واقع گرایی در شعر نو

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

احمد خیالی خطیبی ¹ , تینا نیکنام ²

1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

تاریخ دریافت : 1392/10/09 تاریخ پذیرش : 1393/02/07 تاریخ انتشار : 1393/07/01

کلید واژه: شعر, مصدق, شاملو, اخوان, رئالیسم, معاصر, کسرایی,

چکیده مقاله :

یکی از مباحث ادبی،بویژه در ضمن مطالب نقد ادبی،مسئله مکتب های مختلف ادبی با گرایش های فکری گوناگون است.این موضوع در شکل و شیوه ی جدید طبعا نتیجه ی افکار و اندیشه های نو می باشد.از جمله ی مکاتب مذکورواقع گرایییا همان رئالیسم است که بی شک ساختار فعلی آن از مغرب زمین به جاهای دگیر انتقال یافته و در مراکز علمی و آموزشی در رشته های گوناگون از جمله ادبیات،تدریس و درباره ی مسائل و مبانی آن بحث و گفتگو می شود و شاید بتوان رگه های آن را در آثار قرون گذشته و اقوام دیگر هم یافت.شیوه و اندیشه های این مکتب در دو قالب منثور و منظوم قابل بررسی است.در ایران در دهه های اخیر پژوهش هایی درباره ی شعر کلاسیک و دوره های گوناگون شعر فارسی و همچنین شعر نو انجام پذیرفته است که از آن جمله پژوهش هایی درباره ی شعر نو بر پایه ی دیدگاه های نو مانند مکتب رئالیسم یا واقع گرایی می باشد. با توجه به اینکه عمده ویژگی واقع گرایی،توصیف انسان به صورت موجود اجتماعی است و به عبارت دیگر جستجوی ریشه ی رفتار آدمی در شرایط اجتماعی می باشد، بنابراین صفات نیک و بد را ذاتی انسان نمی پندارند و بلکه آنها را محصول جامعه می شمارد.بر اساس مقاله ی حاضر به بررسی واقع گرایی در شعر معاصر بویژه شعر چهار شاعر(اخوان،شاملو،کسرایی،مصدق)و ذکر نمونه ایی از آنان با تجزیه و تحلیل مبانی واقع گرایی و برخی علل و نتایج آن،می پردازد.با توجه به مضمون و محتوای شعر این شاعران اینگونه می توان دریافت که تا حدودی به مانیفیست واقع گرایی پایبند بودند و ضمن جستجوی ریشه ی رفتار مردم جامعه در شرایط اجتماعی،وضعیت نامطلوب اجتماعرا نتیجه ی دیدگاه و رفتار و کردار ناپسند چرخانندگان آن می دانستند و می دانند.

چکیده انگلیسی:

realism as a creative manner, a phenomenon that at a certain stage of historical evolution of human thoughtWhen people desperately need to understand the nature and direction of social evolution found When people first, and then vaguely conscious of the fact discovered The actions and thoughts of excitement caused by rogue or not the divine plan, but the real reason, or if the closer we are to the source material, appeared. Made in the impartiality of the school of real life people and entities subject to the artisans, workers and oppressed people around picks and tells their story. In this retelling of the story of the events and their natural history and the course of events without the author's written by the author to his story that broughtSoBrqydh realist writers, in fact breathe events (no fiction writer) is located. , Poets and Writers Iranians use this school and they have paid off in terms of realism to the art. poets of Iran (Ahmad Shamlou, Mehdi Akhavan, SiavashKasraei, Hamid Mosaddegh)

منابع و مأخذ:

آبان افتلتی ، علی .(1390). تاریخ ادبیات و نقد ادبی در ایران و جهان،  تهران : جمال هنر.

ابومحبوب ، احمد .(1380). در هیا و هوی باد : زنگی و شعر حمید مصدق، تهران: ثالث .

اخوان ثالث ، مهدی ( م . امید ).(1374). در حیاط کوچک پاییز در زندان . زندگی می گوید : اما باید زیست... .  دوزخ ، اما  سرد، تهران: نشر زمستان .

همو .(1381). آخر شاهنامه و زمستان ، تهران: انتشارات زمستان.

همو .(1382). از این اوستا، تهران: انتشارات زمستان.

ارسلانی ، فرخ .(1382). بزرگداشت شاملو در سوئد ، ماهنامه ی ادبی ، فرهنگی ، هنری ، شماره ی 4-5 .

