مروری بر خصوصیات دارویی، آرایشی بهداشتی و صنعتی روغن جوجوبا

محورهای موضوعی : مجله گیاهان دارویی

سیده فاطمه احمدی ¹ , سیده خدیجه احمدی ²

1 - علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد واحد شهرکرد
2 - بهداشت و کنترل کیفی مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران؛

تاریخ دریافت : 1397/06/14 تاریخ پذیرش : 1397/11/20 تاریخ انتشار : 1397/11/12

کلید واژه: گیاهان دارویی, جوجوبا, روغن کم کالری, سلامت پوست,

چکیده مقاله :

مقدمه و هدف: با توجه به تأثیرات نامطلوب بجا مانده از ترکیبات شیمیایی، بهره‌گیری از خواص گیاهان دارویی، از نوآوری‌های مهم جوامع پیشرفته می‌باشد. جوجوبا درسلسله گیاهان منحصر به فرد است و به طور خودرو در جنوب غربی آمریکا و شمال غربی مکزیک می‌روید. این گیاه در کنترل سیلاب نقش بسیار مهمی ایفا می نماید. با توجه به قدرت سازش بالای این گیاه به شرایط خشک و مقاومت به کم آبی وشوری خاک، کشت چنین گونه‌های گیاهی در مناطق خشک وکم آب در سراسر دنیا از جمله در مناطق مرکزی و جنوبی ایران، ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین راه استفاده از این خاکها برای تولید محصولات ارزشمند به شمار می‌آید. بذر آن حاوی 60 درصد روغن و 26 تا 33 درصد پروتئین می باشد. روغن جوجوبا فاقد کلسترول بوده و با مسیر متابولیکی معمول شکسته نمی‌شود. بنابراین به عنوان روغنی کم کالری معرفی می‌شود. این روغن همچنین به عنوان یک ضد کف در تولید آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود. ویژگی های منحصر بفرد این روغن باعث شده که در صنایع دیگری مثل شمع‌سازی، ساخت شوینده‌ها و چرم‌سازی نیز استفاده گردد. توصیه کاربردی/صنعتی: بهدلیل ویژگی‌های چند منظوره زراعی و صنعتی جوجوبا و خصوصیات ویژه روغن آن در صنایع مختلف، گیاه جوجوبا را می‌توان از جمله گیاهانی با پتانسیل بالا برای کشت و توسعه در نواحی نیمه خشک کشور محسوب کرد. علاوه بر مصارف علوفه‌ای و دارویی، به دلیل سازگاری مناسب روغن جوجوبا با پوست،90% از تولید جهانی آن به مصارف آرایشی بهداشتی می‌رسد. ترکیب شیمیایی جوجوبا به چربی پوست نزدیک است و تقریباً تمامی یتامین‌های مورد نیاز برای پوست و مو را دارد. همچنین به آسانی جذب شده، آنتی‌باکتریال، ضد التهاب و غیر سمی می‌باشد و با توجه به این خصوصیات می‌توان از آن در صنایع مختلف از جمله بهداشتی- آرایشی استفاده نمود.

چکیده انگلیسی:

