The examination of intellectual right of medicinal plants and the issue of bio-theft due to agreement of TRIPS
محورهای موضوعی : مجله گیاهان دارویی
1 - دانشجوی دکترای حقوق بین الملل عمومی دانشگاه پیام نور واحد تهران، تهران، ایران؛
2 - استادیار دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران، تهران، ایران؛
کلید واژه: Medicinal Plants, TRIPS, Intellectual right, Bio-theft,
چکیده مقاله :
Over the past two decades, the role of intellectual property rights in all areas of science and technology has exploded globally– primarily due to the rules prescribed by the World Trade Organization’s TRIPS and by bilateral/regional trade agreements. The TRIPS agreement obligates all WTO member countries to adopt and enforce minimum standards of intellectual property rights. The TRIPS agreement requires member countries to make patents available for inventions, whether products or processes, in all fields of technology without discrimination, subject to the standard patent criteria (novelty, inventiveness and industrial applicability).During the negotiations on the TRIPS agreement, consensus was not reached on the controversial area of biotechnological inventions. The US and some other developed countries pushed for no exclusions to patentability, while some developing country members preferred to exclude all biological diversity-related inventions from IP laws. For many developing countries the patenting of life forms and exclusive monopoly protection on biological products and processes that originate in developing countries (or that are based on traditional knowledge) continues to be controversial. The major genetic resources are in the southern states and so, many companies are seeking to access to genes, microbes, plants, animals and even native human populations to seize them as a monopoly product. Critics call the establishment of intellectual property rights to these resources for the industrial countries biopiracy and know the obligation of developing nations to pay royalties to wealthy industrial countries for the products that obtained from their own genetic resources and traditional knowledge “biological colonialism”. Pharmaceutical industries are the biggest thieves of genetic and natural resources at the international level. This is the third world countries' responsibility while preserving their vital resources and reserves, ensure optimal use of these natural blessings.
در طی دو دهه گذشته نقش حقوق مالکیت فکری در تمامی زمینه های علمی و فن آوری در سطح جهانی بسیار حایز اهمیت بوده است. در وهله نخست این امر به علت قوانینی که توسط موافقت نامه TRIPS سازمان تجارت جهانی و موافقت نامه های تجاری دوجانبه /منطقه ای تدوین و تجویز شده است. موافقت نامه TRIPS، تمامی کشورهای عضو سازمان تجارت جهانی را ملزم به پذیرش و اجرای حداقل استانداردهای حقوق مالکیت فکری می نماید. با این وجود، در حین مذاکرات موافقت نامهTRIPS ، اجماعی در زمینه بحث برانگیز اختراعات زیست فن آوری حاصل نگردید. ایالات متحده و دیگر کشورهای توسعه یافته هیچ گونه استثنایی را بر حقوق ثبت اختراعات برنمی تافتند، در حالی که دیگر کشورهای در حال توسعه ترجیح می دادند که تمامی اختراعات زیست فن آوری را از حقوق مالکیت فکری مستثنی نمایند. عمده منابع ژنتیکی در کشورهای در حال توسعه قرار دارد و از همین رو شرکتهای متعدد در پی دستیابی به ژنها، میکروبها، گیاهان، حیوانات و حتی جمعیتهای بومی انسانی هستند تا آنها را به عنوان یک کالا به انحصار خود درآورند. منتقدان، برقراری حقوق مالکیت فکری برای کشورهای صنعتی را نسبت به این منابع، "سرقت زیستی" می‌نامند و الزام ملل در حال توسعه را به پرداخت حق امتیاز به ملل مرفه صنعتی در ازای فرآورده‌هایی که از منابع ژنتیکی و بعضاً از دانش سنتی خود آن ها گرفته شده، «استعمار زیستی» می‌دانند. صنایع دارویی، عمده ترین سارقان ذخایر ژنی و منابع طبیعی در سطح بین المللی به شمار می آیند، لذا این بر عهده کشورهای جهان سوم است که ضمن حفظ منابع و ذخایر حیاتی خود، از این مواهب طبیعی استفاده بهینه را به عمل آورند.
حبیبا، س. 1383. نظام حق اختراع ایران پس از پذیرش موافقت نامه راجع به جنبه های مرتبط با تجارت حقوق مالکیت فکری (TRIPS) . مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 66: 181-145.
ریفکین، ج. 1382.حیات و عصر دسترسی. سیاحت غرب، 5: 76-67.
ریفکین، ج. 1383. فرا رخسارهای قرن بیوتکنولوژی. سیاحت غرب، 19: 125-122.
سینگ، س. د. 1384. سرقت زیستی . سیاحت غرب، 30 : 131-127.
شیوا، و. 1382. سرقت از طریق حقوق انحصاری، سیاحت غرب، 2: 88-81.
صادقی، م. 1384. چالشهای اخلاقی ثبت اختراعات بیوتکنولوژیک. مدرس علوم انسانی، 40: 118-87.
Correa, C.M. 2000. Implementing national public health policies in the framework of WTO agreement. Journal of World Trade., 34: 89-121.
Ho M. 2002. Why biotech patents are patently absurd. Journal of Intellectual Property Rights., 7: 151-165.
