A Comparative Analysis of Mission and Vision Statements of Top Fortune Companies and Iranian Companies in Food Industry using Text Mining and Clustering
Subject Areas : FuturologyMohsen Shafei nik abadi 1 , Ata Karbasi kheyr 2
1 - Assistant Professor, Department of Industrial Management, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University
(Corresponding Athour)
shafiei@profs.semnan.ac.ir
2 - Master of Science (MBA), Industrial Management, Faculty of Economics, Management and Administrative Sciences, Semnan University
Keywords: vision, Text mining, Food Industry, Mission Statement, Clustering,
Abstract :
Mission and vision statement have an important role in company’s strategic goals and direction, so content analysis of such documents has a positive influence on company’s success. Food industry, as a major means of meeting one of people’s most essential needs, requires to be improved. Therefore, we aimed to analyze the mission and vision statement of top food industry companies in Iran and the world to understand about similarities and differences in their strategic alignments. The current research is conducted on 53 companies from top 500 fortune list and 42 Iranian pioneer companies based on ministry of industry and mining list. We used text mining technique to process the documents and clustered them into distinct groups by K-Means algorithm. Finally, we ranked the important roots in each cluster using SAW method. Then, we compared the clusters based on their essential components. The findings indicate that while foreign companies focus on customers and image creation, Iranian companies care about products, development and stating general concepts.
_||_
بررسی تطبیقی متن چشم انداز و بیانیه ماموریت شرکت های برتر و شرکت های ایرانی در صنایع غذایی با استفاده از تکنیک متن کاوی و خوشه بندی
چکیده
با توجه به نقش مهم چشم انداز و بیانیه ماموریت در تبیین اهداف استراتژیک و جهت گیری سازمان ها، تحلیل متن این اسناد اهمیت به سزایی خواهد داشت. صنعت غذا به عنوان یکی از گسترده ترین صنایع در برطرف سازی یکی از نیاز های اساسی مردم در ایران نیازمند پیشرفت و بهبود می باشد. بدین منظور ما در این پژوهش به بررسی متن بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت های برتر صنایع غذایی در دنیا و ایران پرداختیم تا تفاوت ها و شباهت های بین جهت گیری این دو گروه را مشخص نماییم. در این پژوهش مقایسه بر 53 شرکت از لیست 500 شرکت برتر مجله فورچون و 42 شرکت برتر ایرانی به زعم وزارت صنعت و معدن صورت گرفته است. همچنین از تکنیک متن کاوی جهت پیش پردازش متون استفاده شد و در ادامه با استفاده از تکنیک خوشه بندی و الگوریتم K-Means شرکت ها در خوشه های مجزا قرار گرفتند. در نهایت با استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند شاخصه SAW مهم ترین ریشه ها در هر خوشه رتبه بندی شدند و به تایید خبرگان در زمینه صنایع غذایی رسیدند. متعاقبا بررسی تطبیقی بر خوشه های ایرانی و خارجی صورت گرفت و مشخص گردید که شرکت های خارجی بر مفاهیمی از قبیل توجه به مشتریان و ایجاد یک تصویر بهتر از سازمان تاکید دارند، در حالیکه شرکت های ایرانی بیشتر بر محصول، توسعه و کلی گویی تمرکز دارند.
