پایداری منابع آب و الگوی بهینه کشت در ایران؛ کاربرد برنامه‌ریزی کسری

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محمد بخشوده ¹ (دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز)
مریم باغستانی ² (دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز)

تاریخ دریافت : 1394/03/23 تاریخ پذیرش : 1394/03/23 تاریخ انتشار : 1387/07/01

کلید واژه: برنامه ریزی خطی, پایداری, منابع آب, بخش کشاورزی, برنامه ریزی کسری,

چکیده مقاله :

هدف این مطالعه پیدا کردن الگوی کشت بهینه ای است که در آن درآمد خالص را به ازای هر متر مکعب آب مصرفی حداکثر کند و با کاهش مصرف آب در رسیدن به مصرف پایدار منابع محدود آب کمک نماید.بدین منظور از روش برنامه ریزی کسری استفاده گردید.این روش قادر است همزمان چند معیار را بسنجد.این مطالعه در دو سناریو تحت عنوان سناریوی قیمتهای داخلی و سناریوی قیمتهای بین المللی اجرا گردید.برای مقایسه میزان پایداری نسبت درآمد به میزان آب مصرفی به عنوان تابع هدف مورد استفاده قرار گرفت.نتایج حاصل حاکی از آن ایت که در الگوی بهینه برنامه ریزی کسری،نسبت درآمد به آب مصرفی بیشتر از این نسبت در الگوی بهینه برنامه ریزی خطی ساده می باشد.در .واقع میزان مصرف آب به ازای یک واحد درامد در این الگو کاهش می یابد.بر اساس یافته های این مطالعه به نظر میرسد با توجه به نتایج حاصل از مقایسه دو سناریوی موجود،استفاده از سیاستهای قیمت گذاری بهتر،می تواند روی درآمد بخش کشاورزی کشور تاثیر مثبت بگذارد.داده های مورد استفاده در این مطالعه مربوط به سال زراعی 84-85 می باشد که از سایت وزارت جهاد کشاورزی،سایت مرکزآمار و سالنامه های کشاورزی جمع آوری گردید.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this study is to find optimal cropping pattern in Iran, which maximizes the net income return per cubic meter of water consumed. Our aim is to achieve the efficient utilization of the scarce water resources. For attaining this goal, the method of fractional programming was applied to data collected from the site of Ministry of Jihad-E-keshavarzi, statistical center of Iran and yearbook of agriculture. This study was performed in two scenarios one under internal prices scenarios and the other under international prices scenario. The ratio of income to water consumed is taking as measure to gauge consistency rate. The findings show that the ratio of income to water consumed in fractional programming is higher than that of in linear programming. In other words, in optimum pattern of cropping the amount of water consumed is reduced considerably .Based on the findings, it can thus be concluded that we can enhance the performance of agricultural sector by adopting the appropriate pricing policies.