Examining the Relationship between Different Types of Attachment Styles and the Difficulty of Interpersonal Relationships in People with Narcissistic Personality Traits

Subject Areas : Journal of Educational Psychology

Niloofar Spehrom ¹ , Talieh Asaolahi ²

1 - M.A. Student in Clinical Psychology, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 - Department of Health Psychology, Center Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

Received: 2024-04-13 Accepted : 2024-09-09 Published : 2024-09-09

Keywords: Attachment Style, Interpersonal Relationship Difficulty, Narcissistic Personality, Students,

Abstract :

This research was conducted with the aim of investigating the relationship between types of attachment styles and the difficulty of interpersonal relationships in people with narcissistic personality traits. The type of descriptive research and its method was also correlational. The statistical population included all students studying psychology at Islamic Azad University, Tehran South Branch in the academic year of 2023-2024, in the number of 1063 people, of which 144 people were selected by purposive sampling. Ames et al's (2006) narcissistic personality questionnaire, Collins and Reed's (1990) attachment styles, and Barkham et al's (1996) interpersonal relationship difficulty questionnaires were used to collect the required data. The data were analyzed using the inferential test of Pearson's correlation coefficient and multiple regression and SPSS26 software. The results showed that there is a significant negative correlation between secure attachment style and the difficulty of interpersonal relationships (P<0.01). There is a significant positive correlation between avoidant and ambivalent attachment style with the difficulty of interpersonal relationships (P<0.01). According to the findings of the research, it can be concluded that attachment styles are a suitable predictor for determining the difficulty of interpersonal relationships in students.

References:

جباری قاضی جهانی، حامد. (1396). مقایسه سوگیری توجه، انعطاف¬پذیری شناختی و کمال¬گرایی در بین مبتلایان به اختلال شخصیت خودشیفته و وسواسی. پایان¬نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.
حسین¬لو، زهرا. (1398). رابطه سبک¬های دلبستگی و طرحواره¬های ناسازگار اولیه با بروز ویژگی¬های شخصیت خودشیفته در دانشجویان پزشکی دانشگاه¬های شهر تهران. مجله مطالعات روانشناختی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا، 15(3)، 5-2.
خانجانی، زینب؛ حسینی نسب، سیدداوود؛ کاظمی، آمنه سادات و پناه علی، امیر. (1391). سبک¬های دلبستگی و اختلالات شخصیت: تحلیلی بر نقش ناایمنی دلبستگی بر اختلالات شخصیت خوشهB و C. نشریه مطالعات روانشناسی بالینی، 2(7)، 119-97.
خزاعی، سمانه؛ نوابی¬نژاد. شکوف؛ ولی¬الله، فرزاد و زهراکار، کیانوش. (1396). رابطه سبک¬های دلبستگی و پرخاشگری ارتباطی پنهان: با واسطه¬گری احساس شرم و گناه. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 14(54)، 155-172.
درویش باصر، لیلا و دشت¬بزرگی، زهرا. (1396). اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و ناگویی هیجانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. نشریه روان پرستاری، 5(1)، 14-7.
دلاور، علی. (1401). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: انتشارات ویرایش.
دهقان، مجتبی؛ حسنی، جعفر و شریفی، پریسا. (1398).رابطه میان سبکهای دلبستگی و مشکلات بین فردی در افراد بزهکار: نقش واسطه ای نظم جویی شناختی هیجانی و حل مسأله اجتماعی. مجله مطالعات روانشناختی، 15(2)، 78-61.
زال¬پور، خدیجه. (1395). مقایسه مشکلات بین¬فردی و پرخاشگری در دانشجویان دارای رگه¬های خودشیفتگی بیمارگون خود بزرگ¬بین، آسیب¬پذیر و افراد فاقد این رگه¬ها، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 6(22)، 68-61.
زعیم¬زاده، لیلا؛ لطفی، مژگان و امینی، مهدی. (1399). نقش کارکردهای شخصیت در پیش¬بینی مشکلات بین¬فردی و هیجانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 30(190)، 108-97.
ذاکری، فاطمه؛ صفاریان طوسی، محمدرضا و نجات، حمید. (1397). بررسی نقش تعدیل کننده خودشفقتی بر رابطه مشکلات بین¬فردی و دلزدگی زناشویی در زنان ناسازگار. مجله روش¬ها و مدل¬های روانشناختی، 9(32)، 96-83.
صبوری، نادیا. (1395). پیش¬بینی ملاک¬های همسر گزینی بر اساس نگرش به عشق و ویژگی¬های شخصیت خودشیفته و وابسته. پایان¬نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران.
فرج¬پور نیری. سپیده، زینب. احمدی و میکائیل، بخشش بروجنی. (1400). نقش میانجی خودشیفتگی آسیب¬پذیر و بزرگمنش در رابطه سبک¬های دلبستگی و تکانشگری در دانشجویان. مجله توسعه پرستاری در سلامت، 12(2)، 5-1.
فرنوش، فاضل؛ حسینیانی، علی و بهرامی، مریم. (۱۳۹۵). میزان شیوع اختلالات شخصیت و رابطه آن با سبک¬های دلبستگی در مراجعان به کلینیک¬های روان¬شناختی شهر تهران. فصلنامه تازه¬های علوم شناختی، ۱۸(۲)، 52-42.
فشنگچی، نیاز. (1397). نقش میانجیگر صفات شخصیت خودشیفته و مشکلات بین¬فردی در رابطه بین طرحواره¬های ناسازگار اولیه در ورزشکاران. مجله مطالعات روانشناسی ورزشی، 24(1)، 82-63.
کاشانکی، حامد و بشارت، محمدعلی. (1397). کیفیت روابط بین¬فردی براساس بخشش خود، بخشش دیگران و بخشش موقعیت¬ها. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، 17(68)، 417-409.
نجارزادگان، فاطمه و فرهادی، هادی. (1398). اثربخشی کیفیت زندگی درمانگری بر مهارت¬های ارتباطی، اعتیاد به فضای مجازی، رضایت زناشویی و خودتنظیمی هیجانی در زوجین. مجله علوم روانشناختی، 8(74)، 256-246.
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual. Washington, DC: American Psychiatric Publishing.
Beeney, J.E., Stepp, S.D., Hallquist, M.N., Ringwald, W.R., Wright, A.G., Lazarus, S.A., et al. (2019). Attachment styles, social behavior, and personality functioning in romantic relationships. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment, 10(3), 275-289.
Bliton, C.F., Halberstadt, A.L., Asan, A.E., Pincus, A.L. (2023). Narcissistic personality disorder and pathological narcissism. Encyclopedia of Mental Health, (Third Edition), 573-582.
Caffarel, A.G., Shelby, E. (2020). Vulnerable Narcissism, Difficulties in Emotion Regulation, and Relational Aggression in College Students. Honors Theses. The University of Southern Mississippi; 2020.
Cameranesi, M. (2016). Battering typologies, attachment insecurity, and personality disorders: A comprehensive literature review. Aggression and violent behavior, 28, 29-46.
Dickinson, K.A., Pincus, A.L. (2013). Interpersonal analysis of grandiose and vulnerable narcissism. Journal of Personality Disorders, 17(3), 188-207.
Gunay-Oge, R., Oshio, A., Isikli, S. (2023). Culture and individualistic self-construal moderate the relationships between childhood experiences and narcissistic personality psychopathology level in adulthood. Personality and Individual Differences, 201, 111948.
Kealy, D. (2019). Narcissism and relational representations among psychiatric outpatients. Journal of personality disorders, 29(3), 393-407.
Menon, M., Moyes, H.C., Bradley, C.M. (2018). Interactive influences of narcissism and self-esteem on insecure attachment in early adolescence. The Journal of Early Adolescence, 38(7), 966-987.
Ronningstam, E. (2016). Pathological Narcissism and Narcissistic Personality Disorder: Recent Research and Clinical Implications. Current Behavioral Neuroscience Reports, 3(1), 34-42.
Smith-Nielsen, J., Tharner, A., Steele, H., Cordes, K., Mehlhase, H. and Vaever, M.S. (2016). Postpartum depression and infant-mother attachment security at one year: The impact of co-morbid maternal personality disorders. Infant Behavior and Development, 44,148-158.
Wallace, V., Baumeister, R. (2018). Attachment theory and research applied to the conceptualization and treatment of pathological narcissism. Clinical Social Work Journal, 34, 45-60.
Zeigler-Hill, V., Vonk, j., Barlow, C., Coon, E. (2024). The early life of Narcissus: The connections that childhood harshness and unpredictability have with narcissistic personality traits. Personality and Individual Differences, 221, 112571.
Zhang, H., Wang, Z., You, X., Lü, W., Luo, Y. (2019). Associations between narcissism and emotion regulation difficulties: Respiratory sinus arrhythmia reactivity as a moderator. Biological psychology, 110, 1-11.

