نرخ موثر مالیاتی، درآمد دولت و بهره وری اقتصادی تحت چشم انداز منحنی لافر

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

محمدعلی دلدار ¹ , امیر هرتمنی ² , سید محمدرضا داودی ³

1 - گروه اقتصاد، واحد دهاقان ،دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
2 - گروه اقتصاد، دانشکده مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، اصفهان، ایران
3 - گروه مدیریت، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی،دهاقان، ایران

تاریخ دریافت : 1400/12/09 تاریخ پذیرش : 1403/05/22 تاریخ انتشار : 1403/06/21

کلید واژه: نرخ موثر مالیاتی, درآمد دولت, بهره‌وری اقتصادی, منحنی لافر, مدل رویکرد آستانه‌ای,

چکیده مقاله :

هدف مقاله حاضر تحلیل اثرات نرخ موثر مالیاتی، درآمد دولت و بهره وری اقتصادی تحت چشم انداز منحنی لافر است. برای این منظور از مدل با رویکرد آستانه‌ای (STR) بر اساس داده‌های اقتصاد ایران طی دوره 1398-1363 استفاده شد. نتایج برآورد قسمت خطی و غیرخطی مدل نشان می‌دهد که متغیرهای نسبت درآمد مالیاتی به تولید ناخالص داخلی، سهم ارزش افزوده بخش نفت و گاز و مصرف کل رابطه مثبت با شاخص بهره‌وری اقتصادی در اقتصاد ایران دارند. همچنین نتایج برآورد قسمت غیرخطی مدل، وجود رابطه منفی میان نرخ موثر مالیاتی با شاخص بهره‌وری اقتصادی را تایید می‌کند. همچنین نتایج به‌دست آمده، اثر منفی نرخ مالیاتی بر بهره‌وری اقتصادی کشور را نشان می دهد. بعبارتی طبق تعریف منحنی لافر، با افزایش نرخ مالیات، درآمد مالیاتی افزایش می‌یابد، تا زمانی که نرخ مالیات به سطح *t برسد و بعد از این سطح با افزایش نرخ مالیات درآمد مالیاتی دولت کاهش می یابد.

چکیده انگلیسی:

Abstract

 

The purpose of this article is to analyze the effects of effective tax rate, government revenue and economic efficiency under the landscape of Laffer curve. For this purpose a model has been used with a threshold approach model (STR) based on Iran economic data during the years 1984-2019 (1363-1398).

 

The results of linear and non-linear of this model shows us that tax revenue ratio variables to GDP, the share of value added in the oil and gas sector and the total consumption has a positive relationship with economic productivity index in Iran. It can also be mentioned that the results of estimating the non-linear of the model part, confirms a negative relationship between effective tax rate with economic productivity index. In other words according to the definition of Laffer Curve by raising tax rate, tax revenue increases until the tax rate reaches level ( t*)  and after this level with increasing tax rate, government tax revenue will be decreased.

 

منابع و مأخذ:

