آفرینش و پویایی لکس مرکاتوریا در پرتو رویه داوری تجاری بین المللی

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

ایوب پرتوی ¹ (دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی ،شیراز،ایران)
مصطفی ماندگار ² (استادیار گروه حقوق خصوصی ، واحد شیراز،دانشگاه آزاد اسلامی ،شیراز،ایران (نویسنده مسئول))
رضا زارعی ³ (استادیار گروه حقوق خصوصی ، واحد شیراز،دانشگاه آزاد اسلامی ،شیراز،ایران)

تاریخ دریافت : 1398/09/05 تاریخ پذیرش : 1398/10/15 تاریخ انتشار : 1399/01/01

کلید واژه: لکس مرکاتوریا, حقوق بازرگانی فراملی, رویه داوری تجاری بین المللی, حقوق قابل اعمال,

چکیده مقاله :

در آموزه های کلاسیک حقوق بین الملل خصوصی و در جستجوی تعیین حقوق ماهوی حاکم بر قرارداد، علی الاصول کوشش داور یا قاضی منجر به انتخاب یک نظام حقوقی مشخص یا ملی می شود. محدودیت های این انتخاب ولو در حالتی که طرفین شخصا بخواهند از آزادی قراردادی خودبرای تعیین قانون حاکم استفاده کنند، روشن است و تحلیل آن مجال دیگری می طلبد. در این راستا، ایده رجوع به یک نظام حقوقی جایگزین که از نارسایی های انتخاب یک نظام حقوقی داخلی مصون باشد، مدتها است که مورد توجه دکترین قرار گرفته است چنانکه از هنگام مطرح شدن تئوری ابتکاری گلدمن مبنی بر وجود یک نظام حقوقی مستقل و فراملی (موسوم به حقوق بازرگانی فراملی یا لکس مرکاتوریا) که مناسب و مختص روابط تجاری بین المللی باشد مدتها می گذرد لیکن هنوز ابهام در مفهوم و عناصر سازنده و خاستگاه آن باعث ایجاد تردیدهای در اصالت و استناد به آن به عنوان یک منبع حقوقی مستقل و یا مکمل شده است. با این وجود، داوران در آراء خود از اتکاء به این منبع منعطف و پویا غافل نشده اند بطوریکه گرچه پیشگامی در طرح این نظریه را می توان به دکترین منتسب دانست اما بدون تردید عناصر سازنده این نظم حقوقی نوظهور راباید در رویه داوری تجاری بین المللی یافت. در این تحقیق تلاش می شود نقش و سهم داوری تجاری بین المللی در بازتعریف لکس مرکاتوریا و شناسایی آن در ردیف منابع حقوقی مدون و شناخته شده مورد اشاره قرار گیرد.

منابع و مأخذ:

- ایران پور، فرهاد (۱۳۹۳). نظام حقوقی حاکم بر قراردادهای تجاری بین المللی، تحول از نظام های حقوق ملی به سمت نظام حقوقی فراملی، چاپ دوم، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهشهای حقوقی شهر دانش.

-جنیدی، لعیا (۱۳۹۰). «نظریه حقوق فراملی بازرگانی»، فصلنامه حقوق: مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 41(1): ۱۴۸-۱۲۷.

-Alfons, Claudia (2010). Recognition and Enforcement of Annulled Foreign Arbitral Awards: An Analysis of the Legal Framework and Its Interpretation in Case Law and Literature. Peter Lang.

-Ashenfelter, Orley (2009). Iyengar, Radha, Economics of Commercial Arbitration and Dispute Resolution. Edward Elgar.

-Bagheri, Mahmood (2000). International Contracts and National Economic Regulation:Dispute Resolution Through International Commercial Arbitration.Kluwer Law Internationa.

-Born, Gary (2001). International Commercial Arbitration: International and US Specs Commentary and Materials. Springer.

-Campbell, Dennis (2010). International Dispute Resolution. Kluwer Law International.

-Cordero-Moss, Giuditta (2014). International Commercial Contracts: Applicable Sources and Enforceability. Cambridge University Press.

-Frick, Joachim (2001). Arbitration in Complex International Contracts. Kluwer Law International.

-Janssen, Andre; Meyer, Olaf (2016). CISG Methodology, Sellier. European Law Publ.

-Jemielniak, Joanna (2016). Legal Interpretation in International Commercial Arbitration. Routledge.

-Klabbers, Jan; Piiparinen, Touko (2013). Normative Pluralism and International Law: Exploring Global Governance. Cambridge University Press.

-Poudret, Jean-François, Besson, Sébastien (2007). Comparative Law of International Arbitration. Sweet & Maxwell.

-Mattli, Walter, Dietz, Thomas (2014). International Arbitration and Global Governance: Contending Theories and Evidence. Oxford University Press.

-Newman, Lawrence; Burrows, Michael (2013). Practice of International Litigation. Juris Publications.

-Gimenez Corte, Cristián, Lex Mercatoria (2012). "International Arbitration and Independent Guarantees: Transnational Law and How Nation States Lost the Monopoly of Legitimate Enforcement", Transnational Legal Theory, Vol. 3, No. 4: 345-370.

-H. Druzin, Bryan, Anarchy (2014). "Order and Trade: A Structuralist Account of Why a Global Commercial Legal Order is Emerging Vanderbilt", Journal of Transnational Law, Vol. 47, No. 3: 44-51.

-Lassila, Laura (2017). "General Principles and Convention on Contracts for the International Sale of Goods (CISG) – Uniformity under an Interpretation Umbrella?", Russian Law Journal, Vol. 5, No. 2: 31-44.

-Maniruzzaman, Abul (1999), "The Lex Mercatoria and International Contracts: A Challenge for International Commercial Arbitration?" American University International Law Review, Vol. 14, No. 3: 100-121.

-Pryles, Michael (2008). "Application of the Lex Mercatoria in International Commercial Arbitration", UNSW Law Journal, Vol. 31, No. 1: 204-225.

-Shmatenko, Leonid (2013). "Is Lex Mercatoria Jeopardizing the Application of Substantive Law?", Czech (& Central European) Yearbook of Arbitration, Vol. 4, No. 1: 76-91.

-Winnick, Kyle (2014). "International Commercial Arbitration, Anticipatory Repudiation, and the Lex Mercatoria, Cardozo", Journal of Conflict Resolution, Vol. 15, No. 4: 23-51.