Full-Text:



بررسی رابطه بین انواع سبک­های دلبستگی با دشواری روابط بین­فردی در افراد

با رگه­های شخصیت خودشیفته

 

نیلوفر سپهرم1، طلیعه اسدالهی2*

1) دانشجوی کارشناسی ارشد روان­شناسی بالینی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2) گروه روانشناسی سلامت، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

*نویسنده مسئول:       [e-mail]

 

 

چکیده 

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین انواع سبک­های دلبستگی با دشواری روابط بین­فردی در افراد با رگه­های شخصیت خودشیفته انجام شد. نوع پژوهش توصیفی و روش آن نیز همبستگی بود. جامعه آماري شامل تمامی دانشجویان شاغل به تحصیل در رشته روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در سال تحصیلی 1403-1402 به تعداد 1063 نفر بود که از بین آن­ها تعداد 144 نفر به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شد. برای جمع­آوری داده­های مورد نیاز از پرسشنامه­های شخصیت خودشیفته آمز و همکاران (2006)، سبک­های دلبستگی کالینز و رید (1990) و دشواری روابط بین­فردی بارخام و همکاران (1996) استفاده شد. داده­ها با استفاده از آزمون استنباطی ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و بوسیله نرم­افزارSPSS26  تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان­ داد که بین سبک دلبستگی ایمن با دشواری روابط بین­فردی همبستگی منفی معناداری وجود دارد (01/0>P). بین سبک دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا با دشواری روابط بین­فردی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد (01/0>P). با توجه به یافته­های پژوهش می­توان نتیجه گرفت که سبک­های دلبستگی پیش­بین مناسبی برای تعیین دشواری روابط بین­فردی در دانشجویان می­باشد.

   واژه­های کلیدی: سبک دلبستگی، دشواری روابط بین­فردی، شخصیت خودشیفته، دانشجویان

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Examining the Relationship between Different Types of Attachment Styles and the Difficulty of Interpersonal Relationships in People with Narcissistic Personality Traits

 

Niloofar Spehrom1, Talieh Asaolahi2*

 

1. M.A. Student in Clinical Psychology, South Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

2. Department of Health Psychology, Center Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

*Corresponding author: [e-mail]

 

 

Abstract

This research was conducted with the aim of investigating the relationship between types of attachment styles and the difficulty of interpersonal relationships in people with narcissistic personality traits. The type of descriptive research and its method was also correlational. The statistical population included all students studying psychology at Islamic Azad University, Tehran South Branch in the academic year of 2023-2024, in the number of 1063 people, of which 144 people were selected by purposive sampling. Ames et al's (2006) narcissistic personality questionnaire, Collins and Reed's (1990) attachment styles, and Barkham et al's (1996) interpersonal relationship difficulty questionnaires were used to collect the required data. The data were analyzed using the inferential test of Pearson's correlation coefficient and multiple regression and SPSS26 software. The results showed that there is a significant negative correlation between secure attachment style and the difficulty of interpersonal relationships (P<0.01). There is a significant positive correlation between avoidant and ambivalent attachment style with the difficulty of interpersonal relationships (P<0.01). According to the findings of the research, it can be concluded that attachment styles are a suitable predictor for determining the difficulty of interpersonal relationships in students.

   Keywords: Attachment Style, Interpersonal Relationship Difficulty, Narcissistic Personality, Students

 

 

 

مقدمه

اختلالات شخصیت¹ حالت­های مزمني هستند که نشانه­های آن­ها از دوران نوجواني یا کودکي شروع مي شود، انعطاف­ناپذیر و دارای ثبات نسبي­اند و در زندگي استمرار پیدا مي­کنند. آن­ها الگوهای درون­ذهنى و رفتارى بادوامى هستند که با ملاك­هاى فرهنگى منطبق نیستند و موجب ناخشنودى فرد و مختل شدن کارکردهاى وی می­شوند (انجمن روانپزشکي آمریکا²، 2013). این طبقه از اختلالات موجب کاهش کیفیت زندگي و هزینه­های بالای اجتماعي می­شود. در بین اختلالات شخصیت، اختلال شخصیت خودشیفته³ به­دلیل باقي ماندن در پنجمین نسخه راهنمای تشخیصي و آماری اختلالات رواني اهمیت تشخیصي و درماني ویژه­ای را به خود اختصاص داده است و دارای نرخ شیوع بالای 21 درصد در جمعیت بالیني و بین صفر تا 2/6 درصد جمعیت عمومي مي باشد (انجمن روانپزشکي آمریکا، 2013). رانینگستم⁴ (2016) شیوع این اختلال را به دلیل ماهیت مزمن، بیشتر از آنچه در پنجمین نسخه راهنمای تشخیصي و آماری اختلالات رواني آمده است برآورد کرده­اند.

