تأثیر اعتماد به دولت بر تمکین داوطلبانه مؤدیان مالیاتی با نقش میانجی ادراک عدالت مالیاتی

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

فرناز حاج محمود عطار ¹ , وحید آرایی ²

1 - گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1401/07/29 تاریخ پذیرش : 1401/09/30 تاریخ انتشار : 1401/10/01

کلید واژه: مؤدیان مالیاتی, تمکین داوطلبانه, ادراک عدالت مالیاتی, واژه‌های کلیدی: اعتماد به دولت,

چکیده مقاله :

چکیده اهمیت و نیاز به تمکین مالیاتی و شناسایی مؤدیان جدید با توجه به شرایط محیط اقتصادی، بیش از پیش افزایش یافته است و تمام دولت ها در سراسر جهان باید تلاش کنند که به نتیجه مطلوب برای برآورده شدن میزان درآمد مالیاتی دست یابند. در این مقاله تأثیر اعتماد به دولت بر تمکین داوطلبانه مؤدیان مالیاتی با در نظر گرفتن نقش میانجی ادراک عدالت مالیاتی بررسی می شود. مقاله حاضر از نوع توصیفی- پیمایشی و از نظر روابط بین داده ها، همبستگی می باشد. جامعه آماری شرکت های خصوصی بودند که مؤدیان مالیاتی آنها در بازه زمانی سه ماهه به اداره کل امور مالیاتی مرکز تهران مراجعه نموده که تعداد کل آن ها برابر 33162 بود ه اند. حجم نمونه از طریق فرمول کوکران و با توجه به تکنیک معادلات ساختاری بین 5 و 15 برابر تعداد سنجه ها یعنی 240 نفر با استفاده از روش نمونه گیری طبقه‌ای انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه بوده که پس از تأیید روایی آن با محاسبه ضریب لاوشه و انجام تکنیک تحلیل عاملی تأییدی و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ، جهت بررسی فرضیات تحقیق از تکنیک معادلات ساختاری در نرم‌افزار لیزرل استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد اعتماد به دولت بر تمکین داوطلبانه مؤدیان مالیاتی با توجه به نقش میانجی ادراک عدالت مالیاتی تأثیر می گذارد. اعتماد به دولت بر تمکین داوطلبانه و ادراک عدالت مالیاتی مؤدیان مالیاتی و نیز ادراک عدالت مالیاتی بر تمکین داوطلبانه مؤدیان مالیاتی تأثیر دارد.

چکیده انگلیسی:

Abstract The importance and need for tax compliance and identification of new taxpayers has increased more and more according to the conditions of the economic environment, and all governments around the world should try to achieve the desired result to meet the amount of tax revenue.In this study, the effect of trust in government on voluntary obedience of taxpayers is considered by considering the mediating role of tax justice perception. The present paper is descriptive-survey and correlational in terms of data relationships. The statistical population was private companies whose taxpayers referred to the General Directorate of Tax Affairs of Tehran Center in the winter quarter, the total number of which was 33162. The sample size was performed using Cochran's formula and according to the technique of structural equations between 5 and 15 times the number of measures, ie 240 people, using stratified sampling method. Data collection tool is a questionnaire that after confirming its validity by calculating the Lashae coefficient and performing confirmatory factor analysis technique and its reliability by calculating Cronbach's alpha coefficient, structural equation technique has been used in laser software to investigate research hypotheses. The findings show that trust in the government influences the voluntary compliance of taxpayers with regard to the mediating role of tax justice perception. Confidence in government influences the voluntary obedience and perception of tax justice of taxpayers. The perception of tax justice also affects the voluntary obedience of taxpayers.          

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• آقامحمد، مهدی، غلامرضا کردستانی و حسین کاظمی، (1400)، "شناسایی ابعاد الگوی مدیریت مالی عمومی نوین"، فصلنامه پژوهش­های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 13، شماره 4 (پیاپی 52)، صص 267-241.


• ابراهیم پور، مریم، مهدی سبحانی نژاد و اقدس شایسته، (1393)، "اهمیت توسعه توانایی سواد اطلاعاتی با تأکید بر ملاحظات اجرای فناوری اطلاعات و ارتباطات در نظام آموزشی کشور"، سال سوم، شماره 1 و 2، صص 14-1.


• جابرانصاری، محمدرضا، رضا نجف بیگی و سیدمهدی الوانی، (1395)، "راهکارهای ارتقاء اعتماد عمومی به سازمان‌های دولتی"، دوفصلنامه علمی پژوهشی مطالعات قدرت نرم، 6(15)، صص 20-8.


