تاثیر فرسودگی تسریع شده و شوری بر جوانه‌زنی بذور علف‌های‌هرز پنیرک (Malva neglecta)، سوروف (Echinochloa crus-galli) و قیاق (Sorghum halepense) در شرایط آزمایشگاهی

محورهای موضوعی : زراعت

عین اله حسامی ¹

1 - مرکز تحقیقات گیاهان گرمسیری و نیمه گرمسیری، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران

تاریخ دریافت : 1397/09/05 تاریخ پذیرش : 1398/01/25 تاریخ انتشار : 1398/05/01

کلید واژه: تنش شوری, جوانه‌زنی, واژه‌های کلیدی: فرسودگی,

چکیده مقاله :

علف‌های هرزپنیرک، سوروف و قیاق ازگونه هایعلف هرزمسئله سازوسمجدرمزارع گندم،نیشکر، برنج، ذرت،صیفی جاتوباغات شمالخوزستانهستند. به منظور تعیین اثرات تنش شوری و تنش رطوبتی در شرایط فرسودگی و بدون فرسودگی بر قابلیت جوانه‌زنی بذر و سبز شدن این علف های هرز، آزمایشی در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال 1392 بهصورتفاکتوریلدرقالبطرحکاملاًتصادفی در چهار تکرار انجام گرفت. در شرایط آزمایشگاهی عامل اول شامل بذور علف های هرز پنیرک، سوروف و قیاق، عامل دوم تیمارهای فرسودگی شامل: شاهد (بدون فرسودگی) و روزهای فرسودگی (سه، پنج و هفت روز) و عامل سوم تیمارهای شوری (چهار، هشت و 12 دسی زیمنس بر متر و شاهد شوری 7/0دسی زیمنس بر متر) بودند. نتایجحاصلازتجزیهواریانسداده هایآزمایشنشاندادکه بینتیمارهایموردمطالعهازنظرکلیهصفاتارزیابیشده(درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، شاخص یکنواختی جوانه زنی، وزن خشک گیاهچه، شاخص ویگور) تفاوتبسیارمعنی داریدرسطحاحتمالیکدرصدوجودداشت.بذور علف هرز پنیرک در صفات مربوط به جوانه زنی موفق تر از دو علف هرز دیگر عمل کرده و بذور علف هرز سوروف نیز در صفات مربوط به استقرار واکنش بهتری نسبت به فرسودگی داشته است. بذور علف هرز قیاق نسبت به دو علف هرز دیگر بیش‌ترین حساسیت را نسبت به تیمار آزمون پیری تسریع شده نشان داد. بنابراین فرسودگی و تنش شوری، باعث کاهش کلیه صفات مورد بررسی در علف های هرز مذکور شدند. به طور کلی می توان نتیجه گیری کرد که فرسودگی بذور تحت شرایط تنش های شوری باعث کاهش خصوصیات جوانه‌زنی و استقرار گیاهچه علف‌های هرز مورد آزمایش می شود.

چکیده انگلیسی:

Weeds Malva neglecta, Echinochloa crus-galli and Sorghum halepense are weaned and weedy species in wheat, cane, rice, corn, sifiyat and gardens of northern Khuzestan. In order to determine the effects of salinity stress and moisture stress in conditions of burnout and exhaustion on germination ability of seeds and emergence of these weeds, a test was conducted in a Seed Technology Laboratory of Shushtar Islamic Azad University in a completely randomized factorial design with four replications Took In the first laboratory conditions, the first factor was seeds of weeds of canola, spruce and grass, and the second factor was burning treatments including: control (without burnout) and burnout days (three, five and seven days) and the third factor of salinity treatments (four, eight and 12 ds) Siemens / m and a salinity of 0.7 dS / m). The results of analysis of variance showed that among all studied traits (germination percentage, germination rate, germination uniformity index, seedling dry weight, Vigor index), there was a significant difference at probability level there was a percentage. Weed seeds of Malva neglecta were more successful in germination traits than other two weeds, and Echinochloa crus-galli weed seeds also had better reaction to burnout in the depositional traits. Weed seeds of Sorghum halepense showed the highest sensitivity to the other two weeds compared to the accelerated aging test. Therefore, burnout and salinity stress reduced all studied traits in these weeds. In general, it can be concluded that the burnout of seeds under conditions of salinity stress reduces the germination characteristics and weed deployment of weeds tested.

منابع و مأخذ:

ر

- پاک مهر، آ.، راستگو، م.، شکاری، ف.، صبا، ج.، وظایفی، م. و زنگانی، ا. 1390. تاثیر پرایمینگ سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه لوبیا چشم بلبلی تحت تنش کم آبی در مرحله زایشی. نشریه پژوهش‌های حبوبات ایران. 2(1): 53-64.

2- روانگرد، ش.، نصری، م. و صادقی، ف. 1394. بررسی کاربرد توام روش‌های کنترل علف‌های هرز و کود زیستی تثبیت کننده نیتروژن در کنترل علف هرز ذرت سینگل کراس 704. پژوهش‌های زراعی در حاشیه کویر. 12(3): 210-197.

