تسری شرط داوری به شخص ثالث در حقوق ایران و رویه داوری تجاری بین‌المللی

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

مرضیه شیخ محمدی ¹ , محسن محبی ² , ابراهیم تقی زاده ³

1 - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم انسانی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران. رایانامه: [e-mail]
2 - استادیار گروه حقوق عمومی و بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول). رایانامه: [e-mail]
3 - استاد گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم انسانی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران. استاد گروه حقوق خصوصی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. رایانامه: [e-mail]

تاریخ دریافت : 1400/03/11 تاریخ پذیرش : 1401/04/25 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: داوری تجاری بین‌المللی, موافقت‌نامه داوری, شرط داوری, انتقال داوری, رویه داوری,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: اصل نسبیت در رسیدگی های قضایی و داوری موید این امر است که آراء صادر شده صرفا نسبت به طرفین اختلاف الزام آور است. اما محدوده اصل نسبیت صرفا به آراء محدود نشده و این امر همچنین در موافقتنامه های داوری نیز وجود دارد. لذا این سؤال مطرح می‌شود که آیا شرط داوری به شخص ثالث تسری دارد؟روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی انجام‌شده است.یافته‌ها و نتایج: پاسخی که نظام حقوق داخلی کشورها به این مسئله می‌دهد با پاسخ حقوق و رویه داوری تجاری بین‌المللی یکی نیست. اغلب نظام‌های حقوق داخلی با استناد اصل نسبی بودن قراردادها، در مقابل تسری موافقت‌نامه داوری به شخص غیر امضاءکننده آن مقاومت دارد؛ اما حقوق و رویه داوری تجاری بین‌المللی به‌دوراز قوانین و سیاست‌های ملی و با واقع‌بینی در مورد فعالیت‌های اقتصادی و تجاری بین‌المللی گروه شرکت‌ها، در مقابل این مسئله انعطاف بیشتر دارد و آن را مجاز می‌داند.

چکیده انگلیسی:

Field and Aims: The principle of relativity in judicial proceedings and arbitration confirms that the decisions issued are only binding on the parties to the dispute. However, the scope of the principle of relativity is not limited to votes, and this also exists in arbitration agreements. Therefore, the question arises whether the arbitration clause extends to a third party?Method: The present research was conducted with a descriptive-analytical method.Finding and Conclusion: The answer given by the domestic law system of the countries to this issue is not the same as the answer of international commercial arbitration law and procedure. Most of the domestic legal systems, citing the principle of relativity of contracts, are resistant to the extension of the arbitration agreement to non-signatories, but international commercial arbitration laws and procedures are far from national laws and policies and realistic about economic and commercial activities between The international group of companies has more flexibility in front of this issue and considers it permissible.

منابع و مأخذ:

- ابریشمی، علی. (1396). ورود ثالث در داوری سرمایه‌گذاری بین‌المللی با تأکید بر دیدگاه‌های نوین در مقررات ایکسید و قواعد شفافیت آنسیترال. پژوهش حقوق خصوصی، 5(19)،  170 – 133.

- امیر معزی، احمد. (1398). داوری بین‌المللی در دعاوی بازرگانی. نشر دادگستر.

- ایرانشاهی، علیرضا. (1392). نقض و توسعه قلمرو قرارداد داوری. حقوقی بین‌المللی، 29(47)، 138 – 116.

- جنیدی، لعیا. (1397). اجرای آراء داوری بازرگانی خارجی. انتشارات شهر دانش.

- خدابخشی، عبدالله. (1382). اعتراض شخص ثالث نسبت به رأی داور. مجله دادرسی، 7(39)، 74 – 70.

- رضائی، علی. (1397). تحلیل قواعد شفافیت آنسیترال در داوری‌های سرمایه‌گذاری. مجله حقوقی بین‌المللی، 35(58)، 272 – 239.

- شیخ محمدی، مرضیه. (1395). استقلال شرط داوری. انتشارات جنگل.

- غریبه، علی و شهریاری، سیروس. (1396). گسترش قلمرو موافقت‌نامه داوری بر اشخاص ثالث از منظر دکترین گروه شرکت‌ها. فصلنامه تعالی حقوق، 3(20)، 73 – 51.

