جایگاه فرهنگ در هویت مشترک اروپایی و همگرایی اتحادیه اروپا

محورهای موضوعی : روابط بین الملل

حیبب اله ابوالحسن شیرازی ¹ (دانشیار روابط بین الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)
حمید نیکو ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات منطقه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی)

تاریخ دریافت : 1393/09/01 تاریخ پذیرش : 1393/12/23 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: فرهنگ, اتحادیه اروپا, سازه‌انگاری, همگرایی, هویت‌ مشترک اروپایی, سکولاریسم, فرهنگ راهبردی,

چکیده مقاله :

فرهنگ‌های مشترک اروپایی با لایه بنیادین فرهنگ مبتنی بر سکولاریسم تعیین‌کننده هویت مشترک اروپایی است. هویتی اروپایی به لحاظ نظری هم‌زمان در کنار سایر هویت‌های ملی یا فرهنگی وجود دارد و در واقع افراد هویتی چندلایه و سلسله‌مراتبی به لحاظ اهمیت مولفه‌های ملی یا فرهنگی دارند. تقویت هویت مشترک اروپایی که در آن مردم اتحادیه اروپا فرهنگ مبتنی بر سکولاریسم را مشخصه ارزش‌ها و هنجارهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی خود تلقی کنند، برای یکپارچگی طولانی‌مدت این اتحادیه حیاتی است. دولت‌های عضو اتحادیه اروپا به رغم شباهت‌ها و اشتراکات دینی و فرهنگی، خرده‌تفاوت‌هایی نیز دارند که به پدیدار شدن هویتی خاص برای آنها شده و در نتیجه فرهنگ راهبردی و اولویت‌های راهبردی متفاوتی دارند. این فرهنگ راهبردی متفاوت از جمله عوامل کلیدی است که سبب شده این کشورها به ویژه در مواقع بحران نتوانند به سیاست منسجم امنیتی و دفاعی دست یابند. در واکاوی ابعاد مختلف فرهنگ در اروپا و و جایگاه و اثرگذاری آن بر هویت مشترک اروپایی، با تکیه بر نظریه سازه‌انگاری و رویکرد فرهنگ راهبردی باید گفت فرهنگ مبتنی بر سکولاریسم به عنوان لایه‌ اصلی هویت مشترک اروپایی به شمار می‌رود و نقش بنیادین در همگرایی اتحادیه اروپا و معیار اصلی در پذیرش اعضای جدید در این اتحادیه بوده‌ است.

چکیده انگلیسی:

Abstract Common European identity can be defined as a set of secular-based cultures and values shared by all the citizens of the European Union. Theoretically, there is a European identity alongside other national or cultural identities, and in fact, people have the identity of hierarchical and multi-layered identity in terms of national or cultural significance. Strengthening a common European identity in which the Europe Union's people consider secularism-based culture as the base of their political, social, cultural and economic values ​​and norms, is vital for the long-term integrity of EU. EU member states, despite religious and cultural similarities and commonalities, have subcultures which have led to their own identity. As a result, they have a different strategic culture and strategic priorities. This different strategic culture is among the key factors that made these countries, especially in times of crisis, not reach a coherent security and defence policy. For analysing the various aspects of culture in Europe and the place and its impact on a common European identity, on basis of the theory of constructivism and strategic culture approach, we can say the secularism-based culture can be considered as a core layer of common European identity and has played a fundamental role in EU integration and also considered the main criteria for the admission of new members to EU.  

منابع و مأخذ:

منابع:

بدیع، برتران (1376). فرهنگ و سیاست، ترجمه: احمد نقیب‌زاده، تهران: نشر دادگستر. 

حقیقی، رضا (1386). فرهنگ و دیپلماسی در آیینه دیپلماسی فرهنگی اتحادیه اروپا در قبال ج. ا. ایران، تهران: انتشارات بین‌المللی الهدی.

عالم، عبدالرحمن (1379). بنیادهای علم سیاست، تهران: نشر نی.

فکوهی، ناصر (1384). تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی، تهران: نشر نی.

