واکاوی لایه های تعلیمی پنهان در طنز گلستان

محورهای موضوعی : شاهنامه

احمدرضا یلمه ها ¹ , مسلم رجبی ²

1 -
2 - دانشجوی دکترا دانشگاه حکیم سبزواری

تاریخ دریافت : 1393/12/06 تاریخ پذیرش : 1394/04/21 تاریخ انتشار : 1394/09/10

کلید واژه: طنز, گلستان سعدی, تعلیم و تربیت, فضایل و رذایل اخلاقی,

چکیده مقاله :

هر گفتار و رفتارى که به ظاهر غیر جدّى و به صورتى لطیف و همراه با مزاح جلوه‌گر شود و در کُنه خود بیانگر حقیقت و واقعیّتى جدّى باشد، طنز گفته می شود. در حقیقت طنز خنده هایی است عاقلانه و عارفانه بر زندگی که به وسیلۀ کشف و برهنه کردن تضادها و ناهماهنگی های زندگی جلوه گر می شود. سمت و سوی طنز اجتماعی است و مایۀ اصلی آن انتقاد و برملا کردن کاستی ها و کمی ها است امّا نه به صورت خشک و جدّی و کتابی، بل به شکل خنده آور و گاهگاهی نیش دار و تمسخر آمیز. هدف از این طنز اصلاح کردن معایب و مفاسد و نیز مبارزه با رذایل است که در صورت تحقّق چنین امری ما با رشد و تعالی فضائل انسانی و محامد اخلاقی روبه رو خواهیم شد. یکی از کسانی که از این نوع ادبی در آثارش سود جسته و از طنز در راه بهبود و صلاح پذیری جامعه، استفادۀ شایان نموده است، سعدی شیرازی است.این پژوهش سعی دارد تا از طریق بررسی تحلیلی-توصیفی به واکاوی لایه های تعلیمی پنهان در گلستان سعدی بپردازد تا در پایان برهمگان آشکار شود که سعدی از طنز در گلستانش به خاطر هدفی والاتر از خنده استفاده نموده و آن همانا تعلیم فضایل اخلاقی و تربیتی در انسان است.بدیع بودن موضوع در بردارندۀ نتایج ارزندۀ ادبی و تربیتی خواهد بود و استادی بی نظیر سعدی را در استفاده از این نوع ادبی نمایان خواهد نمود.

چکیده انگلیسی:

. Every speech and behavior that is not serious along with irony and wit while in its depth has reality and truth is called “irony". In fact, irony is laughing wisely and mystically to the life. It reveals the contradictions and inconsistencies. The direction of irony is toward society and its main aim is criticizing and exposing shortcomings and disqualifications. This criticizing is not often so serious in fact it is in the form of humorous and sometimes sarcastic remarks and mocking. The purpose of irony is to modify advantages and disadvantages as well as the fight against vices. If irony succeeded in achieving its objectives we would  see the development of morality, humanity and human virtues. One of persons who benefited this literary form in his work and he has used irony in the improvement of society is Saadi Shirazi. This research through exploring analytical and descriptive analysis tries to understand the hidden layer of education in Golestan irony. Therefore, Saadi used irony in Golestan for something higher than laughing; in fact, he used irony to teach moral and human education. Since this subject matter is new one and Saadi, who is a master in this field, has used it, attention to it is highly important