تبیین ابعاد و مولفههای جایگاه حقوق مالکیت فکری در نظام حقوق بین‌الملل عمومی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقه
پژمان میرکریمی
1
(
دانشجوی دکتری حقوق بین‌الملل عمومی، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران. pmk.zarasvand@gmail.com
)
سیدباقر میرعباسی
2
(
استاد، گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران (نویسنده مسئول): mirabasi@ut.ac.ir
)
مریم مرادی
3
(
استادیار، گروه حقوق، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران.maryam.moradi@iauqeshm.ac.ir
)
کلید واژه: حقوق مالکیت فکری, حقوق بین الملل, تعهدات بین‌المللی, صلح و امنیت جهانی,
چکیده مقاله :
هدف از پژوهش حاضر، تبیین ابعاد و مولفه های جایگاه حقوق مالکیت فکری در نظام حقوق بین‌الملل عمومی می باشد. رسالت عظیم حقوق بین‌الملل در غایت، استقرار نظم، صلح و امنیت جهانی است که امروزه یکی از اساسی‌ترین نگرانی‌های بشریت به شمار می‌رود. حقوق مالکیت فکری نیز پلی میان حقوق بین‌الملل و حقوق خصوصی است، خود از حمایت‌های قوانین بین‌المللی برخوردار است و هم‌اکنون به جهت کاربرد بی‌حد و مرز آن از مهم‌ترین مسائل عصر حاضر به شمار می‌رود؛ اهمیت آن زمانی بیشتر مبرهن می‌گردد که در عرصه بین‌الملل مرزهای جغرافیایی را شکسته موجبات رشد، پیشرفت‌های علمی را برای کشورها به ارمغان می‌آورد و اثر خود را از کشوری به کشور دیگر به نمایش می‌گذارد. اما حقوق مالکیت فکری با چنین ابعاد گسترده‌ای چه نقش و جایگاهی بر مهم‌ترین غایت و مأموریت نظام حقوق بین‌الملل یعنی تحقق نظم، صلح و امنیت جهانی دارد؟ در این پژوهش با بررسی جایگاه حقوق مالکیت فکری در نظام حقوق بین‌الملل این مهم منتج گردید که حقوق مالکیت فکری در کنار آثار مثبت خود بر ایفای تعهدات بین‌المللی، آثار منفی نیز بر این تعهدات داشته و در برخی از مصادیق آثار خود منجر به نقض تعهدات بین‌المللی می‌گردد و صلح و امنیت جهانی را به خطر می‌افکند. تولید، اختراع، استفاده و گسترش سلاح های کشتار جمعی توسط مالکان حقوق مالکیت فکری، اختصاص انحصاری تولید دارو، تجهیزات پزشکی، واکسن و تحریم آن برای کشورهای دیگر، نمونه‌هایی از نقض صلح و امنیت جهانی است که متاسفانه در مقررات بین‌المللی مالکیت فکری نه تنها ضمانت اجرایی برای بازدارندگی از این موارد وجود ندارد، بلکه بعضاً راه چنین اقدامات نقضی را باز گذاشته است. در این مقاله نگارندگان به شیوه توصیفی - تحلیلی به تبیین این موارد اشاره داشته اند.
The purpose of this research is to explain the dimensions and components of the position of intellectual property rights in the general international law system. In the end, the great mission of international law is the establishment of order, peace and security in the world, which is considered one of the most fundamental concerns of humanity today. Intellectual property rights are also a bridge between international law and private law, it is protected by international laws and is considered one of the most important issues of the present age due to its limitless application. Its importance is more evident when it breaks geographical borders in the international arena, brings growth, scientific progress to countries and shows its effect from one country to another. But what is the role and position of intellectual property rights with such broad dimensions on the most important goal and mission of the international law system, which is the realization of global order, peace and security? In this research, by examining the place of intellectual property rights in the international legal system, it was concluded that intellectual property rights, in addition to their positive effects on the fulfillment of international obligations, also have negative effects on these obligations and in some cases, their effects lead to the violation of international obligations. and endangers global peace and security. The production, invention, use and expansion of weapons of mass destruction by the owners of intellectual property rights, monopolizing the production of drugs, medical equipment, vaccines and
_||_
