فرا تحلیل مطالعات حوزه پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات در دو پایگاه استنادی ISI و Scopus

محورهای موضوعی : دانش شناسی

عباس دولانی ¹ (استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران.)
نجلا حریری ² (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران.)

تاریخ دریافت : 1395/10/25 تاریخ پذیرش : 1396/02/20 تاریخ انتشار : 1396/08/01

کلید واژه: فناوری اطلاعات, فراتحلیل, پایگاه‌های اطلاعاتی, اندازه اثر, پذیرش فناوری,

چکیده مقاله :

هدف: هدف اصلی از پژوهش حاضر تعیین متغیرهای مؤثر در امر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات و همچنین اندازه گیری اندازه اثر متغیرهای مورد بررسی در امر پذیرش فناوری در پایگاه های اطلاعاتی ISI و Scopus بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر با روش فراتحلیل انجام شد. در این پژوهش کلیه پژوهش های انجام گرفته در حوزه پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات، از دو پایگاه استنادی ISI, Scopus جمع آوری شدند. سپس داده های مناسب فراتحلیل شامل نویسندگان، میانگین ها، خطای استنادی، تعداد نمونه ها، حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، جواب نهایی آزمون های آماری و سطح معناداری، گردآوری، با نرم افزار STATA و Equal تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: یافته‌ها نشان داد که جمعاً 21 متغیر در مطالعات این حوزه مورد بررسی قرار گرفته‌اند. بعد از آزمون سؤال اول مشخص شد تمامی 21 متغیر از لحاظ تاثیرگذاری بر پذیرش فناوری معنادار هستند. متغیرهای درک از مفید بودن، درک از سهولت، نگرش و تصمیم به استفاده در اغلب مطالعات مورد بررسی قرار گرفته اند و از نظر کاربران بیشترین تأثیر را در پذیرش فناوری دارند. همچنین در سطح زیرگروه ها، در زیرگروه عموم مردم متغیر لذت استفاده در رتبه بالاتری قرار گرفت. در زیرگروه دولت الکترونیک متغیرهای اعتماد و قابلیت دسترسی، در زیر گروه کارکنان سازمان ها مهارت و توانایی و تأثیر اجتماعی و در زیر گروه آموزش الکترونیک نیز متغیر لذت از تأثیر بالایی برخوردار بودند. نتیجه گیری: متغیرهای زیادی هستند که در امر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات دخیل و اثرگذارند. در این بین متغیرهایی که در اغلب مدل های رایج که در این زمینه وجود دارند، بیشترین نقش را در امر پذیرش فناوری ایفا می کنند. برخی مدل های پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات مانند مدل دیویس بیشترین کاربرد را در بین محققین داشته و اغلب مطالعات بر اساس چنین مدل هایی انجام می گیرد.

چکیده انگلیسی:

Abstract Objective: The main goal of this study is to determine effective variables in technology acceptance, and account the variables effect sizes in the technology acceptance field in ISI and Scopus citation databases. Methodology: The research method was meta- analysis. In the study all of researchs done in technology acceptance field in two citation databases (ISI and Scopus) were gathered. So appropriate data for meta-analysis like means, standard errors, samples, information technology acceptance fields and ultimate degree of the statistical test were gathered and analysed by STATA and Equal softwares. Findings: results showed, precived usefulness, precived ease of use, attitude and usage were in most studies and were very effective in technology acceptance by users’ overviews. Also in subgroups, public subgroup, enjoyment, in electronic government, trust, in staff subgroup, skill and social inffulence, and in electronic education subgroup, enjoyment were important factors. Conclusion: so many effective variables are in technology acceptance field. The variables that were in current technology acceptance models had the most role in the subject. Some models in technology acceptance like Davis have the most usge among researchers.

منابع و مأخذ:

انصاری مقدم، علیرضا و جلال پورالعجل، علی اکبر حقدوست، بهنام صادقی راد و فرید نجفی. (1390). مرمر ساختاریافته و متاآنالیز، مفاهیم، کاربردها و محاسبات. کرمان: فانوس.

ایمان، محمد تقی و بیژن خواجه نوری، (1385). فراتحلیل روشی برای مطالعه مطالعات. فصلنامه حوزه و دانشگاه، 12(49)، 83-120.

دلاور، علی. (1386). مبانی نظری و عملی پژوهش در علوم انسانی، تهران: انتشارات رشد.

عابدی، احمد، حسن عریضی و فاطمه محمد زاده. (1385). درآمدی بر روش پژوهش فراتحلیل در پژوهشهای آموزشی، فصلنامه حوزه و دانشگاه، 12(49)، 121-140.

قربانی­زاده، وجه، سید طه حسن نانگیر و حبیب رودساز (1392). فراتحلیل عوامل مؤثر بر پذیرش فناوری اطلاعات در ایران. مجله پژوهشهای مدیریت در ایران، 17(2)، 50-71.

