تحلیل جامعه‌شناختی ذائقه های دینی مردم ایران

محورهای موضوعی : خانواده

ابوالفضل احمدی ¹ (دانشجوی دکترای جامعه شناسی فرهنگی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران.)
مهرداد نوابخش ² (استاد گروه جامعه‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
عبدالرضا ادهمی ³ (دانشیار گروه علوم اجتماعی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/04/22 تاریخ پذیرش : 1398/11/08 تاریخ انتشار : 1398/12/28

کلید واژه: دین, رفتار دینی, ذائقه‌ی دینی, اجتماعات دینی,

چکیده مقاله :

این مقاله پژوهشی اکتشافی است که در صدد تبیین نقش ذوق یا سلیقه در اعمال و رفتارهای دینی مردم جامعه ایران می‌باشد؛ به این منظور، ضمن مطالعه‌ی اسنادی، با استفاده ازنمونه گیری غیراحتمالیِ هدفمند و گزینشی، با 15 نفر از اساتید مبرز حوزه‌های علمیه‌ی تهران و قم نیز مصاحبه‌ی عمیق و نیمه ساخت‌یافته به عمل آمده و داده‌های گردآوری شده با استفاده ازروش تحلیل محتوای کیفی مورد واکاوی قرار گرفته است. برخی ازیافته‌های این پژوهش عبارت است از: آداب و رفتار اسلامی، مشحون از سلیقه‌ی دینداران است، به گونه‌ای که افراد با توجه به ذوق و تمایلات درونی خود، در فضا و اجتماعات دینی قرار گرفته و ضمن افزایش سرمایه‌ی دینی خود، بتوانند با انتخاب اعمال و رفتار دینی که با ذوق و ترجیحات درونی آنان نیز تناسب دارد، تکالیف دینی خود را با خرسندی اداء نموده و ارزش‌های دینی را در جامعه منعکس نمایند. بنابراین، رفتاری که درحیطه ی مستحبات و اعمال دینی افراد می‌گنجد، همان آداب اسلامی است که نمودی اجتماعی داشته و از منظر جامعه‌شناختی نیز عینیت‌یافته‌ی ذوق و سلیقه‌ی افراد می‌باشد. از دیگر یافته‌های این پژوهش نیز می‌توان به شناساییِ ویژگی‌ها، الزامات، عوامل مؤثر در شکل‌گیری و تقویت سلیقه‌ی دینی و هم‌چنین، شناسایی مصادیق سلیقه‌ی دینی برتر در قرآن کریم اشاره نمود.

چکیده انگلیسی:

This article is an exploratory research that seeks to explain the role of taste in the religious practices and practices of people in the society; for this purpose, by studying the documents, using the purposeful and selective inference, with 15 people from the seminary of Tehran And Qom also conducted a deep and semi-structured interview and the collected data was analyzed using a qualitative content analysis method. Some of the findings of this study are: Islamic customs and practices are of the taste of the religion, in such a way that individuals, in the light of their inner desires and attitudes, are placed in the religious and religious communities and can increase their religious capital by Choosing religious practices and practices that are fit for their inner taste and preferences will fulfill their religious duties with pleasure and reflect religious values ​​in society. Therefore, the behavior that falls within the scope of the religious demands of the people is the same as the Islamic customs that have a social image and, from the point of view of the cognitive society, are also objectified to the taste and taste of individuals.