ارزیابی مقایسهای سطح بهینه ظرفیت تولیدی صنایع کارخانهای برترایران

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

مهران حافظی بیرگانی ¹ (گروه اقتصاد، واحد مسجد سلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجد سلیمان، ایران)
علیرضا دقیقی اصلی ² (گروه اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران()
محمد قلی یوسفی ³ (گروه اقتصاد ،دانشکده اقتصاد، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران)
تیمور محمدی ⁴ (گروه اقتصاد ،دانشکده اقتصاد،دانشگاه علامه طباطبایی، تهران،ایران)

تاریخ دریافت : 1401/04/14 تاریخ پذیرش : 1401/06/16 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: صنایع کارخانه ای, تابع ترانسلوگ, سطح بهینه, واژه‌های کلیدی: ظرفیت تولیدی,

چکیده مقاله :

چکیدهاین مقاله به بررسی ، ارزیابی مقایسهای سطح بهینه ظرفیت تولیدی صنایع کارخانهای برتر در کشور ایران می پردازد. در این ‎مقاله پنج صنعت مختلف که بعنوان صنایع پیشرو در زمینه تولید مورد مقایسه قرار گرفته است این صنایع عبارتند از:(شیمیایی، ‎فلزات اساسی، فرآوردهای نفتی، طلا و جواهرات، سنگ)، به منظور تعیین سطح بهینه ظرفیت تولید در صنایع کارخانهای برتر با ‎کد دو رقمی ISIC.Rev.2 و ISIC.Rev.3 از تابع هزینه ترانسلوگ استفاده شد. بهینگی تولید، برابری کشش مقیاس یا کشش ‎هزینه(معکوس کشش مقیاس) با یک است. برای به دست آوردن سطح بهینه تولید، ابتدا از برابری کشش مقیاس یا کشش هزینه با ‎یک، یک سطح تولید به دست آمد که طبیعتاً شرط اول را تامین میکند سپس به منظور بررسی تحقیق شرط دوم در تولید به دست ‎آمد. نتایج حاصل از تحلیل مقایسهای صنایع برتر نشان داد که ظرفیت تولید در بخش صنایع مواد شیمیایی مقدار ظرفیت تولید ‎بهینه برابر با 598647 میلیون ریال بود. متوسط ارزش ستانده واقعی هر بنگاه صنعتی در بخش تولید صنایع شیمیایی ‎‎1107497میلیون ریال در سال است، بنظر میرسد که بنگاههای تولید این بخش از ظرفیت خود بالاتر تولید کردهاند. و از ظرفیت ‎بهینه خود نهایت استفاده کردهاند. میزان استفاده از ظرفیت در اینجا 185 درصد تخمین زده شد. مقدار ظرفیت تولید بهینه ‎فرآوردههای نفتی برابر با 34921 میلیون ریال است. متوسط ارزش ستانده واقعی هر بنگاه صنعتی در بخش تولید فرآوردههای ‎نفتی 57270 میلیون ریال در سال است، بنظر میرسد که بنگاههای تولید این بخش از ظرفیت خود به نحوه بهینهتری استفاده ‎کردهاند. میزان استفاده از ظرفیت 164 درصد تخمین زده شد. سطح تولید واقعی فلزات اساسی 574212 میلیون ریال در سال بوده ‎است، که بیانگر نقطه حداقل حداقل کننده تابع هزینه متوسط کل است. متوسط ارزش ستانده واقعی هر بنگاه صنعتی در بخش تولید ‎فلزات اساسی193509ریال در سال است.

چکیده انگلیسی:

