اتحادیه اروپا و چالش‌های امنیتی انرژی
محورهای موضوعی : روابط بین الملل
علیرضا سلطانی
1
(عضو هیات علمی و استادیار دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران،ایران)
رضا بهمنش
2
(دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات منطقه ای دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
کلید واژه: روسیه, انرژی, واژگان کلیدی: اتحادیه اروپایی, آسیای مرکزی و قفقاز, نابوکو,
چکیده مقاله :
چکیده: انرژی و مسائل آن، یکی از موارد اساسی و مهم در مباحث اتحادیه اروپایی به شمار می رود. از جمله برجسته ترین نگرانی ها در اتحادیه اروپایی، دورنمای تامین و انتقال انرژی به شریان های حیاتی صنعت و اقتصاد اروپا است. وجود واقعیت هایی نظیر: رشد روند مصرف انرژی و به تبع آن افزایش میزان وابستگی اتحادیه به واردات سوخت های فسیلی به ویژه گاز، همگی موجبات نگرانی اتحادیه اروپایی در زمینه تامین انرژی و امنیت عرضه آن را فراهم نموده است. یک چنین وابستگی قابل توجهی، فکر اتحادیه اروپایی را معطوف به سمت سیاست گزاری های کلان، مشترک و بلند مدت، برای کاهش مخاطرات و چالش‌های امنیت انرژی نموده است. نگرانی اتحادیه اروپایی از هژمونی اقتصادی و سیاسی روسیه بر منابع انرژی در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز، موجب گردیده که این اتحادیه به دنبال متنوع نمودن مسیرهای انتقال انرژی و گاز مورد نیاز خود بر آید. در این راستا، پروژه نابوکو که یکی از پروژه های اتحادیه اروپایی در بحث متنوع سازی عرضه کنندگان گاز به کشورهای عضو این اتحادیه است. در چارچوب همین گفتمان معنا می یابد. سوال اصلی این مقاله این است که چرا اتحادیه اروپایی در سال های اخیر به فکر تنوع بخشیدن به منابع انرژی خود افتاده است؟ مقاله بر این فرضیه استوار است که نگرانی اتحادیه اروپایی از انحصار روسیه بر منابع انرژی منطقه آسیای مرکزی و قفقاز موجب گردیده که اروپا به دنبال متنوع نمودن منابع انتقال انرژی مورد نیاز خود برآید و پروژه نابوکو یکی از طرح ها و مسیرهای جدید مورد نظر اروپا برای تحقق هدف فوق و کاهش مخاطرات و چالش های امنیت انرژی می باشد.
Abstract: Energy, and the issues related to it, are among the most important topics in the European Union. Among the most central concerns in the European Union are the prospects for the provision and transfer of energy to Europe’s industries and economy. The existence of realities such as the increasing rate of energy consumption and the consequent rise in the Union’s dependence on fossil fuel imports, have all led to the European Union’s concerns regarding energy supply and security. Such a noteworthy dependence has drawn the attention of the European Union towards the adoption of common and long-term policies for reducing the risks and challenges surrounding energy security. The European Union’s concerns regarding Russia’s economic and political hegemony over energy resources in Central Asia and the Caucasus, have resulted in the Union’s quest for diversifying the routs used for the transfer of its energy and gas. Therefore, the Nabucco project which is one of the European Union’s projects concerning the diversification of suppliers of gas to the Union’s members, should be examined in the framework of the mentioned discourse. The main question raised by this article is that why European Union have followed diversifying its energy resources in recent years? The article is based on this hypothesis that the EU concerns regarding Russian monopoly on energy resources of Central Asia and Caucasus has led this block to diversify its energy resources and Nabucco Pipeline is one of its recent projects and routes for fulfilling this goal and reducing the risks and challenges for energy security.
منابع:
1- سلیمانپور،هادی؛ عنایت،جواد،"اتحادیه اروپایی، منشور انرژی و جایگاه جمهوری اسلامی ایران"، فصلنامه سیاست خارجی، سال بیست و دوم، شماره 2، تابستان 1387،
2- شعیب، بهمن، "نقش انرژی در روابط روسیه و اتحادیه اروپا"، فصلنامه آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 65، بهار 88.
3- فرسایی، شهرام، "تاملی بر اتحادیه اروپا: واقعیت ها و دورنماها"، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، ماهنامه دیدگاه ها و تحلیلی ها، شماره 142، شهریور 1379.
4- کیانی،داود، "مشارکت انرژی روسیه- اتحادیه اروپا"، پژوهش شماره 8 ( انرژی اوراسیایی) پژوهشکده مطالعات استراتژیک، گروه مطالعات سیاست خارجی، مرداد 1386.
5- نژاد حسینیان، محمد هادی، "وضعیت فعلی صنعت نفت: چالش ها و راهکارهای آینده"، روزنامه دنیای اقتصاد، 10/10/88.
6- ملکی، عباس، آینده "جهان و امنیت انرژی، برداشت های دوگانه"، همشهری دیپلماتیک، سال دوم، شماره بیست و دوم، نیمه بهمن 1386
7-A European Strategy for Sustainable, Competitive and Secure Energy, Commission`s Green Paper COM (2006), 105 final, 8 March 2006.
8- Conclusions of the European Council,4 FEBRUARY 2011, available at:
http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/11/st00/st00002.en11.pdf#page=2
9- Energy for Changing Word, An Energy Policy for Europe the Need for Action, COM (2007), final, 9 March 2007.
10-Eneko Landaburu European Commission Director General for External Relations Report to the European Parliament – Brussels- February 28, 2007.
11- Gault ,John, The European Union: Energy Security and the Periphery, Occasional paper series, No.40,2003.
12- Protocol on Energy Efficiency and Related Environmental Aspects (PEEREA), 2004, Lisbon
13- Simonia Nodari, The West’s Energy Security and the Role of Russia, 15 August 2004. Available at:
14- Solana , Javier,( EU high representative for common for common foreign and security policy), Towards an External Energy Policy, in External Energy Policy Conferences, Brussels, 20-21 November 2006.
15 – Solana , Javier, A Secure Europe in a Better World: European Security Strategy, Brussels, 12 December 2003, available at: http://Europe.eu.int/eudos/smuupload/78376.pdf
16- The EU Energy Security Challenges , US Congressional Research Service for Congress, January 2008.
18- http://www.irna.ir
