نااطمینانی سیاست مخارج دولت و فعالیت اقتصادی در ایران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محمدصادق حاجی ملا میرزائی ¹ , محمود محمودزاده ² , صالح قویدل ³ , مهدی فتح آبادی ⁴

1 - گروه اقتصاد،واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران
2 - گروه اقتصاد، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران،
3 - گروه اقتصاد، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران
4 - گروه اقتصاد، واحد فیروزکوه، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزکوه، ایران

تاریخ دریافت : 1402/09/26 تاریخ پذیرش : 1402/11/15 تاریخ انتشار : 1403/01/01

کلید واژه: G12, G19, مخارج دولت, E52, G32, سیاست مالی, واژه‌های کلیدی: نااطمینانی, خودرگرسیون برداری ساختاری. طبقه بندی JEL : C24,

چکیده مقاله :

چکیده مطالعه حاضر به بررسی اثرات کمی عدم قطعیت در مورد سیاست مخارج دولت (مخارج جاری و عمرانی) بر فعالیت اقتصادی ایران می پردازد. عدم قطعیت یا نااطمینانی وضعیتی است که وقایع آینده و یا احتمال رخ دادن آن ها پیش بینی نشده است. در دنیای واقعی، اقتصاد سرشار از نااطمینانی عوامل اقتصادی است که به بروز ریسک و مخاطره در فضای تصمیم گیری عوامل اقتصادی منجر شده و رفتار آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. در این نوشتار برآنیم تا با استفاده از مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) که به مدل‌های تکانه‌ای معروف می‌باشند؛ اثرات نااطمینانی ایحادشده از سوی مخارج جاری و مخارج عمرانی دولت و سایر شاخص‌های اثرگذار نظیر؛ تکانه های قیمت نفت و بحران های مالی را بر فعالیت های اقتصادی نظیر تولید و اشتغال اندازه گیری کنیم. داده های مطالعه از سایت بانک مرکزی جمع آوری گردیده است و با استفاده از نرم افزار ایویوز برای سال‌های 1365-1399 به تخمین مدل پرداخته می شود. یافته‌ها نشان داد یک تکانه وارده از ناحیه قیمت نفت، به اندازه 5 درصد باعث افزایش تولید و 1 درصد افزایش اشتغال می شود، همچنین یک تکانه وارده از ناحیه بحران مالی به ترتیب باعث کاهش 3 درصدی تولید و 12 درصدی اشتغال می‌شود. تکانه وارده از ناحیه نااطمینانی مخارج جاری و عمرانی، باعث کاهش به ترتیب؛ 12 درصدی تولید و 7 و 5 درصدی اشتغال می شود.

چکیده انگلیسی:

Abstract The present study examines the quantitative effects of uncertainty regarding government expenditure policy (current and construction expenditures) on Iran's economic activity. Uncertainty is a situation where future events or their probability of occurrence are not predicted. In the real world, the economy is full of uncertainty of economic factors, which leads to risk and danger in the decision-making space of economic factors and affects their behavior. In this article, we intend to use the structural vector autoregression model (SVAR), which are known as impulse models; Uncertainty effects created by the government's current expenditures and construction expenditures and other effective indicators such as; Measure the impact of oil prices and financial crises on economic activities such as production and employment. The data of the study was collected from the Central Bank website and the model was estimated using Eviuse software for the years 1365-1399. The findings showed that an impulse from the oil price area causes a 5% increase in production and a 1% increase in employment, also an impulse from the financial crisis area causes a 3% decrease in production and a 12% decrease in employment, respectively. The impulse from the area of uncertainty of current and construction expenses, causes a decrease in order; 12 percent is produced and 7 and 5 percent is employed.

منابع و مأخذ:

منابع و مأخذ

• آرمن سیدعزیز، پیرو، فرزانه (1394). بررسی عدم تقارن در ادوار تجاری ایران و نقش تکانه های نفتی در ایجاد آن، فصلنامه اقتصاد مقداری (فصلنامه بررسیهای اقتصادی)، 4 (39)، 113 -146.


• امامی، کریم، ادیب پور، مهدی (1388). بررسی اثرات نامتقارن شوکهای نفتی بر تولید، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 4 (10)، 26-1.


• امیری، حسین، پیرداده بیرانوند، محبوبه (1398). نااطمینانی سیاست های اقتصادی و بازار سهام ایران با تکیه بر رویکرد تغییر رژیمی مارکف، دانش مالی تحلیل اوراق بهادار. 12(44)، 49-67.


• جعفری صمیمی، احمد (1392). بررسی اثر بخشی ابزارهای سیاست مالی دولت در استان ها با داده های ترکیبی پویا و روش GMM، مجله تحقیقات اقتصادی، 48 (13)، 43-59.


• حاتمی زاده، زیور، میرشمسی، آرش (1400). تعیین اثر سیاست های مالی(مالیات ها و مخارج) بر سطح اشتغال در ایران، پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، 31 (12)، 38-54.


• سیف الهی، ناصر، امامی، علی، آماده، حمید، تکلیف، عاطفه (1396). بررسی و مقایسه اثر عدم تقارن تکانه‌های قیمت نفت بر رشد اقتصادی (کشورهای منتخب صادرکننده و وارد کننده نفت به روش (GMM)، فصلنامه اقتصاد مالی، 11(38)، 47-62.


• شریفی رنانی، حسین،قبادی، سارا (1391). اثرات نامتقارن شوک های سیاست پولی بر سطح تولید واقعی در ایران: رویکرد چرخش مارکوف، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، 3 (19)، 108-89.


