تعلیم و تربیت درآثار رشید یاسمی

محورهای موضوعی : شاهنامه

مریم خلیلی جهانتیغ ¹ , فراست پیروزی‌نژاد ²

1 - دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سیستان و بلوچستان

تاریخ دریافت : 1396/09/26 تاریخ پذیرش : 1396/09/26 تاریخ انتشار : 1391/12/01

کلید واژه: ترجمه, شعر, تعلیم و تربیت, کتاب, رشید, مقاله,

چکیده مقاله :

تعلیم و تربیت یکی از مؤلّفه‌های اساسی در تعالی بشر، توسعه و پیشرفت جوامع و نیل به اهداف و آرمانهای عالی بشری است. در این زمینه فیلسوفان، حکیمان و دانشمندان جوامع سعی در پخش عقاید منور معنوی داشته‌اند. رشید یاسمی یکی از چهره‌های ممتاز و اصیل ادب و هنر ایران در نیمة اول قرن حاضر و از جمله نخستین شاعران و نویسندگانی است که تحولات اجتماعی و فکری قرن اخیر در آثار آنان تأثیرگذار بوده است. با توجه به اهمیت تعلیم و تربیت در تعالی انسان و ضعفها و نقایصی که در ابتدای قرن حاضر در جامعه و فرهنگ ما به وجود آمده بود، رشید یاسمی به صورت غیر مستقیم کوشش مستمری را برای تعلیم و تربیت مردم آغاز کرد. سخن رشید از نظر معنی و مضمون، درس اخلاق و فضیلت است. زبان او هم متناسب با پیام او زبان پاکیزه و پالودۀ یک معلم اخلاق است. به همین جهت توصیه به تعالیمی همچون خانواده‌دوستی، احترام به زن، حسن معاشرت، علم‌آموزی، کار و تلاش، دوری از تنبلی و تن‌پروری، ایمان به ارادۀ انسان، حکمت و عبرت و...در آثار وی به کرّات دیده می‌شود. این تعالیم در اشعار او اغلب به صورت غیر مستقیم بیان می‌گردد و تمام آثار او اعم از تألیف، ترجمه و شعر پر از تعالیم اخلاقی و تربیتی هستند. این پ‍ژوهش سعی دارد از این دیدگاه به شعر و اندیشة رشید بپردازد. روش این تحقیق تحلیلی-توصیفی می‌باشد و از طریق بررسی آثار وی محقق خواهد شد.

چکیده انگلیسی:

Education is one of the basic categories in human elevation, the development and progress of the societies, and the achievement of human ideals. In this field, Philosophers and scientists have attempted to spread bright spiritual ideas. Rashid Yasami is one of the distinguished and noble figures of Iran's literature and art in the first half of the current century. He was among the first poets and writers that the social and mental evolutions in recent century have led him some advantageous results in his works. Concerning the importance of education in human elevation and weaknesses and shortcomings that had come into existence in our society and culture during the outset of the current century, Rashid Yasami began an indirect constant endeavor towards educating people. Rashid's speech regarding the meaning and theme is instruction of morality and virtue. His language in accordance with his message is the clean and refined language of a teacher of morality. Thus, advice on instructions such as love of family, respect for women, good-nature, labor and endeavor, avoiding laziness and idleness, faith in human will, wisdom, and taking lessons, and so on are repeatedly observed in his works. These instructions are often expressed indirectly in his poems. In fact, all of his works including compilations, translations, and poetry are brimful of moral and educational instructions. The present research tries to cover Rashid's poetry and thought from this perspective. The Analysis-Description Method has been used for the research which was performed through investigation of his works.

منابع و مأخذ:

1‌- قرآن کریم.

2‌- اتحاد، هوشنگ. ( 1381). پژوهشگران معاصر ایران، تهران: نشر ادبیات معاصر.

3- اسحاق، محمد.( 1379). شعر جدید فارسی، ترجمة سیروس شمیسا، تهران: انتشارات فردوس.

‌4‌- اسفندیاری، محمد.(1374).«کتابشناسی توصیفی فلسفه اخلاق»، مجلة علوم انسانی معرفت، زمستان 1374، شمارة 15: صص 74 – 70.

5‌- ترابی، علی اکبر .(1379).جامعه‌شناسی هنر و ادبیات (مثلّث هنر)، تهران: انتشارات فروغ آزادی.

6‌- رستگار فسایی،منصور. (1373). انواع شعر فارسی، شیراز: انتشارات نوید.

7‌- زرین‌کوب، عبدالحسین. (1353). نه شرقی نه غربی، انسانی، تهران: امیرکبیر.

8- شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1390). با چراغ وآیینه، تهران: انتشارات سخن.

9- شعبانی ورکی، بختیار، محمدی چابکی، رضا.(1387). «تاریخ فلسفة تعلیم و تربیت در ایران»، فصلنامة تعلیم و تربیت، نشریة علمی پژوهشی پژوهشکده تعلیم و تربیت، سال بیست و چهارم، شمارة 4، شمارة مسلسل 96، صص32-1.

10‌- فردوسی، حکیم ابوالقاسم.(1386). شاهنامه فردوسی، تصحیح عباس اقبال آشتیانی، مجتبی مینوی و سعید نفیسی، جلد دوم، تهران: انتشارات طلایه.

11‌- کشاورز، اردشیر.( 1382). رجال و مشاهیر کرمانشاهان، کرمانشاه: انتشارات طاق بستان.