مقدمه و هدف: با توجه به تأثیرات نامطلوب بجا مانده از ترکیبات شیمیایی، بهره‌گیری از خواص گیاهان دارویی، از نوآوری‌های مهم جوامع پیشرفته می‌باشد. جوجوبا درسلسله گیاهان منحصر به فرد است و به طور خودرو در جنوب غربی آمریکا و شمال غربی مکزیک می‌روید. این گیاه در کنترل سیلاب نقش بسیار مهمی ایفا می نماید. با توجه به قدرت سازش بالای این گیاه به شرایط خشک و مقاومت به کم آبی وشوری خاک، کشت چنین گونه‌های گیاهی در مناطق خشک وکم آب در سراسر دنیا از جمله در مناطق مرکزی و جنوبی ایران، ساده‌ترین و کم هزینه‌ترین راه استفاده از این خاکها برای تولید محصولات ارزشمند به شمار می‌آید. بذر آن حاوی 60 درصد روغن و 26 تا 33 درصد پروتئین می باشد. روغن جوجوبا فاقد کلسترول بوده و با مسیر متابولیکی معمول شکسته نمی‌شود. بنابراین به عنوان روغنی کم کالری معرفی می‌شود. این روغن همچنین به عنوان یک ضد کف در تولید آنتی‌بیوتیک استفاده می‌شود. ویژگی های منحصر بفرد این روغن باعث شده که در صنایع دیگری مثل شمع‌سازی، ساخت شوینده‌ها و چرم‌سازی نیز استفاده گردد. توصیه کاربردی/صنعتی: به دلیل ویژگی‌های چند منظوره زراعی و صنعتی جوجوبا و خصوصیات ویژه روغن آن در صنایع مختلف، گیاه جوجوبا را می‌توان از جمله گیاهانی با پتانسیل بالا برای کشت و توسعه در نواحی نیمه خشک کشور محسوب کرد. علاوه بر مصارف علوفه‌ای و دارویی، به دلیل سازگاری مناسب روغن جوجوبا با پوست،90% از تولید جهانی آن به مصارف آرایشی بهداشتی می‌رسد. ترکیب شیمیایی جوجوبا به چربی پوست نزدیک است و تقریباً تمامی یتامین‌های مورد نیاز برای پوست و مو را دارد. همچنین به آسانی جذب شده، آنتی‌باکتریال، ضد التهاب و غیر سمی می‌باشد و با توجه به این خصوصیات می‌توان از آن در صنایع مختلف از جمله بهداشتی- آرایشی استفاده نمود.

منابع و مأخذ:

Abobatta, W. 2017. Simmondsia chinensis Jojoba tree. Journal of Advanced Trends in Basic and Applied Science, 1: 160- 165.

Abu-Arabi, M.K., Allawzi, M.A. and Al-Zoubi, H.S.A. 2000. Extraction of jojoba oil by pressing and jnmleaching. Tamimi Chemical Engineering Journal, 76: 61–65.

Allawzi, M.M., Abu-Arabi, K., Zoubi, H.S. and Tamimi, A. 1992. Physiochemical characteristics and stability of jordanian jojoba oil. Journal of the American Oil Chemists’ Society, 75: 57-62.

Ash, G., Albiston, A. and Cother, E. 2005. Aspects of Jojoba Agronomy and Management. Advances in Agronomy, 85. 409-437.

Bellirou, A., Bouali, A., Bouammalib, B., Boukhatem, N., Elmtili, B.N., Hamala, A. and El Mourabit, M. 2005. Extraction of simmondsin and oil in one step from jojoba seeds. Industrial Crops and Products 21: 229–233.

Bisht, R.P.S., Sivasankaran, G.A. and Bhatia Wear, V.K. 1993. Additive properties of jojoba oil for lubricating oil formulations. Wear, 161: 193-197.

Catlin P.B., Olsson, E.A. and T.J. Rost. 1982. Response of jojoba seedlings to water logged root environments. Hort Science, 17: 894 - 895.

Chetouani, A., Hammouti, B. and M. Benkaddour. 2004. Corrosion inhibition of iron in hydrochloric acid solution by jojoba oil. Pigment & Resin Technology, 33: 26-31.

Chretein, D., Guillot-Salomon, T.J., Bahl, A.M., Hirsch, A.M., Alpha Cantel, C. and Dubacq, J.P. 1990. Lipid changes in jojoba explants in relation to callus or shoot development. Plant Physiol. Biochem, 28: 79 - 86.

Chretien, D., Guillot- Salomon, T., Bahl, J., Cantrel, C. and Dubacq, J.P. 1990. Lipid and protein changes in jojoba callus under salt stress. Physiologia Plantarum, 86: 372 - 380.

Garti, N., Shevachman, M. and Shani, A. 2004. Solubilization of lycopene in jojoba oil microemulsion. Journal of the American oil chemist’s society, 81: 873-877.

Hasanloo T., Fahimi, H. and Hajnajjari, H. 2005. Effect of different nitrogen sources on absorbance of N, P, K, chlorophyl content and shoot proliferation of jojoba (Simmondsia chinensis (LINK) SCH.). Iranian Journal of Rangelands and forests plant breeding, 12: 433 - 447.

