ویژگی‌های حکایات موسیقایی در آثار عطار نیشابوری

محورهای موضوعی : اسطوره

منصوره ثابت زاده ¹ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی ـ واحد تهران جنوب)

تاریخ دریافت : 1394/03/04 تاریخ پذیرش : 1394/03/04 تاریخ انتشار : 1388/07/01

کلید واژه: عرفان, ساختار, موسیقی, ویژگی‌ها, حکایات عطار,

چکیده مقاله :

حکایات موسیقایی در آثار عطار، حکایاتی است که بافت و ساختاری موسیقایی دارند و برای طرح و درک مبانی و مفاهیم عرفانی، امکانی مهم به شمار می‌روند. بررسی تعامل عرفان و موسیقی از منظر منظومه‌های عطار و نیز تذکرة‌الاولیاء، فضا و دیدگاه‌های موسیقایی عطار را نیز مشخص می‌کند. در منظومه‌ها و تذکرة‌الاولیاء عطار، 19 حکایت موسیقایی ذکر شده که در این میان، الهی‌نامه با 9 حکایت موسیقایی بیشترین بسامد را به خود اختصاص داده است. حکایات منثور در تذکرة‌الاولیاء، شش حکایت مستقل‌اند که منظومه‌ها فاقد آنند. در حالی که بیشتر حکایات موسیقایی منظومه‌ها در تذکرة‌الاولیاء بارها ذکر شده است. درون‌مایة حکایات موسیقایی متضمن درک باطن نغمات و حقیقت نفخه الهی و مرافقت و پذیرش اهل موسیقی از دیدگاه مثبت‌اندیش عرفانی است.

چکیده انگلیسی:

    In the works of Farīd ud-Dīn Attār of Nīshāpūr (1145-46–1221), Persian poet and mystic, there is a kind of narration that we can call "musical fable". It is a moral narration intended to enforce a truth, especially one in which animals or inanimate objects speak and act like human beings. The musical fable has a musical structure, and is useful for expressing mystical thoughts. There are nine musical fables in Elāhī-Nāmeh, and six in Tazkerat al-Awlīya. The aim of this article is to study the themes of these narrations.