List of Articles

• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  1 - چشم انداز تغییرات زمانی و مکانی وقوع یخبندان ها و سرماهای زودرس پاییزه و دیررس بهاره در شمال شرق کشور
  Majid Rezaie banafsheh سعید جهانبخش اصل علی محمد خورشید دوست مجید علی محمدی
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.1.8
  تصمیم­سازیبرایآینده،جهتفعالیت‌هایکشاورزیوباغداریدرراستایکاهشخساراتو افزایشبهره‌وری،نیازمندمطالعاتتغییراقلیمیوکشاورزی است.براینیلبهاینهدف، مطالعهرویپارامترهایاقلیمی، دربازهزمانیطولانیمدت جهتکشفویژگی‌هاواثراتآن‌ها،درشرایط اقلیمیدوره‌هایگذشتهوپیش‌آگاهیازتغییراتآن‌هادرآ More

  تصمیم­سازیبرایآینده،جهتفعالیت‌هایکشاورزیوباغداریدرراستایکاهشخساراتو افزایشبهره‌وری،نیازمندمطالعاتتغییراقلیمیوکشاورزی است.براینیلبهاینهدف، مطالعهرویپارامترهایاقلیمی، دربازهزمانیطولانیمدت جهتکشفویژگی‌هاواثراتآن‌ها،درشرایط اقلیمیدوره‌هایگذشتهوپیش‌آگاهیازتغییراتآن‌هادرآینده امریضروریاست.چشم‌انداز تغییرات زمانی و مکانی رویدادهای حدی اقلیمی جهتکشفویژگی‌ها،اثراتوپیش‌آگاهیازتغییراتآن‌هادرآینده امریضروریاست. لذا در این پژوهشتوزیعزمانیومکانیوقوع یخبندان­ها و سرماهایزودرس پاییزه ودیررسبهارهدرشمالشرقکشورتحت تأثیر تغییرات اقلیمی واکاویگردید.بدین منظورازبروندادمدلجهانی HadCM3 تحتسناریوهای A2 و B1 و روش ریزمقیاس گردانی آماری LARS-WGدر دوره آماری2065-2046نسبتبهدورهپایه (2015-1986)استفادهشد. نتایج نشان داد که دمای کمینه در دوره آتی نسبت به دوره پایه بین 2/1 تا 5/2 درجه سلسیوس افزایش خواهد یافت بر این اساس در بخش اعظم منطقه مورد مطالعه یخبندان­های زودرس پاییزه یک الی دو هفته  دیرتر شروع می­شوند و یخبندان­های دیررس بهاره نیز بین 9 تا 18 روز زودتر به پایان می­رسند. همچنین سرماهای زودرس پاییزه حدود 7 تا 13 روز دیرتر شروع و سرماهای دیررس بهاره نیز  حدود 9 تا 13 روز زودتر خاتمه می­یابند Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  2 - نقش موقعیت و شدت مراکز پرارتفاع در وقوع دوره‏ های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر
  مهناز جعفری Shahriar Khaledi
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.2.9
  در این پژوهش با بهره‏گیری از داده‏های ایستگاهی و شبکه‏بندی شده و با استفاده از شاخص استاندارد شده Z (ZSI)، دوره‏های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر شناساییشد. سپس موقعیت هسته‏های مرکزیپرارتفاعبرایدوره‏های منتخب در ترازهای زیرین جو استخراج،و نقش More