Hasanloo, T., Hajnajjari, H., Fahimi, H. and Nasiri, M. 2006. Evaluation of ionic equilibrium and propagation coefficient of jojoba (Simmondsia chinensis(LINK) SCH.) in vitro. Iranian Journal of Rangelands and forests plant breeding, 14: 105 - 113.

Kalscheuer, R., Stoveken, T., Luftmann, H., Malkus, U., Reichelt, R. and Steinbuchel, A. 2006. Neutral Lipid Biosynthesis in Engineered Escherichia coli: Jojoba Oil-Like Wax Esters and Fatty Acid Butyl Esters. Applied and environmental microbiology, 72: 1373-1379.

Landis, P.S. and Graver, S.R.H. 1984. Solubility of jojoba oil in organic solvents. journal of the American oil chemist’s society, 61: 1870-1880.

Le Dréau, Y., Dupuy, N. , Gaydou, V., Joachim, J. and Kister, J. 2009. Study of jojoba oil aging by FTIR. Analytica Chimica Acta, 642: 163-170.

Lisa, V., Daconta, T.M.,  Valentina, N.and John, N. 2015. Organic Chemistry and the Native Plants of the Sonoran Desert: Conversion of Jojoba Oil to Biodiesel. Journal of chemical education, 92: 1741–1744.

Marcos, S., Marchetti, J.M., El.Boulifi, N.,  Martínez, M. and Aracil, J. 2015. Jojoba oil biorefinery using a green catalyst. Part II: Feasibility study and economical assessment. Biofuels, Bioproducts and Biorefining homepage, 9: 139-146.

Mazloom, S., Saqib, A., Muhammad, T., Nasir, K., Fiaz, A. and Mir AjabKhan, F. 2014. Catalytic conversion of jojoba oil into biodiesel by organotin catalysts, spectroscopic and chromatographic characterization. Fuel, 118: 392-397.

Meier, L., Stange, R., Michalsen, A. and Uehleke, B. 2012. Clay Jojoba Oil Facial Mask for Lesioned Skin and Mild Acne – Results of a Prospective, Observational Pilot Study. Forsch Komplementmed, 19: 75-79.

Rasulzadegan, Y. 1991. Effect of different chemical treatment on resistant to salt stress in germination of jojoba. Iranian Journal of agricultural sciences, 22: 33-45.

Rawlings, A.V. 2012. A review on the extensive skin benefits of mineral oil. International journal of cosmetic science , 34: 511-518.

Sánchez, M., Avhad , M.R., Marchetti, J.M. and Jose, A. 2016. Jojoba oil: A state of the art review and future prospects. Energy Conversion and Management, 129: 293-304.

Sánchez, M., Marchetti, J. M., El. Noureddin, B. and Jose, A. 2015. Kinetics of Jojoba oil methanolysis using a waste from fish industry as catalyst. Chemical Engineering Journal, 640-647.

Sánchez, M., Marchetti, M., El Boulifi, N., Martínez., M. and Aracil, J. 2015. Jojoba oil biorefinery using a green catalyst. Simulation of the process. Biofuels, Bioproducts and Biorefining homepage, 9:129-138.

Santos, E.P.D., Dutra, A. and Oliveira, J.F. 2015. The effect of jojoba oil on the surface properties of calcite and apatite aiming at their selective flotation. International Journal of Mineral Processing, 143: 34-38.

Savita Kaul, H.B., Goyal, A.K. and Bhatnagar, A.K. 2009.Effect of ageing on quality of jojoba oil from Indian locations. Gupta industrial crops and products, 29:102–107.

Shahin, M., Hady, S.A., Hammad, M. and Mortada, N. 2011. Novel jojoba oil-based emulsion gel formulations for clotrimazole delivery. Journal of the American Association of Pharmaceutical Scientists, 12: 239-47.

Sheibani, A. and Hohoba, A. 2001. good plant for desert. Water, Soil and machine, 54: 6-11.

Wisniak, J. 1977. Jojoba oil and derivatives. Department of Chemical Engineering, Ben Gurion Uniuersity of the Negev, Beer Sheva, Israel.

Wisniak, J. 1978. Phosphonation of Jojoba Oil. 3^rd Third International Conference on Jojoba and Its Uses. Riverside, California, pp. 114.