تأثیر انحراف از هنجارهای صنعت بر حق الزحمۀ حسابرسی با نقش تعدیلی ویژگی های حسابرس
محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسیابراهیم برام زاده 1 , سید علی واعظ 2 , قاسم رکابدار 3
1 - 1.گروه حسابداری، واحد بین المللی خرمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خرمشهر، ایران
2 - 2.گروه حسابداری، واحد اهواز، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
3 - 2.گروه ریاضی، واحد آبادان، دانشگاه آزاد اسلامی، آبادان، ایران
کلید واژه: انحراف از هنجارهای صنعت, ریسک شرکت, ریسک حسابرسی, حق الزحمۀ حسابرسی, ویژگی های حسابرس,
چکیده مقاله :
هدف: این پژوهش به بررسی تأثیر انحراف از هنجارهای صنعت بر حق الزحمۀ حسابرسی می‌پردازد. علاوه بر این، پژوهش حاضر نقش تعدیل‌گر ویژگی‌های حسابرسان (اندازه، تخصص و جنسیت) را مورد آزمون قرار می‌دهد. روش: نمونۀ پژوهش شامل 1128 مشاهدۀ جمع‌آوری شده از 162 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران در طی سال‌های 1393 تا 1400 می‌باشد. این اطلاعات که به صورت پانل نامتوازن است (به دلیل عدم افشای حق‌الزحمۀ حسابرسی در برخی از سال‌ها) از صورت‌های مالی به همراه یادداشت‌های توضیحی و گزارشات هیئت‌مدیرۀ شرکت‌ها در سامانۀ جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) سازمان بورس اوراق بهادار تهران استخراج شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نشان داد که انحراف از هنجارهای صنعت اثر مثبت و معناداری بر حق‌الزحمۀ حسابرسی دارد. با بررسی ویژگی‌های حسابرسان، نتایج نشان داد که تخصص حسابرسان در صنعت بر رابطۀ بین انحراف از هنجارهای صنعت و حق الزحمۀ حسابرسی اثر منفی و معناداری دارد. به سخن دیگر، اثر مثبت انحراف از هنجارهای صنعت بر حق الزحمۀ حسابرسی کمتر مشهود است، اگر شرکت‌ها از حسابرسان متخصص صنعت به عنوان حسابرس مستقل استفاده کنند. در عین حال، اثر اندازه و جنسیت حسابرس بر رابطۀ بین انحراف از هنجارهای صنعت و حق الزحمۀ حسابرسی معنادار نبود. نتیجه‌گیری: نتایج حاکی از آن است که انحراف از هنجارهای صنعت با افزایش ریسک شرکتی در ارتباط است که به نوبه خود می تواند بر ریسک حسابرسی و به تبع آن حق‌الزحمۀ حسابرسی اثر بگذارد. از سوی دیگر، حسابرسان متخصص صنعت ریسک حسابرسی و حق‌الزحمۀ حسابرسی کمتری را برای این گونه شرکت‌ها در نظر می‌گیرند.
Objective: This study examines the effect of deviation from industry norms (DIN) on audit fees. Further, this study examines the moderator role of external auditors’ characteristics (such as size, industry expertise and gender). Method: This study use a sample of 1,128 observations from companies listed on the Tehran Stock Exchange during the years 2014 to 2021. This information, which is in the form of an unbalanced panel (due to the non-disclosure of audit fees in some years), has been extracted from the financial statements and the board of directors reports at the comprehensive database of the Securities and Exchange Organization of Iran (CODAL). Results: The findings of this study show that firms with higher DIN pay more audit fees than other firms. By investigating auditors’ characteristics, the findings suggest that auditors’ industry expertise has a negative and significant impact on the relationship between DIN and audit fees. In other words, the positive effect of DIN on audit fees is less pronounced when firms are audited by industry expert auditors. However, the impact of auditors’ size and gender on the relationship between DIN and audit fees is not significant. Conclusion: The results indicate that DIN is related to an increase in corporate risk, which in turn can affect audit risk and consequently audit fees. Also, industry expert’s auditors consider less audit risk and lower audit fee for such firms.
