برآورد ضریب فزاینده مالی در ایران با تاکید بر نحوه خرج کرد درآمدهای نفتی
محورهای موضوعی : اقتصاد مالی
مریم مهدی زاده
1
(دانشجوی دکتری گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران)
یگانه موسوی جهرمی
2
(استاد یار اقتصاد، دانشکده مدیریت، اقتصاد و حسابداری، دانشگاه پیام نور،تهران، ایران.)
الهام غلامی
3
(استادیار اقتصاد، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات تهران، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.)
احمد سرلک
4
(استادیار گروه اقتصاد، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران.)
کلید واژه: C54, E32, واژه‌های کلیدی: ضریب فزاینده مالی, رشد اقتصادی, درآمدهای نفتی, مدل تعادل عمومی پویای تصادفی. طبقه بندی JEL : E62,
چکیده مقاله :
هدف اصلی در مقاله حاضر برآورد ضریب فزاینده مالی (به تفکیک مخارج مصرفی و سرمایه‌ای) و پاسخ به این سوال است که شوکهای انواع مخارج دولت با توجه به نحوه خرج کرد درآمدهای نفتی، چه تأثیری بر رشد اقتصادی ایران دارند. براین اساس، ابتدا یک مدل تعادل عمومی پویای تصادفی نئوکینزی، سازگار با ساختار اقتصاد ایران، طراحی شده است. سپس، ضریب فزاینده انواع مخارج دولت در قالب دو سناریو برآورد گردیده است. در سناریو اول، تأمین مالی مخارج مصرفی از طریق درآمدهای مالیاتی و تأمین مالی مخارج سرمایه‌ای از طریق درآمدهای نفتی مدنظر است. در سناریو دوم، درآمدهای حاصل از نفت تؤامان صرف مخارج مصرفی و سرمایه‌ای می‌شوند. نتایج حاکی از آن است که در هر دو سناریو ضریب فزاینده مخارج مصرفی کوچکتر از ضریب فزاینده مخارج سرمایه‌ای است. در واقع مخارج سرمایه‌ای بیشتر از مخارج مصرفی بر افزایش تولید ملی (رشد اقتصادی) تأثیرگذار است. به علاوه، واکنش تولید ملی (رشد اقتصادی) به افزایش انواع مخارج دولت، در سناریوی اول بیشتر از سناریو دوم است. Abstract The main purpose of the present paper is to estimate fiscal multiplier (in terms of consumption and capital expenditures) and to answer the question of how the government expenditures' shocks regarding to how spending oil revenues affect Iran's economic growth, Based on this, first a neo-Keynesian dynamic stochastic general equilibrium (DSGE) model, adapted to the structure of Iran's economy, has been specified. Then, the multipliers of the government expenditures have estimated in two scenarios' frameworks. In the first scenario, the consumption and capital expenditures are financing via tax revenues and oil revenues, respectively. In the second scenario, the government expenditures (both consumption and capital) are financing via oil revenues. The results indicate that, in both scenarios, the multipliers of the consumption expenditure are smaller than the multipliers of the capital expenditure. Indeed, the capital expenditure is more effective on the national product increasing (economic growth) than the consumption expenditure. In addition, the national product response (economic growth) to an increase in the government expenditures, in the first scenario is higher than the second scenario.
1) حقیقت، جعفر و محرم جودی، نازیلا (1395)، تأثیر شوک مخارج دولتی بر رشد تولید ناخالص داخلی در ایران: رهیافت ARDL، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال دهم، شماره 4 (پیاپی 36)، صص 166-141.
2) حیدری، حسن و سعیدپور، لسیان (1393)، تجزیه و تحلیل تأثیر شوکهای سیاست مالی و ضرایب فزاینده مالی اقتصاد ایران در چارچوب مدل کینزینهای جدید، فصلنامه علمی پژوهشی، پژوهشهای رشد و توسعه اقتصادی، سال پنجم، شماره بیستم، صص 78-61.
3) دادههای آماری بانک مرکزی، سالهای مختلف، قابل دسترسی از طریق WWW.Cbi.ir
4) سامتی، مرتضی، مجید صامتی و مهشید شاهچرا (1382)، جهتگیری مناسب هزینههای جاری و عمرانی دولت به منظور دستیابی به رشد بهینه اقتصادی در ایران.فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، شماره 15، صص18-1.
5) سوری، علیرضا و کیهانی حکمت، رضا (1382)، متغیرهای جمعیتی، اندازه و رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال سوم، شماره 3 (پیاپی 10): 70-62.