کلمات کلیدی: چشم انداز ، بیانیه ماموریت ، صنایع غذایی ، خوشه بندی ، متن کاوی
1. مقدمه
صنایع غذایی میدان دید وسیع و جامعی دارد زیرا نه تنها نیاز های روزانه مردم را بر آورده می کند بلکه نقش وسیعی در اقتصاد ملی به عنوان یک صنعت مولتی تریلیون دلاری و صادرکننده پیشرو بازی می کند (استادندارد و پورز1، 2005). توماس مالتوس2 در سال 1803 پیش بینی کرد که سرعت رشد جمعیت به طور غیر قابل اجتنابی از تولید محصولات غذایی پیشی خواهد گرفت و این گرسنگی و قحطی به بار خواهد آورد . بنابرین متخصصان در زمینه علم و تکنولوژی مواد غذایی به همراه قانون گذاران و جوامع سیاست گذاری عمومی می بایست با همکاری با یکدیگر در جهت رفع نیاز ها و مشکلات موجود در این صنعت اقدام کنند (فلوروس و همکاران3، 2010، 595-572). لذا نقش مهم کاربرد تکنولوژی و علم صنایع غذایی در سطح سیاست گذاری و اهداف سازمان آشکار می گردد (ملیژک4، 1985). از این رو بررسی چشم انداز، بیانیه ماموریت و اهداف سازمانی برای جهت دهی بهتر در این زمینه اهمیت می یابد بیانیه ماموریت به طور وسیعی جهت گیری آینده یک سازمان را ترسیم می نماید که کلی ترین بیانیه از اهداف سازمانی است و می تواند به عنوان علت وجودی سازمان مطرح گردد (دیوید، 2001، 242). چشم انداز عبارتی است که آینده مورد انتظار یک سازمان در محیط رقابتی را شرح می دهد و بیشتر یک جمله آینده محور می باشد (راینور5، 1998، 368).
بیانیه ماموریت و چشم انداز ابزارهای مدیریتی بسیار مهمی هستند که از استراتژی های شرکت قابل تفکیک نیستند و شرایط افزایش کارایی و بقای سازمان در دوره بلند مدت را فراهم می آورند . ایجاد یک چشم انداز معمولا به عنوان اولین گام در طراحی استراتژیک سازمان و همچنین توسعه بیانیه ماموریت مطرح می شود ، سازمان ها به طور کلی هر دو بیانیه ماموریت و چشم انداز را دارند (اولژن و میرز6، 2007). از این رو بررسی متن بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی شرکت های بزرگ و یافتن مهم ترین عوامل تشکیل دهنده آن ها و در نهایت جهت گیری این سازمان ها اهمیت فراوانی دارد. بدین منظور نیاز به ابزاری جهت تحلیل متون در جهت بررسی اسناد مرتبط با اهداف سازمانی ( بیانیه ماموریت و چشم انداز ) و دسته بندی آن ها داریم . در این پژوهش ما از تکنیک خوشه بندی که از زیر مجموعه های دانش متن کاوی است استفاده می کنیم .
متن کاوی به معنای استخراج خودکار اطلاعات جدید و ناشناخته از منابع متنی متنوع است و اولین بار توسط فلدمن 7 و همکارانش مطرح گردید. همچنین خوشه بندي،تکنیکی است که به منظور افراز گروه های ناهمگن به تعدادي از زيرمجموعه ها يا خوشه هاي همگن صورت می گیرد (شهرابي، 1392). خوشه بندي به اين صورت انجام مي گردد كه ركوردهايي كه بيشترين شباهت را با يكديگر دارند، در يك خوشه قرار مي گيرند . در نتيجه، داده هاي موجود در خوشه هاي متفاوت كمترين شباهت را با يكديگر خواهند داشت. هدف در همة الگوريتم هاي خوشه بندي كمينه كردن فاصلة درون خوشه اي و بيشينه نمودن فاصلة بين خوشه اي مي باشد. عملكرد خوب يك الگوريتم خوشه بندي زماني محرز مي شود كه تا حد امكان خوشه ها را از يكديگر دور كند و علاوه بر آن، ركوردهاي موجود در يك خوشه بيشترين شباهت را با يكديگر دارا باشند. طبق تحقيقي كه در سال 2012 انجام شد ، يكي از كاربرد هاي خوشه بندي ، كشف الگو در ميان داده ها مي باشد (لیائو و سیائو8، 2012).
با توجه به تکنیک فوق ما قادر خواهیم بود با در اختیار داشتن متن بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت ها از وبسایت مربوط به هر یک ، به مقایسه و آنالیز متنی آن ها بپردازیم و دسته های مشابه در این اسناد را شناسایی کنیم و در خوشه های مجزا قرار دهیم . این کار به ما کمک می کند تا اصلی ترین رویکرد های استراتژیک موجود در چشم انداز و بیانیه ماموریت شرکت های برتر و ایرانی در صنایع غذایی را در خوشه ها یا گروه های مجزا داشته باشیم . این کار در واقع جهت گیری انبوهی از شرکت ها را در قالب تعداد کمی از خوشه ها در اختیار ما قرار می دهد تا تصمیم گیری و بررسی بر روی آن ها راحت تر و با دید بهتری صورت گیرد .
