Manuscript ID : KMSJ-2307-1152 (R1) Visit : 6290 Page: 0 - 0

Article Type: Original Research

Evaluation and comparison of the design of private sports clubs’ websites in Iran based on two methods of WEB-QEM and WAI

Subject Areas : Others

Ali Korooki ¹ , Mina Hakakzadeh ² , Mohammad Pourranjbar ³

1 - PhD student in sports management, Islamic Azad University of Kerman branch, Kerman, Iran
2 - Assistant Professor, Department of Sports Management, Islamic Azad University of Kerman Branch, Kerman, Iran
3 - Associate Professor, Department of Physical Education, School of Medicine and Neuroscience Research Center, Kerman University of Medical Sciences, Kerman, Iran

Received: 2023-06-14 Accepted : 2023-09-02 Published : 2024-02-20

Keywords: WEB-QEM, WAI, Website, Evaluation, Sports club,

Abstract :

The purpose of the present study was to evaluate and compare the design of private sports clubs’ websites in Iran based on two models of WEB-QEM and WAI. The statistical population of the present study included the websites of private sports clubs in Iran, which were 20 official websites that were searched by Google Map tool and the keyword “private sports club”. The research tool was two checklists of WEB-QEM model by Olsina and colleagues (1999) and checklist of WAI model by Marincas (2007) and offline and online analysis software’s. The results showed that the WEB-QEM method in evaluating the design of private sports clubs’ websites in Iran with an average of (0.1188) jointly showed 35% in an unfavorable situation and 35% also in a moderate situation and in the WAI method in evaluating the design of private sports clubs’ websites in Iran with an average of (8.54) jointly showed 35% in an unfavorable situation and 35% also in a moderate situation. The results indicate that the design of private sports clubs’ websites in Iran is not suitable and needs to be improved and upgraded in terms of infrastructure and optimization of website design.

References:
_||_

Full-Text:

ارزیابی و مقایسه طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران

بر مبنای دو روش WEB-QEM و WAI

چکیده

هدف تحقیق حاضر ارزیابی و مقایسه طراحی وب‌‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران بر اساس دو مدل وب‌کیو ای‌‌ام و نمایه ارزیاب وب بود. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل وب‌سایت‌های باشگاه‌‌های ورزشی خصوصی ایران به تعداد 20 وب‌سایت رسمی بود که توسط ابزار گوگل‌مپ و کلیدواژه "باشگاه ورزشی خصوصی" جستجو شدند. ابزار تحقیق دو سیاهه‌ وارسی مدل وب‌کیو ای‌‌ام اولسینا و همکاران (199) و سیاهه ‌وارسی مدل نمایه ارزیاب وب مارینکاس (2007) و نرم‌افزارهای تحلیل آفلاین و آنلاین بود. نتایج نشان داد که روش وب‌کیو ای‌‌ام در ارزیابی طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران با میانگین (0.1188) بطور مشترک 35% در وضعیت نامطلوب و 35% را نیز در وضعیت متوسط نشان داد و در روش نمایه ‌ارزیاب ‌وب در ارزیابی طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران با میانگین (8.54) بطور مشترک 35% در وضعیت نامطلوب و 35% را نیز در وضعیت متوسط نشان داد. نتایج گویای این است که طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران وضعیت مناسبی ندارد و نیازمند اصلاح و ارتقای زیرساخت‌ها و بهینه‌سازی طراحی وب‌سایت‌ها هستند.

کلیدواژه: ارزیابی، وب‌کیو ای‌ام، نمایه ارزیاب وب، وب‌سایت، باشگاه ورزشی

Evaluation and comparison of the design of private sports clubs’ websites in Iran based on two methods of WEB-QEM and WAI

Keywords: evaluation, WEB-QEM, WAI, website, sports club

مقدمه

شرط توفیق در شرایط رقابت، توسعه بازارها، ظهور و رواج فناوری‌های برتر و گسترش دسترسی مدیران و افراد حاضر در بخش کسب‌و‌کار به محیط مطلوب کسب‌و‌کار است. بررسی وضع موجود حاکی از چالش‌های فراوانی است که پیش‌روی بخش خصوصی است (Bagherzadeh Hushmandi et al., 2018). امروزه کامپیوتر برای همه کسب‌و‌کارها ضروری است و این نیاز هر روز بیشتر می‌شود، چرا که اطلاعات برای هر کسب‌وکار بسیار مهم است. فناوری اطلاعات و ارتباطات شامل فناوری‌ها و ابزارهایی است که با استفاده از آن‌ها می‌توان اطلاعات را جمع‌‌آوری و توزیع کرد و با دیگران (افراد، گروه‌ها و سازمان‌ها) توسط کامپیوتر و شبکه‌های کامپیوتری در ارتباط بود (Serrat, 2022). به عبارتی، فناوری‌هایی که ما را در ضبط، ذخیره‌سازی، پردازش، بازیابی، انتقال و دریافت اطلاعات یاری می‌کند و از جمله تجهیزاتی که برای این هدف به کار برده می‌شود عبارتند از: کامپیوتر، شبکه، تجهیزات ارتباطی، فکس و نرم‌افزارهای الکترونیکی (ShamiZanjani et a., 2014).