• خباززاده، محمداسماعیل و آزیتا جهانشاد، (1399)، "نسبت­های سودآوری و ویژگی­های مؤدیان در سیستم حسابرسی مالیات بر ارزش افزوده مبتنی بر ریسک"، فصلنامه علمی بررسی­های حسابداری و حسابرسی، سال 12، شماره 46، صص 161-131.


• رامشینی، محمود، ناصر جمشیدی و غلامحسین اسدی، (1395)، "نگرشی نوین به تمکین مالیاتی؛ ارائه یک چارچوب جدید"، پژوهشنامه مالیات، شماره 31.


• زاهدی، شمس­السادات و محمد خانباشی، (1390)، "از اعتماد عمومی تا اعتماد سیاسی (پژوهشی پیرامون رابطه اعتماد عمومی و اعتماد سیاسی در ایران)"، پژوهش­های مدیریت در ایران، دوره پانزدهم، شماره 4.


• ستایش، محمدحسین و فهیمه ابراهیمی، (1400)، "رابطه جانشینی میزان استفاده از اهرم مالی در ساختار سرمایه و اجتناب مالیاتی"، فصلنامه پژوهش­های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 13، شماره 1 (پیاپی 49)، صص 72-53.


• فرهادی، علی و فرشید دولت­نیا، (۱۳۹۸)، "تأثیر اعتماد به دولت و ادراک عدالت مالیاتی بر تمکین مالیاتی (مورد مطالعه؛ سازمان امور مالیاتی استان گلستان)"،پنجمین کنفرانس بین­المللی حسابداری، تهران، دبیرخانه دائمی کنفرانس.


• کمالی، سعید و سعیده شفیعی، (1390)، "مفهوم تمکین مالیاتی و محاسبۀ آن در نظام مالیاتی ایران"، پژوهشنامه مالیات، شماره ۱۹ (۱۰).


• نرگسیان، عباس، قاسمعلی جمالی، مسعود هراتی و حسین آذری، (1397)، "بررسی ارتباط فساد و اعتماد در رابطه بین شفافیت و رضایت شهروندان"، مدیریت دولتی، 10(2)، صص 310-289.


• نقیبی، بهروز و غلامرضا امیدی، (۱۳۹۴)، "بررسی رابطه بین دانش مالیاتی عدالت مالیاتی ادراک شده و تمکین مالیاتی (مورد مطالعه؛ مؤدیان مالیاتی استان ایلام)"، سومین کنفرانس بین­المللی پژوهش­های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری، ترکیه- استانبول، مؤسسه سرآمد همایش کارین.

• Abdul–Razak, A., & Adafula, C. J. (2013), “Evaluating Taxpayer's Attitude and Its Influence on Tax Compliance Decisions in Tamale, Ghana”, Journal of Accounting and Taxation, 5(3), PP. 48-57.


• Ali, M., Fjeldstad, O. H., & Sjursen, I. H. (2014), “To Pay or not to Pay? Citizens’ Attitudes toward Taxation in Kenya, Tanzania, Uganda, and South Africa”, World Development, 64, PP. 828-842.


• Alm, J., Kirchler, E., & Muehlbacher, S. (2012), “Combining Psychology and Economics in the Analysis of Compliance: From Enforcement to Cooperation”, Economic Analysis and Policy, 42(2), PP. 133-151.


• Aragonez, A., Brumleve, E., Chen, J., Ducoffe, A., Hackley, A., Morian, T., & Prado-Corona, K. (2018), “Exploring Income Inequality & Economic Mobility in the City of Bryan”.


• Beldad, A., van der Geest, T., de Jong, M., & Steehouder, M. (2012), “A Cue or two and I'll Trust You: Determinants of Trust in Government Organizations in Terms of their Processing and Usage of Citizens' Personal Information Disclosed Online”, Government Information Quarterly, 29(1), PP. 41-49.


• Braithwaite, V., & Reinhart, M. (2019), “Preliminary Findings and Codebook for the Australian Tax System: Fair or Not Survey. Centre for Tax System Integrity (CTSI)”, Research School of Social Sciences, the Australian National University.


• Chen, J. V., Jubilado, R. J. M., Capistrano, E. P. S., & Yen, D. C. (2015), “Factors Affecting Online Tax Filing–An Application of the IS Success Model and Trust Theory”, Computers in Human Behavior, 43, PP. 251-262


• Corbacho, A., Cibils, V. F., & Lora, E. (2013), “Making the Most of Tax Administration. In More than Revenue (PP. 99-111). Palgrave Macmillan, New York.