نظر به اینکه ایران از کشور های در حال توسعه می باشد ، برای رسیدن به روند جهانی و توسعه مطلوب نیازمند جهت گیری مناسب می باشد ، لذا از دیگر اهداف این پژوهش بررسی متن چشم انداز و بیانیه ماموریت شرکت های صنایع غذایی ایرانی به منظور شناخت رویکرد های استراتژیک آن ها نیز می باشد . در نهایت سعی بر این است که معیار ها و اهداف شرکت های ایرانی ( به عنوان سازمان های در حال توسعه ) با شرکت های برتر در لیست فورچون ( به عنوان سازمان های توسعه یافته ) مقایسه گردد و شباهت ها و تفاوت های این دو کلاس از صنعت از نظر رویکرد استراتژیک با یکدیگر مشخص گردد ، تا جهت گیری مناسب در جهت توسعه بهتر شرکت های در حال توسعه در صنعت غذا تشخیص داده شود . بنابرین ما در این پژوهش به دنبال خوشه بندی متن بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت های برتر لیست فورچون و شرکت های ایرانی در زمینه صنایع غذایی می باشیم ، تا جهت گیری های اصلی استراتژیک در هر کدام را در دسته های مجزا بیابیم و با یکدیگر مقایسه نماییم .
از جنبه های نوآوری در این پژوهش می توان استفاده از تکنیک متن کاوی در بررسی متن بیانیه ماموریت و چشم انداز سازمانی که به ندرت مورد استفاده قرار گرفته است اشاره نمود، اغلب پژوهش ها بر تعداد محدودی از شرکت ها به دلیل محدودیت در بررسی اسناد صورت گرفته است. از طرف دیگر به کار گیری این تکنیک و بررسی اسناد در حوزه صنایع غذایی از مواردی است که تا به حال پژوهشی در آن زمینه صورت نگرفته است. علاوه بر این استفاده از تکنیک خوشه بندی جهت مرتب نمودن یا گروه بندی اسنادی که از قبل اطلاعی در مورد ماهیت گروه ها وجود ندارد نیز نگرشی نوین می باشد. در نهایت استفاده از تکنیک تصمیم گیری چند معیاره جهت رتبه بندی ریشه ها در داخل خوشه ها از جمله مواردی است که تنها در این پژوهش صورت گرفته است و با در نظر گرفتن معیار های بیشتر جهت انتخاب مهم ترین ریشه ها به بهتر شدن نتایج نهایی مربوط به هر خوشه کمک می نماید.
2. مبانی نظری
2-1. بیانیه ماموریت
بیانیه مأموریت سند تدوین شده‌ای است که اهداف باثبات و منحصر به فرد سازمان را تعریف می‌کند: چرا ما وجود داریم؟ اهداف ما چیست؟ ما می‌خواهیم به چه چیزی برسیم؟ این‌ها برخی سؤالات اساسی هستند که بیانیه مأموریت قصد دارد پاسخ دهد (بارت و تابون9، 2001، 45). در واقع بیانیه مأموریت ابزار اولیه مورد نیاز مدیران است که راهنمای عملکرد سازمان محسوب می‌شود (اوروینگ و فینی10، 2007، 261). مامویت سازمان همان فلسفه وجودي سازمان خواهد بود که بيان کننده این است که سازمان چگونه مي خواهد رقابت نموده و براي مشتريان خود ارزش خلق نمايد. همچنین ماموريت سازمان باعث مي شود كه افرادو گروه‌هاي ذي‌نفع، با گذشت زمان، داراي ارزش های مشترک بگردند که اين ارزش روزبه‌روز تقويت می شود. بیانیه مأموریت در برگیرنده اهداف، ارزش‌ها، عقاید، و مزیت رقابتی سازمان است (بیلوسلاو و لین11، 2007، 773-788). ماموريت سازماني موجب پيدايش نوعي ارزش و هدف خواهد گرديد كه از طريق آن افراد خارج از سازمان، آن ارزش را معرف شركت خواهند دانست. در نهايت ماموريت سازمان موجب تاييد و تقويت تعهداتي نظير: بر عهده گرفتن مسوليت عملياتي و نيز تضمين بقا ، رشد و سودآوري شركت خواهد گرديد (بارت، 2007، 682-694).