از جمله کسب‌و‌کارهای خصوصی در ورزش می‌توان به باشگاه‌های ورزشی خصوصی اشاره کرد که در هر رشته ورزشی به افراد خدمات‌رسانی می‌کنند (Ostadzadeh Mehrabani & Mohammadi Ostani, 2017). این باشگاه‌ها به عنوان محلی برای ارائه خدمات ورزشی همگام با پیشرفت‌های روز دنیا در زمینه رایانه و فناوری‌های اطلاعات، از آن به عنوان نیروی محرک و عامل پیشرفت استفاده می‌کنند. قابلیت‌های اینترنت و شبکه جهانی وب، باشگاه‌های ورزشی را بر آن داشته تا به طراحی، توسعه و مدیریت وب‌سایت‌های مرتبط بپردازند و از آن به عنوان پلی تازه برای ارتباط با علاقه‌مندان خود استفاده کنند، به نحوی که هر روز این وب‌سایت‌ها با بازدیدکنندگانی روبرو می‌شوند که به دنبال مناسب‌ترین و روزآمدترین اطلاعات مورد نیاز خود می‌گردند. با رشد شتابناک اطلاعات در وب و قرار گرفتن حجم بسیار زیادی از صفحات در وب‌سایت‌ها، با هر کیفیت و محتوایی، دسترسی به اطلاعات معتبر و مرتبط به طور روزافزونی دشوار شده است (Osareh & Papi, 2008).

تحقیقات زیادی در زمینه طراحی وب‌سایت در جهان صورت گرفته است، نتایج آن‌ها نشان می‌دهد که طراحی وب‌سایت‌ها همواره مشکلاتی داشته‌ است. بطور مثال طاهری‌کیا و همکاران (1398) دریافتند که بارگذاری سریع اطلاعات در وب‌سایت، توانایی تعامل با وب‌سایت به منظور دریافت اطلاعات مناسب و آسان بودن خواندن صفحات در وب‌سایت بیشترین وزن نسبی و مهمترین خواسته‌های مشتریان در تحقیق بودند. ویژگی‌های خدمت کاربرپسند بودن و راحتی جستجوی اطلاعات، منطبق بودن با انتظارات استفاده‌کنندگان از وب‌سایت و قابلیت ایجاد پنل‌های گفت‌و‌گو در وب‌سایت از مهمترین مولفه‌های شناسایی شده و ویژگی‌های فنی مطلوب هستند. جعفری و همکاران (1397) مدل بومی نیوزکوال ¹ شامل 5 بعد و 72 شاخص بوده و از منظر پنج بعد طراحی و گرافیکی، محتوا، فنی سیستمی، خدمات و مدیریت اجرایی سایت‌های خبری را مورد بررسی قرار داده که هر کدام از ابعاد مشتمل بر چندین زیرمعیار است. استادزاده مهربانی و محمدی‌استانی (1396) دریافتند که طراحان وب‌سایت‌ها بر اساس الگوی ابزار ارزیابی کیفیت دبلیو کیو ای‌تی² به اندازه کافی به مولفه‌ها و ویژگی‌های مندرج در این ابزار توجه نمی‌کنند. ویژگی‌هایی همچون سهولت جستجو، نقشه قابل‌فهم، جدول‌ها، نوآوری و خلاقیت، تصاویر، پیوندهای بیرونی، یافته‌های آماری و پژوهشی مستند، وجود نقشه و نمایه نمره بالایی کسب نکردند و برای آن طراحان و مدیران وب‌سایت‌های فدراسیون‌های ورزشی جهت افزایش کیفیت وب‌سایت‌های مورد نظر استفاده شود.

تومیجان و همکاران³ (2022) با هدف شناسایی ارجح‌ترین فاکتور کیفیت وب‌سایت‌ها در بین کاربران وب‌سایت، شناسایی ارجح‌ترین عامل رضایت کاربران نسبت به کیفیت وب‌سایت‌ها و بررسی رابطه بین کیفیت وب‌سایت باشگاه‌های ورزشی و رضایت کاربران پرداختند که جامعه آماری آن 248 ورزشکاری بود که از وب‌سایت‌های باشگاه‌ها استفاده می‌کردند. آن‌ها دریافتند بین سودمندی اطلاعات برای رضایت کاربران (اینرسی، اعتماد و رضایت)، سهولت استفاده تا اعتماد و رضایت و بین سرگرمی و اینرسی رابطه وجود داشت. برگس و همکاران⁴ (2021) بیان کردند که باشگاه‌هایی که از ویژگی‌های پیشرفته اینترنتی (اجرای تراکنش‌های آنلاین، از جمله تجارت الکترونیک و/یا نتایج ورزشی خودکار) استفاده می‌کنند، علی‌رغم منابع محدود، در مقایسه با باشگاه‌هایی که این ویژگی‌ها را ندارند، ارزش بیشتری را از وب‌سایت‌های خود به دست آورده‌اند. اَمل و همکاران⁵ (2020) بیان کردند که این نوع طراحی کلیه اطلاعات مربوط به باشگاه‌های منطقه عربستان سعودی را ترکیب می‌کند و علاوه بر پیشنهادات و تخفیف‌ها با امکان رزرو و انتقال از یک باشگاه به باشگاه دیگر را ارائه می‌دهد. بدون نیاز به مراجعه حضوری به باشگاه برای ثبت‌نام، تا ایجاد انگیزه در باشگاه‌های ورزشی مناسب شرکت کنند و بهترین تجهیزات و امکانات را علاوه بر برنامه‌های نوآورانه، سالن‌های کاردیو و قدرتی، کلاس‌های آزاد و متنوع، مربی‌های دارای گواهینامه بین‌المللی و امکانات فراوان برای اعضا را به نمایش بگذارند. سیستم پیشنهادی با استفاده از زبان مدلسازی یکپارچه (UML) و (PHP) توسعه یافته است. همچنین بازخورد دانشجویان نشان داد که اکثر آن‌ها موافق این هستند که استفاده از سیستم آسان و سودمند است و به هدف اولیه پروژه دست می‌یابد. راه و همکاران⁶ (2019) دریافتند که کیفیت اطلاعات متغیر بسیار مهمی برای افزایش کیفیت رابطه مانند رضایت و اعتماد بوده است. کیفیت ذاتی، امکان درک و ملموس بودن که از عوامل فرعی کیفیت اطلاعات وب‌سایت باشگاه ورزشی حرفه‌ای هستند، تأثیر بسزایی بر وفاداری دارند. بنابراین کیفیت اطلاعات عامل بسیار مهمی برای افزایش وفاداری طرفداران بوده است. رضایت و اعتماد که از عوامل فرعی کیفیت رابطه هستند، تأثیر معناداری بر وفاداری داشتند.

