واکاوی حرف تمنّی لیت در قرآن کریم از منظر مربّع معناشناسی و زیبایی شناختی گفتمان

محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی

معصومه پویا ¹ ( دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی کرج )
فرهاد دیوسالار ² ( استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج )

تاریخ دریافت : 1397/07/16 تاریخ پذیرش : 1397/12/04 تاریخ انتشار : 1398/06/01

کلید واژه: قرآن کریم, مربّع معناشناسی گریماس, حرف تمنّی لیت, زیبایی شناختی عاطفی,

چکیده مقاله :

قرآن کریم این معجزة بزرگ دین مبین اسلام، در هر دوره و عصری، جلوه‌ای تازه از خود به تماشا می‌گذارد. فرازهایی از آیات شریفه قرآن کریم دربردارنده ای کاش ها معادل حرف تمنی لیت می باشند که یکی از این صحنه‌های عظیم گفتمان قوی و تأثیرگذار می‌باشد. در این نوشتار تلاش بر آن است این آیات را با روش تحلیلی-توصیفی از منظر مربّع معناشناسی گریماس و نیز جنبه‌ی زیبایی شناختی عاطفی بررسی نماییم؛ جنبه‌ای که به عنوان عنصری منعطف می‌تواند یک ساختار با عناصر عاطفی را تحت کنترل و نظارت خود درآورد و مترجمان نوین در صدد شناخت و درک این جنبه‌های ظریف در ترجمه‌ی کلام وحی می‌باشند. مهم‌ترین هدفی که به دنبال دستیابی آن هستیم، شناخت لایه‌های متعدد و کاربرد این ساختار در گفتمان زیبایی شناختی عاطفی با در نظر گرفتن تقابل تضادی، تناقضی و تکمیلی از سوی کنشگر مثبت و منفی می‌باشد تا در این عبارات به ظاهر کوتاه، نمایشی بزرگ از چهار قطب مؤثر در گفتمان و عواطف در سیلان آن را شاهد باشیم. در این راستا، رسیدن به یک ترجمه‌ی پویا و زنده و تأثیر گذار، هدف غائی ما در این پژوهش می‌باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که خداوند در قرآن کریم موارد "ای کاش ها" را از زبان انسان ها در دو دسته ی دنیوی و اخروی با الفاظ و اسلوبی بسیار زیبا بیان کرده است؛ و بیانگر آرزو و حسرت آنچه که دیگران دارند، و یا در افسوس و حسرت آنچه گذشته و از دست رفته است، می باشند. از سویی دیگر، بیانگر آرزوی آینده‌ای است که در شرایط حاضر امکان دسترسی به آن فراهم نیست.

چکیده انگلیسی:

Holy Quran the greatest miracle of the religion of Islam shows  new sights in every era. Some of the verses of the Holy Qur'an include the Wishes The Holy Quran This great miracle of the religion of Islam, in every era and era, watches its new front. The downsides of the verses of the Holy Qur'an include those that are equivalent to the letter of the Lithium that is one of these great scenes of strong and influential discourse. In this paper, we try to examine these verses by analytical-descriptive method from the perspective of the Grimes semantics square as well as the aesthetic-emotional aspect; an aspect which, as a flexible element, can control a structure with emotional elements, and translators The modern one seeks to understand and understand these subtle aspects in the translation of the word of revelation The most important goal we seek to achieve is the recognition of multiple layers and the application of this structure in emotional aesthetic discourse, taking into account contradictory, contradictory and complementary contrasts by the positive and negative actors, in these seemingly short terms, a large drama of four An effective pole in the discourse and emotions in the flood. In this regard, achieving a dynamic, vibrant and effective translation is our ultimate goal in this research. Studies show that God in the Holy Quran has expressed the words "Evil" in the language of humans in the two worldly and in the past, in very beautiful words and words, and expresses the desire and regret of what others have, or in a pity And regret what has been lost and gone. On the other hand, it expresses a wish for a future that is not available in the present circumstances.

منابع و مأخذ:

القرآن الکریم.

ابن عاشور، محمد طاهر.( 1984م). التحریر و التنویر، الدار التونسیه للنشر.

ابن منظور، محمد بن مکرم.(1290ق). لسان العرب، بیروت: دار صادر.

اچسون، جین.(1371ش). مبانی زبان شناسی، ترجمه‌ی محمد فائض، تهران: نگاه.

