مبانی نظری اجرای علنی مجازات ها از منظر جامعه شناسی جنایی ( بررسی نظریه جرم شناسی جامعه شناختی برچسب زنی)

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

حمید بابایی ¹ (دانشجوی دکتری حقوق جزا وجرم شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران.)
محمود قیوم زاده ² (عضو هیئت علمی دانشکده علوم انسانی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی ساوه، ایران. (نویسنده مسئول))
محمد رسول آهنگران ³ (استاد دانشگاه تهران، پردیس فارابی)

تاریخ دریافت : 1398/06/26 تاریخ پذیرش : 1398/12/06 تاریخ انتشار : 1398/10/01

کلید واژه: جامعه شناسی, مجازات, علنی, برچسب زنی,

چکیده مقاله :

با بررسی آموزه های کیفری اسلام در خصوص اهداف مجازات به این نتیجه می رسیم که مهمترین اثر و نتیجه ای که اجرای مجازات در راستای تحقق آن صورت می گیرد، اصلاح و تربیت مجرم است. اجرای مجازات در ملأ عام ، نه تنها این هدف اساسی را تأمین نمی نماید بلکه تحقق آن را غیرممکن و یا دشوار می سازد. با بررسی فقهی مسأله اجرای مجازات در ملأ عام، به این نتیجه رسیده است که دلیل شرعی بر وجوب و یا استحباب اجرای مجازات اعم از قصاص، تعزیرات و حدود در ملأ عام وجود نداشته و ادله فقهی مورد ادعا، تنها بر حضور عده ای معدود از افراد مؤمن دلالت دارد. با توجه به قیود الطائفه و من المومنین در آیه 2 سورۀ نور و عبارت لایقیم الحد من لله علیه حد در روایات و تعابیر فقها نسبت به اینکه مومنین شرکت کننده به هنگام اجرای حد، بایستی افرادی برگزیده و عادل و مورد اعتماد باشند و همچنین احادیثی که حاکی از واکنش منفی امامان معصوم (ع) نسبت به حضور جمعیت فراوان و همچنین حضور افراد لاابالی و بی مایه بود استفاده می شود. فلسفه حضور این عده بهنگام اجرای حد، در برخی مجازاتها ، گواهی دادن نسبت به اجرای قطعی آن بوده و در برخی دیگر همچون رجم، مباشرت در اجرای آن است ، با توجه به حدّ رجم که برای اجرای آن ناگزیر از حضور و مشارکت مردم می باشد، بر حضور مردم نه به عنوان نظاره گر بلکه به عنوان مجری حکم الهی تأکید گردیده است