گریفیتس، مارتین (1388). دانش‌نامه روابط بین‌الملل و سیاست جهان، مترجم: علیرضا طیب. تهران: نشر نی.

گل محمدی، احمد (1381). هویت ملی و جهانی شدن، تهران: نشر نی.

مشیرزاده، حمیرا (1385). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران: سمت.

مک کورمیک، جان (1390). اتحادیه اروپا؛ سیاست‌ها و روندها، مترجمان: مهدی ذوالفقاری و محمدمهدی احمدی‌معین، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق (ع).

ایلخانی، محمد (1381). "دین و فلسفه در غرب مسیحی از ابتدا تا دوره اصلاح دینی"، فصلنامه هفت آسمان، شماره 15.

ترابی، قاسم و رضایی علیرضا (1390). "فرهنگ راهبردی جمهوری اسلامی ایران: زمینه‌های ایجابی، شاخصه‌های اساسی"، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 14 (4).

رمضان‌زاده، عبدالله؛ جوکار، محمدصادق (1389)، "هویت از منظر سازه‌انگاری متعارف و رادیکال"، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. تهران: دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران.

عبدالله‌خانی، علی (1386)، "سه نسل- سه گفتمان در فرهنگ استراتژیک"، فصلنامه مطالعات راهبردی، تهران: موسسه مطالعات راهبردی ابرار معاصر.

"نگاهی به سیاست فرهنگی اروپای متحد  (1385)"، پایگاه اینترنتی دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی، قابل بازیابی از: 

http://pcci.ir

Brie, Mircea and Polgar, Istvan and Chirodea, Florentina (2012), Cultural Identity, Diversity and European Integration: Introductory Study, Published in Annals University of Oradea, International Relations and European Studies.

Friedman R. & Thiel M. (2012), European Identity and Culture: Narratives of Transnational Belonging, Ashgate Pub Co.

Hayes, C. (1953), Christianity and Western Civilization, Stanford University Press.

Joireman, S. (2003), Nationalism and Political Identity, Continuum International Publishing Group.

Koch, Carl (1994), The Catholic Church: Journey, Wisdom, and Mission, Early Middle Ages: St. Mary's Press.

Mason, D. (2015), A Concise History of Modern Europe: Liberty, Equality, Solidarity, Rowman & Littlefield.

Sassatelli, M. (2002), “Imagined Europe: The Shaping of a European Cultural Identity through EU Cultural Policy”, European Journal of Social Theory, 5 (4): 435-451, Sage Publications: London.

Bellow, E. (2010), “European Identity: Does Europe Exist?”, Retrieved from: http://www.wirtschaft.fh-dortmund.de.

Biehl, H.; Giegerich, B.; Jones, A. (2013), “Strategic Culture in Europe: Security and Defence Policies across the Continent”, Retrieved from: http://www.springer.com.

Cape Breton Post (2001), “Church attendance faces decline almost everywhere”, Retrieved from: http://www.capebretonpost.com

“Culture of Europe”, (2005), Retrieved from: http://www.jahsonic.com/Europe.html.

“Declaration on European Identity” (Copenhagen, 14 December 1973), (2013), Retrieved from: http://www.cvce.eu/obj.

“European Commission”, (2007), European Cultural Values, Special Eurobarometer 278, retrieved from: http://ec.europa.eu

“Global Christianity”, (2011), “A Report on the Size and Distribution of the World’s Christian Population”, retrieved from: http://www.pewforum.org

Lilla, Mark (2006), “Europe and the legend of secularization”, retrieved from: http://www.nytimes.com

Meyer, C. (May 2004), “Theorising European Strategic Culture: Between Convergence and the Persistence of National Diversity”, CEPSworking Document No.204, Center for European Policy Studies.

Shore, C. (2001), “European Union and the Politics of Culture, the Bruges Group”, retrieved from: http://www.brugesgroup.com

Atlas of Global Chritianity (2010), Religions 1910-2010, retrieved from: http://www.atlasofglobalchristianity.org.