   خودشیفتگی اختلالی است که به گرایش­های نیاز به تحسین و تأیید مربوط می­شود. هنگاهی که فرد به­دلیل رفتار انعطاف­ناپذیر یا عدم نظم­دهی در این گرایش­ها به شکلی مؤثر و مفید شکست می­خورد به پیامدهای روانشناختی منفی دچار می­شود. خودشیفتگي بالا، موج افزایش پرخاشگری می­گردد  و روابط بین­فردی را مختل مي­کند و با کاهش رضایت و کیفیت زندگي، احتمال آسیب به خود و اقدام به خودکشي همراه است (زیگلر- هیل و همکاران⁵، 2024). خودشیفتگی یا عشق ناسالم به خود، برای نخستین بار در نوشته­های فروید مطرح شد. به عبارتی دیگر، هر فرد در طی زندگی خود تلاش می­کند تا از خودشیفتگی بدوی و کودکانه که در ابتدای طیف تحولی قرار دارد و دارای ویژگی­هایی همچون حسادت، تکبر، بهره­کشی و احساس محق بودن است، به سمت ارزش خود سالم حرکت کند که در انتهای این طیف است (صبوری، ۱۳۹۵). خودشیفتگی با پیامدهای مثبت و منفی همراه است و برخی از پیامدهای مثبت آن شامل کاهش افسردگی، برون­گرایی، خوشایندی اولیه و عملکرد بهتر در جمع است. از سوی دیگر، عطش توجه، اطمینان افراطی به خود، فقدان همدلی، پرخاشگری و سازگاری کمتر برخی از پیامدهای منفی خودشیفتگی را تشکیل می­دهند (جباری قاضی جهانی، ۱۳۹۶).

   رویکردهای علت شناختی اختلال­های شخصیت به تدریج از تمرکز تقریباً انحصاری بر خصوصیات درون شخصیت به تأكید بیشتر بر تأثیر متغیرهای بین­شخصی تغییر جهت داده­اند. پژوهش­های متعددی بر نقش اساسی رابطه مراقب کودک در شکل­گیری شخصیت و نوع روابط آتی کودک در بزرگسالی تأكيد فراوان کرده­اند (خزاعی و همکاران، 1396). نظریه دلبستگی⁶ یکی از مدل­های مناسب برای شناخت روش­های سازش یافته و سازش نايافته­ای است که افراد از طریق آن­ها با چالش­های تحولی متعدد زندگی مواجه می­شوند (کامریانسی⁷، ۲۰۱۶). بالبي⁸ (۱۹۸۰) بر اساس مشاهده ویژگی­های روابط مادر- کودک در موقعیت­های مختلف به این نتیجه رسید که پیوندهای مادر (مراقب)- کودک مسئول تنظیم تجربه­های عاطفی و رفتاری کودک هستند.

   طبق نظر بالبي (۱۹۶۹)، نوزادان موقع تولد به یک نظام رفتاری و انگیزشی دارای مبنای زیستی مجهز هستند که برای تأمین مجاورت به مادر تکامل یافته است. این نظریه به تأثیر بر آورده شدن یا نشدن نیاز به امنیت در روان انسان توجه می­کند و در نظریه مذكور تأثیرات روانشناختی آن از کودکی تا بزرگسالی بررسی می­شود. اسمیت- نیلسن و همکاران⁹ (۲۰۱۶) در یک نمونه بالینی به این نتیجه رسیدند که سازمان روانی افراد طبقه شده به عنوان اختلالات شخصیت مشابه سازمان روانی سبک دلبستگی دوسوگرا است. سبک­های دلبستگی¹⁰ به­عنوان یک عامل تحولی در گرایش­های شخصیتی و شکل­گیری شخصیت، تعیین کننده­ای مهم است و به­عنوان یک عامل سبب­شناسی در رشد مشکلات و اختلالات شخصیتی در نظر گرفته می­شود. زیرا طبق مطالعات، بسیاری از رفتارهای انسان در کودکی شکل گرفته که دلبستگی نقش بسیار مهمی در این موضوع دارد و اگر دلبستگی به شیوه­های ایمن برآورده شود، در آینده شاهد مشکلات و بروز ویژگی­های ناسازگار شخصیتی کاهش خواهد یافت (فرنوش و همکاران، ۱۳۹۵).

   یکی از مشکلاتی که افراد دارای اختلال شخصیت با آن درگیرند مشکلات بین­فردی¹¹ است. مشکلات بین­فردی شامل الگوهای تکراری در روابط بین­فردی است که ممکن است منجر به تعامل ناکارآمد از طریق راهبردهای مقابله و پاسخ­های ناسازگار شود (درویش باصری و دشت بزرگی، 2017). مشکلات بین­فردی، مشکلاتی هستند که در رابطه با دیگران تجربه می­شوند و آشفتگی روانی ایجاد می­کنند (کاشانکی و بشارت، 1397). مشکلاتی که در زمینه ارتباطات بین­فردی تجربه می­شوند و در فرد ایجاد آشفتگی روانی کند و یا با آشفتگی­های روانی در ارتباط باشد به عنوان مشکلات بین­فردی تعریف شده است (ذاکری و همکاران، 1397). ارتباط غیرمؤثر موجب فاصله بین­فردی عمیقی می­شود که در همه جنبه­های زندگی تجربه می­شوند. پیامد فروپاشی ارتباط در اغلب موارد تنهایی، مشکلات خانوادگی، عدم صلاحیت و نارضایتی شغلی، فشار روانی و بیماری جسمی و غیره خواهد بود (نجارزادگان و فرهادی، 1398). مشاهدات بالینی در مورد عملکرد بین­فردی بیماران دارای اختلال شخصیت نشان داده است که این افراد تمایل دارند تا با دیگران به شیوه­های غیرهمدلانه نزدیک شوند. این افراد به علت ناتوانی در شناخت و دادن پاسخ صحیح به موقعیت­های هیجانی در ایجاد روابط اجتماعی صمیمی و سالم دشواری نشان می­دهند (زعیم­زاده و همکاران، 1399).

