مفهوم تجدّد و رویکرد نئوکلاسیک در دیوان پروین اعتصامی

محورهای موضوعی : شاهنامه

مریم مشرّف ¹ (  دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید بهشتی )

تاریخ دریافت : 1396/09/29 تاریخ پذیرش : 1396/09/29 تاریخ انتشار : 1390/09/01

کلید واژه: عقلانیت, پروین اعتصامی, نئوکلاسیک, مناظره, تجّدد,

چکیده مقاله :

پروین اعتصامی از پیشروان شعر عصر تجدّد در ایران است. او با مبانی خردگرایانة شعر خود نیازهای عصر روشنگری مشروطه را پاسخ داد و نوعی شعر نئوکلاسیک فارسی را بنا نهاد. واقع‌گرایی و تکیه بر خرد و اراده و مسؤولیت انسان در قبال سرنوشت خود، شالودة نگاه اجتماعی او را تشکیل می‌دهد. پرهیز از اوهام و تکیه بر کار و تلاش در شعر او درونمایه‌ای است که به خوبی با نیازهای عصر تجدّد هماهنگ است. در زمینة زبان و سبک نیز پیروی از وضوح و تعادل، استفاده از زبان فاخر و واقع‌گرایی و معنی‌سنجی، به ویژه در قالب مناظره و تمثیل از شاخصه‌های نئوکلاسیک شعر اوست که مجموعاً موجب شده منتقدان عصرش او را در شمار نوگرایان به حساب آورند.

چکیده انگلیسی:

Parvin Etesami is one of the pioneers of modernity poetry in Iran. The rational foundations of her poetry should be considered as a response to the needs of enlightening era in constitutional period. Realism and relying on the wisdom, will, and responsibility of human for her/his destiny constitutes her social outlook. Avoiding of delusion and emphasizing on work and effort in her poetry is a lookout which are coordinated well with the demands of modernity era. With regard to language and style, following clearness, balance, using formal language, realism and meaning analysis especially within the framework of debate and allegory are branches of her neoclassic poetry. Therefore, all these factors have contributed for critics to place her within the modern poets.

منابع و مأخذ:

 

1- اعتصام الملک، یوسف .(1321). دوره دو جلدی مجلة بهار، تهران:کتابخانه مجلس.

2- اعتصامی، پروین .(1341). دیوان پروین اعتصامی، تهران: سازمان مستقل چاپخانة دولتی ایران.

3- براهنی .(1358). طلا در مس، تهران: زمان.

4- ریپکا، یان .(1383). تاریخ ادبیات ایران، ترجمة ابوالقاسم سری، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.

5- ژوزف، ادوارد .(1993). پروین اعتصامی و اندیشه‌های او، لس آنجلس: کانون پژوهش و آموزش.

6- صورتگر، لطفعلی .(1314). «تقریظ بر دیوان خانم پروین اعتصامی»، مجلة مهر، سال سوم، شماره 7.

7- کریمی حکاک، احمد .(1384). طلیعة تجدد در شعر فارسی، ترجمه مسعود جعفری، تهران: مروارید.

8- نمینی، حسین .(1362). جادوانه پروین اعتصامی، تهران: فرزان.

9- هشترودی، محمد ضیاء .(1303). منتخبات آثار از نویسندگان و شعرای معاصرین، تهران: مطبعة بروخیم.

10-Ethe, H: Uber Persische Tenzonen, Abhandlungen des internationalen Orientalisten congress, Berlin 1881.

11-Eshaque, Mohammad: Four Eminent Poetesses of Iran, Calcutta, 1950.

12-Moayyad, Heshmat (ed. and compiler): Once a Dewdrop, essays on the poetry of Parvin E'tesami, Bibliotheca Iranica, literature Series #1, Costa Mesa, Mazda Publishers, 1994.