تأثیر دما و باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه کاسنی (Cichorium intybus L.)

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

میلاد همتی ¹ , مجید امینی دهقی ² , حجت عطایی سماق ³ , مهدی عقیقی شاهوردی ⁴ , زینب کبری پیشوا ⁵ , شهلا شفیعی ادیب ⁶

1 - دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
2 - استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد تهران
3 - دانشجوی کارشناسی‌ارشد علوم و تکنولوژی بذر، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
4 - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی گروه زراعت و اصلاح‌نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
5 - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی گروه زراعت و اصلاح‌نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
6 - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی گروه زراعت و اصلاح‌نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران

تاریخ دریافت : 1395/01/30 تاریخ پذیرش : 1395/07/25 تاریخ انتشار : 1395/02/01

کلید واژه: کود زیستی, سودوموناس, باکتری باسیلوس, سرعت جوانه­زنی, کاسنی,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی اثر دما و باکتری‌های محرک رشد بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاهچه کاسنی، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد در سال 1395-1394 انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل دما در چهار سطح (15،‌ 20،‌ 25 و 30 درجه سانتی‌گراد) و کود زیستی در سه سطح (شاهد،‌ باکتری سودوموناس و باکتری باسیلوس) بودند. اثرات اصلی دما و باکتری بر سرعت جوانه‌زنی، متوسط زمان لازم برای جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، شاخص طولی قدرت گیاهچه و شاخص وزنی قدرت گیاهچه در سطح یک درصد و اثر اصلی دما بر متوسط جوانه‌زنی روزانه در سطح پنج درصد و همچنین اثر متقابل دما و باکتری بر طول ساقه‌چه و گیاهچه، نسبت طول ساقه‌چه به ریشه‌چه و شاخص طولی قدرت گیاهچه در سطح یک درصد معنی‌دار بود. به طور کلی با افزایش دما از 15 درجه سانتی‌گراد صفات سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، وزن خشک گیاهچه و شاخص وزنی قدرت گیاهچه افزایش یافت. به‌طوری که در دمای 25 درجه سانتی‌گراد به حداکثر مقدار خود رسیدند و پس از آن با افزایش دما مجدداً از مقدار آن‌ها کاسته شد. همچنین مقدار صفات مذکور با استفاده از کودهای زیستی به بیشینه خود رسید. متوسط زمان لازم برای جوانه‌زنی نیز عکس سرعت جوانه‌زنی بوده و بنابراین در دمای 15 درجه سانتی‌گراد و عدم تلقیح با باکتری به حداکثر میزان خود رسید. صفات طول ساقه‌چه و گیاهچه و شاخص طولی قدرت گیاهچه با افزایش دما تا 25 درجه سانتی‌گراد و تیمار با کود زیستی (باکتری سودوموناس) به حداکثر میزان خود رسیدند. به نظر می‌رسد دمای 25 درجه سانتی‌گراد همراه با کاربرد باکتری سودوموناس دارای اثر مثبت بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه کاسنی است.