 

 

   بررسی نتایج مطالعات پیشین می­تواند دانش جدیدی را در این زمینه ارائه دهد. در بخش مطالعات داخلی فرج­پور نیری و همکاران (1400) در پژوهشی نتیجه گرفتند بین دلبستگی ایمن و تکانشگری و رابطه مثبت و بین دلبستگی ناایمن اجتنابی، دوسوگرا، خوشیفتگی آسیب­پذیر و بزرگ­منش با تکانشگری رابطه منفی معنادار وجود دارد. حسین­لو (1398) در پژوهشی دریافت سبک­های دلبستگی ناایمن و دوسوگرا با بروز ویژگی­های شخصیت خودشیفته رابطه مثبت معنادار داشتند و سبک دلبستگی ایمن با بروز ویژگی­های شخصیت خودشیفته رابطه منفی معنادار داشت. فشنگ­چی (1397) در پژوهشی نشان داد صفات شخصیت خودشیفته رابطه بین مؤلفه­های دیگر جهت­مندی، گوش به­زنگی بیش از حد و بازداری و نیز محدودیت­های مختل را میانجی­گری می­کنند. مشکلات بین­فردی رابطه بین مؤلفه­های بریدگی و طرد، گوش به­زنگی بیش ازحد و بازداری، خودگردانی و عملکرد مختل و محدودیت­های مختل را میانجی­گری می­کنند. زال­پور (1395) در پژوهشی دریافت تفاوت معنادار بین گروه­های دارای رگه­های خودشیفتگی و فاقد رگه­ها در مقیاس­های پرخاشگری بدنی، خشم و خصومت و نیز همه خرده مقیاس­های سیاهه مشکلات بین­فردی به جز مقیاس فقدان جامعه­پذیری بود. خانجانی و همکاران (1391) در پژوهشی نتیجه گرفتند رابطه بین سبک­های دلبستگی ناایمن اجتنابی و دوسوگرا با اختلالات شخصیت خوشه A و C مثبت و معنادار بوده ولی سبک­های دلبستگی با اختلالات خوشه B رابطه معنادار نداشته است. 

   در بخش مطالعات خارجی زیگلر- هیل و همکاران (2024) در پژوهشی دریافتند تجربیات اولیه دوران کودکی با خودشیفتگی مرتبط است. همچنین سخت‌گیری و غیرقابل‌پیش‌بینی‌ناپذیری درک‌شده در دوران کودکی با خودشیفتگی عاملی، خودشیفتگی روان‌رنجور، و خودشیفتگی جمعی در مطالعات حاضر ارتباط نسبتاً ضعیف و متناقضی داشت. کافارل و شلبی¹² (2020) در پژوهشی نشان دادند دشواری در توانایی تنظیم صحیح هیجانات، به عنوان متغیر میانجی در رابطه با خودشیفتگی و صفات آن با انجام رفتار تکانه­ای از جمله پرخاشگری رابطه دارد. ژانگ و همکاران¹³ (2019) در پژوهشی نشان دادند خودشیفتگی آسیب­پذیر و بازداری رفتاری بالا با شماری از صفات و حالات هیجانی منفی (مثل افسردگی، نگرانی، حس ناکارآیی و شرم) مرتبط است. عاطفه منفی و بازداری اجتماعی تبیین­گر رابطه خودشیفتگی با دشواری در تنظیم هیجان و کنترل تکانه همراه بوده است. کلی¹⁴ (2019) در پژوهشی نتیجه گرفت خودشیفتگی بزرگ­منش با سبک دلبستگی ناایمن اضطرابی رابطه معنادار داشته و بین خودشیفتگی بزرگ­منش با سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی رابطه معناداری وجود نداشته است. والاس و بامیستر¹⁵ (2018) در پژوهشی نشان دادند خودشیفتگی آسیب­پذیر رابطه منفی معناداری با مقیاس رفتاری تکانشگری دارد، که نشان دهنده همراه بودن آن با مواردی همچون اجتناب و بازداری اجتماعی است، که عمدتاً جهت حفظ ایگوی شکننده انجام می­گیرد. منون و همکاران¹⁶ (2018) در پژوهشی نتیجه گرفتند در نوجوانان پسر دارای سطوح بالای عزت نفس، خودشیفتگی با داشتن سبک دلبستگی ناایمن اجتنابی به مادر و دوستان دارای ارتباط معنادار بوده است. دیکنسون و پینکاس¹⁷ (2013) در پژوهشی نشان دادند دلبستگی اجتنابی و ایمن بیشتر در افراد خودشیفته بزرگ­منش و دلبستگی مضطرب- دوسوگرا بیشتر در افراد خودشیفته آسیب­پذیر دیده می­شود.

   از ضرورت­های انجام این پژوهش می­توان به این نکته اشاره کرد که داده­های همه­گیرشناسی اخیر بیان می­کنند که شخصیت خودشیفته در بین جمعیت عمومی با نرخ شیوع 2/6 درصد در طول عمر نسبت به موارد بالینی بسیار شایع است و به علاوه در بین افراد جوان­تر شامل طیف سنی 20 تا 30 ساله، 4/9 درصد شیوع را در طول عمر داراست (گانای- اوگ و همکاران¹⁸، 2023). مطالعات اولیه در زمینه خودشیفتگی، بر روی این مفهوم به عنوان یک اختلال شخصیت متمرکز بوده است، اما در حال حاضر خودشیفتگی هم به عنوان نوعی اختلال در سطح بالینی و هم به عنوان صفت شخصیتی در سطح غیربالینی مشاهده می­شود (بیلتون و همکاران¹⁹، 2023). در این پژوهش اعتقاد بر این بود که حمایت اجتماعی و سلامت روان پیش­بین مناسبی برای کاهش خود ناتوان­سازی تحصیلی دانش­آموزان باشد. از ضرورت­های دیگر انجام چنین پژوهشی می­توان به خلاء پژوهشی که در این زمینه وجود دارد اشاره نمود. به طوری­که تاکنون به­صورت همزمان تمامی متغیرهای پژوهش حاضر مورد مطالعه قرار نگرفته است. بنابراین پژوهش پیش­رو با هدف تعیین رابطه بین انواع سبک دلبستگی با دشواری روابط بین­فردی در افراد با رگه­های اختلال شخصیت خودشیفته در دانشجویان انجام شد.

