دانشجویان در عناصر برنامه‌درسی دروس عمومی دانشگاه‌های شهر تهران انجام شده‌است.که چهار عنصر اصلی برنامه‌درسی شامل (اهداف، محتوا، روش تدریس، ارزشیابی) دروس عمومی مورد بررسی قرار گرفته‌اند. روش مورد استفاده در این پژوهش کمی و از نوع توصیفی-‌پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه‌های تهران و اساتید دروس عمومی در این دانشگاه‌ها می‌باشد. حجم نمونه شامل 20 نفر از اساتید که از روش نمونه‌گیری هدفمند و 384 نفر دانشجو که بر اساس مدل مورگان انتخاب شده اند، ‌ابزار جمع آوری داده‌ها نیز شامل بررسی اسناد، مصاحبه و پرسشنامه محقق ساخته می‌باشد. در تحلیل داده‌های تحقیق از دو روش آماری توصیفی و آمار استنباطی ( آزمون فریدمن برای اولویت بندی نیازها) استفاده شده‌است. یافته‎های پژوهش، مهم ترین نیاز آموزشی دانشجویان را در چهار عنصر هدف، محتوا، روش تدریس و ارزشیابی به ترتیب زیر نشان می‌دهد: دانشجویان و اساتید مهم ترین نیاز خود را در بخش اهداف دروس ‌عمومی قابلیت انعطاف با نیازهای درحال تغییر جامعه در بخش‌های مختلف(اقتصادی،فرهنگی،آموزشی و غیره)، و توجه به پرورش توانایی‌های مهارتی دانشجویان دانستند، در محتوا، ارائه محتوای دروس عمومی با توجه به دانش و اطلاعات جدید و به روز، تاکید بر محتوای دروس عمومی برای رشد بینش و فرهنگ دانشجویان، مهم ترین نیاز دانسته شد، در روش تدریس استفاده ازروش تدریسی که به پرورش مهارت فکری، قدرت خلاقیت و ابتکار در دانشجویان بپردازد و نیز استفاده ازروش‌های تدریس مورد استفاده در دروس عمومی متناسب با موضوعات مورد تدریس، مهمترین نیاز دانستند، در روش ارزشیابی، استفاده اساتید از روش های ارزشیابی به طور مستمر و مناسب عناوین درسی، به طور مشترک مهم ترین نیاز دانسته شد. این یافته‌ها می‌تواند در ارتقای کیفیت دروس عمومی و انطباق آن با نیازهای دانشجویان اثربخشی بالایی در جامعه ایجاد کند و اهمیت و ارزش این دروس را در میان دانشجویان بالا ببرد.

چکیده انگلیسی:

The aim of this study was to identify and prioritize the needs of students in the elements of the curriculum of general courses of universities in Tehran. In this study, the four main elements of the curriculum including (goals, content, teaching method, evaluation) of general courses have been analyzed. The method used in this research is quantitative and descriptive-survey type. The statistical population of this study includes all students of universities in Tehran and professors of general courses in the same universities. The sample included 20 professors and 384 students selected based on Morgan's Table, The data collection tool included reviewing documents, interviews, and a researcher-made questionnaire. For analyzing the data, descriptive and inferential statistics (Friedman test to prioritize needs) were utilized. The findings revealed the most important educational needs of students in the four elements of purpose, content, teaching method and evaluation in the following order: Students and professors believed that the most important need regarding the goals of general courses is its flexibility with the changing needs of society in various sections (economic, cultural, educational, etc.), and also, paying attention to cultivating students’ skills. Considering the content, enriching the content of general courses with new and up-to-date knowledge and information, emphasizing the content for flourishing students’ insight and culture, were deemed as the most important needs. Considering the teaching method, using teaching methods that develop students’ intellectual skills, creativity and innovation, as well as teaching methods appropriate for the topics taught, were mentioned as the most important needs. Finally, for evaluation, professors’ use of continuous and appropriate evaluation of course subjects was unanimously considered to be the most important need. The findings can contribute to improvement of general courses quality and their correspondence with students’ needs which will add to the worth and significance of them among students.