2-2. چشم انداز
چشم انداز دور نمای آرمانی سازمان را مشخص می نماید و به سوال “جایگاه آینده سازمان کجاست؟” پاسخ می دهد .چشم انداز برای سازمان همانند آینده ای واقع گرایانه ، در شرف وقوع و جذاب است. چشم انداز تصویری از آینده مطلوب یک سازمان است و وضعیتی که سازمان پس از اجرای موفقیت آمیز استراتژی هایش به آن دست خواهد یافت را معرفی می نماید. اینکه سازمان می‌خواهد در آینده چگونه دیده شود و موفقیت چگونه است در چشم انداز بیان می گردد(نانوس12، 1992). چشم انداز ، اعلامیه جهت گیری سازمان می باشد و بیانگر هویت ،آرمان و چگونگی رسیدن به آن است. چشم انداز آرزوهای مدیریت برای کسب و کار را توصیف کرده، تصویری از مقصد آینده سازمان را ترسیم می کند و منطق چگونگی مناسب بودن این مطلب برای شرکت را شرح می‌دهد. چشم انداز جهت گیریهای آتی سازمان را تداعی می کند و توضیح دهنده هر چیز اعم از فرهنگ کسب و کار، تکنولوژی و یا هر نوع فعالیت سازمان در آینده می باشد (ویلسون13، 1992، 18-28).
2-3. اهمیت و بررسی بیانیه ماموریت و چشم انداز
نقش طبیعی و اهمیت بیانیه ماموریت و چشم انداز بیش از سه دوره است که در ادبیات مدیریتی مطرح می شود (پیرس14، 1982؛ پیرس و دیوید15، 1987؛ پاورز16، 2012). اتحادیه بازاریابی امریکا (AMA) بیانیه ماموریت را به عنوان تجلی از تاریخ سازمان ، ترجیحات مدیریتی ، موارد با اهمیت محیطی ، منابع موجود و مزیت رقابتی در سازمان به منظور خدمت رسانی به عده مشخصی از عموم می داند که تصمیم گیری و برنامه ریزی استراتژیک سازمان را جهت می دهد.
اقتصاددانان و تئوریسین های مدیریت استراتژیک متذکر شده اند که در بازارهای رقابتی کنونی مدیران به منظور دستیابی به مزیت رقابتی در مقایسه با رقبا به طور فعالانه سعی در متمایز نشان دادن شرکت خود دارند (دنیلز و همکاران17، 1992، 31-42). بدین منظور توسعه بیانیه ماموریت و چشم انداز به عنوان اولین گام در برنامه ریزی استراتژیک شناخته می گردد. همچنین این بیانیه نقطه شروعی برای همه فعالیت های مربوط به تدوین استراتژی های شرکت می باشد (آبل18، 2006، 310-314). دیوید (2011) از بیانیه ماموریت به عنوان سندی یاد کرد که نمایانگر ارزش ها و اولویت های سازمان و در ارتباط با انگیزش کارکنان، به نحوی که تمرکز آن ها بر اهداف سازمانی بیشتر شود، می باشد. علاوه بر این، بیانیه ماموریت می تواند به عنوان یکی از مکانیسم های مدیریتی به کار رود (دیوید، 2011، 242). محققان بر این باورند که محتوای بیانیه ماموریت قسمتی از فرهنگ کلی سازمان یا سیستم عقاید خاص مربوط به سازمان می باشد که میان همه رئیس های سازمان مشترک است (آبراهامسون و فومبرن19، 1994، 728-755). سازمان هایی که بیانیه ماموریتشان را به صورت رسمی و مکتوب گردآوری کرده اند و به طور سیستماتیک آن را مرور می کنند، این بیانیه را یک سند حیاتی می دانند (دیوید، 2011). در پژوهشی از بین20 و همکارانش بر روی پانصد شرکت، مشخص شد که نود درصد از شرکت ها از بیانیه ماموریت استفاده می کنند، بنابرین بیانیه ماموریت تبدیل به یکی از ابزارهای مدیریتی متداول شده است (بارت، 1997، 371-383) و نیز حس انتظارات مشترک میان کارکنان را افزایش می دهد و تصویری کلی از شرکت به همه ذی نفعان منتقل می کند.