 

مواد و روش­ها

این پژوهش از نوع توصیفی بود که به روش همبستگی انجام شد. جامعه آماري شامل تمامی دانشجویان شاغل به تحصیل در رشته روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در سال تحصیلی 1403-1402 به تعداد 1063 نفر بود که از بین آن­ها تعداد 144 نفر به روش نمونه­گیری هدفمند انتخاب شد. برای انتخاب جمعیت نمونه به این صورت عمل شد که ابتدا پرسشنامه اختلال شخصیت خودشیفته آمز و همکاران (2006) در بین جامعه آماری توزیع شد. سپس تعداد 144 نفر از دانشجویانی که نمره بالاتر از خط برش (5/8) را در این پرسشنامه کسب کرده بودند به صورت تصادفی به عنوان جمعیت نمونه در نظر گرفته شدند.

   معیارهای ورود آزمودنی­ها به مطالعه شامل؛ علاقه­مند به همکاری در پژوهش، فاقد هرگونه بیماری جسمی و روانی، دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تحصیل در رشته روانشناسی بود. همچنین معیارهای خروج شامل؛ عدم علاقه­مندی به همکاری در پژوهش و بی­پاسخ گذاشتن حداقل 5 درصد از سؤالات پرسشنامه­ها بود. از سوی دیگر ملاحظات اخلاقی به شرح ذیل رعایت شد: 1) پیش از شروع مطالعه، شرکت کنندگان از موضوع و روش اجرا مطالعه مطلع شدند. 2) پژوهشگر متعهد شد تا از اطلاعات خصوصی و شخصی آزمودنی­ها محافظت نماید. 3) پژوهشگر متعهد شد نتایج پژوهش را در صورت تمایل آزمودنی­ها، برای آن­ها تفسیر نماید. 4) در صورت مشاهده هرگونه ابهام، راهنمایی­های لازم به آزمودنی­ها ارائه شد. 5) مشارکت در پژوهش هیچگونه بار مالی برای شرکت کنندگان بدنبال نداشت و 6) این پژوهش با موازین فرهنگی آزمودنی­ها و جامعه هیچ­گونه مغایرتی نداشت. برای جمع­آوری داده­های مورد نیاز از پرسشنامه­های شرح زیر استفاده شد:

   پرسشنامه شخصیت خودشیفته: این پرسشنامه توسط آمز و همکاران (2006) ساخته شده و دارای 16 گویه است. آزمودنی­ها برای هر گویه انتخاب شده از ردیف الف یک امتیاز و برای هر گویه انتخاب شده از ردیف ب صفر امتیاز می­گیرند. حداقل و حداکثر نمره کسب شده صفر و 16 و نمره برش نیز 5/8 می باشد. آمز و همکاران (2006) روایی این ابزار را به روش تحلیل عاملی 58 صدم و پایایی آن را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 74 صدم محاسبه کرده­اند. از سوی دیگر حسین­لو و همکاران (1398) در پژوهشی پایایی این ابزار را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 82 صدم به دست آوردند. در این پژوهش هم پایایی این پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 72 صدم محاسبه شد.

   پرسشنامه سبک­های دلبستگی: این پرسشنامه توسط كالينز و ريد (1990) ساخته شده و دارای 18 گویه است. نمره گذاری این ابزار در طیف 5 درجه ای لیکرت از صفر تا 4 می باشد. حداقل و حداکثر نمره کسب شده صفر و 72 و نمره برش نیز 36 است. کالینز و رید (1990) روایی این ابزار را به روش تحلیل عاملی 54 صدم و پایایی آن را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 71 صدم محاسبه کرده­اند. از سوی دیگر دهقان و همکاران (1398) در پژوهشی پایایی این ابزار را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 78 صدم به دست آوردند. در این پژوهش هم پایایی این پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 81 صدم محاسبه شد.

   پرسشنامه مشکلات بین­فردی: این پرسشنامه توسط بارخام و همکاران (1996) ساخته شده و دارای 32 سؤال است. نمره گذاری این ابزار در طیف 5 درجه ای لیکرت از صفر تا 4 می باشد. حداقل و حداکثر نمره کسب شده صفر و 128 و نمره برش نیز 64 است. بارخام و همکاران (1996) روایی این ابزار را به روش تحلیل عاملی 56 صدم و پایایی آن را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 87 صدم محاسبه کرده­اند. از سوی دیگر نجاریان و عبدی (1398) در پژوهشی پایایی این ابزار را با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 82 صدم به دست آوردند. در این پژوهش هم پایایی این پرسشنامه با روش آلفای کرونباخ 74 صدم محاسبه شد.

   به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها در بخش توصیفی از میانگین و انحراف معیار و در بخش استنباطی ابتدا برای بررسی طبیعی بودن داده­ها از آزمون کولموگروف-اسمیرنف²⁰ استفاده شد. از آنجایی­که نتایج حاکی از نرمال بودن دادها بود، برای سنجش فرضیه­های پژوهش از آزمون­های آمار استنباطی همبستگی پیرسون²¹ و رگرسیون چندگانه²² به کمک نرم­افزار SPSS26 استفاده شد. همچنین سطح معنا­داری برای تمامی آزمون­ها 05/0 لحاظ گردید.

 

یافته­ها

شرکت­کنندگان این پژوهش را تعداد 144 نفر از دانشجویان رشته روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب تشکیل دادند که میانگین سن آن­ها 37/4±  44/29 سال بود. از سوی دیگر 111 نفر (10/77 درصد) زن و 33 نفر (90/22 درصد) مرد بودند. همچنین تعداد 101 نفر (10/70 درصد) در مقطع کارشناسی و تعداد 43 نفر (9/29 درصد) در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل می­کردند. در جدول 1 یافته­های توصیفی و ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش گزارش شده است. 