  در این پژوهش با بهره‏گیری از داده‏های ایستگاهی و شبکه‏بندی شده و با استفاده از شاخص استاندارد شده Z (ZSI)، دوره‏های خشک و مرطوب سواحل جنوبی دریای خزر شناساییشد. سپس موقعیت هسته‏های مرکزیپرارتفاعبرایدوره‏های منتخب در ترازهای زیرین جو استخراج،و نقشه پراکنش آن ترسیم شد. نتایج نشان داد در دوره خشک، موقعیت هسته‏ها در عرض‏های جغرافیایی پایین در محدوده بین 35 تا 55 درجه شمالی است. قوی‏ترین هسته‏ها در اطراف دریای خزر، نزدیک به منطقه مطالعاتیاست. در دوره مرطوب، استقرارآنهادر تمامی ترازها، در دو بخش است، یکی شمال‏غرب دریای خزر (جنوب‏غربی روسیه) و دیگری تاحدودی اطراف منطقهبا بیشینه تمرکز در محدوده 50 تا 60 درجه شمالی، است. قوی‏ترین هسته‏ها،با فاصله از منطقه،در شمال‏غرب دریاقرار دارند. روند فشار و هسته مرکزی پرارتفاع در دوره مرطوب افزایشی است. همچنین مقادیر نم‏ویژه در سواحل، بویژه در تراز 850 هکتوپاسکال افزایش داشته است. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  3 - بررسی تاثیر لکه های خورشیدی بر دما در ایستگاه های اصفهان، شهرکرد و کاشان طی نیم قرن اخیر با استفاده از تحلیل موجک
  kamal omidvar راضیه نادری بنی معصومه نبوی زاده
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.3.0
  لکه های خورشیدی به عنوان یکی از مولفه هایی که می تواند بر سامانه ی ا­قلیمی زمین در مقیاس های زمانی متفاوت اثر گذاشته و در نهایت نوسانات و تغییرات اقلیمی را به دنبال داشته باشد در کانون توجه قرار گرفته است. در این تحقیق  تاثیر لکه­های خورشیدی را بر تغییرات د More

  لکه های خورشیدی به عنوان یکی از مولفه هایی که می تواند بر سامانه ی ا­قلیمی زمین در مقیاس های زمانی متفاوت اثر گذاشته و در نهایت نوسانات و تغییرات اقلیمی را به دنبال داشته باشد در کانون توجه قرار گرفته است. در این تحقیق  تاثیر لکه­های خورشیدی را بر تغییرات دمایی مورد بررسی قرار گرفت.  سه ایستگاه شهرکرد، اصفهان و کاشان به علت داشتن آمار داده­های طولانی مدت، مورد مطالعه قرار گرفتند. داده­های مربوط به لکه­های خورشیدی از سازمان ژئوفیزیک آمریکا برای دوره آماری50 ساله (2010- 1961) تهیه گردید. داده­های متوسط دمای ماهانه، فصلی و سالانه سه ایستگاه­های مذکور نیز برای دوره آماری 50 ساله ا­نتخاب شد. جهت انجام این تحقیق از تجزیه و تحلیل آماری و تحلیل آنالیز موجک با بهره گیری از نرم افزار متلب استفاده شد. بر اساس تحلیل­های صورت گرفته، بین دما و فعالیت لکه­های خورشیدی رابطه مستقیم معنادار قوی در برخی از ایستگاه­ها را دارند که در این میان سهم ایستگاه کاشان بیش از سایر ایستگاه­ها بود. بر اساس آنالیز موجک در اکثر ایستگاه­ها رابطه مستقیم بین آنها مشاهده گردید. با توجه به تحلیل آنالیز موجک سیکل 11 ساله در فعالیت لکه های خورشیدی مشاهده شد که اوج فعالیت­ها درسیکل­های دوم وسوم و حداقل آن در سیکل­های اول و چهار وجود دارد. وسعت دامنه سیکل های دمایی در فصل زمستان در هر سه ایستگاه نسبت به سایر فصول بیشتر است. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  4 - ارزیابی توانمندیهای ژئوتوریستی منطقۀ تشان شهرستان بهبهان براساس روش پرالونگ به منظور دستیابی به توسعۀ پایدار
  hamid babolimoakhar محمدحسین رامشت
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.4.1
  وجود مکانهای ویژۀ زمین­شناسی و ژئومورفولوژیکی و به تعبیری ژئوسایت و ژئومورفوسایت بسترهای لازم جهت توسعۀ ژئوتوریسم می­باشند. ژئومورفوسایت­ها به­­ خودی خود و یا در ترکیب با مواریث فرهنگی- تاریخی و اکولوژیکی توان­های بالقوه­ای را در راستای گردشگ More