Cohen, J. G. (1988). Statistical power analysis for the behaviour sciences (second Ed). Hillsdale: N J Lawrence elbaum Associates.

Davis, F. D. (1989). Perceived usefulness, perceived ease of use, and user acceptance of information technology. MIS Quarterly: Management Information Systems, 13(3), 319-339.

Dishaw, M. T., Strong, D. M., & Bandy, D. B. (2002). Extending the Task-Technology Fit Model with Self-Efficacy Constructs. Paper presented at the Eighth Americas Conference on Information Systems. 1019-1027.

Glaeser, E. L., Laibson, D. I., Scheinkman, J. A., & Soutter, C. L. (2000). Measuring trust. The Quarterly Journal of Economics, 115, 811-846.

Huedo-Medina, T. B., Sánchez-Meca, J., Marín-Martínez, F., & Botella, J. (2006). Assessing heterogeneity in meta-analysis: Q statistic or I2 index? Psychol Methods, 11(2), 193-206.

Kampenes, V. B., Dyba, T., Hannay, J. E., & Sjoberg, D. I. K. (2007). A systematic review of effect size in software engineering experiments. Information and Software Technology, 49(11-12), 1073–1086.

King, W., & He, J. (2006). A meta-analysis of the technology acceptance model. Information and Management, 43(6), 740-755.

Lean, O. K., Zailani, S., Ramayah, T., & Fernando, Y. 2009. Factors influencing intention to use e-government services among citizens in Malaysia. International Journal of Information Management 29, 458–475.

Lee, D., Park, J., & Ahn, J. (2001). On the explanation of factors affecting e-commerce adoption. In Proceedings of the international conference of information system 2001, 109-120.

Lee, S., & Kim, B. G. (2009). Factors Affecting the Usage of Internet: A Confirmatory Study. Computers in Human Behavior, 25, 191-201.

McKnight, D. H., Cummings, L. L., & Chervany, N. L. (1998). Initial trust formation in new organizational relationships. The Academy of Management Review, 23(3), 473–490.

Peterson, R. A. (2001). On the use of college students in social science research: Insights from a second-order meta-analysis. The Journal of Consumer Research, 28(3), 450–461.

Schepers, J., & Wetzels, M. (2007). A meta-analysis of the technology acceptance model: Investigating subjective norm and moderation effects. Information & Management, 44(1), 90–103.

Sledgianowski, D., & Kulviwat, S. (2009). Using social network sites: The effects of playfulness, critical mass and trust in a hedonic context. The Journal of Computer Information Systems Research, 49, 74–83.

Šumak, B., Heričko, M., & Pušnik, M. (2011). A meta-analysis of e-learning technology acceptance: The role of user types and e-learning technology types. Computers in Human Behavior, 27(6), 2067-2077.

Tisknakis, M., & Kouroubali, A. (2009). Organizational Factors Affecting Successful Adoption of Innovative E-Health Services: A Case Study Employing the FITT Framework. Int. J. Medical Informatics, 78(1), 39-52.

Turner, M., Kitchenham, B., Brereton, P., Charters, S., & Budgen, D. (2010). Does the technology acceptance model predict actual use? A systematic literature review. Information and Software Technology, 52(5), 463-479.

Walter, Z., & Lopez, M. S. (2008). Physician Acceptance of Information Technologies: Role of Perceived Threat to Professional Autonomy. Decision Support Systems, 46(1), 206-215.

Wolf, F. M. (1987). Meta-analysis: Quantitative Methods for Research Synthesis. California: Sage, Beverly Hills.

Wu, I.-L., & Chen, J.-L. 2005. An extension of trust and TAM model with TPB in the initial adoption of on-line tax: An empirical study. International Journal of Human–Computer Studies 62(6), 784–808.

Wu, J., & Lederer, A. (2009). A meta-analysis of the role of environment-based voluntariness in information technology acceptance. MIS Quarterly: Management Information Systems, 33(2), 419-432.

Wu, K., Zhao, Y., Zhu, Q., Tan, X., & Zheng, H. (2011). A meta-analysis of the impact of trust on technology acceptance model: Investigation of moderating influence of subject and context type. International Journal of Information Management, 31(6), 572-581.

Yi, M. Y., Jackson, J. D., Park, J. S., & Probst, J. C. (2006). Understanding information technology acceptance by individual professionals: Toward an integrative view. Information and Management, 43(3), 350-363.

Yoo, B., & Donthu, N. (2001). Developing a scale to measure the perceived quality of an internet shopping site (sitequal). Journal of Modelling inManagement, 2, 281-304.

Yousafzai, S. Y., Foxall, G. R., & Pallister, J. G. 2007b. Technology acceptance: A meta-analysis of the TAM: Part 2. Journal of Modelling in Management 2(3)