3- صیامی، ر.، میرشکاری، ب.، فرح وش، ف.، رشیدی، و. و تاری نژاد، ع. ر. 1396. اثر پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و تنش کم آبی بر فعالیت آنزیمی و عملکرد ذرت دانه ای. فصلنامه علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. 9(34): 35-23.

4- طریق الاسلامی، م.، کافی، م.، نظامی، ا. و ضرغامی، ر. 1396. تاثیر اسید سالیسیلیک در بهبود خسارت تنش سرمازدگی در هیبرید ذرت سینگل کراس 400 (Zea mays L.). فرآیند و کارکرد گیاهی. 6(19): 292-281.

5- عباس دخت، ح. و اصغرنیا، م. 1394. عملکرد و اجزای عملکرد ذرت متاثر از کنترل علف‌های هرز، اسموپرایمینگ و محلولپاشی عناصر ریزمغذی. نشریه علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 2(34): 322-307.

6- مهدی زاده، ا. 1390. تأثیر پرایمینگ بذر در مزرعه، بر کنترل علفهای هرز و خصوصیات رشد ذرت (Zea mays L.) در همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته مهندسی کشاورزی گرایش زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا. 87 صفحه.

7- میری زاده، آ. 1392. بررسی تاثیر اختلاط علف کش نیکوسولفورون با اسید سالیسیلیک و مویان کوکووت بر رشد، عملکرد و کنترل علف‌های هرز ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود. 110 صفحه.

8- نصیری دهسرخی، ع. 1394. تاثیر امواج اولتراسونیک، پرایمینگ بذر و کاربرد علفکش بر رشد و عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna sinensis) و کنترل علف‌های هرز. پایان نامه کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، گروه زراعت، دانشگاه صنعتی شاهرود. 108 صفحه.

9- نصیری دهسرخی، ع.، مکاریان، ح.، قلی پور، م. و عباس دخت، ح. 1396. تأثیر امواج فراصوت و پرایمینگ بذر در تلفیق با مدیریت علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna sinensis L.). پژوهش‌های حبوبات ایران. 8(2): 140-126.

10- یدوی، ع.، آقاعلیخانی، م.، قلاوند، ا. و زند، ا. 1385. اثر تراکم بوته و آرایش کاشت بر عملکرد و شاخص‌های رشد ذرت دانه ای (Zea mays L.) تحت رقابت با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retoflexus L.). پژوهش کشاورزی آب، خاک و گیاه در کشاورزی. 6(3): 46-31.

11- Abbasdokht, H. 2011. The effect of hydropriming and halopriming on germination and early growth stage of wheat (Triticum aestivum L.). Desert. 16: 61-68.

12- Afzal, I., Basra, S. M. A., Ahmad, R. and Iqbal, A. 2002. Effect of different seed vigor enhancement techniques on hybrid maize (Zea mays L.). Pakistan Journal of Agriculture Science. 39: 109-112.

13- Duman, I. 2006. Effect of seed priming with PEG and K3PO4 on germination and seedling growth in Lettuce. Pakistan Journal of Biology Science. 9(5): 923-928.

14- Evans, S.P., Knezevic, S.Z., Lindquist, J.L., Shapiro, C.A. and Blankenship, E.E. 2003. Nitrogen application influences the critical period for weed control in corn. Weed Science. 51: 408-417.

15- Farooq, M., Aziz, T., Barsa, S. M. A., Cheema, M. A. and Rehman, H. 2008. Chilling tolerance in hybrid maize induced by seed priming with salicylic acid. Journal Agro Crop Science. 194: 161-168.

16- Hussein, M.M., Balbaa, L.K. and Gaballah M.S. 2007. Salicylic acid and salinity effects on growth of maize plants. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences. 3: 321-328.

17- Norsworthy J.K. and Oliveira M.J. 2004. Comparison of the critical period for weed control in wide and narrow – row corn. Weed Science. 52: 802-807.

18- Norsworthy, J.K. and Frederick, J.R. 2005. Integrated weed management strategies for maize production on the southeastern coastal of North America. Crop Protection. 24: 119-126.

19- Rajcan, I.R. and Swanton, C.J. 2001. Understanding maize-weed competition: resource competition, light quality and whole plant. Field Crop Research. 71: 139-150.

20- Rao, V.S. 2000. Principles of Weed Science. Science Publishers, Inc, New Hampshire.

21- Shakirova, F.M. and Bezrukova, M.V. 1997. Induction of wheat resistance against environmental salinization by salicylic acid. Biology Bullentin. 24: 109-112.

22- Yazdani, M., Bahmanyar, M.A., Pirdashti, H. and Esmaili, M.A. 2009. Effect of phosphate solubilization microorganisms and plant growth promoting rhizobacteria on yield and yield components of corn. World Academy of Science, Engineering and Technology. 3: 2-12