مقایسه بین نسلی رابطه رسانه‌ها و نگرش به امر به معروف و نهی از منکر در بین جوانان و بزرگسالان شهر شیراز

محورهای موضوعی : علوم اجتماعی

محمدتقی عباسی شوازی ¹ , مجید موحد ² , زهرا قطرانی ³

1 - استادیار و عضو هیأت علمی بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
2 - دانشیار و عضو هیأت علمی بخش جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
3 - کارشناس ارشد جامعه شناسی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

تاریخ دریافت : 1396/02/03 تاریخ پذیرش : 1396/02/03 تاریخ انتشار : 1394/06/01

کلید واژه: رسانه, اسلام, نسل, نگرش, امر به معروف و نهی از منکر, جوانان و بزرگسالان,

چکیده مقاله :

رسانه‌های مدرن نقش مهمی را در تشکل گیری، انتقال و تغییر ارزش ها و باورهای افراد در فرهنگ جوامع معاصر ایفا می‌کنند. امر به معروف و نهی از منکر به عنوان نوعی نظارت اجتماعی-دینی یکی از عناصر مهم فرهنگ دینی جوامع مسلمان است که امروزه دستخوش دگرگونی شده و در این میان نقش رسانه‌ها برجسته است. این مطالعه پیمایشی، با دو هدف مقایسه بین نسلی جوانان و بزرگسالان شهر شیراز در نگرش به امر به معروف و نهی از منکر و همچنین رابطه رسانه‌ها با نگرش آنان انجام شده است. بدین منظور، با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای، 300 نفر از جوانان ( 18-29 سال) و300 نفر از بزرگسالان (بالای 40 سال) بطور تصادفی انتخاب و به سئوالات پرسشنامه جواب دادند. نتایج نشان داد که، بزرگسالان در تمامی ابعاد نگرش(شناختی، احساسی و تمایل به عمل) دارای نگرش مثبت تری به نسبت جوانان هستند. از سوی دیگر، رسانه‌هایی چون رادیو و تلویزیون داخلی رابطه ای مثبت با نگرش داشته اند؛ این درحالیست که رسانه‌های خارجی و جدید از جمله ماهواره، رادیو خارجی، اینترنت و موبایل رابطه ای منفی با نگرش پاسخگویان داشتند.

چکیده انگلیسی:

Modern media plays an important role in shaping, transmitting and changing values and beliefs of people in the culture of contemporary societies. Commanding Good and Forbidding Wrong as a sort of social-religious control has been an important component of religious culture in Muslim societies that is changing and the role of the media is outstanding. The survey has been done with two aims, the first was intergenerational survey of young and adults' attitude toward Commanding Good and Forbidding Wrong; and the second, study of the relationship between media usage and their attitude. Using the multi-stage cluster sampling, 300 young people (18-29 years) and 300 adults (over 40 years) randomly selected and responded to the questionnaire. In one hand, the results showed that adults' attitude in all dimensions (cognitive, emotional and tendency to action) has a more positive attitude in compare to young people. On the other hand, the domestic media, such as radio and television had a positive correlation with attitude, while foreign and new media such as satellite, foreign radio, internet and mobile phones had a negative correlation with attitude toward Commanding Good and Forbidding Wrong.

منابع و مأخذ:

1-    احمدی، سیروس؛ نیکدل، فریبرز؛ حیدری، علی و عصمت کرمی. (1393). بررسی رابطه میزان کنترل­اجتماعی و بی‌نظمی در بین شهروندان شهر دهدشت. پژوهش­های راهبردی امنیت و نظم­اجتماعی. سال سوم، شماره پیاپی( 8). شماره دوم. صص44-35.

2-     اوپنهایم،ابراهام نفتلی. (1375). طرح پرسشنامه و سنجش نگرش. ترجمه مرضیه کریم نیا، موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.

3-    خرمایی،فرهاد و پریناز عباسی.(1388). .بررسی مقدماتی رابطه جهت‌گیری مذهبی، جنسیت و نگرش نسبت به امر به معروف و نهی از منکر. در مجموعه مقالات همایش مفهوم‌سازی، نظریه‌پردازی و نوآوری در حوزه امر به معروف و نهی از منکر. صص94-79.

4-    خلفخانی، مهدی.(1387). راه‌های گسترش حوزه عمومی به منظور ارتقاء سطح نظارت‌های اجتماعی. پژوهشنامهعلوم­اجتماعی،سال دوم، شماره دوم، صص72-49.

5-    رضایی راد، عبدالحسین و سید محمدتقی قبولی درافشان. (1384). آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر با نظر به تجارب تاریخی.مطالعات اسلامی، شماره(69)، صص100-73.

6-    رضایی راد، عبدالحسین و سید محمدتقی قبولی درافشان. (1384). آسیب‌شناسی امر به معروف و نهی از منکر با نظر به تجارب تاریخی. مطالعات اسلامی، شماره(69)، صص100-73.

7-     رضوی­زاده، نورالدین.(1385). بررسی تأثیر رسانه­ها بر تمایل به تغییر سبک زندگی روستایی. فصلنامه علوم اجتماعی شماره(31)،صص144-111.

8-     سورین، ورنر و جیمز تانکارد. ( 1381). نظریه‌های ارتباطات، ترجمه علیرضا دهقان. تهران: دانشگاه تهران.

9-     گیدنز، آنتونی. (1377). جامعه‌شناسی. ترجمه منوچهر صبوری، تهران: نشر نی.

 

10-  مرکز آمار ایران .(1392). نتایج سرشماری نفوس و مسکن 1390، استان فارس، شیراز، تهران: مرکز آمار ایران.

11-  نهج‌البلاغه. (1384). ترجمه سید جعفر شهیدی، تهران : شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.

12- واعظی، احمد .(1389). بررسی میزان آگاهی و نگرش دانشجویان در زمینه‌ی امر به معروف و نهی از منکر. دانشگاه اسلامی.شماره سوم.صص7-1.

13-  armfield, g, greg& r. lance halbert. (2003). The Relationship Between Religiosity and Internet Use. Journal of Media and Religion, vol2, issue3,pp 129-144.

14-  Buchfield, B. Keri. (2009). Attachment as A Source of Informal Social Control in Urban Neighborhoods. Journal of Criminal Justice. Vol. 37. Issue 1.pp. 45-54.

15-  Hammermeister, Jon & Barbara Brock. (2005). Life Without TV? Cultivation Theory and Psychosocial Health Characteristics of Television-Free Individuals and Their Television-Viewing Counterparts. HEALTH COMMUNICATION, 17(3), 253–264

16-  Jiang, Shanhe& Wang, Jin. & Eric Lambert. (2010). Correlates of Informal Social Control in Guangzhou, China Neighborhoods. Journal of Criminal Justice. 38. pp. 460-469.

17-  Jiang, Shanhe., Lambert, G. Eric., Liu,Jianhong. & Saito, Toyoji. (2014). Formal and Informal Control Views in China, Japan, and the U.S. Journal of Criminal Justice., Vol.42(1), : 36–44.

18-  Shanahan, james & Michael morgan. (1999). television and its viewers (cultivation theory and research). Cambridge university press.