جدول 1- ماتریس همبستگی متغیرهای پیش­بین و ملاک

متغیر	مشکلات روابط بین­فردی	دلبستگی ایمن	دلبستگی اجتنابی	دلبستگی دوسوگرا
مشکلات روابط بین­فردی	1
دلبستگی ایمن	303/0-**	1
دلبستگی اجتنابی	273/0**	502/0-**	1
دلبستگی دوسوگرا	614/0**	411/0-**	377/0**	1
میانگین	06/72	95/15	95/6	12/7
انحراف معیار	73/5	37/2	17/2	40/2
کجی	236/1	302/0	823/0-	433/0-
کشیدگی	741/0-	669/0-	796/1-	163/1-
کولموگروف- اسمیرنف	558/0p>	169/0p>	306/0p>	266/0p>

                                                                                                                                                                       01/0 p<** ،05/0 p<*                    

   در جدول 1 نتایج ماتریس همبستگی نشان داد بین سبک دلبستگی ایمن با مشکلات روابط بین­فردی همبستگی منفی معناداری وجود دارد (01/0>P). همچنین بین سبک دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا با مشکلات روابط بین­فردی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد (01/0>P). پیش از تحلیل داده­ها با روش رگرسیون، مفروضه­های آن بررسی شد. فرض نرمال بودن داده­ها به­دلیل قرار داشتن مقدار کجی و کشیدگی در دامنه 2+ تا 2- برای همه متغیرها تأیید شد. از سوی دیگر برای بررسی وضعیت نرمالیته داده­ها از آزمون کولموگروف- اسمیرنف استفاده شد. با توجه به معنادار نشدن این آزمون، فرض نرمال بودن توزیع داده­­ها رد نشد (05/0p>). همچنین مقدار عامل تورم واریانس برای پیش­بینی مشکلات روابط بین­فردی بر اساس سبک­های دلبستگی ایمن، اجتنابی و دوسوگرا 44/2 و میزان آزمون دوربین- واتسون هم 23/2 بود. بنابراین با توجه به این­که اگر مقدار عامل تورم واریانس کوچکتر از 10 باشد، فرض هم­خطی چندگانه رد و اگر مقدار آزمون دوربین- واتسون در دامنه 5/1 تا 5/2 باشد، فرض همبستگی باقیمانده رد می­شود، بر همین اساس استفاده از تحلیل رگرسیون مجاز است. در جدول 2 خلاصه مدل رگرسیونی سبک­های دلبستگی ایمن، اجتنابی و دوسوگرا در پیش­بینی مشکلات روابط بین­فردی ارائه شده است.

جدول 2- مدل تحلیل رگرسیون

R	مجذور R	مجذور R تعدیل شده	F	Sig.
675/0	455/0	444/0	017/39	001/0

 

   بر اساس نتایج جدول 2 متغیرهای سبک­های دلبستگی ایمن، اجتنابی و دوسوگرا 444/0 درصد از واریانس متغیر وابسته (مشکلات روابط بین­فردی) را تبیین می­کنند.

جدول 3- نتایج ضرایب رگرسیونی برای پیش­بینی خود ناتوان­سازی تحصیلی بر اساس حمایت اجتماعی و سلامت روان

ضرایب غیراستاندارد                        ضرایب استاندارد                                            B             خطای استاندارد Beta                   t                    معناداری
مقدار ثابت	116/42	196/4	-	361/0	639/0
سبک دلبستگی ایمن	132/0	053/0	723/0	333/9	019/0
سبک دلبستگی اجتنابی	098/0	074/0	516/0	795/14	009/0
سبک دلبستگی دوسوگرا	186/0	091/0	633/0	431/15	008/0

 

   بر اساس نتایج جدول 3 مقدار تی به­دست آمده برای متغیر پیش­بین سبک دلبستگی ایمن معنادار است که نشان می­دهد این متغیر با ضریب بتای 723/0 نقش منفی معناداری در پیش­بینی متغیر وابسته (مشکلات روابط بین­فردی) دارد (05/0>P). به عبارتی با افزایش نمره سبک دلبستگی ایمن، میزان مشکلات روابط بین­فردی در آزمودنی­ها کاهش پیدا می کند. همچنین مقدار تی به­دست آمده برای متغیر پیش­بین سبک دلبستگی اجتنابی معنادار است که نشان می­دهد این متغیر با ضریب بتای 516/0 نقش مثبت معناداری در پیش­بینی متغیر وابسته (مشکلات روابط بین­فردی) دارد (05/0>P). به بیان دیگر با افزایش نمره سبک دلبستگی اجتنابی، میزان مشکلات روابط بین­فردی در آزمودنی­ها افزایش پیدا می کند. از سوی دیگر مقدار تی به­دست آمده برای متغیر پیش­بین سبک دلبستگی دوسوگرا معنادار است که نشان می­دهد این متغیر با ضریب بتای 633/0 نقش مثبت معناداری در پیش­بینی متغیر وابسته (مشکلات روابط بین­فردی) دارد (05/0>P). به بیان دیگر با افزایش نمره سبک دلبستگی دوسوگرا، میزان مشکلات روابط بین­فردی در آزمودنی­ها افزایش پیدا می کند.

 

بحث و نتیجه­گیری

این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین انواع سبک­های دلبستگی با دشواری روابط بین­فردی در افراد با رگه­های شخصیت خودشیفته انجام شد. نتایج نشان­ داد بین سبک دلبستگی ایمن با مشکلات روابط بین­فردی همبستگی منفی معناداری وجود دارد. این یافته در راستای پژوهش­های حسین­لو (1398)، دهقان و همکاران (1398) و دیکنسون و پینکاس (2013) قرار دارد. در تبیین این یافته می­توان گفت دلبستگی ایمن دارای کنش حمایتی و نظم­دهی به عواطف و پریشانی­های شخص و راهی برای درک شیوه­ای است که افراد هیجان را تجربه و نظم­جویی می­کنند. افراد با دلبستگی ایمن قادر به یکپارچه­سازی منابع شناختی و عاطفی خود هستند تا به هیجان­های خویش پاسخ­های انطباقی و منعطفی ارائه دهند. در نتیجه این افراد با بهره­گیری از این نظام تنظیم کننده عواطف و منابع شناختی و عاطفی ناشی از دلبستگی ایمن، در پاسخ به موقعیت­های هیجانی بین­فردی به استفاده منعطف و انطباقی از راهبردهای نظم­جویی هیجانی سازگارانه و حل مسأله کارآمد اقدام می­کنند. همین امر موجب کاهش مشکلات بین­فردی و اجتماعی آنان می­شود. افزون بر این، فرد دارای دلبستگی ایمن چون میزان مناسبی از دردسترس بودن و پاسخگو بودن را تجربه می­کند به یک الگوی فعال درونی باثبات از خود و دیگران دست می­یابد. به همین دلیل موقعیت پیش آمده را بهتر می­پذیرد، جهت­گیری مثبت­تری درباره آن دارد و با آن منطقی­تر روبه­رو می­شود. این موارد به حل مسأله مطلوب­تر در رویارویی با مشکلات بین­فردی و سازگاری اجتماعی بیشتر در روابط بین­فردی منجر می­شود.