- کاتوزیان، ناصر. (1387). حقوق مدنی، اعمال حقوقی، قرارداد – ایقاع. شرکت سهامی انتشار.

- کاکاوند، محمد. (1387). جرح داوران دیوان داوری دعاوی ایران- ایالات‌متحده. چاپ دوم. نشر شهر دانش.

- کشکولی، رسول؛ صادقی، محمود؛ شهبازی نیا، مرتضی؛ عزیزی، ابراهیم. (1395). گسترش قلمرو شرط داوری از طریق رضایت مفروض. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 4(20)، 132 – 109.

- محبی، محسن و شریف‌زاده، صادق. (1393). تسری شرط داوری به شخص ثالث، حقوق تجارت بین‌الملل در عصر جهانی‌شدن (مجموعه مقالات اهدایی به دکتر بهروز اخلاقی). انتشارات شهر دانش.

- محبی، محسن. (1375). ضمانت‌نامه‌های بانکی در رویه دیوان داوری دعاوی ایران  ایالات‌متحده. مجله حقوقی، 14(20)، 216 – 87.

- محتاج، محدثه. (1396). امکان مداخله ثالث در داوری. کنفرانس سراسری حقوق و مطالعات قضایی، 3.

- مقدمیان، صدیقه. (1398). دخالت شخص ثالث در قراردادهای داوری. انتشارات مجد.

 

- Bermann, George A.,(2017). Recognition and Enforcement of Foreign Arbitral Awards: The Interpretation and Application of the New York Convention by National Courts. Springer New York.

- Caivano, Roque. (2006). Arbitraje y grupos de sociedades. Extensión de los efectos de un acuerdo arbitral a quien no ha sido signatario. Revista Oficial del Poder Judicial, 3(5), 209 – 216.

- Chung, ch,(2010). The Judicial Determination of the Validity of Arbitration Agreements in the Peoples Republic of China. Kluwer Arbitration Blog, 3 (1), 1 – 21.

- Courtney, Taw. (2008). Binding Non-signatories to International Arbitration Agreements: Raising Fundamental Concerns in the United States and Abroad. Richmond Journal of Global Law & Business, (8), 1 – 33.

- Derains, Y. (2010). Is there a Group of Companies Doctrine?. In ICC: Dossier of the ICC Institute of World Business Law: Multiparty Arbitration. Paris: ICC.

- Habegger, Philipp. (2004). Extension of arbitration agreements to nonsignatories and requirements of form. ASA Bulletin, 22(2), 55 – 90.

- Halla. Slavomir. (2011). Creeping consensus on the extension of arbitration clauses in international commercial arbitration?. 1. edition. Brno Masaryk University.

- Kroll, M. Stefan, Lew, D.M. Julian, Mistelis, A. Lukas. (2003). Comparative International Commercial Arbitration. Kluwer.

-  Madsen, Finn. (2008). Commercial Arbitration in Sweden. 3 rd Ed.  Oxford University Press.

- Moses, L., Margaret. (2017). The principles and practice of international commercial arbitration. Cambridge University Press.

- Mraz, Micheal. (2009). Extension of an Arbitration Agreement to Non-signatories: Some Reflections on Swiss Judicial Practice, Belgrade Law Review. The Annals of the Faculty of Law in Belgrade, (3), 54 – 63.

- Otazu, Juan Marcos. (2019). The Law Applicable to Veil Piercing in International Arbitration. McGill Journal of Dispute Resolution, 5(2), 30 – 59.

- Shehata, Ibrahim. (2020). The extension of arbitration agreements to third parties through the lens of Egyptian courts. Arbitration International, 36(4), 571 – 581.

- Stoehr, j, A. (2009). Question of Sovereignty, Development, and Natural Resources: A New Standard for Binding Third Party-signatory Governments to Arbitration. Washington & Lee University Law Rev,

- Townsend, John M. (2007). Non-Signatories in International Arbitration: An American Perspective. 13 ICCA Congress Series. Kluwer Law International.

- Tymczyszyn, I.. (2014). Joining non-signatories to an arbitration. Practical Law Yearbook of International Business.

- Zuberbuhler, Tobias. (2008). Non-Signatories and the Consensus to Arbitrate. ASA Bulletin, 26(1), 18 – 34.