• Cordery, C. J., & Baskerville, R. F. (2011), “Charity Transgressions, Trust and Accountability”, Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, 22(2), PP. 197-213.


• Cox, S. P. & Eger, R. J. I. (2006), “Procedural Complexity of Tax Administration: The Road Fund Case”, Journal of Public Budgeting, Accounting and Financial Management, 18(3), PP. 259 – 283.


• Cyan, M. R., Koumpias, A. M., & Martinez-Vazquez, J. (2016), “The Determinants of Tax Morale in Pakistan”, Journal of Asian Economics, 47, PP. 23-34.


• Dallyn, S. (2017), “An Examination of the Political Salience of Corporate Tax Avoidance: A Case Study of the Tax Justice Network”, In Accounting Forum Vol. 41, No. 4, PP. 336-352. Taylor & Francis.


• Faizal, S. M. Palil, M. R.  Maelah, R.  & Ramli, R. (2017). “Perception on Justice, Trust and Tax Compliance Behavior in Malaysia”, Kasetsart J. Soc. Sci., Vol. 38, No. 3, PP. 226–232,


• Gobena, L. B., & Van Dijke, M. (2016), “Power, Justice, and Trust: A Moderated Mediation Analysis of Tax Compliance among Ethiopian Business Owners”, Journal of Economic Psychology, 52, PP. 24-37.


• Güzel, S. A., Özer, G., & Özcan, M. (2019), “The Effect of the Variables of Tax Justice Perception and Trust in Government on Tax Compliance: The Case of Turkey”, Journal of Behavioral and Experimental Economics, 78, PP. 80-86.


• Hampton, M., Christensen, J., & Network, T. J. (2010), “Small Island Economies: Exploring Alternative Development Strategies to Hosting Offshore Finance”, Kent Business School, Working Paper, (227).


• Henry, J. S. (2012), “The Price of Offshore Revisited”, Tax Justice Network, 22, PP. 57-168.


• Herian, M. N., Shank, N. C., & Abdel‐Monem, T. L. (2014), “Trust in Government and Support for Governmental Regulation: the Case of Electronic Health Records”, Health Expectations, 17(6), PP. 784-794.


• Jimenez, P., & Iyer, G. S. (2016), “Tax Compliance in a Social Setting: The Influence of Social Norms, Trust in Government, and Perceived Fairness on Taxpayer Compliance”, Advances in Sccounting, 34, PP. 17-26.


• Kim, S. (2010), “Public Trust in Government in Japan and South Korea: Does the Rise of Critical Citizen's Matter”, Public Administration Review, 70(5), PP. 801-810. DOI: 10.1111/j.1540-6210.2010.02207.x


• Kiow, T. S., Salleh, M. F. M., & Kassim, A. A. B. M. (2017), “The Determinants of Individual Taxpayers’ Tax Compliance Behaviour in Peninsular Malaysia”, International Business and Accounting Research Journal, 1(1), PP. 26-43.


• Kirchler, E., & Wahl, I. (2010), “Tax Compliance Inventory TAX-I: Designing an Inventory for Surveys of Tax Compliance”, Journal of Economic Psychology, 31(3), PP. 331-346.


• Marandu, E. E., Mbekomize, C. J., & Ifezue, A. N. (2015), “Determinants of Tax Compliance: A Review of Factors and Conceptualizations”, International Journal of Economics and Finance, 7(9), PP. 207-218.


• Muehlbacher, S., Kirchler, E., & Schwarzenberger, H. (2011), “Voluntary Versus Enforced Tax Compliance: Empirical Evidence for the “Slippery Slope” Framework”, European Journal of Law and Economics, 32(1), PP. 89-97.


• Saad, N. (2011), “Fairness Perceptions and Compliance Behaviour: Taxpayers' Judgments in Self-AssessmeNT Environments”.


• Saleh, J. (2010), “Lebanon's Shi'ites: Forever in Third Place”, Bulletin for the Council for British Research in the Levant, 5(1), PP. 33-38.


• Van Dijke, M., & Verboon, P. (2010), “Trust in Authorities as a Boundary Condition to Procedural Fairness Effects on Tax Compliance”, Journal of Economic Psychology, 31(1), PP. 80-91.


• Wang, B., & Loo, B. P. (2017), “Hubs of Internet Entrepreneurs: The Emergence of Co-working Offices in Shanghai, China”, Journal of Urban Technology, 24(3), PP. 67-84.


• Young, A., Lei, L., Wong, B., & Kwok, B. (2016), “Individual Tax Compliance in China: a Review”, International Journal of Law and Management, 58(5), PP. 562-574.