   در بخش دیگری از پژوهش پیش­رو نتایج نشان داد بین سبک دلبستگی اجتنابی با مشکلات روابط بین­فردی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد. این یافته در راستای پژوهش­های فرج­پور نیری و همکاران (1400)، منون و همکاران (2018) و با نتایج پژوهش کلی (2019) ناهمسو است. در تبیین این یافته می­توان گفت اجتنابگری، آرمانگرایی و اعتماد به خود جبرانی که از ویژگی­های اصلی افراد دارای سبک دلبستگی اجتنابی است به آن­ها این امکان را می­دهد تا با کناره­گیری از موقعیت­های تعارضی در روابط بین­فردی مشکلات را تجربه کنند. همچنین احساس خشم، ناامیدی، تهی بودن، عزت نفس پایین در هنگام برخورد با مشکلات بین­فردی از تجارب رایح افراد با دلبستگی اجتنابی است که علاوه بر نقص در برقراری و تداوم روابط صمیمانه، پرخاشگری از دیگر ویژگی­های آنان است. این افراد به دو دلیل ممکن است قادر به حل مشکلات بین­فردی نباشند. نخست آن که بی­تفاوتی نسبت به دیگران ممکن است موجب گردد تا به راحتی به دیگران آسیب وارد کنند و دوم آن که حساسیت بیش از حد به موقعیت­هایی که تهدیدآمیز باشد آن­ها را برمی­انگیزاند تا با رفتار پرخاشگرانه، تسلط خود را در موقعیت­های بین­فردی حفظ نمایند.

   نتایج دیگری که از این پژوهش حاصل شد نشانگر این بود که بین سبک دلبستگی دوسوگرا با مشکلات روابط بین­فردی همبستگی مثبت معناداری وجود دارد. این یافته در راستای پژوهش­های فرج­پور نیری و همکاران (1400) و خانجانی و همکاران (1391) قرار دارد. در تبیین این یافته می­توان گفت یکی از ویژگی­های اصلی افراد دارای دلبستگی دوسوگرا، تردید، تخاصم، درماندگی، آشفتگی و تکانشوری است. این ویژگی­ها آن­ها را به شدت در معرض درگیری، تضاد، درماندگی و رفتار نابهنجار در موقعیت­های تنش­زا و روابط اجتماعی قرار می­دهد. بدین ترتیب مشکلات بیشتر افراد دارای دلبستگی دوسوگرا در زمینه روابط بین­فردی توجیه می­شود. از سوی دیگر نظم­جویی شناختی هیجانی ناسازگارانه به دلیل مرتبط بودن با حساسیت شدید بین­فردی، پرخاشگری و رفتارهای خشونت­آمیز می­تواند زمینه­ساز تنش­ها و موقعیت­های مشکل­ساز بین­فردی شود. همچنین چنانچه فرد در زمان بروز مشکلات بین­فردی از راهبردهای حل مسأله ناکارآمد استفاده کند که شامل مواردی مانند سبک دلبستگی دوسوگرا است به احتمال بیشتری رفتارهای ناپخته تکانشی را بروز می­دهد و در نتیجه درگیر افزایش مشکلات بین­فردی می­شود.

   با توجه به یافته­های پژوهش می­توان نتیجه گرفت که سبک­های دلبستگی پیش­بین مناسبی برای تعیین مشکلات روابط بین­فردی در دانشجویان می­باشد. محدودیت­های این پژوهش بدین شرح بود. ابزار به­کار رفته در اين مطالعه پرسشنامه بود و افراد ممکن است به دلايل مختلف، واقعيت­ها را منعکس نکنند. این تحقیق در بین دانشجویان رشته روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب انجام شد. استفاده هم‌زمان از سه نوع پرسشنامه باعث طولانی شدن مدت پاسخگویی و خستگی آن­ها شد. به دلیل ماهیت مقطعی مطالعه، نمی­توان نتیجه­گیری این یافته­ها را به همه دانشجویان تعمیم داد. پیشنهادهای مطالعه حاضر بدین شرح می­با­شد؛ نظیر این پژوهش در بین دانشجویان سایر رشته­های تحصیلی و در دیگر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی انجام شود تا یافته­های دقیق­تری در این رابطه ارائه شود. برای جمع­آوری داده­های مورد نیاز، علاوه بر پرسشنامه از ابزارهای دیگری همچون مصاحبه استفاده گردد. مسؤلان دانشگاه آزاد اسلامی، روانشناسان و مدرسان دروس روانشناسی و روش تحقیق نتایج پژوهش حاضر را برای دانشجویان تفسیر و تبیین نمایند.

 

منابع

جباری قاضی جهانی، حامد. (1396). مقایسه سوگیری توجه، انعطاف­پذیری شناختی و کمال­گرایی در بین مبتلایان به اختلال شخصیت خودشیفته و وسواسی. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران.

حسین­لو، زهرا. (1398). رابطه سبک­های دلبستگی و طرحواره­های ناسازگار اولیه با بروز ویژگی­های شخصیت خودشیفته در دانشجویان پزشکی دانشگاه­های شهر تهران. مجله مطالعات روانشناختی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا، 15(3)، 5-2.

خانجانی، زینب؛ حسینی نسب، سیدداوود؛ کاظمی، آمنه سادات و پناه علی، امیر. (1391). سبک­های دلبستگی و اختلالات شخصیت: تحلیلی بر نقش ناایمنی دلبستگی بر اختلالات شخصیت خوشهB  و C. نشریه مطالعات روانشناسی بالینی، 2(7)، 119-97.

خزاعی، سمانه؛ نوابی­نژاد. شکوف؛ ولی­الله، فرزاد و زهراکار، کیانوش. (1396). رابطه سبک­های دلبستگی و پرخاشگری ارتباطی پنهان: با واسطه­گری احساس شرم و گناه. فصلنامه روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، 14(54)، 155-172.

درویش باصر، لیلا و دشت­بزرگی، زهرا. (1396). اثربخشی گروه درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد بر تنظیم شناختی هیجان و ناگویی هیجانی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو. نشریه روان پرستاری، 5(1)، 14-7.

دلاور، علی. (1401). روش تحقیق در روانشناسی و علوم تربیتی. تهران: انتشارات ویرایش.