• شریفی، نورالدین (1390). اثرات مالیات غیر مستقیم و مخارج دولت بر اشتغال و تورم: یک تحلیل داده- ستانده، تحقیقات اقتصادی (علمی–پژوهشی)، 13 (17)، 32-65.


• صیدایی، سید اسکندر، بهاری، عیسی، زارعی، امیر (1390). بررسی وضعیت اشتغال و بیکاری در ایران طی سالهای 1335-1389، پژوهش ها و سیاست های اقتصادی، 21 (10)، 38-54.


• عباسی نژاد حسین، گودرزی فراهانی، یزدان (1391). آیا نوسانات حجم پول دارای اثرات حقیقی بر اقتصاد می باشد، فصلنامه تحقیقات اقتصادی راه اندیشه،  19 (14)، 27-43.


• فولادی، معصومه، ستایش، هدیه (1393). آثار سیاست های مالی بر تولید، اشتغال و درآمدهای خانوارها در ایران: رهیافت مدل تعادل عمومی، مجله تحقیقات اقتصادی، 43 (9)، 41-54.


• کازرونی، علیرضا، رستمی، نسرین (1386). اثرات نامتقارن نوسانات نرخ ارز بر تولید واقعی و قیمت در ایران، پژوهشنامه اقتصادی، 7 (25)،196-177.


• محمود زاده، محمود، سبحانی، سهیلا (1392). بررسی اثر سیاست های تأمین اجتماعی بر دستمزد و اشتغال در ایران، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، 13(3)، 83-101.


• مهر آرا، محسن، سید قاسمی، میر سجاد، بهزادی صوفیانی، محسن (1395). اثرهای نااطمینانی‌های تورم و مخارج دولت و تعامل آن‌ها بررشد بخش‌های اقتصادی ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، 10(34)، 33-58.


• نجفی استمال، سمیرا، حسینی، سید شمس الدین، معمارنژاد، عباس، غفاری، فرهاد (1400). بررسی اثر مکانیسم انتقال بحران مالی (با تاکید بر بحران مالی سال2008 و قیمت نفت) و علیت مارکوف سوئیچینگ بر شاخص های منتخب بورس اوراق بهادار ایران، فصلنامه اقتصاد مالی، 15(56)، 59-88.

• Baker, R., & Killian, L. (2016). Oil and The Macroeconomy Since The 1970s. Jounal Of Economic Perspectives,18(4), 33-50.


• Bomberger, William (1996), Disagreement as a Measure of Uncertainty, Journal of Money, 28( 3), 381-392.


• Barsky,R.B and L.Killian, (2004), Oil and The Macroeconomy Since The 1970s, Jounal Of Economic Perspectives ,18(4), 211-232.


• Belianska, Ben S. (2018), What Policymakers Can Learn from Asset Prices, speech before the Investment Analysts Society of Chicago, 22(34), 29-51.


• Balke, N. S., Brown, S. P. A., Yucel, M. K. (2002), “Oil price shocks and the U.S. Economy: where does the asymmetry originate?” Energy Journal, 23(3), 27-52.


• Bloom, J (2009). another pass-through bites the dust? Oil prices and inflation. Central Bank of Chile, 11(3), 43-61.


• Chen, Shiu-sheng, (2008), Oil price pass-through into inflation, Energy Economics 9(4), 33-52.


• Farzanegan, M.R., Markwardt, G., (2009), The effects of oil price shocks on the Iranian economy, Energy Economics 31(1), 134-151.


• Feifer, J. (2014). What is an Oil Shock. Journal of Econometrics, 113(2), 363–398.


• Fernandez, J. (2015). Incorporating Risk in to the Analysis of Production. Atlantic Economic Journal, 27(1), 1-23.


• Forster, M., (2014). The effects of Oil Price Shocks on Iranian Economy. Energy Economics, 18(4), 33-50.


• Gikas, C. (2018). Oil and the Macroeconomy since World War II. Journal of PoliticalEconomy, 91(2), 228–248.


• Goodness, N. (2019). Fluctuations in uncertainty. Journal of economic Perspectives, 28(2), 153-176.


• Hamilton, J.(2008). This is What Happened to the Oil Price-Macroeconomy elationship. Journal of Monetary Economics, 38(2), 215–220.


• Handley, J.(2014). This is What Happened to the Oil Price-Macroeconomy elationship. Journal of Monetary Economics, 38(2), 215–220.


• Kim, W. (2019). Government spending policy uncertainty and economic activity: US time series evidence. Journal of Macroeconomics, 61 (3), 103-124.


• LeBlanc, Michael, Chinn, Menzie, D. (2004), Do high oil prices presage inflation? Business Economics, 39(2), 38-48.


• Li, Z., & Zhong, J. (2021). Impact of economic policy uncertainty shocks on China's financial conditions. Finance Research Letters, 35 (4), 93-113.


• Ricco, R. (2016). Oil Price Shocks and Real GDP Growth: Empirical Evidence for some OECD Applied Economics, 6(7), 33-49.


• Robert, C. (2013). Oil and the Macroeconomy since World War II. Journal of PoliticalEconomy, 91(2), 228–248.


• Wang, Y., Luo, Y., Wang, Z., Xu, Y., & Wu, C. (2020). The impact of economic policy uncertainty on volatility of China’s financial stocks: An empirical analysis. Finance Research Letters, 39 (4), 117-133.


• Zanetti, E. (2013). A Markov model for switching regressions. Journal of Econometrics, 1, 3–16.