6) شاهمرادی، اصغر و همکاران (1388) ، تحلیل تأثیر سیاستهای قیمتی در بخش‌های اقتصادی با تمرکز بر آب و انرژی، وزارت نیرو، معاونت برنامهریزی و امور اقتصادی.
7) غلامی، الهام (۱۳۹۲)، بررسی کارایی برنامه‌های محرک مالی در ایران: رویکردی بر مدل‌های TVAR و DSGE، رساله دکتری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران.
8) کاوند، حسین (1388)، تبیین آثار درآمدهای نفتی و سیاستهای پولی در قالب یک الگوی ادوار تجاری واقعی بر اقتصاد ایران، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
9) کمیجانی، اکبر (1374)، سیاستهای پولی مناسب در راستای تثبیت فعالیتهای اقتصادی، وزارت امور و اقتصاد و دارایی.
10) کمیجانی، اکبر و حقشناس، هادی (1393)، بررسی آثار اندازه دولت بر رشد اقتصاد در ایران، فصلنامه علوم اقتصادی، سال 8، شماره 28، صص 14-1.
11) کمیجانی، اکبر و نظری، روحالله (1388)، تأثیر اندازه دولت بر رشد اقتصادی در ایران، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی، سال 9، شماره 3:صص 29-1.
12) گسکری، ریحانه و اقبالی، علیرضا (1386)، اندازه دولت و رشد اقتصادی در ایران، مجله تحقیقات اقتصادی، شماره 8، صص290-226.
13) قلیزاده، علیاکبر (1383)، رویکردی برای تعیین اندازه بهینه دولت (بر مبنای بودجه عمومی دولت)، مجله برنامه و بودجه، شماره 85، صص 57-19.
14) صادقی، سید کمال، منتظری شورکچالی، جلال و دهقانی، علی (1390)، تأثیر اندازه دولت بر رشد اقتصادی در کشورهای با درآمد پایین، فصلنامه مدلسازی اقتصادی، سال پنجم، شماره 1، صص 107-91.
15) لکزیان، مهرانگیز و پروین غفرانی (1392)، اولین همایش الکترونیکی ملی چشمانداز اقتصاد ایران، 28 آذر 1392.
16) منظور، داود و تقیپور، انوشیروان (1395)، تحلیل آثار شوکهای پولی و مخارج مالی دولت در ایران با استفاده از مدل تعادل عمومی پویای تصادفی، تحقیقات اقتصادی، دورۀ 51، شماره 4، صص 1001-977.
17) موسوی جهرمی، یگانه و غلامی، الهام (1393)، مالیه عمومی، معاونت پژوهش، برنامهریزی و امور بینالملل.
18) Abu, N. and Abdulahi, U. (2010), Government Expenditure and Economic Growth in Nigeria, 1970-2008 : A Disaggregate Analysis, Business and Economic Journal, 4(3):237-330.
19) Afonso, A. and Tovar Jalles, J. (2011), Economic Performance and Government Size ,European Central Bank, Working Paper Series, No 1399.
20) Agbonkhese, Abraham Oni and Asekome, Mike Ozemhoka, (2014), Impact of Public Expenditure on The Growth of Nigerian Economy, European Scientific Journal, vol.(10), No.(28),Pp. 219-229.
21) Alexiou, C, (2007), Unraveling the Mystery Btween Public Expenditure and Growth: Empirical Evidence from Greece, International Journal of Economics, Vol (1), No (1).PP. 21-31.
22) Al-Shatti and Ali Sulieman, (2014), The Impact of Public Expenditures on Economic Growth in Jordan, International Journal of Economics and Finance, Vol (6), No (10), pp.157-167.
23) Aregbeyen, o. and Olayinka Kolawole, B. (2015), Oil Revenue, Public Spending and economic Growth Relationships in Nigeria, Journal of Sustainable Development: Vol (8), No. (3)
24) Attari, M. and A. Javeb, (2013), Inflation, Economic Growth and government Expenditure of Pakistan, Procedia Economics and Finance, Vol (5), PP. 58-67.
25) Barro, R.J. (1990), Government Spending in a Simple Model of Endogeneous Growth, the Journal of political Economy, Vol.98, No.5: 103-125.
26) Bosnjak, N. (2016), The Public Expenditures and Economic Growth: DSGE Model for Bosnia and Herzegovina, European Journal of Economics and Business Studies, Vol (6),Nr.1.
27) Cashin, P. (1995). Government Spending, Taxes, and Economic Growth. Staff papers Vol (42), No.2.Pp- 237-269.
