مدل‌یابی اعتیاد به اینترنت براساس سبک‌های هویت: نقش واسطه‎ ای ناگویی هیجانی

محورهای موضوعی : روان‌شناسی بالینی

حسینعلی قنادزادگان ¹ , مهدیه صالحی ² , رویا کوچک انتظار ³ , مژگان سپاه منصور ⁴

1 - دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
2 - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
3 - استادیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
4 - دانشیار گروه روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی

تاریخ دریافت : 1398/01/31 تاریخ پذیرش : 1398/01/31 تاریخ انتشار : 1397/10/01

کلید واژه: سبک‌های هویت, ناگویی هیجانی, واژه‌های کلیدی: اعتیاد به اینترنت,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف مدل‌یابی اعتیاد به اینترنت براساس سبک‌های هویت با واسطه‌گری ناگویی هیجانی در دانش‌آموزان و از نوع پژوهش‎های همبستگی مبتنی بر روش مدل یابی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری این پژوهش تمام دانش‎آموزان دوره دوم متوسطه شهر ساری تشکیل بود. 361 نفر با استفاده از روش نمونه‎برداری مرحله‎ای انتخاب شدند و به مقیاس سبک هویت (برزونسکی، 1992)، مقیاس ناگویی هیجانی تورنتو (بگبی، تیلور و پارکر، 1994) و مقیاس اعتیاد به اینترنت (یانگ، 1998) پاسخ دادند. یافته‎ها نشان داد که مدل پژوهش دارای برازش است و 41درصد از اعتیاد به اینترنت توسط سبک‎های هویت و ناگویی هیجانی قابل تبیین است. همچنین بین سبک‎های هویت اطلاعاتی و هنجاری با زیرمقیاس‎های اعتیاد به اینترنت همبستگی منفی و بین زیرمقیاس‎های ناگویی هیجانی با اعتیاد به اینترنت همبستگی مثبت معناداری وجود داشت. نتایج این پژوهش با تأکید بر ضرورت نقش هویت و همچنین نقش واسطه‎ای متغیر ناگویی هیجانی بر گرایش افراطی به اینترنت در دانش‎آموزان، می‎تواند تلویحات کاربردی برای بهبود وضعیت روان‎شناختی ارایه دهد.

چکیده انگلیسی:

The study aimed to investigate the internet addiction model based on identity styles and mediating role of alexithymia in students. This research was a correlational research based on the structural equation modeling method. The statistical population of this study was all of secondary high school students in Sari. In this study, 361 people were selected by multistage sampling and responded to the Identity Style Scale (Berzonsky,1992), Toronto Alexithymia Scale (Bagby, Taylor & Parker, 1994), and Internet Addiction Scale (Young,1998). The findings showed good model fit and 41% of Internet addiction variance were explained by identity styles and alexithymia. The results of this study highlights the importance of the role of identity as well as the mediating role of alexithymia on students' extreme internet tendencies and has implications for improving mental health.

منابع و مأخذ:

ابراهیمی‌مقدم، ح. و اکبری، ح. (1394). رابطه سبک‎های هویت و اعتیاد به اینترنت در دانشجویان دانشگاه علم و صنعت. نخستین کنگره بین‌المللی جامع روان‎شناسی ایران، تهران، مرکز همایش‌های توسعه ایران.

بشارت، م. ع. (1387). نارسایی هیجانی و سبک‎های دفاعی. مجله علمی پژوهشی اصول بهداشت روانی، 3، 190- 181.

بهادری‌خسروشاهی، ج. و هاشمی‌نصرت‌آباد، ت. (1390). رابطه سبک‌های دلبستگی، راهبردهای مقابله‌ای و سلامت روانی با اعتیاد به اینترنت. فصلنامة روان‎شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی 8 (30)، 188- 177.

جمشیدی، ب. (1391). ناگویی خلقی و از خود بیگانگی در نوجوانان وابسته به اینترنت. پایان‎نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه محققی اردبیلی.

حجازی، ا.، ویسانی، م.، قادری، م. ص. و یزدان‌پناه، ش. (1394). رابطه مکانیزم‎های دفاعی و سبک‎های هویت با اعتیاد به اینترنت در میان دانشجویان کارشناسی کوی دانشگاه تهران. ششمین همایش سراسری آسیب‎های پنهان زیست دانشجویی، کردستان، جهاد دانشگاهی واحد کردستان.

رحمتی، ص. و کرامتی، ه. (1395). ارتباط اعتیاد به اینترنت با خودکارآمدی اجتماعی، سبک‎های هویت و تفاوت‎های جنسیتی در دانشجویان. مجله تحقیقات نظام سلامت، 12 (1)، 5- 1.

رستگار، س.، عبدالهی، م. و شاهقلیان، م. (1393). اعتیاد به اینترنت، صمیمیت اجتماعی و شادکامی در دانشجویان. فصلنامة روان‎شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 11(42)، 168- 159.

علوی، س.، جنتی‌فرد، ف.، اسلامی، م. و رضاپور، ح. (1390). ارزیابی ملاک‎های تشخیصی DSM-IV-TR برای تشخیص اختلال اعتیاد به اینترنت. مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، 13 (6)، 35- 31.

غضنفری، ا .(1383). اعتباریابی و هنجاریابی پرسشنامه سبک هویت. مطالعات تربیتی و روان‌شناسی، 5(1)، 94- 81.

ولادی، ف. و حیاتی، ص. (۱۳۹۶). مطالعه رابطه بین حمایت اجتماعی ادراک شده با اعتیاد به اینترنت در دانش‌آموزان متوسطه ناحیه یک شهر ارومیه. پنجمین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روان‎شناسی، آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی ایران، تهران، انجمن توسعه و ترویج علوم و فنون بنیادین.