امیدی پور رضا، پژویان جمشید، محمدی تیمور، معمارنژاد عباس (۱۳۹۴). برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی و فرار مالیاتی : تحلیل تجربی در ایران . پژوهشنامه مالیات، ۲۳ (۲۸)
جلایی، سید عبدالمجید؛ قاسمی نژاد، امین و خراسانی، محمود(1392)، "برآورد ظرفیت مالیاتی ایران با استفاده از الگوریتم بهینه سازی انبوه ذرات(PSO) و الگوریتم ژنتیک(GA)؛ فصلنامه پژوهشنامه مالیات، جلد 21، سال 17، شماره 65.
خلیل‌زاده، محمد، صدیقی‌زاده، داود، واسعی، مرتضی، پاشاپور، محمدرضا، شاکری، هدیه. (1396). بررسی روابط علی و معلولی و رتبه‌بندی عوامل بحرانی موثر فرار مالیاتی در ایران به کمک ترکیب روش‌های ANP و DEMATEL فازی گروهی. فصلنامه مدیریت توسعه و تحول،(ویژه‌نامه), 141-157.
دامن کشیده، مرجان (1398) نگرشی بر ارتباط میان بار مالیاتی و اثرگذاری آن بر اقتصاد پنهان در ایران ( رهیافتی از الگوی ARDL )؛ فصلنامـه اقتصاد مالی سال سیزدهم / شماره 94 / زمستان 1341 صفحه 131 تا 152
سعادت مهر، مسعود. (1399). برآورد نرخ بهینه مالیات بر ارزش افزوده با رویکرد منحنی لافر. فصلنامه علمی پژوهشی اقتصاد مقداری، آماده انتشار. doi: 10.22055/jqe.2021.32452.2211
عباسی ابراهیم؛ موسوی، میرحسین و جانی، مهدی(1392)،" برآورد ظرفیت مالیاتی استان گلستان"، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، بهار1392، شماره 48.
فلاحتی، علی؛ فلاحتی، شهرام؛ عباسپور، سحر ونظیفی، مینو(1389)،" برآورد ظرفیت مالیاتی کشور با استفاده از شبکه های عصبی"، پژوهشنامه مالیات، سال هشتم، شماره 56
گرائی نژاد، غلامرضا، اصغر نژاد، وحیده. (1388). برآورد حجم اقتصاد زیرزمینی در ایران با استفاده از روش غیرمستقیم. اقتصاد مالی (8)3، 53-29
ملا اسمعیلی دهشیری، حسن (1401) تحلیل اثر سیاست مالی (مالیات بر مجموع درآمد) بر توزیع درآمد * کشورهای منتخب OECD ، فصلنامـه اقتصاد مالی دورۀ 16 / شمارۀ 1( پیاپی 58 /)بهار 1401 صفحه 93 تا 108
Alba, Carlos, and Stephen McKnight. "Laffer curves in emerging market economies: The role of informality." Journal of Macroeconomics 72 (2022): 103411. https://doi.org/10.1016/j.jmacro.2022.103411
Badel, A., & Huggett, M. (2017). The sufficient statistic approach: Predicting the top of the Laffer
Curve. Journal of Monetary Economics, 87, 1–12. https://doi.org/10.1016/j.jmoneco.2017.02.001
Beck, M., Rivers, N., & Wigle, R. (2018). How do learning externalities influence the evaluation of Ontario’s renewables support policies? Energy Policy, 117(September 2017), 86–99.
https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.02.012
Bye, B., Fæhn, T., & Rosnes, O. (2018). Residential energy efficiency policies: Costs, emissions and
Hájek, J., Safr, K., Rotschedl, J., & Cadil, J. (2021). The Laffer Curve Decomposed 1. Ekonomicky Casopis, 69(3), 306-326. https://ssrn.com/abstract=3749646
rebound effects. Energy, 143, 191–201. https://doi.org/10.1016/j.energy.2017.10.103
Ehrhart, H., Minea, A., & Villieu, P. (2014). Debt, seigniorage, and the Growth Laffer Curve in
developing countries. Journal of Macroeconomics, 42, 199–210. https://doi.org/10.1016/j.jmacro.2014.07.004
Lin, B., & Jia, Z. (2019). Tax rate, government revenue and economic performance: A perspective of Laffer curve. China Economic Review, 56, 101307
Li, H., Xiong, Z., & Xie, Y. (2018). Resource tax reform and economic structure transition of resource-based economies. Resources, Conservation and Recycling, 136, 389–398.
https://doi.org/10.1016/j.resconrec.2018.05.014
Miravete, E. J., Seim, K., & Thurk, J. (2018). Market Power and the Laffer Curve. Econometrica,
86(5), 1651–1687. https://doi.org/10.3982/ECTA12307
Nourry, C., Seegmuller, T., & Venditti, A. (2013). Aggregate instability under balanced-budget consumption taxes: A re-examination. Journal of Economic Theory.
https://doi.org/10.1016/j.jet.2013.07.010
Sanz-Sanz, J. F. (2016). The Laffer curve in schedular multi-rate income taxes with non-genuine allowances: An application to Spain. Economic Modelling, 55, 42–56.
https://doi.org/10.1016/j.econmod.2016.01.024
Tsuchiya, Y. (2016). Dynamic Laffer curves, population growth and public debt overhangs. International Review of Economics and Finance, 41, 40–52. https://doi.org/10.1016/j.iref.2015.10.001
Waseem, M. (2018). Taxes, informality and income shifting: Evidence from a recent Pakistani tax reform. Journal of Public Economics, 157, 41–77. https://doi.org/10.1016/j.jpubeco.2017.11.003