28) Chirstine Nanjala Simiyu, (2015), Explaining the Relationship between Public Expenditure and Economic Growth in Kenya using Vector Error Correction Model (VECM), International Journal of Economic Sciences, Vol. (IV), No.(3), Pp. 19-38.
29) Coenen, G. and et.al (2010), Effects of Fiscal Stimulus in Structural Models, IMF Working Paper, WP/10/73.
30) Cwik, Tobias and Wieland, Volker (2010), Keynesian Government Spending Multipliers and Spillovers in the Euro Area, Working Paper Series, No. 1267.
31) Engen, Ericm. And Skinner, Jonathan, (1992), Fiscal policy and Economic Growth, Working Paper No.(4223)
32) F. Cogan, J. and et.al (2009), New Keynesian Versus Old Keynesian Government Spending Multipliers, European Central Bank,Working Paper Series, NO 1090.
33) Fève, Patrick and Sahuc, Jean‐Guillaume (2014), On the Size of the Government Spending Multiplier in the Euro Area, Working Paper, No. 776.
34) Folster, S, and Henrekson, M. (1999), Growth and the Public Sector : A Critique of Critics, European Journal of Political Economy, Vol (15), No (2).Pp. 337-58
35) Fueki,T. and et.al (2011), Assessing the Effects of Fiscal Policy in Japan with Estimated and Calibrated DSGE Models, Bank of Japan Working Paper Series, No.11-E-9.
36) Guseh, J.S. (1997), Government Size and Economic Growth in Developing Countries: a Political-Economy Framework, Journal of Macroeconomics, Vol (19), No (1): 175 – 192.
37) Hakro, A.N. (2009), Size of Government and Growth Rate of Per Capital Income in Selected Asian Developing Economics, International Research Journal of Finance and Economics, Vol (28), Pp.52-65.
38) Iwata,Y. (2009), Fiscal Policy in an Estimated DSGE Model of the Japanese Economy: Do Non-Ricardian Households Explain All?, Economic and Social Research Institute,ESRI Discussion Paper Series No.216.
39) Iwata,Y. (2011), The Government Spending Multiplier and Fiscal Financing: Insights from Japan, Cabinet O¢ce, Government of Japan, 3-1-1 Kasumigaseki, Chiyoda-ku, Tokyo 100-8970.
40) Karikari, J.A. (1995). Government and Economic Growth in a Developing Nation: the Case of Ghana. Journal of Economic Development, Vol (20), No (2).
41) Kormendi, Roger C. and Pilip G. Me Guire (1985), Macroeconomic Determinants of Growth: Cross-country evidence, Journal of Monetary Economic, No (16): Pp. 141-163.
42) Landua, Daniel.(1983), Government Expenditure and Economic Growth: A Cross-Country Study, Southern Economic Journal No.(49): Pp.783-92.
43) Mankiw, G. (2009). Macroeconomic, Worth Publisher, Seven Edition.
44) Nourzad, F. (2000). The Productivity Effect of Government Capital in Developing and Industrialized Countries, Applied Economic, Vol (32), No (5). Pp. 1181-1187.
45) Qazizada, Walid and Stockhammer, Engelbert (2014), Government Spending Multipliers in Contraction and Expansion, Post Keynesian Economics Study Group, Working Paper , No.1404.
46) Ram, R. (1986). Government Size and Economic Growth: A New Framework and Some Evidence from Cross – Section and Time Series Data. The American Economic Review. Vol. 76, No 1, 191 -203.
47) Ramayandi, A. (2003), Economic Growth and Government Size in Indonesia, Working Papers in Economics and Development Studies (WOPEDS) 20032, Department of Economics.
48) Sadari, Mahdi. Abouie Mehrizi, Masoud and Elahi, Marize (2011)Government Size and Economic Growth in Iran. International Research Journal of Finance and Economics, 71.
49) Sedrakyan, Gohar Samvel and Laura Varela-Candamio, (2017), The Impact of Public Expenditures on Economic Growth in Two Very Different Countries: A comparative Analysis of Armenia and Spain, International Center for Public Policy, Working Paper.
50) Straub, Roland and Tchakarov, Ivan (2007), Assessing the Impact of a Change in the Composition of Public Spending a DSGE approach, Working Paper Series, No. 795.
51) Urban, F., & Nordensvard, J. (2013). Low Carbon Development: Key Issues in Environment and Sustainability. USA: Routledge. Retrieved from https://books.google.jo
52) Vijay L.N. Gangal and Ms. Honey Gupta, (2013), Public Expenditure and Economic Growth, A Case Study of India, Global Journal of Management and Business Studies. Vol.(3), No.(2), pp. 191-196
یادداشت‌ها
