انتقال خیار در حقوق ایران

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

عیسی امینی ¹ ()
محمد حضرتی ² ()
زینب ملکوتی خواه ³ ()

تاریخ دریافت : 1391/04/04 تاریخ پذیرش : 1391/05/15 تاریخ انتشار : 1391/07/10

کلید واژه: انتقال ارادی خیار, ‌‌انتقال قهری خیار, اصل نسبی بودن اثر قراردادها, حقوق عینی, حقوق دینی,

چکیده مقاله :

قراردادها در زمره امور اعتباری هستند و طرح بحث هایی در آثار آن، مبتنی بر ضرورت و مقتضیات عالم اعتبار است. یکی از این آثار ، وجود حق فسخ و نحوه‌ی‌ انتقال آن ها است. حق فسخ گاهی به موجب خیارات و گاهی به حکم قانون در موارد خاص خلق می‌شود، گاهی حقی است مالی و اصولا قابل انتقال و گاهی ماهیت آن حکمیت است تا حق مالی. در انتقال قهری حق مالی فسخ اساساً اختلاف نظری وجود ندارد ولی در بحث انتقال ارادی همواره اختلاف نظرهایی وجود دارد. در این که، این حق را مستقل می‌توان به طرف عقد انتقال داد اختلاف نظر زیادی وجود ندارد ولی در مورد انتقال آن به اشخاص ثالث اختلاف نظر جدی وجود دارد که مورد نقد و بررسی قرار گرفته است. در مورد خیار شرط نیز با توجه به وجود شرط موامره، ماهیت آن تحلیل و استدلال گردیده که در شرط مؤامره، نقش ثالث صرفاً دادن دستور و امرنیست بلکه ارایه مشورت است. اگر مورد معامله به شخص ثالث منتقل شود، طبق اصل آزادی قراردادها و حق گزینش آزادانه طرف قرارداد، خیار به منتقل الیه انتقال نمی‌یابد. هرچند قرارداد پدیده اجتماعی بوده اما پذیرش این انتقال نقض اصل نسبی بودن آثار عقد است زیرا منتقل الیه قایم مقام در حقوق عینی است حقوقی که در واقع از جنس خصوصیات و توابع عقد اول محسوب می‌شوند

منابع و مأخذ:

نابع فارسی:
-1 امامی، سید حسن، حقوق مدنی، جلد اول، انتشارات اسلامیه، چاپ ششم، 1366
-2 دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، جلد دهم، انتشارات دانشگاه تهران،،چاپ اول از دوره جدید، 1373
-3 شهیدی، مهدی، سقوط تعهدات، تهران، انتشارات مجد، چاپ هفتم، 1385
-4 شهیدی، مهدی، آثار قراردادها و تعهدات، تهران، انتشارات مجد، چاپ سوم، 1386
-5 عمید، حسن، فرهنگ فارسی عمید، جلد اول، تهارن، انتشارات امیرکبیر، چاپ هشتم، 1369
-6 قاسم زاده، سید مرتضی، حقوق مدنی، اصول قراردادها و تعهدات ، تهران ، انتشارات دادگستر، چاپ
یازدهم، 1384
-7 کاتوزیان، ناصر، قواعد عمومی قراردادها، جلد پنجم، انتشارات شرکت سهامی انتشار، چاپ نهم، 1389
-8 لطفی، اسدالله، ترجمه مباحث حقوقی شرح لمعه الروضۀ البهیمه فی شرح اللمعه الدمشقیه، تهران، انتشارات
مجد، 1390
-9 معین، محمد، فرهنگ فارسی معین، جلد اول، انتشارات امیرکبیر، چاپ چهارم، 1378
-10 نهرینی، فریدون، ماهیت و آثار فسخ قرارداد در حقوق ایران، تهران، انتشارات گنج دانش، چاپ سوم، 1390
تحقیقات حقوقی آزاد، سال پنجم، شماره ی هفدهم، پاییز 1391 از صفحه ... تا ....
منابع فقهی :
. -1 انصاری، شیخ مرتضی، کتاب المکاسب، موسسه النشرالاسلامی، تبریز، چ دوم، 1375
-2 شهید ثانی، مسالک الافهام ،شرح بر شرایع محقق، جلد اول، چاپ سنگی
-3 موسوی الخمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، المجلد الثانی، مکتبه العلمیه الاسلامیه.
مقالات و جزوات:
-1 امینی، عیسی، تقریرات حقوق مدنی 2، دوره کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشکده حقوق دانشگاه
93- آزاد اسلامی تهران مرکز، نیمسال دوم سال تحصیلی 92
-2 جلیلوند، یحیی و عیسی امینی، دو نقد بر رای شعبه 14 دادگاه تجدید نظر استان تهران، مجله کانون وکلای
دادگستری مرکز، دوره جدید، شماره 33 و 34
-3 شهیدی، مهدی، صلح مال دربرابر عهد به پرداخت مستمری، مجله تحقیقات حقوقی، شماره 8، انتشارات
دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، پاییز و زمستان