امروزه در باشگاه‌های ورزشی خصوصی، داشتن یک وب‌سایت کاربرپسند به عنوان عامل کلیدی شکوفا کردن سایر عوامل تولید قلمداد می‌شود، به گونه‌ای که تاثیر این قابلیت برای ارتباط بیشتر با ورزشکاران و افزایش عواید سرمایه‌گذاری‌های کسب‌و‌کارها بر وب‌سایت‌ها مورد توجه بسیار قرار گرفته است تا جایی که وب‌سایت‌های باشگاه‌ها به عنوان نوعی ابزار ثروت‌ساز قلمداد می‌شود (Asghari, 2015). روش‌های ارزیابی طراحی وب‌سایت‌ها بایستی مبتنی بر استاندارد بین‌المللی ایزو 1-9126 باشند. این استاندارد الگوی کیفیت طراحی را بر حسب کیفیت داخلی و کیفیت خارجی مهندسی وب‌سایت‌ها را توصیف می‌کند. این استاندارد، 6 دسته‌بندی یکسان از کیفیت نرم‌افزار که با توسعه محصولات مرتبط است، توصیف می‌کند که 2 شاخص آن (قابلیت حمل و نقل، قابلیت حفظ شرایط) مخصوص نرم‌افزارهای فیزیکی است و 4 شاخص (کارایی⁷، قابلیت استفاده⁸، قابلیت اطمینان⁹، قابلیت عملکرد¹⁰) مخصوص وب‌سایت است که هر کدام از این شاخص‌ها دارای معیارهای فرعی دیگری از جمله مصرف منابع، قابلیت فهم کلی، قابلیت یادگیری، قابلیت کار کردن، جذابیت، عدم نقص، تحمل خطا، مناسب بودن، دقت، امنیت و سازگاری عملکرد است (ISO2001). جهت ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی، استفاده از ابزارهای معتبر علمی مبتنی‌بر استانداردها و مدل‌های ارزیابی کیفیت لازم و ضروری به نظر می‌رسد (Kelley & Turley, 2001).

در تحقیق حاضر از دو روش وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب به دلیلی مبتنی بودن بر استانداردها و مدل‌های ارزیابی کیفیت، استفاده از روش‌های کمی (کاهش عوامل انسانی و مداخله‌گر در پژوهش) و مهندسی و سیستماتیک و گام‌به‌گام در ارزیابی کیفی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی برای ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های خصوصی ایران استفاده شد. یکی از جدیدترین و مهمترین ابزارهای ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌ها، روش نمایه ارزیاب وب با استاندارد جهانی ISO9126-1 است که از استاندارد IEEE1061 پیروی می‌کند که توسط ماتیوس و همکاران (2007) نمایه جدیدی را برای ارزیابی وب سایت توسعه دادند که می‌تواند برای مقایسه استفاده از منابع اینترنتی توسط سازمان‌های مختلف به کار رود. این مدل اولین بار برای ارزیابی وب‌سایت‌های دانشگاه‌های اسپانیا مورد استفاده قرار گرفته است (ShamiZanjani et a., 2014) که شامل 5 معیار اصلی (قابلیت دسترسی¹¹، سرعت¹²، ناوبری¹³، محتوا¹⁴ و قابلیت اعتماد¹⁵) و 11 معیار فرعی (رتبه‌بندی در موتور جستجو، محبوبیت در سطح جهانی و منطقه‌ای، تعداد منوهای ثابت، نمایه و نقشه سایت، عملکرد جستجو در سایت، سطح اطلاعاتی، سطح تحقیقات علمی، سطح خدمات، سطح ارتباطی، عدم وجود خطاهای پیوندها، عدم خطاهای گوناگون) است (Mateos, 2007).

