تاملی بر مبانی نقض از صلاحیت در مقررات دادرسی کیفری ایران با نگاهی بر مقررات فرانسه

محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه

عباسعلی قریانیان ¹ , علی مزیدی ² , سید مهدی منصوری ³

1 - دانشجوی دکتری حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران. ( نویسنده مسئول)، [e-mail]
2 - استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران. (استاد راهنما)، [e-mail]
3 - استادیار گروه حقوق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران. (استاد راهنما)، [e-mail]

تاریخ دریافت : 1401/04/27 تاریخ پذیرش : 1401/05/25 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: مبانی, فرانسه, صلاحیت, قانون آئین دادرسی کیفری, عدول از صلاحیت,

چکیده مقاله :

یکی از جلوه هایِ مهم پاسداشت حق هایِ فردی، حق بر دادرسی عادلانه است. رعایت قواعد صلاحت به عنوان یکی از قواعد آمره از جمله اصول دادرسی عادلانه شناخته می شود که نقضِ آن به طور استثنایی در قانون آئین دادرسی کیفری ایران و فرانسه در قالب نقض از صلاحیت ذاتی و محلی مورد شناسایی قرار گرفته است. پرسش اصلی در این نوشتار این است که مبنای نقض از صلاحیت چیست؟ در این نوشتار با روشی توصیفی - تحلیلی به بررسی موارد نقض از صلاحیت در قانون آئین دادرسی کیفری ایران و فرانسه پرداخته و از این رهگذر بدین نتیجه نائل آمده ایم که دو بینانِ مهمِ حقوق فردی و امنیت عمومی را می توان به عنوان بنیادهای نقض از صلاحیت نام برد. گاهی حکومت برای حفظ حقوق متهم در راستای دادرسی عادلانه قواعد صلاحیت را کنار می گذارد، گاهی نیز حکومت برای نظم و امنیت عمومی از قواعد صلاحیت عبور می کند. مورد اخیر یکی از مواردی است که به دلیل مشخص نبودن گسترۀ آن می تواند موجبات نقض حقوق متهمین را فراهم آورد.

چکیده انگلیسی:

One of the important manifestations of protecting individual rights is the right to a fair trial. Complying with the rules of competence is known as one of the mandatory rules among the principles of fair proceedings, the violation of which has been exceptionally recognized in the criminal procedure law of Iran and France in the form of deviation from inherent and local jurisdiction. The main question in this article is what is the basis of disqualification? In this article, with a descriptive-analytical method, we have investigated cases of deviation from jurisdiction in the criminal procedure law of Iran and France, and we have come to the conclusion that the two important viewpoints of individual rights and public security can be used as the foundations of deviation. He mentioned the qualification. Sometimes the government ignores the rules of jurisdiction in order to protect the rights of the accused in order to have a fair trial, and sometimes the government overrides the rules of jurisdiction for order and public security. The latter case is one of the cases that, due to its unclear scope, can cause the violation of the rights of the defendants.