دهقان، مجتبی؛ حسنی، جعفر و شریفی، پریسا. (1398).رابطه میان سبکهای دلبستگی و مشکلات بین فردی در افراد بزهکار: نقش واسطه ای نظم جویی شناختی هیجانی و حل مسأله اجتماعی. مجله مطالعات روانشناختی، 15(2)، 78-61.

زال­پور، خدیجه. (1395). مقایسه مشکلات بین­فردی و پرخاشگری در دانشجویان دارای رگه­های خودشیفتگی بیمارگون خود بزرگ­بین، آسیب­پذیر و افراد فاقد این رگه­ها، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 6(22)، 68-61.

زعیم­زاده، لیلا؛ لطفی، مژگان و امینی، مهدی. (1399). نقش کارکردهای شخصیت در پیش­بینی مشکلات بین­فردی و هیجانی. مجله دانشگاه علوم پزشکی مازندران، 30(190)، 108-97.

ذاکری، فاطمه؛ صفاریان طوسی، محمدرضا و نجات، حمید. (1397). بررسی نقش تعدیل کننده خودشفقتی بر رابطه مشکلات بین­فردی و دلزدگی زناشویی در زنان ناسازگار. مجله روش­ها و مدل­های روانشناختی، 9(32)، 96-83.

صبوری، نادیا. (1395). پیش­بینی ملاک­های همسر گزینی بر اساس نگرش به عشق و ویژگی­های شخصیت خودشیفته و وابسته. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران.

فرج­پور نیری. سپیده، زینب. احمدی و میکائیل، بخشش بروجنی. (1400). نقش میانجی خودشیفتگی آسیب­پذیر و بزرگمنش در رابطه سبک­های دلبستگی و تکانشگری در دانشجویان. مجله توسعه پرستاری در سلامت، 12(2)، 5-1.

فرنوش، فاضل؛ حسینیانی، علی و بهرامی، مریم. (۱۳۹۵). میزان شیوع اختلالات شخصیت و رابطه آن با سبک­های دلبستگی در مراجعان به کلینیک­های روان­شناختی شهر تهران. فصلنامه تازه­های علوم شناختی، ۱۸(۲)، 52-42.

فشنگچی، نیاز. (1397). نقش میانجیگر صفات شخصیت خودشیفته و مشکلات بین­فردی در رابطه بین طرحواره­های ناسازگار اولیه در ورزشکاران. مجله مطالعات روانشناسی ورزشی، 24(1)، 82-63.

کاشانکی، حامد و بشارت، محمدعلی. (1397). کیفیت روابط بین­فردی براساس بخشش خود، بخشش دیگران و بخشش موقعیت­ها. فصلنامه علمی پژوهشی علوم روانشناختی، 17(68)، 417-409.

نجارزادگان، فاطمه و فرهادی، هادی. (1398). اثربخشی کیفیت زندگی درمانگری بر مهارت­های ارتباطی، اعتیاد به فضای مجازی، رضایت زناشویی و خودتنظیمی هیجانی در زوجین. مجله علوم روانشناختی، 8(74)، 256-246.

American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual. Washington, DC: American Psychiatric Publishing.

Beeney, J.E., Stepp, S.D., Hallquist, M.N., Ringwald, W.R., Wright, A.G., Lazarus, S.A., et al. (2019). Attachment styles, social behavior, and personality functioning in romantic relationships. Personality Disorders: Theory, Research, and Treatment, 10(3), 275-289.

Bliton, C.F., Halberstadt, A.L., Asan, A.E., Pincus, A.L. (2023). Narcissistic personality disorder and pathological narcissism. Encyclopedia of Mental Health, (Third Edition), 573-582.

Caffarel, A.G., Shelby, E. (2020). Vulnerable Narcissism, Difficulties in Emotion Regulation, and Relational Aggression in College Students. Honors Theses. The University of Southern Mississippi; 2020.

Cameranesi, M. (2016). Battering typologies, attachment insecurity, and personality disorders: A comprehensive literature review. Aggression and violent behavior, 28, 29-46.

Dickinson, K.A., Pincus, A.L. (2013). Interpersonal analysis of grandiose and vulnerable narcissism. Journal of Personality Disorders, 17(3), 188-207.

Gunay-Oge, R., Oshio, A., Isikli, S. (2023). Culture and individualistic self-construal moderate the relationships between childhood experiences and narcissistic personality psychopathology level in adulthood. Personality and Individual Differences, 201, 111948.

Kealy, D. (2019). Narcissism and relational representations among psychiatric outpatients. Journal of personality disorders, 29(3), 393-407.

Menon, M., Moyes, H.C., Bradley, C.M. (2018). Interactive influences of narcissism and self-esteem on insecure attachment in early adolescence. The Journal of Early Adolescence, 38(7), 966-987.

Ronningstam, E. (2016). Pathological Narcissism and Narcissistic Personality Disorder: Recent Research and Clinical Implications. Current Behavioral Neuroscience Reports, 3(1), 34-42.

Smith-Nielsen, J., Tharner, A., Steele, H., Cordes, K., Mehlhase, H. and Vaever, M.S. (2016). Postpartum depression and infant-mother attachment security at one year: The impact of co-morbid maternal personality disorders. Infant Behavior and Development, 44,148-158.

Wallace, V., Baumeister, R. (2018). Attachment theory and research applied to the conceptualization and treatment of pathological narcissism. Clinical Social Work Journal, 34, 45-60.

Zeigler-Hill, V., Vonk, j., Barlow, C., Coon, E. (2024). The early life of Narcissus: The connections that childhood harshness and unpredictability have with narcissistic personality traits. Personality and Individual Differences, 221, 112571.

Zhang, H., Wang, Z., You, X., Lü, W., Luo, Y. (2019). Associations between narcissism and emotion regulation difficulties: Respiratory sinus arrhythmia reactivity as a moderator. Biological psychology, 110, 1-11.

 

2

 

---

[1] - Personality Disorders  

[2] - American Psychiatric Association

[3] - Narcissistic Personality Disorder

[4] - Ronningstam

[5] - Zeigler-Hill & et al

[6] - Attachment Theory

[7] - Cameranesi

[8] - Bowlby

[9] - Smith-Nielsen & et al

[10] - Attachment Styles

[11] - Interpersonal Problems

[12] - Caffarel & Shelby

[13] - Zhang & et al

[14] - Kealy

[15] - Wallace & Baumeister

[16] - Menon & et al

[17] - Dickinson & Pincus

[18] - Gunay-Oge & et al

[19] - Bliton & et al

[20] - Kolmogrov-Smirnov

[21] - Pearson

[22] - Multiple Regression

---