باشگاه‌ها باید وب‌سایت‌های با کیفیتی داشته باشند چرا که هیچ‌گونه ارتباط انسانی در وب‌سایت وجود ندارد و تعاملات از طریق تکنولوژی جریان دارد. بعضی از جوانب تعاملات انسانی مانند صداقت، دوستی، همیاری، محبت، تعهد، انعطاف‌پذیری را نمی‌توان با تکنولوژی جایگزین کرد و فقدان این جوانب را باید با بهبود کیفیت وب‌سایت جبران نمود (Zahedi, 2010). برای ارزیابی این بهبودها باید با بهره‌مندی از روش‌های ارزیابی مبتنی بر اصول و قواعد استاندارد و مدل‌های ارزیابی کیفیت اقدام کرد که این مدل‌ها تنوع بسیاری دارند، رویکرد برخی از مدل‌ها، دیدگاه کاربران و رویکرد برخی دیگر، بررسی استانداردهای رعایت شده در طراحی وب‌سایت‌ها توسط سیاهه‌های وارسی هستند (Roh et al., 2019). همچنین محبوبیت و گسترش استفاده از اینترنت و وب‌سایت فرصت‌هایی را برای باشگاه‌های ورزشی به وجود آورده است که استفاده از اینترنت را به عنوان یک جزء کلیدی در استراتژی بازاریابی نمایان می‌سازد. مدیران باشگاه‌های ورزشی به ویژه باشگاه‌های ورزشی خصوصی، ارتباطات خود را با کاربران و هواداران از طریق ارائه اطلاعات به روز درباره باشگاه، محصولات و خدمات‌شان از قبیل نتایج به روز مسابقات، اخبار و بلیط‌های فصلی، ارتقا می‌دهند (McClung et al., 2004). ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاهی از آن جهت مهم است که سبب شناخت ساختار و محتوای وب‌سایت شده، در جهت شناسایی نقاط قوت و ضعف آن‌ها کمکی شایان می‌کند (Beigomi et al., 2019). اینکه "تا چه اندازه محتوا و ساختار وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی مبتنی بر اصول و استانداردهای ارزیابی هستند؟"، "آیا دسترس‌پذیری و قابلیت‌های لازم مبتنی بر استانداردها را دارند؟"، "با توجه به پیشرفت فن‌آوری‌های وب، وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی تا چه اندازه توانسته‌اند خود را با این تغییرها هماهنگ کنند؟" و "آیا توانسته‌اند جایگاهی مناسب در وب در مقایسه با سایر وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی بیابند؟" جهت نیل به این پرسش‌ها، می‌بایست وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی مورد ارزیابی قرار گیرند. استفاده از روش‌های ارزیابی مبتنی بر اصول و استانداردها و دارای مبانی نظام‌مند و معتبر، روش‌های ارزیابی با رویکرد مهندسی و کمی و آماری جهت ارزیابی کیفی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی مناسب به نظر می‌رسد زیرا، امکان خطاهای انسانی و متغیرهای غیرقابل کنترل در آن محدود می‌شود. در بین روش‌های ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی، روش نمایه ارزیاب وب و وب‌کیو ای‌ام چنین امکاناتی دارند. استفاده هم‌زمان از هر دو روش اجازه می‌دهد تا مشکلات موجود در طراحی وب‌سایت‌ها بهتر و دقیق‌تر شناسایی شده و بهبودهای لازم اعمال شود که این موجب بهبود تجربه کاربری، دسترسی پذیری و اعتماد مشتریان باشگاه‌های ورزشی خصوصی می‌شود که به رقابت پذیری باشگاه‌ها و افزایش درآمد باشگاه‌ها کمک شایانی خواهد کرد. همچنین می‌توان به پیشبرد تحقیق‌های آینده در این حوزه کمک نماید. به منظور دستیابی به شناخت توانمندی‌های روش‌های ارزیابی، میزان هم‌پوشانی آن‌ها و دستیابی به نتایج دقیق‌تر مقایسه نتایج ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران بر مبنای دو روش وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب ضرروی به نظر می‌رسد.

روش پژوهش

روش تحقیق حاضر توصیفی است که بر مبنای هدف از نوع کاربردی بود. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران به تعداد مجموعا 20 وب‌سایت بود که توسط بررسی‌های اولیه این نتیجه بدست آمده است (جدول 1). برای جستجوی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی از ابزار گوگل‌مپ و تنظیمات پیشرفته آن (انتخاب موقعیت مکانی برای جستجوی کلیدواژه) و کلیدواژه‌ "باشگاه ورزشی خصوصی" در ایران استفاده شد.

جدول 1- وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران

نام باشگاه	آدرس وب‌سایت باشگاه	نام باشگاه	آدرس وب‌سایت‌ها
ضربان	zaraban.group	آرشا کلاب	arshaclub.com
شاهین	www.shahinkerman.ir	مجموعه چشمه	cheshmehclub.com
آکادمی مبارز	www.fighter-ac.ir	مجموعه بهرام‌پور	bahrampourclub.com
آسیابادی	asiabody.com	پارت نوین	partnovin.com
سوبوکای	souboukai.asnaf.top	روشا	r8fitness.com
میعاد	www.hungar.org	انرژی+	energyplus.ir
پدیده	padidehclub.com	زاکی	zakee.ir
بهرامی	bahramiclub.com	کهکشان	kahkeshan-gym.ir
آینده سازان	www.asbasket.com	سینرژی	monavari-gym.com
شطرنج ایران	www.shatranjiran.com	رئا	rheaclub.ir

هدف تحقیق حاضر ارزیابی وب‌سایت‌ها از دیدگاه دو مدل استاندارد بوده که وضعیت طراحی وب‌سایت‌ها را با توجه به هر دو مدل مقایسه نماید، بنابراین برای ارزیابی وب‌سایت‌ها از مدل‌های استاندارد ایزو 1-9126 که از لیسانس IEEE1061 پیروی می‌کنند استفاده شد که این مدل‌ها دارای سیاهه وارسی‌های استاندارد تحت لیسانس نامبرده هستند. عملاً معیارهای اصلی این دو مدل باهم مشابه هستند اما در واقع هر دو مدل وضعیت طراحی وب‌سایت‌ها را توسط ابعاد مشابهی ارزیابی می‌کنند. تفاوت اصلی هر دو مدل در خرده معیارهای آن‌هاست که مدل نمایه ارزیاب وب جزئیات بیشتری نسبت به وب‌کیو ای‌ام دارد، همچنین مدل نمایه ارزیاب وب، رتبه بندی و محبوبیت وب‌سایت در گوگل را محاسبه می‌کند.

