کارکرد سیاسی منبر در رویارویی موافقان و مخالفان دوره مشروطه
محورهای موضوعی : تاریخ ایران اسلامی
شهربانو دلبری
1
(
دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد
)
کلید واژه: قاجار, مشروطیت, روحانیت, منبر, واعظان,
چکیده مقاله :
• کارکرد سیاسی منبر یکی از کارکردهای چندگانه منابر شیعی است که در دوره مشروطیت برای آگاه‌سازی و به صحنه‌کشاندن مردم، برپایی قیام عمومی و مطالبه عدالت اجتماعی، منشأ کنش و واکنش بوده است. از این‌رو نویسندگان می کوشند در برابر این پرسش که کارکرد سیاسی منبر موافقان و مخالفان مشروطه به چه علل و عواملی وابسته بوده است؟ این فرضیه را به آزمون بگذارند که رسانه منبر در دوره مشروطیت (اعم از موافقان و مخالفان) از عناصری چون قداست جایگاه منبر به‌عنوان نماد رفتاری پیامبراکرم(ص)، نفوذ اجتماعی روحانیت و وعاظ، گسترش مناسک و شعایر شیعی، بیان نیازهای روز جامعه و عوامل دیگر بهره جسته و کارائیِ سیاسی منابر انقلابی، به عنوان عامل اصلی حرکت و قیام مردمی تا تأسیس مجلس شورای ملی چشم‌گیر و انکار ناپذیر بوده است. موافقان و مخالفان مشروطه از ابتدای جنبش مشروطیت تا اواخر دوره قاجار به وسیله منبر طیف‌هایی از جامعه را به خود جذب و مواضع مختلفی گرفتند که علل، عوامل و برخی آثار آن به تفصیل در این نوشتار مورد بحث قرار خواهد گرفت. این مقاله به شـیوه تحلیلی- توصیفی با اتکا به منابع متعدد تاریخی و اسناد موجود نگاشته شده است.
The political function of the pulpit is one of the multiple functions of the Shiite pulpits, which has been the source of action and reaction during the constitutional period to inform and stage the people, to stage a public uprising and to demand social justice.Hence, the authors try to answer the question, "What were the causes and factors of the political function of the pulpit of the proponents and opponents of the constitution?" Test the hypothesis that the pulpit media in the constitutional period (both proponents and opponents) of elements such as the sanctity of the pulpit as a behavioral symbol of the Holy Prophet (PBUH), the social influence of the clergy and preachers, the spread of Shiite rites and rituals, expressing the needs of society and Other factors have been exploited and the political efficiency of the revolutionary pulpits, as the main factor of the popular movement and uprising until the establishment of the National Assembly, has been significant and undeniable. Proponents and opponents of the constitution from the beginning of the constitutional movement to the end of the Qajar period through the pulpit attracted a wide range of society and took different positions, the causes, factors and some of its effects will be discussed in detail in this article. This article has been written in an analytical-descriptive manner based on various historical sources and available documents.
_||_