  وجود مکانهای ویژۀ زمین­شناسی و ژئومورفولوژیکی و به تعبیری ژئوسایت و ژئومورفوسایت بسترهای لازم جهت توسعۀ ژئوتوریسم می­باشند. ژئومورفوسایت­ها به­­ خودی خود و یا در ترکیب با مواریث فرهنگی- تاریخی و اکولوژیکی توان­های بالقوه­ای را در راستای گردشگری عرضه می­دارند. توسعهگردشگریواستفادهازجاذبه‌هایمتعددطبیعیوتاریخیراهبردیاساسیجهت دستیابی بهتوسعهپایدارمی‌باشد.هدف از این پژوهش ارزیابی توانمندی­های ژئوتوریستی لندفرم­ها و آثار تاریخی منطقۀ تشان در استان خوزستان و تعیین جایگاه گردشگری آن بااستفاده از روش پرالونگ می­باشد. به­همین منظور از نقشه­های زمین­شناسی، توپوگرافی و همچنین بررسی اسناد، کتب تاریخی و مشاهدات میدانی استفاده و میزان توانمندی­های ژئوتوریستی منطقه مشخص شده است. نتایج ارزیابی­ها نشان می­دهد که محدودۀ تاریخی تشان (کلگه­زار) با کسب امتیاز 62/0 عیار گردشگری و 46/0 میانگین ارزش بهره­وری و به دلیل برخورداری از آثار باستانی و جایگاه ویژه تاریخی بیشترین پتانسیل جذب توریسم و گردشگر را در منطقه دارد. غار پاپری تشان با کسب امتیاز 54/0 عیار گرشگری و 40/0 میانگین ارزش بهره­وری در رتبۀ دوم می‌باشد. بر همین اساس محدودۀ تنگ بَن و همچنین چشمه و استخر طبیعی سرجوشر تشان به‌ترتیب در رتبه‌های بعدی قرار دارند. پتانسیل­هاوجاذبه­هایفراوانغارپاپرینشانمی­دهدکه­درصورتتوجهبیشتروایجادزیرساخت­هایمناسبدرآیندهازارزشبهره وریبهمراتببیشتربرخوردارشودوگردشگرانزیادی را بهخودجذبنماید. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  5 - چشم انداز تغییرات دمای هوای دوره آینده بر اساس مدلهای CMIP5 و سناریوهای واداشت تابشی RCP (مطالعه موردی: ایستگاههای منتخب استان ایلام)
  محمد احمدی قاسم عزیزی پرویز کردوانی
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.5.2
  تغییرات آب و هوایی یکی از مهمترین چالشها در آینده ا ست. در پژوهش حا ضر چ شماندازتغییرات آب و هوایی دوره آینده بر اسااا سااناریوها RCP در غالب گزارش پنجم IPCC ومدلها CMIP5 واکاو شااد؛ داده ها دوره 2005 - 1980 دوره پایه مشاااهدها و بروندادمدلها CMIP5 در خط ساایرها RCP8.5 More