در تحقیق حاضر از مدل دارای استاندارد مذکور؛ مدل وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب استفاده شد. سیاهه وارسی مدل وب‌کیو ای‌ام توسط اولسینا و همکاران (1999) ارائه شده است که دارای 4 معیار اصلی (قابلیت استفاده پذیری، قابلیت عملکرد، قابلیت اطمینان و کارایی) است که مقیاس استاندارد انداره‌گیری این سیاهه طیف 5 ارزشی بوده و شامل بسیار نامطلوب (0-20/0)، نامطلوب (21/0-40/0)، متوسط (41/0-60/0)، مطلوب (61/0-80/0) و بسیار مطلوب (81/0-1) است. نحوه امتیازدهی به معیارهای اصلی از مجموع امتیازهای داده شده به معیارهای فرعی بدست آمد. سیاهه وارسی مدل نمایه ارزیاب وب توسط مارینکاس (2007) ارائه شده است. در این روش، ضریب اختصاص یافته به هر معیار بر اساس میزان اهمیتشان است. در این شیوه امتیازدهی نمره 100 می‌بایست بین 5 معیار اصلی (قابلیت دسترسی، ناوبری، سرعت، قابلیت اطمینان، محتوا) تقسیم شود و با توجه به وزن معیار اصلی، وزن‌دهی به معیار فرعی صورت می‌گیرد. به این صورت که وزن مربوط به معیار اصلی، با توجه به میزان اهمیت معیارهای فرعی آن بین آن‌ها تقسیم می‌گردد. در روند اندازه‌گیری خصیصه‌ها و خرده معیار‌های متغیرهای مدل‌های مذکور از نرم‌افزارهای متناسب و مناسب با آن استانداردها استفاده شد که در جدول (2) بیان شده‌اند. پس از بررسی وضعیت نرمالیتی توزیع داده‌ها، برای مقایسه نتایج ارزیابی دو مدل از آزمون تی زوجی استفاده گردید. در بخش اول ارزیابی از نرم‌افزار اکسل و در بخش دوم از نرم‌افزار spss استفاده گردید.

جدول 2- نرم‌افزارهای آنلاین و آفلاین ارزیابی معیارهای وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب

ماهیت	نام نرم‌افزار
Online	Google PageSpeed Insights
Online	GTmetrix.com
Online	Jetseo.ir
Online	analytics.upseo.ir
Online	WAVE Evaluation Tool
Online	EqualWeb Accessibility Checker
Offline	SSW Link Auditor 4.41
Offline	SiteMonitor Enterprise 4.03
Offline	Xens link sleuth
Offline	Screaming Frog SEO Spider

نتایج

در این تحقیق ابتدا وب‌سایت‌های رسمی باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران با ابزار گوگل‌مپ و با کلیدواژه "باشگاه ورزشی خصوصی" شناسایی شد، سپس با استفاده از ابزارهای استاندارد آنلاین و آفلاین که از استانداردهای طراحی سایت پیروی می‌کردند برای بررسی شاخص‌های استفاده شده در سیاهه وارسی‌های مدل وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب پرداخته شد تا وضعیت وب‌سایت‌ها از منظر این دو مدل شناسایی شود.

جدول 3- ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران بر اساس معیارهای اصلی روش وب‌کیو ای‌ام

شاخص وب‌کیو ای‌ام
نتیجه ارزیابی	بسیار نامطلوب	نامطلوب	متوسط	مطلوب	بسیار مطلوب	جمع	میانگین	انحراف استاندارد
قابلیت استفاده‌پذیری	%5	%35	%45	%10	%5	%100	2215/0	08331/0
قابلیت عملکرد	%55	%10	%5	%5	%25	%100	0656/0	06104/0
قابلیت اطمینان	%20	%15	%25	%25	%15	%100	0620/0	03222/0
کارآیی	%10	%15	%10	%50	%15	%100	1260/0	1260/0
نتیجه نهایی	%5	%35	%35	%25	0	%100	1188/0	03873/0

نتایج ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های خصوصی ایران بر اساس معیار قابلیت استفاده‌پذیری با میانگین (2215/0) نشان می‌دهد که 45 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت متوسط هستند. معیار قابلیت عملکرد با میانگین (0656/0) نشان می‌دهد که 55 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت بسیار نامطلوب قرار دارند. معیار قابلیت اطمینان با میانگین (0620/0) نشان می‌دهد که 25 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت متوسط و 25 درصد هم در وضعیت مطلوب قرار دارند و معیار کارآیی با میانگین (1260/0) نشان می‌دهد که 50 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت مطلوب قرار دارند. در نهایت روش وب‌کیو ای‌ام در ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران با میانگین (1188/0) بطور مشترک 35 درصد در وضعیت نامطلوب و 35 درصد را نیز در وضعیت متوسط نشان داد. کمترین امتیاز را وب‌سایت باشگاه سینرژی (02/0 امتیاز) و بیشترین امتیاز را دو وب‌سایت باشگاه آینده‌سازان (74/0 امتیاز) در روش وب‌کیو ای‌ام کسب کردند (جدول 3).

