جنبه‌های زبان‌شناختی ترجمه در منطق‌الطیر عطار

محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

فرح جهانشاهی ¹ ( دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. )
محمد فرهمند ² ( استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. )
ابراهیم دانش ³ ( استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران. )
فرامرز جلالت ⁴ ( استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران. )

تاریخ دریافت : 1402/07/23 تاریخ پذیرش : 1402/07/23 تاریخ انتشار : 1401/07/01

کلید واژه: تأویل, منطق‌الطیر, زبان شاعرانه, دگرگونی معنایی, رومن یاکوبس,

چکیده مقاله :

آرای یاکوبسن(1896- 1982) و مقاله های تأثیرگذار او در راستای تحلیل منش شعری و شاعرانگی زبان منجر به تئوری جنبه های زبان‌شناختی ترجمه(1959) شد. او در این تئوری، ضمن آن که سه گونه ترجمه را به شیوه فلسفه زبان شناسی از هم تفکیک می کند، بر حضور معانی ضمنی و دگرگونی های معنایی در شعر تأکید می کند. طرح اصلی مقاله او، سعی دارد بین دو کارکرد پراتیک و زبان‌شناختی تفاوت قائل شود؛ زبان شاعرانه، زبان‌شناختی است و زبانی که متمرکز بر معنای نهایی پیام باشد، پراتیک خواهد بود. درنگ ما در نوشتار حاضر بر تحلیل توصیفی زبان شاعرانه عطار، عارف شعر و ادبیات فارسی است؛ از همین رو، با تکیه بر نظریه او، سعی داریم وادی های هفت گانه عرفان را در منطق الطیر مطالعه کنیم. بررسی ما نشان می دهد، تأویل، بازآفرینی و دگرگونی های معنایی، دو مؤلفه ای هستند که زبان شاعرانه منطق الطیر را به سویه ترجمه های درون زبانی و بینازبانی سوق داده اند.

چکیده انگلیسی:

Linguistic aspects of translation Jacobsen (1896-1982), is one of the influential linguists and writers in the field of literary criticism and theories. One of his influential articles, which was written in line with the analysis of "poetic character" and poetic language of poetry, and examines the general rules of transforming linguistic signs into poetry; Linguistic aspects of translation (1959). In this article, while distinguishing three types of translation according to the philosophy of linguistics, he also emphasizes the presence of implicit meanings and semantic transformations in the language of poetry. The main design of his article tries to distinguish between two practical and linguistic functions; Poetic language is linguistic, and language that focuses on the ultimate meaning of the message will be practical. Our review shows that interpretation, re-creation and semantic transformations are two important components that have pushed the poetic language of al-Tayir to the direction of "intra-lingual" and "inter-lingual" translations.