12- لافونتن، ژان.(1380). افسانه‌های لافونتن، ترجمة عبدالله توکل، تهران: نشر مرکز.

13‌- مؤتمن، زین العابدین. (1364). شعر و ادب فارسی، تهران: بنگاه مطبوعاتی افشاری.

14‌- مرتضوی، سید جمال الدین .(1381). «پیوند سنت و تجدد در شعر فارسی»،کاوش‌نامه، مجلة علوم انسانی دانشگاه یزد، شمارۀ 4، سال سوم، شمارۀ 5، صص 83- 96.

15- یاسمی، رشید. (1304). «تعلیم و تربیت در ایران»، مجلة روانشناسی و علوم تربیتی، دورۀ اول، فروردین، شمارۀ 1، صص 8-6.

16‌- ---------- .(1306). نصایح فردوسی، تهران: مؤسسة انتشارات خاور.

17‌- ----------- .(1306). «رأی ابن خلدون در باب تعلیم و تربیت»، مجلة تعلیم و تربیت( آموزش  و پرورش)، دورۀ اول، شمارۀ 31- 30، صص 425 - 436.

18‌- ----------- .(1313). «اراده»، مجلة روانشناسی و علوم تربیتی، دورۀ اول، شمارۀ 57، صص 522- 519.

19‌- ----------- .(1314).«حسن معاشرت»، مجلة تعلیم و تربیت(آموزش و پرورش)، بهمن و اسفند، شمارۀ 205 و204، صص564-561.

20- ----------- .(1314).«پندآموزگاران»، مجلة روانشناسی و علوم تربیتی، تیر، شمارۀ 96، صص175-169.

‌21‌- ------------ .(1362).دیوان، تهران: مؤسسه انتشارات امیرکبیر.

 

References:

1- The Holy Quran.

2- Esfandyari, Mohammad (1374 AH).  Ketab-shenasi-ye Tosifi-ye Falsafe-ye Akhlaq. Ma’refat Human Sciences Magazine, 1374 (winter) 15: 70 -74.

3- Eshaq, Mohammad (1379 AH). She’r-e Jadid-e Farsi. Translated by Sirus Shamisa, Tehran: Ferdows Press.

4- Ettehad, Hushang (1381 AH). Pajuheshgaran-e Moaser-e Iran. Tehran: Adabiat-e Moaser Press.

5- Ferdowsi. Hakim Abolghasem (1386 AH). Shahnameh-ye Ferdowsi. Corrected by  Abbas Eqbal Ashtyani, Mojtaba Minavi, and Saeed Nafisi, 2^nd. Ed., Tehran: Talayeh Press.

6- Keshavarz, Ardashir (1382 AH). Rejal va Mashahir-e Kermanshahan. Kermanshah: Taq-e Bostan Press.

7- La Fontaine, Jean (1380 AH). Afsaneha-ye La Fontaine. Translated by Abdollah Tavakkol, Tehran: Nashr-e Markaz Press.

8- Mortazavi, Seyed Jamaladdin (1381 AH). Peyvand-e Sonnat va Tajaddod dar She’r-e Farsi. Kavoshnameh, Human Sciences Magazine of Yazd University, No.4, 3^rd.year, 5: 83-96.

9- Mo’tamen, Zein-al Abedin (1364 AH). She’r-o Adab-e Farsi. Tehran: Bongah-e Matbuati-e Afshari.

10- Rastgar Fasaee, Mansoor (1373 AH). Anva’-e She’r-e Farsi. Shiraz: Navid Press.

11- Sha’bani Varaki, Bakhtyar, Reza, Mohammadi Chaboki (1387 AH). Tarikh-e Falsafe-ye Ta’lim va Tarbiat dar Iran. Ta’lim va Tarbiat Quarterly, Scietific-Research Publication of Ta’lim va Tarbiat Research Center, 24^th year, 96/4: 1-32.

12- Shafiee Kadkani, Mohammad Reza (1390 AH). Ba Cheraq va Aeeneh. Tehran: Sokhan Press.

13- Torabi, Ali Akbar (1379 AH). Jame’eh-shenasi-ye Honar va Adabiyat (Mosallas-e Honar). Tehran: Forouq-e Azadi Press.

14- Yasemi, Rashid (1304 AH). Ta’lim va Tarbiat dar Iran. Ravan-shenasi& Olum-e Tarbiati Magazine, 1/1 (month of Farvardin): 6-8.

15- Zarrinkub, Abd-ol Hossein (1353 AH). Na Sharqi, Na Qarbi, Ensani. Tehran: Amir Kabir Press.

16- ------------------ ( 1306 AH). Nasayeh-e Ferdowsi. Tehran: Khavar Press.

17- ------------------ (1306 AH). Ra’y-e Ibn-e KHaldun dar bab-e Ta’lim va Tarbiat. Ta’lim va Tarbiat Magazine (Education Ministry), 30-31/1: 425-436.

18- ------------------ (1313 AH). Eradeh. Ravan-shenasi& Olum-e Tarbiati Magazine, 57/1: 519-522.

19- ------------------ (1314 AH). Hosn-e Moasherat. Ta’lim va Tarbiat Magazine (Education Ministry), 204& 205 (Months of Bahman& Esfand): 561-564.

20- ------------------ (1314 AH). Pand-e Amouzgaran. Ravan-shenasi& Olum-e Tarbiati Magazine, 96 (Month of Tir): 169-175.

21- ----------------- (1362 AH). Divan. Tehran: Amir Kabir Press.