جدول 4- ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران بر اساس معیارهای اصلی روش نمایه ارزیاب وب

شاخص نمایه ارزیاب وب
نتیجه ارزیابی	بسیار نامطلوب	نامطلوب	متوسط	مطلوب	بسیار مطلوب	جمع	میانگین	انحراف استاندارد
قابلیت دسترسی	%0	%5	%60	%30	%5	%100	15/6	348/1
سرعت	%15	%15	%30	%40	%0	%100	45/5	038/2
ناوبری	%10	%40	%20	%25	%5	%100	05/5	089/2
قابلیت اطمینان	%20	%10	%10	%40	%20	%100	6	902/2
محتوا	%15	%55	%25	%5	%0	%100	05/20	052/9
نتیجه نهایی	%5	%35	%35	%25	%0	%100	54/8	68/2

نتایج ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های خصوصی ایران بر اساس معیار قابلیت دسترسی با میانگین (15/6) نشان می‌دهد که 60 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت متوسط هستند. معیار سرعت با میانگین (45/5) نشان می‌دهد که 40 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت بسیار مطلوب قرار دارند. معیار ناوبری با میانگین (05/5) نشان می‌دهد که 40 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت نامطلوب قرار دارند و معیار قابلیت اطمینان با میانگین (6) نشان می‌دهد که 40 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت مطلوب قرار دارند و معیار محتوا با میانگین (05/20) نشان می‌دهد که 55 درصد از وب‌سایت‌ها در وضعیت نامطلوب قرار دارند. در نهایت روش نمایه ارزیاب وب در ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران با میانگین (54/8) بطور مشترک 35 درصد در وضعیت نامطلوب و 35 درصد را نیز در وضعیت متوسط نشان داد. کمترین امتیاز را وب‌سایت باشگاه سینرژی (19 امتیاز) و بیشترین امتیاز را دو وب‌سایت باشگاه آسیابادی و باشگاه ضربان (62 امتیاز) در روش نمایه ارزیاب وب کسب کردند (جدول 4).

جدول 5- وضعیت توزیع داده‌ها

عوامل	نمونه	میانگین	آماره	سطح معناداری
وب‌کیو ای‌ام	20	1188/0	108/0	200/0
نمایه ارزیاب وب	20	5400/8	171/0	128/0

نتایج جدول (5) نشان دهنده نرمال و طبیعی بودن توزیع داده‌ها است. بنابراین برای مقایسه زوجی نتایج ارزیابی دو مدل از آزمون تی زوجی استفاده گردید.

جدول 6- مقایسه زوجی دو مدل وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب

مدل‌ها	میانگین	انحراف استاندارد	انحراف معیار	تی	درجه آزادی	سطح معناداری
وب‌کیو ای‌ام – نمایه ارزیاب وب	42124/4-	63944/2	59020/0	269/14-	19	001/0

نتایج جدول (6) نشان داد که اختلاف معناداری بین امتیازات روش ارزیابی وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب در ارزیابی طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران در سطح (05/0) وجود دارد.

شکل 1- نمودار مقایسه وضعیت طراحی وب‌سایت‌ها با دو روش وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب

در روش وب‌کیو ای‌ام مبنای امتیاز نهایی 1 و در روش نمایه ارزیاب وب مبنای امتیاز نهایی 100 و طیف امتیازدهی هر دو روش یکسان هستند؛ بنابراین در نمودار مربوط به این قسمت، برای مشاهده بهتر امتیازات روش وب‌کیو ای‌ام به 100 تبدیل شدند. بدین معنا که باشگاه ضربان در روش وب‌کیو ای‌ام (0.66) امتیاز کسب کرده است که در اینجا برای مشاهده بهتر، بطور کامل (66) بیان شد (شکل 1).

شکل 2- نمودار وضعیت کلی طراحی وب‌سایت‌ها با دو روش ارزیابی

دو مدل ارزیابی وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب تا حدودی بررسی‌های مشابه انجام می‌دهند. نتایج ارزیابی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران بر مبنای دو روش وب‌کیو ای‌ام و نمایه ارزیاب وب حاکی از هم سطح بودن نتایج است. بدین معنا که هر دو روش ارزیاب، وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران را 5 درصد بسیار نامطلوب، 35 درصد نامطلوب، 35 درصد متوسط، 25 درصد مطلوب و 0 درصد بسیار مطلوب گزارش کردند (شکل 2).

بحث و نتیجه‌گیری

نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیق‌های ایرانی که در زمینه ارزیابی وب‌سایت‌های فروشگاهی پوشاک ورزشی، وزارت ورزش، فدراسیون‌های ورزشی و وب‌سایت‌های خبری ورزشی انجام شده است همخوانی دارد. از جمله این محققین می‌توان به طاهری‌کیا و همکاران (1398)، جعفری و همکاران (1397) و استادزاده مهربانی و محمدی‌استانی (1396) اشاره کرد. در مجموع محققین مذکور با شیوه‌ها و الگوهای مشابه وب‌سایت‌های مختلف را در ایران ارزیابی کرده‌اند و به این نتایج دست یافتند که با توجه به هزینه‌های زیادی که برای طراحی وب‌سایت‌ها در حوزه ورزش پرداخته شده است، نتیجه کیفیت طراحی وب‌سایت‌ها مطلوب نیست و در حد متوسط و ضعیف هستند و بسیاری از فاکتورها را حین طراحی رعایت نکرده‌اند. برخی از محققین فاکتورهای دیگری را نیز به سیاهه وارسی‌های استفاده شده خود اضافه کردند. از آنجایی که سیاهه وارسی‌های ارزیابی وب‌سایت‌ها بر اساس استاندارد جهانی تنظیم شده‌‌اند بطور معمول فاکتورهای مشابهی را ارزیابی می‌کنند، به همین دلیل می‌توان مدعی شد که دلیل همخوانی نتایج تحقیقات، ماهیت، ابزار و جامعه آماری نسبتاً یکسان است. در تحقیقات ایرانی هیچ موردی که به مطلوبیت کامل طراحی وب‌سایت‌ها اشاره کرده باشد رویت نشد. اما در تحقیقات خارجی مواردی بسیار اندک به مطلوبیت کامل طراحی وب‌سایت‌های مورد پژوهش خود اشاره کرده‌اند. برای مثال می‌توان به نتایج تحقیقات تومیجان و همکاران (2022)، برگس و همکاران (2021)، اَمل و همکاران (2020) و راه و همکاران (2019) اشاره کرد. دلیل احتمالی این تفاوت کیفیت وب‌سایت‌های خارجی با ایرانی می‌تواند استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا باشد و یا استفاده از نکات کلیدی، فاکتورهای مهم گوگل و دقت زیاد طراحان به استانداردهای جهانی باشد که طراحان و برنامه نویسان وب‌سایت ایرانی به آنها توجهی نمی‌کنند.

