پدیده باز جذب دندانی در گربه ها: تشخیص و درمان
Subject Areas : clinical veterinary science
1 - بخش جراحی دانشکده دامپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، گرمسار، ایران
Keywords:
Abstract :
یکی از رایج ترین شرایط مشکلات دردناک دندانی که در دهان گربه ها دیده می شود پدیده جذب دندان یا FORL نام دارد. مطالعات نشان داده است که بیش از ۵۰٪ گربه ها دچار جذب دندان می شوند. بدین ترتیب دندان به میزان زیادی عملکرد خود را از دست می دهد. مطالعات نشان می دهد بیشترین میزان فراوانی وقوع در سنین بالای ۵ سال بوده است. در معاینه بالینی و یا رادیوگراف گربه های مبتلا به بیماری های پریودنتال ممکن است این جراحات جذبی دندان روی مینا، دنتین یا سیمان دندانی جلب توجه نماید. این جراحات اغلب با بافتهای التهابی لثه و یا بافت جوانه گوشتی پوشیده می شوند که می تواند همراه با خونریزی باشد. علت دقیق بروز آن هنوز مشخص نیست. این عارضه بصورت اولیه جزو بیماری های پریودنتال طبقه بندی می شد. زیرا در ابتدا تصور می شد که این جراحات منتج از بیماری های پریودنتال هستند. یکی از فرضیه های مربوط به اتیولوژی FORL این است که پلاک و محصولات باکتریایی آنها و نیز سیتوکینهای تولید شده در نتیجه التهاب موجب فعال سازی ادنتوکلاستها و استیوکلاستهای حاضر در فضای پریودنتال و اطراف عروق خونی شده که بصورت پیش رونده ای موجب تخریب بافتهای دندانی از طریق مکانیسم های مشابه تخریب استخوان آلویول در پریودنتایتیس می شوند. اما به هر حال مکانیسم های مختلف و پیچیده ای در بروز جذب دندان دخیل هستند. به صورت بالینی FORL به شکل یک نقیصه در تاج و سطح ریشه است که در اندازه و عمق متفاوتند. برخی نقیصه ها ممکن است کوچک اما عمیق باشند بطوریکه موجب شوند دندان به آسانی بشکند. دردناکی عارضه به اندازه ای است که حتی تحت آرامبخشی هم با لمس ناحیه جذبی دندان ممکن است حرکات تکراری باز و بسته شدن فک ناشی از درد مشاهده شود. آنکیلوز ریشه در موارد پیشرفته مشاهده می شود. تهیه رادیوگرافهای کامل دهانی جهت تعیین نحوه توزیع جراحت، وسعت آسیب و شناسایی حضور غیر طبیعی های ریشه ضروری است. وقتی این جراحات پایین مرز لثه باشند و هنوز به پالپ نرسیده باشند غالبا غیر دردناک هستند. بدین ترتیب در بیشتر موارد تنها تحت معاینه معمول دهان و دندان توسط دامپزشک بطور اتفاقی تشخیص داده می شوند. در حال حاضر تلاشهای درمانی بسیاری جهت جلوگیری از پیشروی FORL انجام شده است، اما متاسفانه نتیجه رضایت بخشی در بر نداشته است. درمان انتخابی FORL کشیدن دندان است. هر چند کشیدن این گونه دندانها در شرایط ابتلای پیشرفته به دلیل تضعیف بافت دندان بسیار مشکل می باشد. از این رو راههای درمانی دیگری نیز پیشنهاد شده اند. متاسفانه از آنجاییکه علت دقیق بروز این عارضه مشخص نیست، بنابراین حذف عوامل مستعد کننده چندان مقدور نمی باشد. اما به هر صورت رعایت بهداشت دهان و دندان و مراقبتهای خانگی در بهبود عمومی سلامت دهان و دندان همواره مورد ملاحظه می باشد.
_||_