اچسون، جین.(1376ش). زبان شناسی همگانی، ترجمه‌ی حسین وثوقی، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.

احمد پناه، سید ابوتراب و جباری،انسیه.(1393ش). تحلیل نگاره بارگاه کیومرث از سلطان محمد بر اساس الگوی کنشی و مربع معناشناسی گرمس، فصلنامه پژوهشی هنر،4،(7): 75-86

اسماعیلی، عصمت، حمیدرضا شعیری و ابراهیم کنعانی،رویکرد نشانه- معناشناختی فرآیند مربع معنایی به مربع تنشی در حکایت دقوقی، نشریه پژوهش‌های ادب عرفانی(گوهر گویا)، سال ششم، شماره سوم، پیاپی23، پاییز و زمستان، صص69-94.

اناری بزچلوئی و زهرا شیخ حسینی.(1394ش). متناسب سازی نظریه«مربع معناشناسی»در قرآن کریم، دوفصلنامه علمی پژوهشی « پژوهش‌های زبان شناختی قرآن»، سال چهارم، شماره دوم، پاسسز و زمستان، پیاپی8،.

برازش، علیرضا.(1394ش). تفسیر اهل بیت، امیر کبیر.

پاکتچی، احمد و همکاران، درآمدی بر استفاده از روش‌های معناشناسی در مطالعات قرآنی،بهار و تابستان88، شماره 18، ص 105-132.

پاکتچی، احمد(1389ش). درسنامه‌ی معناشناسی، دانشگاه امام صادق علیه السلام.

پاکتچی، احمد، آشنایی با مکاتب معناشناسی معاصر، نامه پژوهش فرهنگی، شماره13.

پالمر، فرانک.(1387ش). نگاهی تازه به معناشناسی، ترجمه‌ی کورش صفوی، چاپ پنجم، تهران: مرکز.

حامد عبدالقاهر، دراسات فی علم النفس الادبی، القاهره: لجنة البیان الادبی، المطبعه النموذجیه، د.ت.

راغب اصفهانی، محمد بن حسین.( بی­تا). المفردات فی غریب القرآن، تهران، مرتضوی.

سجودی، فرزان.(1387ش). نشانه شناسی کاربردی( مجموعه نشانه شناسی در زبان شناسی1) تهران: نشرعلم.

شریفی، علی.(1394ش). معناشناسی قرآن در اندیشه‌ی شرق شناسان، قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.

شعیری، حمید رضا.(1381ش). مبانی معناشناسی نوین، تهران: سمت.

شعیری، حمید رضا.(1385ش). تجزیه و تحلیل نشانه- معناشناختی گفتمان، تهران: سمت.

شعیری، حمیدرضا و همکاران، رویکرد نشانه- معناشناختی فرآیند مربع معنایی به مربع تنشی در حکایت دقوقی مثنوی، پژوهش‌های ادی عرفانی(گوهر گویا)، سال ششم، شماره سوم، پیاپی23، پاییز و زمستان1391،ص69-94.

صفوی، کورش.(1387ش). درآمدی بر معناشناسی، تهران: سوره مهر.

عرفان، حسن.(1394ش). ترجمه و شرح جواهر البلاغه،قم: نشر بلاغت.

فراهیدی، خلیل بن احمد.(1410ق). العین، چاپ دوم، قم: انتشارات هجرت.

کالر، ج. د.(1379ش). فردینان دو سوسور، صفوی، ک. (مترجم). تهران: هرمس.

گریماس، ا.ج.(1387ش). معنا شناسی ساختاری، ترجمه علی قنبری.

گریماس، آلژیرداس ژولین.(1389ش). نقصان معنا، ترجمه و شرح حمیدرضا شعیری، تهران: نشرعلم.

لطفی، مهدی، بررسی و نقش معناشناسی قرآنی ایزوتسو، دوفصلنامه علمی پژوهشی « پژوهش‌های زبان شناختی قرآن»، سال سوم، شماره دوم، پاسسز و زمستان، پیاپی6، 1393ش.

مختار عمر، احمد.(1386ش). معناشناسی، ترجمه سید حسن سیدی، مشهد، دانشگاه فردوسی.

معین، بابک.(1383ش). سیر زایشی معنا، مقالات اولین هم اندیشی نشانه شناسی هنر، تهران: انتشارات فرهنگستان هنر