هر وب‌سایت بایستی حداقل فاکتورهای اصلی را داشته باشد تا یک وب‌سایت نام بگیرد و بایستی سایر فاکتورهای رقابتی را دارا باشد تا بتواند در جهان اینترنت ایستادگی و دوام آورد. امروزه رقابت سنگینی بین برنامه نویسان و طراحان وب‌سایت در جهان به چشم می‌خورد، در حالی که پدید آمدن هوش مصنوعی در این بازه کمک شایانی به طراحان وب‌سایت کرده و کار آن‌ها را بسیار آسان‌تر کرده است. از آنجایی که یک وب‌سایت ویترین باشگاه‌ خود است اما ارتباط عاطفی و انسانی بین مربیان، مدیران و ورزشکاران را دارا نمی‌باشد، لذا فاکتور رابط کاربری جای آن را پر می‌کند. بنابراین اگر رابط کاربری مطلوب نباشد و یا حداقل فاکتورهای مهم طراحی خود را رعایت نکرده باشد، کاربران نسبت به استفاده از آن وب‌سایت دچار تزلزل می‌شوند و همین مورد موجب عدم رضایت کاربران به عنوان مشتری خواهد شد. سایر معیارهای دیگر طراحی وب‌سایت استاندارد نیز در این امر به نوبه خود به صورت مستقیم و غیرمستقیم بر رضایت کاربر به عنوان مشتری تاثیر بسزایی دارد. بطور مثال اگر وب‌سایت باشگاهی با سرعت کُند و یا پس از چند ثانیه برای کاربر بارگیری شود این امکان دارد که کاربر صبر و تحمل خود را از دست دهد و وب‌سایت را قبل از نمایش کامل، ببندد. بنابراین سرعت یکی از عوامل مهم در طراحی وب‌سایت‌ها است، بدین معنا که وب‌سایت باید از طراحی بهینه برخوردار باشد و از لحاظ امکانات فنی از تجهیزات روز دنیا و پر قدرت بر مبنای میزان استفاده وب‌سایت خود استفاده نماید تا وب‌سایت در نمایش کامل با سرعت مطلوبی بارگیری شود. علاوه بر سرعت، عامل دیگر در طراحی چشم‌نواز و جذاب وب‌سایت، زیبایی و هماهنگی رنگ‌ها و تصاویر است. رنگ‌ها باید با موضوع و هدف وب‌سایت سازگار باشند و احساسات مثبت را در کاربران برانگیزند. تصاویر نیز باید با کیفیت بالا و مرتبط با محتوای متن باشند. باید از استفاده از تصاویر بی‌ربط، کپی‌شده یا غیرقانونی خودداری کرد. همچنین از تصاویر بزرگ و سنگین که باعث کُند شدن بارگیری وب‌سایت می‌شوند، اجتناب کرد. بهتر است تصاویر را قبل از قرار دادن در وب‌سایت، بهینه‌سازی کرد. عامل دیگر در طراحی وب‌سایت، ساختار و نظم آن است. یک وب‌سایت خوب باید دارای منوها، دسته‌بندی‌ها، بخش‌ها و زیربخش‌های منطقی و روشن باشد. کاربر باید به راحتی بتواند محتوای مورد نظر خود را پیدا کند و از یک صفحه به صفحه دیگر جابجا شود. بایستی از پرداختن به جزئیات غیرضروری یا اضافه کردن صفحات بی‌معنی خودداری کرد. همچنین از قرار دادن لینک‌های شکسته یا منقضی شده در وب‌سایت خود جلوگیری کرد. عامل دیگر در طراحی وب‌سایت، محتوای آن است. محتوای یک وب‌سایت باید دارای کیفیت، اعتبار، اصالت، جذابیت و ارزش باشد. محتوا باید به صورت ساده، روان، قابل فهم و بدون خطا نوشته شده باشد. بطور جدی باید از کپی کردن محتوا از سایر منابع چه به صورت کامل چه به صورت جزئی پرهیز کرد. اگر از منابع دیگری استفاده شد، حتما باید آن‌ها را مستند و منبع‌دهی کرد. همچنین محتوا را بایستی به روز نگه داشت و در صورت لزوم به روز رسانی کرد. عامل دیگر در طراحی وب‌سایت، تعامل با کاربران است. یک وب‌سایت خوب باید قابلیت تعامل با کاربران را فراهم کند. این تعامل می‌تواند به صورت فرم‌ها، نظرسنجی‌ها، پرسش و پاسخ، بازخوردها، نظرات، چت آنلاین، خبرنامه، شبکه‌های اجتماعی و غیره باشد.

در نهایت نتایج حاکی از آن است که طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران متوسط رو به نامطلوبی دارند، این یافته‌ها از دیدگاه هر دو مدل یکسان بوده است و نشان دهنده عینیت وضعیت طراحی این وب‌سایت‌ها است. البته با توجه به اینکه روش وب‌کیو ای‌ام روشی کلی‌تر نسبت به نمایه ارزیاب وب است، سطح نمرات خروجی نسبتاً بیشتر از نمرات خروجی روش نمایه ارزیاب وب است اما با اینحال وضعیت طراحی وب‌سایت‌ها را متوسط رو به نامطلوب گزارش کرد.