انوری ، حسن .(1381). فرهنگ بزرگ سخن ، تهران: سخن.

باقی نژاد، عباس، شاملو،(1386). شاعر زندگی و مرگ، زبان و ادبیات فارسی(دانشگاه آزاد- واحد تهران جنوب)، زمستان، شماره 9.

بهفر، مهری.(1378). سیمای معشوق در عاشقانه های اخوان ثالث، نشریه گلستانه، مهر، شماره 9 .

پرهام ، سیروس (میترا ) .(1360). رئالیسم و ضد رئالیسم در ادبیات، تهران: آگاه.

پور الاشتی، حسین، اسماعیلی، مراد.(1388). تحلیل اسطوره ها در اشعار سیاوش کسرایی، ادب پژوهشی، پاییز ، شماره 9.

پورنامداریان،تقی .(1381). سفر در  مه(تاملی در شعر احمدشاملو)، تهران: نگاه

جبری، سوسن.(1391). حماسه نو در شعر شاملو، جستارهای ادبی(دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد)، بهار، شماره176.

حسن لی ، کاووس .( 1383). گونه های نو آوری در شعر معاصر ایران، تهران: ثالث .

حقوقی، محمد .(1377). مروری بر تاریخ ادب و ادبیات امروز ایران، تهران: قطره .

داد ، سیما .( 1378). فرهنگ اصطلاحات ادبی ( واژه نامه ی مفاهیم و اصطلاحات ادبی فارسی و اروپایی به شیوه ی تطبیقی و توضیحی )، تهران: مروارید.

دست غیب ، عبدالعلی .( 1345). تحلیلی از شعر نو فارسی، تهران: صائب.

رافائل ، ماکس .( 1365). نگاهی به تاریخ ادبیات جهان ( تاریخ رئالیسم ) ، مترجم محمد تقی فرامرزی ، تهران: شباهنگ .

سارتر، ژان پل .(1388). ادبیات چیست، مترجم ابوالحسن نجفی و مصطفی رحیمی،چاپ هشتم،تهران: نیلوفر.

سپانلو ، محمدعلی .(1377). هزار و یک شعر ( گزارش شعر نو ایران در طی 90 سال )، تهران: قطره.

سید حسینی ، رضا .(1357). مکتب های ادبی، تهران: زمان.

سید، جعفر.(1376). خلاصه سبک شناسی و انواع شعر پارسی، تهران: تربیت.

شاملو ، احمد .(1382). مجموعه ی آثار احمد شاملو، تهران: نگاه .

شریفی، محمد .(1387). فرهنگ ادبیات فارسی، تهران: فرهنگ نشر نو، انتشارات معین.

شمیسا، سیروس .(1379). سبک شناسی نظم، تهران: فردوس.

صدری افشار ، غلامحسین و نسرین و نسترن حکمی .(1388). فرهنگ نامه ی فارسی واژگان و اعلام،تهران: فرهنگ معاصر.

طبری ، احسان .(1346). شکنجه و امید ، بی تا .

عسکری ( مانی ) ، میرزا آقا .(1382 ). هستی شناسی شغر ، تهران: انتشارات قصیده سرا .

عمید ، حسن .(1375). فرهنگ عمید، جلد دوم ، تهران: امیر کبیر.

کاخی ، مرتضی .(1377). سرکوه بلند ( گزیده ی اشعار اخوان ثالث ) ، تهران: انتشارات زمستان .

کسرایی ، سیاوش .(1380). آرش کمانگیر ، تهران: انتشارات نادر .

همو.(1388). مجموعه ی اشعار سیاوش کسرایی ، انتشارات نگ.

لنگرودی ، شمس ( محمد تقی جواهری گیلانی ) .(1370). تاریخ تحلیلی شعر نو ( سه جلد )، تهران: مرکز.

مصدق ، حمید .(1389). مجموعه اشعار حمید مصدق [ کلیات ]، تهران: نگاه.

ناصر، محمد.(1381). معانی در شعر مهدی اخوان ثالث، نشریه ادبیات و زبانها«نامه پارسی» بهار، شماره 24.

وبستر ، میریام .(1364). فرهنگ وبستر ( Websters new world Dictionary ) ،تهران: نشر سعدی.

هارنبی.آ.اف .(1381). فرهنگ آکسفورد، اصفهان: انتشارات جنگل.