منصوری، ز.، توحیدی، ا. و رحمتی، ع. (1393). ارائه و تعیین برازش مدل روابط علّی جوّ عاطفی خانواده، نارسایی هیجانی، خودکارآمدی، راهبردهای مقابله با استرس و رضایت از زندگی بر آمادگی به اعتیاد. وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری، دانشگاه شهید باهنر کرمان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.

هومن، ح. ع. (1393). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم افزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.

 

Bagby, R. M., Taylor, G. J., & Parker, J. D. (1994). The twenty-item Toronto Alexithymia Scale-II. Con­vergent, discriminant, and concurrent validity. Journal of Psychosomatic Research, 38(1), 33-40. ‏

Berzonsky, M. D. (1992). Identity style and coping strat­egies. Journal of Personality, 60(4), 771-788. ‏

Berzinski, C. (2012). Recovery Mentorship Programs and Recovery from Addiction.‏

Berzonsky, M. D., Cieciuch, J., Duriez, B., & Soenens, B. (2011). The how and what of identity for­mation: Associations between identity styles and value orientations. Personality and Individual Differences, 50(2), 295-299. ‏

Bolat, N., Yavuz, M., Eliaçık, K., & Zorlu, A. (2018). The relationships between problematic internet use, alexithymia levels and attachment character­istics in a sample of adolescents in a high school, Turkey. Psychology, Health & Medicine, 23(5), 604-611.

Chou, C., & Lee, Y. H. (2017). The moderating effects of internet parenting styles on the relationship between Internet parenting behavior, Internet expectancy, and Internet addiction tendency. The Asia-Pacific Education Researcher, 26(3-4), 137-146. ‏

Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and Crisis. New York: WW Norton & Company.‏

Gao, T., Li, J., Zhang, H., Gao, J., Kong, Y., Hu, Y., & Mei, S. (2018). The influence of alexithymia on mobile phone addiction: The role of depression, anxiety and stress. Journal of Affective Disorders, 225, 761-766. ‏

Kim. E. J., Namkoong, K., Ku, T., & Kim, S. J. (2008). The relationship between online game addiction and aggression, self-control and narcissistic personality traits. European Psychiatry, 23, 212-218.

King, L. A., Emmons, R. A., & Woodley, S. (1992). The structure of inhibition. Journal of Research in Personality, 26, 85-102.

Lee, Y. H., Ko, C. H., & Chou, C. (2015). Re-visiting Internet addiction among Taiwanese students: A cross-sectional comparison of students’ expecta­tions, online gaming, and online social interaction. Journal of Abnormal Child Psychology, 43(3), 589-599. ‏

Lyvers, M., Karantonis, J., Edwards, M. S., & Thorberg, F. A. (2016). Traits associated with in­ternet addiction in young adults: Potential risk fac­tors. Addictive Behaviors Reports, 3, 56-60. ‏

Maniaci, G., Picone, F., Van Holst, R. J., Bolloni, C., Scardina, S., & Cannizzaro, C. (2017). Alterations in the emotional regulation process in gambling addiction: the role of anger and alexithymia. Jour­nal of Gambling Studies, 33(2), 633-647. ‏

Morsunbul, U. (2014). Internet addiction in adoles­cence period: its relations with identity style and ruminative exploration. Anadolu Psikiyatri Derg, 15(1), 77-83.

Sariyska, R., Lachmann, B., Markett, S., Reuter, M., & Montag, C. (2017). Individual differences in im­plicit learning abilities and impulsive behavior in the context of Internet addiction and Internet Gaming Disorder under the consideration of gen­der. Addictive Behaviors Reports, 5, 19-28.

Scimeca, G., Bruno, A., Crucitti, M., Conti, C., Quattrone, D., Pandolfo, G., & Muscatello, M. R. A. (2016). Abnormal illness behavior and Internet addiction severity: The role of disease conviction, irritability, and alexithymia. Journal of Behav­ioral Addictions, 6(1), 92-97. ‏

Schimmenti, A., Passanisi, A., Caretti, V., Marca, L. L., Granieri, A., Iacolino, C., Gervasi, A. M., Maganuco, N. R., & Billieux, J. (2017). Traumatic experiences, alexithymia, and Internet addiction symptoms among late adolescents: A moderated mediation analysis. Addictive Behaviors, 64, 314-320.

Spensieri, V., Valastro, C., & Cerutti, R. (2016). PO-31: technology addiction and alexithymia features in a sample of Italian adolescents. Journal of Be­havioral Addictions, 5(S1), 58-59. ‏

Siqian, G., Kai, X., & Wen, H. (2015). The study on the Relationship between Alexithymia and Mental Health of Middle School Students. Science of So­cial Psychology, 5, 017. ‏

Tsai, F. H., Cheng, S. H., Yeh, T. L., Shih, C. C., Chen, K. C., Yang, Y. C., & Yang, Y. C. (2009). The risk factors of Internet addiction-A survey of university freshmen. Psychiatry Research, 167, 294-299.

Weinstein, A., Dorani, D., Elhadfi, R., Bukovza, Y., Yarmulnik, A., & Dannon, P. (2015). Internet addic­tion is associated with social anxiety in young adults. Annals of Clinical Psychiatry, 27(1), 4-9.‏

Young, K. S. (1998). Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. CyberPsychology & Behavior, 1(3), 237-244.‏

Young, K. S. (2007). Cognitive behavior therapy with Internet addicts: treatment outcomes and implica­tions. CyberPsychology & Behavior, 10(5), 671-679.‏

Zhong, B., Hardin, M., and Sun, T. (2011). Less effortful thinking leads to more social networking? The associations between the use of social network sites and personality traits. Computers in Human Behavior, 27, 1265-1271.