AbstractThe main purpose of this article is a comparative analysis of the optimal level of production capacity of the country's top factories. In this article, we compare five different industries that are leading industries in the field of production. These industries are: (chemical, base metals, petroleum products, gold and jewelry, stone), in order to determine the optimal level of production capacity in the top factory industries with the two-digit code ISIC.Rev.2 and ISIC.Rev.3 from The translog cost function was used. Production efficiency is the equivalence of scale traction or cost traction (inverse of scale traction) with one. To obtain the optimal level of production, first from the equation of scale elasticity or cost elasticity with one, a production level was obtained which naturally satisfies the first condition, then the second condition in production was obtained for research purposes. The results of comparative analysis of top industries showed that the production capacity in the chemical industry was the amount of optimal production capacity equal to 598647 million rials. The average real output value of each industrial enterprise in the chemical industry production sector is 57042.36 million rials per year, it seems that the production companies in this sector have produced more than their capacity. And have made the most of their optimal capacity. Capacity utilization here was estimated at 185%. The amount of optimal production capacity of petroleum products is equal to 34921.6 million rials. The average value of real output of each industrial enterprise in the production of petroleum products is 39821.51 million rials per year, it seems that the enterprises of this sector have used their capacity in a more efficient way. Capacity utilization was estimated at 164%. The actual production level of basic metals was 57421.2 million rials per year, which indicates the minimum point of minimization of the total average cost function. The average value of real output of each industrial enterprise in the production of basic metals is 61235.2 Rials per year. This indicates that companies in this group of industries in the country use about 33.7% of their nominal capacity. Which is much less than the optimal value is required. The nominal production capacity of the gold and jewelry industries is about 59%. Production capacity is increasing. The amount of optimal production capacity in this industry was equal to 57846.3 million Rials. The average value of the actual output of each industrial enterprise in the production of gold and jewelry industries is 65432.2 million Rials per year, it seems that manufacturing enterprises in this sector of their capacity They used it in a better way. Capacity utilization here was estimated at 174%. The nominal production capacity of the stone industry is about 41%. The amount of optimal production capacity in this industry was equal to 26741.4 million rials. The average value of real output of each industrial enterprise in the stone industry production sector is 31254.6 million rials per year, it seems that the manufacturing enterprises in this sector have not used their capacity in a more optimal way. Capacity utilization was estimated at 78% in the analysis.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع
توکلی،اکبر و آذربایجانی،کریم(1379)، اندازه‌گیری و تجزیه و تحلیل بهره‌وری عوامل تولید در گروه‌های صنایع ایران، مجله ی برنامه و بودجه شماره 52-53.
راسخی،سعید. شیدایی،زهرا.اسدی، سید پیمان. (1396)، انتقال هزینه در صنایع کارخانه ای ایران،نشریه نشریه پژوهش های اقتصاد صنعتی » ،شماره 1.
اکبری نعمت الله، رزیتا موید فرد(1383)بررسی همگرایی درآمد سرانه بین استان‌های کشور(یک رهیافت اقتصاد سنجی فضایی)، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، شماره سیزدهم، پاییز، صفحات1-13
یوسفی،محمد قلی.آماده، حمید.خادم، بهمن. (1393)، مطالعه تطبیقی چگونگی استفاده از ظرفیت تولیدی در صنایع کارخانه ای ایران،سیاست گذاری پیشرفت اقتصادی، شماره 2 (پیاپی 3).
صدرایی جواهری،احمد. منوچهری،مجتبی.(1391)، پویایی تمرکز صنعتی در صنایع کارخانه ای ایران،نشریه پژوهشها و سیاستهای اقتصادی » ،شماره63.
شهیکی تاش،محمدنبیمحمودپور، کامرانمحسنی،حدیثه.(1393)، مقایسه تطبیقی شکاف میان قیمت و هزینه نهایی در صنایع کارخانه ای ایران وکشورهای منتخب،نشریه سیاست های راهبردی و کلان » ،  شماره6.
موتمنی، مانی. (1398)، برآورد درآمد غیررسمی در صنایع کارخانه ای ایران،نشریه تحقیقات اقتصادی » ،شماره 128.
کزازی،ابوالفضل :تقوی فرد ،محمد تقی (تابستان 1399) سنجش آثار کمی تغییر سیاست های مالیاتی بر صنایع کشور (رهیافت داده – ستانده ) فصلنامه اقتصاد مالی ،شماره 51ص55 -82 .
امینی،علیرضا :زارع ،سحر (بهار 1396) تحلیل نقش نرخ واقعی ارز ونوسانات آن صادرات صنعتی ایران فصلنامه اقتصاد مالی، شماره 38.
دشتبان،منیژه :توفیق،فیروز (بهار 1397) آثارسرریز ناشی از گسترش صنایع در استان تهران بر استانهای همجوار (رویکرد جدول داده –ستانده بین منطقه ای ) فصلنامه اقتصاد مالی ،شماره 42 ص 149 تا 180.
قویدل، صالح(1391)،بررسی تحلیلی ساختار و مزیت نسبی صنایع کارخانه‌ای ایران(با تاکید بر رهیافت انتقال سهم (shift-share analysis،فصلنامه اقتصاد توسعه و برنامه ریزی،سال اول، شماره اول،بهار و تابستان،127-144
فلاحی فیروز، بهزاد سلمانی، سیمین کیانی (1390) بررسی همگرایی نوع بتا بین ایران و کشورهای منتخب اسلامی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی( رشد و توسعه پایدار)، سال دوازدهم، شماره چهارم، زمستان، صفحات 171-194
شکیبایی علیرضا، حسن شاه سنایی(1390) بررسی همگرایی اقتصادی و همزمانی چرخه‌های تجاری در گروه شانگهای، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال دوازدهم، شماره سوم، پاییز، صفحات 89-105