  تغییرات آب و هوایی یکی از مهمترین چالشها در آینده ا ست. در پژوهش حا ضر چ شماندازتغییرات آب و هوایی دوره آینده بر اسااا سااناریوها RCP در غالب گزارش پنجم IPCC ومدلها CMIP5 واکاو شااد؛ داده ها دوره 2005 - 1980 دوره پایه مشاااهدها و بروندادمدلها CMIP5 در خط ساایرها RCP8.5 و RCP4.5 برا دوره آینده اساااداده گردید. براانطباق دوره گذشاه با آینده از معیارها خطا سنجی اساداده شد. ناایج نشان داد که مدلهاCMIP5 انطباق نسبااً بالایی با داده دوره پایه یا مشاهدها نشان میدهند. همچنین مدلها درشاابیهساااز پارامار دما هوا از توانایی بالاتر نساابت به بارش برخوردارند. بر اساااسناریوها RCP8.5 و RCP4.5 سناریوها بدبینانه و حد و سط، آثار تغییر اقلیم برا ا ساانایلام بر ا سا ای ساگاهها مناخب، به صورت افزایش دما کمینه و بی شینه هوا خواهد بود.بهطور که بر اسااا سااناریو بدبینانه مادار دما کمینه برا دوره 2055 - 2020 ( و2090 - 2056 ( به ترتیب 2 / 4 و 5 / 5 و بر اسااا سااناریو حد وسااط RCP4.5 ، مادار دماکمینه 6 / 3 و 7 / 4 درجه سااانایگراد افزایش خواهد یافت. میزان تغییرات دما هوا در افق2090 - 2056 ( بیشااار از آی نده م یانی خوا هد بود. تغییر اقلیم مو جب افزایش د ما هوا درمایا ها زمانی مخالف در آینده خواهد شد؛ بنابراین اعمال برنامهها بلند مدت و سازگارانهبرا کاهش آثار سوء تغییر اقلیم در منطاه حائز اهمیت میباشد. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  6 - طبقه بندی و ارتباط سنجی الگوهای فشار با مراحل فنولوژی خرما ( مناطق سراوان و آبادان )
  navvab koohpaye محمد حسین ناصر زاده زهرا حجازی زاده بیگم
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.6.3
  همواره در طی مراحل مختلف فنولوژی خرما ، الگوهای متفاوتی از گردش های جوی حاکم هستند . این تحقیق به منظور طبقه بندی و ارتباط سنجی ، این الگوها با مراحل فنولوژی خرما ، در مناطق خرما خیز سراوان (خرمای مضافتی ) وآبادان (خرمای استعمران) ، در دو دوره ، سالهای قبل و بعد ازسال 1 More

  همواره در طی مراحل مختلف فنولوژی خرما ، الگوهای متفاوتی از گردش های جوی حاکم هستند . این تحقیق به منظور طبقه بندی و ارتباط سنجی ، این الگوها با مراحل فنولوژی خرما ، در مناطق خرما خیز سراوان (خرمای مضافتی ) وآبادان (خرمای استعمران) ، در دو دوره ، سالهای قبل و بعد ازسال 1977 (به عنوان سال شاخص ) ، در ماه های مارس تا نوامبر می باشد . لذا مراحل فنولوژی خرما از لحاظ زمانی به دو فاز اصلی ظهور اسپات تا حبابوک و کمیری تا تمار و همچنین الگو های گردشی فشار تراز500 هکتوپاسکال و فشار سطح دریا هر کدام به سه طبقه ( شامل دوطبقه اصلی ویک طبقه به عنوان طبقه  فرین ) دسته بندی و نامگذاری گردید ، نتایج نشان داد در مناطق مورد نظر علاوه بر جابجایی زمانی طبقات ، در طول ماه های موردنظر در سالهای قبل وبعد از 1977، میزان همبستگی بین دمای هوای فاز های فنولوژی خرما با طبقات اصلی نیز متفاوت می باشد . به طوریکه ، دمای هوای فاز اول فنولوژی خرما در هر دو منطقه سراوان و آبادان ، همبستگی معنی داری با طبقه 5840 تا5750 ( تیپ معتدل تراز 500 ) داشته که در بعد از سال1977 میزان آنها کاهش یافته است و در خصوص فاز دوم فنولوژی ، در سراوان همبستگی معنی داری فقط با طبقه 1010 تا 1002 (تیپ معتدل – گرم تراز سطح دریا) داشته که در سال های بعد از 1977 مقدار آن افزایش یافته است که نشان می دهد این فاز در این منطقه فقط تحت تاثیر فشار تراز سطح دریا می باشد و در آبادان ، فاز مذکور همبستگی معنی داری هم با طبقه 5900-5840 (تیپ معتدل تراز 500) وهم با طبقه 1010 تا 1002 (تیپ معتدل – گرم تراز سطح دریا) دارد که نشان دهنده تاثیر هردوالگو برروی این فاز می باشد . Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  7 - پهنه‌بندی آسیب‌پذیری ناشی از زلزله با استفاده از منطق فازی در GIS مطالعه موردی شهر لار
  افشین جعفرنیا Ahmadali Khorrambakht قنبری قنبری
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.7.4
  هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان آسیب‌پذیری بخش‌های مختلف شهر لار در اثر زلزله می‌باشد در این پژوهش ابتدا با تهیه نقشه‌ها مختلف از عوامل مؤثر در آسیب‌پذیری زلزله همچون محل گسل‌ها، فاصله از خدماتی همچون ایستگاه‌های آتش‌نشانی، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، کاربری‌ها نظامی و ا More

  هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان آسیب‌پذیری بخش‌های مختلف شهر لار در اثر زلزله می‌باشد در این پژوهش ابتدا با تهیه نقشه‌ها مختلف از عوامل مؤثر در آسیب‌پذیری زلزله همچون محل گسل‌ها، فاصله از خدماتی همچون ایستگاه‌های آتش‌نشانی، بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، کاربری‌ها نظامی و انتظامی، تراکم، کیفیت ابنیه و ... نقشه‌های مذکور پس از رقومی سازی و زمین مرجع نمودن در نرم‌افزار GIS نسبت به فازی سازی آن‌ها اقدام شده و درنهایت از روش همپوشانی لایه‌ها توسط اپراتور گامای فازی نقشه طبقه‌بندی‌شده آسیب‌پذیری تهیه شد، این پژوهش شهر لار را به پنج طبقه آسیب‌پذیری تقسیم‌بندی نموده است، که در حدود 29 درصد از مساحت ساخته‌شده شهر لار در معرض آسیب‌پذیری بسیار زیاد تا زیاد قرار دارد، حدود 17 درصد در شرایط متوسط آسیب‌پذیری و حدود 54 درصد نیز در محدوده آسیب‌پذیری کم تا بسیار کم قرار می‌گیرند. همچنین مشخص گردید که هسته مرکزی شهر قدیم لار با توجه به قرارگیری آن در بافت فرسوده و نبود راه‌های شریانی همچنین دوری از ایستگاه‌های آتش‌نشانی، درمانگاه و بیمارستان همچنین تراکم بالای ساختمان‌ها و کیفیت پایین ابنیه از آسیب‌پذیرترین نقاط این شهر می‌باشد. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  8 - آشکارسازی تغییرات پوشش سطح زمین ناحیه شمال غرب ایران به عنوان نمایه ای از بیابان زایی
  قاسم کیخسروی زینب محمدی
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.8.5
  بیابان زایی مشتمل بر فرایندهایی است که در نتیجه عوامل طبیعی و عملکرد نادرست انسان ایجاد می گردد. در این پژوهش جهت بررسی روند بیابان زایی شمال غرب ایران، ابتدا تصاویر ماهواره ای سنجنده مادیس مرتبط با محصول پوشش زمین(MCD12Q1)، در فواصل زمانی 2001 تا 2013 دریافت گردید. برا More

