بررسی میدانی محوطه‌های باستانی شهرستان چالوس و منطقه کلاردشت مازندران

محورهای موضوعی : باستان شناسی

عاطفه رسولی ¹ (دکترای باستان شناسی پیش از تاریخ دانشگاه علوم تحقیقات تهران)
میثم میری آهودشتی ² (دکتری باستان شناسی پیش از تاریخ دانشگاه علوم و تحقیقات تهران)

تاریخ دریافت : 1402/01/30 تاریخ پذیرش : 1402/04/12 تاریخ انتشار : 1402/05/25

کلید واژه: چالوس, بررسی میدانی, عصر آهن, سفال, مرزن‌آباد,

چکیده مقاله :

تپه‌های باستانی در حقیقت عناصر فرهنگی – اجتماعی، تاریخ، میراث فرهنگی و هویت گذشته نیاکان ما را نشان می‌دهد. لذا ثبت و بررسی تپه‌ها و محوطه‌های باستانی، می‌تواند در حفاظت از این آثار کمک شایانی کند. استان مازندران به دلیل شرایط مناسب اقلیمی و زیست محیطی از گذشته‌های دور محل اقامت گروه‌های انسانی بوده است. شهرستان چالوس که منطقه مورد بحث در این پژوهش می‌باشد، از شهرهای قدیمی استان مازندران است که در جلگه میانی سواحل دریای خزر واقع شده است. این شهر سابقه تاریخی فراوانی دارد و نام آن در گذشته‌های دور شالوس بوده است که در پیرامون آن دو شهر کوچک دیگر به نام کبیره و کچه نیز وجود داشته است. هدف از این پژوهش، معرفی و کشف محوطه‌های باستانی شهرستان چالوس، مطالعه سفال‌های مکشوفه از این محوطه‌ها و تعیین قدمت آن‌ها می‌باشد. در این تحقیق، با استفاده از بررسی میدانی و مشاهدات عینی به کشف محوطه‌های باستانی شهرستان چالوس و مطالعه سفال‌های مکشوفه از این محوطه‌ها پرداخته شده است. در پژوهش فوق، پنج محوطه باستانی شامل محوطه‌های خانه‌سر، کُلُمه، کُمِرلَت، کوتاه‌کشک و قلعه‌سنگی مورد شناسایی قرار گرفتند و با استفاده از سفال‌های جمع‌آوری شده از سطح این محوطه‌ها، مورد مطالعه دقیق قرار گرفته و قدمت آن‌ها مشخص گردیده است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که بیشتر محوطه‌های باستانی شهرستان چالوس در بخش مرزن‌آباد و کلاردشت واقع شده‌اند و بر اساس سفال‌های مکشوفه از آن‌ها، می‌توان گفت بیشتر محوطه‌های فوق مربوط به عصر آهن III و دوره‌های تاریخی به ویژه دوره اشکانی و ساسانی هستند.

چکیده انگلیسی:

Ancient hills and sites reflect the Socio-Cultural elements, history, cultural heritage, and past identity of our ancestors. Therefore, recording and surveying ancient hills and sites can help produce and preserve these monuments. Since ancient times, Mazandaran has been the residence of human groups due to its suitable climatic and environmental conditions. The Chalous, which is the area under discussion in this study, is one of the old cities of Mazandaran, located in the middle plain of the Caspian Sea coast. This city has a long history, and its name in the distant past was Chalous, which there were two towns around it called Kabireh and Kacheh. This study aims to introduce and discover ancient sites in Chalous, study pottery found from these sites, and date them. In this research, using field survey and objective observation, the ancient sites in Chalous have been discovered and studied the pottery of these sites. This research has identified five ancient sites, including Khaneh Sar, Komerlat, Kotahkashak, Kolomeh, and Ghleh Sangi. The pottery collected from the surface of these sites used carefully studied, and their Age determined. The results of this study show that most of the ancient sites located in Marzanabad and Kelardasht, and based on the pottery discovered from them, most of the sites belong to the Iron Age III and historical periods, especially the Parthian and Sassanid periods.