Paul, S. (2015). Industrial Performance and Government Control, in J.C. Sandesara (ed.). the Indian Economy: Performance and Prospects, University of Bombay.
Ray, S.P. (2016). Measuring Capacity Utilization and Evaluating the Impact of Liberalization on Capacity Utilization of the Indian Drug and Pharmaceutical Industry. Journal of Emerging Knowledge on Emerging Markets, Vol. 3, PP 206-227.
Morrison, C.J. (2012). On the Economic Interpretation and Measurement of Optimal Capacity. Review of Economic Studies, Vol. LII, No. 2, pp. 295 – 310.
Christensen, L.R., Jorgensen D.W. and Lau. L.J. (1973). Transcendental Logarithmic Production Frontiers. Review of Economics and Statistics, Vol. 55, No. 1, pp. 28-45.
Cassel, J.M. (1937). Excess Capacity and Monopolistic Competition. Quarterly Journal of Economics, Vol. 51, No. 3, pp. 426-443.Business, Vol. 52, PP. 3-11
Goldar, and V.S. Renganathan. (1991). Capacity utilization in Indian Industries. The Indian Economic Journal, Vol. 39, No. 2, Oct - Dec, pp. 82-
Friedman, M. (1963). More on Archibald versus Chicago. Review of economic studies, Vol. 30, No. 1, PP. 65-67.
Hickman, B.G. (1964). On a New Method of Capacity Estimation. Journal of the American Statistical Association, Vol. 59, pp. 529-549
Jorgenson, D.W. and Zvi G. (1967). The Explanation of Productivity Change. Review of Economic Studies, Vol. 34, No. 3, pp. 249-282
Jorgenson, D.W. (1988). Productivity and Post War US Economic Growth. Journal of Economic Perspective, Vol. 2, No. 4, Pp. 23-41.
Kim, Y.C. & Kwon, J.K. (1977), the Utilization of Capital and Growth of Output in Developing Economy. Journal of Development Economics, Vol. 4, issue. 3, pp. 265-78.
Klein, L.R. (1960). Some Theoretical Issues in the Measurement of Capacity. Econometrical, Vol. 28, No. 2, pp. 272-286.
Krishna, K.L. (1972). Industrial Capacity and Production in C. R. Rao, Data Base of Industrial Economy. Vol. 1, New Delhi.
Lecraw, D.J. (1978). Determinants of Capacity Utilization by Firms in Less Developed Countries. Journal of Development Economics, Vol. 5, No. 2, pp. 139-153.
Morrison, C.J. (1985). On the Economic Interpretation and Measurement of Optimal Capacity. Review of Economic Studies, Vol. LII, No. 2, pp. 295 - 310.
24)Nadir, MI & Rosen S. (1969). Inter related Factor Demand Function. American Economic Review, and Vol. 59. PP. 130-41.
Phan, T. (1981). Industrial Capacity and Employment. Westmeath, International Labour Organisation.
Philips, A. (1963). An Appraisal of Measures of Capacity. American Economic Review, Vol. 52, No. 2, PP. 295-92.
Philips, A. (1970). Measuring Industrial Capacity and Capacity Utilization in Less Developed Countries. Industrialization and Productivity, Bulletin, No. 15, UNIDO, PP. 19-20.
Ray, S.P. (2011). Measuring Capacity Utilization and Evaluating the Impact of Liberalization on Capacity Utilization of the Indian Drug and Pharmaceutical Industry. Journal of Emerging Knowledge on Emerging Markets, Vol. 3, PP 206-227.
Ray, S.C. (1982). A Tran slog Cost function Analysis of US Agriculture. 1939-77. AJAE, Vol. 64: pp. 490-98.
Paul, S. (1974). Growth and Utilization of Industrial Capacity. Economic and Political Weekly, Vol. 9, No. 49, December 7, pp. 2025 -2032.
Paul, S. (1974). Industrial Performance and Government Control, in J.C. Sandesara (ed.). the Indian Economy: Performance and Prospects, University of Bombay.
Seth, Vijay K. (1999). Capacity Utilization in Industries: Theory and Evidence. Deep and Deep Publisher, New Delhi.
Srinivasan, P.V. (1992). Determinants of Capacity utilization in Indian Industries. Journal of Quantitative Economics, Vol. 8, No. 1, pp. 139 – 156.
Uchikawa, S. (2001). Investment Boom and Under-Utilization of Capacity in the 1990s. Economic and Political weekly, August 25, pp. 3247 – 3253.
 Tadesse, S. (2005). Financial development and technology. William Davidson Institute Working Papers Series WP879, Working Paper Number 749.
Agnieszka Gehringer (2013). Financial Liberalization, Financial Development and Productivity Growth – An Overview, NO 46
Liu, Y., C. Beng & L. Wenzhi. (1998). Education, Experience and Productivity of Labor in China's Township and Village Enterprises: The Case of Jiangsu Province. China Economic Review, 9 (1): 47- 58.