  بیابان زایی مشتمل بر فرایندهایی است که در نتیجه عوامل طبیعی و عملکرد نادرست انسان ایجاد می گردد. در این پژوهش جهت بررسی روند بیابان زایی شمال غرب ایران، ابتدا تصاویر ماهواره ای سنجنده مادیس مرتبط با محصول پوشش زمین(MCD12Q1)، در فواصل زمانی 2001 تا 2013 دریافت گردید. برای تبدیل به فرمت نقشه های پوشش زمین از استاندارد IGBP  و الگوریتم های Decision tree و Change Detection استفاده گردید در مرحله بعد نیز سطح تراز ارتفاعی دریاچه ارومیه از سنجنده های TOPEX،Jason-1 ، OSTM و JASON-3 دریافت شد. بر اساس استاندارد IGBP، در طی این 13 سال در منطقه حدود 14 طبقه پوششی زمین تشخیص داده شد. بیشترین مساحت منطقه را پوشش های گیاهی پراکنده، مراتع، زمین های زراعی و نواحی آبی تشکیل می دهند. با این وجود که پوشش منابع آبی 64 درصد وسعت خود را از دست داده است. اما وسعت پوشش های گیاهان پراکنده 57 درصد، مراتع 4 درصد و پوشش زمین های زراعی حدود 9 درصد نسبت به سال 2001 افزایش یافته است. نتایج  تغییرات پوشش سطح زمین بر اساس الگوریتم Change Detection بیانگر آن است که 8 طبقه پوششی در طی 13 سال درچار تغییر در نوع پوشش گردیده اند. که این طبقات شامل(طبقه بوته زارها، طبقه زمین های زراعی،طبقه پوشش های گیاهی پراکنده،طبقه جنگل های برگ ریز پهن برگ ، طبقه جنگل های مخلوط، طبقه پوششی مراتع،طبقه پوششی ساوانا و طبقه پوششی آب) می باشند، که بخشی از مساحت این طبقات تبدیل به پوشش های از قبیل زمین های زراعی، مراتع، پوشش های گیاهی پراکنده و .... شده اند. بنابراین  با توجه به تغییرات پوششی شمال غرب ایران می توان اینگونه نتیجه گرفت که فقط 9 درصد مساحت منطقه( عمدتاً در اطراف دریاچه ارومیه) دچار دگرگونی در نوع پوشش گردیده است. Manuscript profile
• Open Access Article
  • Abstract Page
  • Full-Text
  
  9 - الگوهای جوی تداوم بارش های غرب ایران
  شیدا منصوری رضا دوستان
  20.1001.1.20085656.1398.12.43.9.6
  الگوهای جوی تداوم بارش های غرب ایرانبر مبنای 268 تداوم دو روزه و 162 تداوم سه روزه و بیشتر باروش تحلیل مولفه اصلی و خوشه بندیباداده ارتفاع ژئوپتانسیل متر تراز 500 هکتوپاسکال از مرکز ملی پیش بینی محیطی و تحقیقات جویدر دوره 1961-2010 تعیین گردید.چنانکهدر تداوم دوروزه بارش More

  الگوهای جوی تداوم بارش های غرب ایرانبر مبنای 268 تداوم دو روزه و 162 تداوم سه روزه و بیشتر باروش تحلیل مولفه اصلی و خوشه بندیباداده ارتفاع ژئوپتانسیل متر تراز 500 هکتوپاسکال از مرکز ملی پیش بینی محیطی و تحقیقات جویدر دوره 1961-2010 تعیین گردید.چنانکهدر تداوم دوروزه بارش، حرکت نصف النهاری بادهای غربی در خاورمیانه جدای از آرایش مداری بادهای غربی درعرض میانی غالب است.،اما آرایش نصف النهاری یکدست بادهای غربی از عرض بالا تا دریای سرخ، وقوع سردچال آناتولی و عمیق تر شدن فرود شرق مدیترانه در سطوح میانی جو، همراه با ترکیب دو پرفشار سیبری و جنوب اروپا تا شمال آفریقا در دو طرف کم فشارهای مدیترانه شرقی و سودان در سطح زمین، شکل گیری سیکلون های قوی تر و تداوم بیشتر بارش های غرب ایرانرا موجب میگردند.چنانکه در الگوهای جوی،جریانات مرطوب با جهت جنوب و جنوب غربی با موقعیت واچرخند غالب در عمان و چرخند های مدیترانه شرقیو غرب ایران، با گذر از جلگه عراق و خوزستان بر ارتفاعات بلند زاگرس صعود و بیشترین ریزش ها مداوم را در غرب ایران به همراه دارند. Manuscript profile