بنابراین مدیران باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران بایستی با بکارگیری از فناوری روز دنیا و کمک از برنامه نویسان و طراحان وب‌سایت خبره، مشکلات عدیده وب‌سایت‌های خود را برطرف کنند و همواره در امر بروزرسانی وب‌سایت خود کوشا باشند و به نوعی مانیتورینگ دائم بر وب‌سایت داشته باشند تا اینکه وب‌سایت خود که ویترین باشگاه خود است را همیشه با عملکردی مطلوب در اختیار کاربران خود قرار دهند.

بر اساس این یافته که طراحی وب‌سایت‌های باشگاه‌های ورزشی خصوصی ایران در وضعیت متوسط رو به نامطلوب قرار دارند، پیشنهاد می‌گردد مدیران باشگاه‌های ورزشی خصوصی با کمک "توسعه دهندگان وب" جهت برطرف‌سازی مشکلات موجود در وب‌سایت خود را بر اساس استانداردهای طراحی وب‌سایت که در این تحقیق ذکر شد، برطرف نمایند و همچنین طراحان سایت به هنگام طراحی وب‌سایت‌ها، استانداردهای لازم را مدنظر قرار دهند و همواره اطلاعات و آگاهی خود را با اطلاعات روز دنیا بروز و هم‌سطح سازی نمایند تا برای طراحی وب‌سایت از آخرین استانداردها پیروی کنند. این امر در طراحی وب‌سایت همواره ضروری است چرا که در بحث تکنولوژی دنیا همواره در حال رشد و توسعه است.

از اینرو برای پژوهش‌های آینده پیشنهاد می‌گردد تا موانع (فنی و غیره) طراحی وب‌سایت و عوامل موثر بر تصمیم‌گیری مشتریان در خرید خدمات باشگاه‌های ورزشی خصوصی از طریق وب‌سایت آن‌ها در ایران را شناسایی و اولویت‌بندی نمایند. همچنین طراحی وب‌سایت‌ها را توسط سایر الگوهای بین‌المللی از سایر جوانب مانند تاثیر طراحی وب‌سایت بر اعتمادسازی و تبلیغات مورد بررسی قرار دهند.

پژوهش حاضر همچون سایر پژوهش‌ها دچار محدودیت‌هایی بوده است از جمله اینکه اکثر باشگاه‌های ورزشی خصوصی در ایران از موارد رایگانی همچون وبلاگ و یا رسانه‌های اجتماعی نظیر اینستاگرام استفاده کرده‌اند و تعدادی که وب‌سایت رسمی دارند بسیار محدود است. همچنین عدم وجود داده‌های کافی در مورد رفتار، رضایت و وفاداری مشتریان باشگاه‌های ورزشی خصوصی از طریق این وب‌سایت‌ها یکی دیگر از محدودیت‌ها است. عدم پایداری و ثبات برخی از وب‌سایت‌های مورد بررسی در هنگام تحلیل‌های نرم‌افزاری از عمده‌ترین محدودیت‌های این تحقیق بود که منجر به تکرار تحلیل‌ها به دفعات مکرر شد.

منابع

Amal Alqahtani, Bothaynah Alshehri, Maram Alqahtani, Manar Abumelha, Muneerah Alshabanah, Daniah Alrajhi, Mutasem K. Alsmadi and Ibrahim Almarashdeh. (2020), Developing and Implementing a Website for Sports Clubs, International Journal of Scientific Research in Science and Technology IJSRST | Volume 7, Issue 2, 395-602.

Asghari, J. (2015), www.parsigold.com last visited 2015. [In Persian].

Bagherzadeh Hoshmandi, K. Ahmadi, Sh. Jabari, N (2018), Information and communication technology management and its role in the development of the business environment, the second international conference on management and business. [In Persian].

Beigomi Z. Hamidi M. Kabiri M. (2015), Internet Marketing in Football Clubs: Assessing the Quality of Successful Football Club Websites in Iran and Europe, Sports Management Studies, No. 34, pp. 155-176. [In Persian].

Burgess S. Bingley S. Parker C. M. (2021), The value of local sporting clubs’ websites, Information & Management Volume 58, Issue 8, December 2021, 103531.

ISO (2001), IEEE Standard for a Software Quality Metrics Methodology.

Jafari, H. TaghaviFard, M. T. Hanafi Zadeh, P. Kazazi, A. (2018), Native Model of Quality Evaluation of News Sites (NEWSQUAL), Software Computing and Information Technology, Volume 7, No 1, pp: 56-71. [In Persian].

Kelley, S. W., & Turley, L. W. (2001). Consumer perceptions of service quality attributes at sporting events. Journal of Business Research, 54(2), 161-166.

McClung, S., Hardin, R., & Mondello, M.J. (2004). Marketing on the web: Collegiate athletic sites. In B.G. Pitts (Ed.), Sharing best practices in sport marketing: The sport marketing association’s inaugural book of papers. Morgantown, WV: Fitness Information Technology, Inc.pp 35-43.

Marincas, D. (2007). website project evaluation: A case study of Romanian Faculty of Economics websites. Applied Quantitative Methods, 2(3), 289-301.

Mateos M.; Mera,A; Gonza´ lez,F;Lopez,O. (2007)." A new Web assessment index: Spanish universities analysis. Internet Research”. Electronic Networking Applications and Policy. Vol. 11. No. 3. pp: 226-233.