تالیف بیانیه ماموریت گام مهمی در برنامه توسعه استراتژیک سازمان محسوب می شود، جهت آماده سازی یک بیانیه ماموریت دو نکته می بایست در نظر گرفته شود، یکی مولفه ها و دیگری جزئیات کامل بیانیه ماموریت می باشند (رضوانی و همکاران21، 2011). پژوهشگران ابراز کرده اند که بیانیه ماموریت فواید زیادی برای سازمان دارد . سوفی و لیونز22 (2003) قواعد هدایت کسب و کار را یکی از مهم ترین فواید بیانیه ماموریت دانسته اند. آن ها معتقدند که بیانیه ماموریت برای همه ذی نفعان سازمان تشریح می کند که هدف سازمان چیست، سازمان چه نمادی را معرفی می کند و قصد دارد به کجا برسد. همچنین این مهم ضوابطی را جهت تخصیص منابع فراهم می کند، جو صمیمی و دوستانه ای در شرکت حکمفرما می کند، به افراد کمک می کند تا اهداف شرکت را بپذیرند، فرصت ها و تهدید ها در حین فرآیند برنامه ریزی را بهتر تشخیص دهند و استاندارد هایی برای رفتار کارکنان ارایه دهند. علاوه بر این یک بیانیه ماموریت کارآمد به طور موثری در برآورده ساختن نیاز افراد جهت ایجاد ارزش ها، کمک به دیگران، شناخت، غلبه بر دیگر رقبا و در نهایت کسب احترام کمک می کند (پیرس و دیوید، 1987). هیروتا23 و همکاران (2010) اظهار داشتند که ببیانیه ماموریت سه تاثیر کلی دارد و آن ها را در سه کلاس دسته بندی کردند، تاثیر بر رسیدن به اهداف، اثر هماهنگی و اثر انگیزشی. همچنین افزودند که بیانیه ماموریت ارزش سازمان را از دو طریق افزایش می دهد. اولا عملکرد جاری سازمان را به نحوی که سازمان قادر باشد از ظرفیت های انباشته شده اش به طور موثر استفاده کند بالا می برد. ثانیا عملکرد آینده سازمان را بهبود خواهد بخشید. کارکنان سازمان ترغیب به سرسپردن به مواضع بیانیه ماموریت با توجه به اهداف سازمانی خواهد کرد که خود موجب سهولت در افزایش سرمایه در سازمان خواهد شد.
2-4. پژوهش های مرتبط
لین24 و همکاران (2016) در مطالعه ای با عنوان بررسی تطبیقی بیانیه ماموریت شرکت های چینی و غیر چینی : مطالعه از دیدگاه زبان شناسی ، به بررسی تطبیقی بر روی متن بیانیه ماموریت 100 شرکت در صنایع مختلف در چین و در لیست فورچون در سال 2014 با رویکرد زبان شناسی پرداختند که با استفاده از تحلیل کلمات پرتکرار در متون با سیستم NLPIR و جعبه ابزار AntConc شباهت ها و تفاوت های موجود را بین شرکت های چینی و غیر چینی آشکار کرده است. دیوید و دیوید (2014) در مقاله ای با عنوان تئوری و عمل در بیانیه ماموریت : آنالیز محتوا و جهت گیری مدرن با تجزیه و تحلیل محتوای متن بیانیه ماموریت نه شرکت به ایجاد و تغییر در جملاتی پرداختند که جهت گیری سازمان را بیشتر به سمت مشتری محور شدن تغییر دهد و به جای تمرکز بر انگیزه دادن به مدیران و کارمندان به طور داخلی، رویکردی خارجی در جهت جذب مشتریان داشته باشند. آن ها معتقدند که با این رویکرد بیانیه ماموریت تبدیل به ابزاری جهت تحقق اهداف استراتژی بازاریابی شرکت ها خواهد شد. الشامری25 و همکاران (2012) در پژوهشی با عنوان طبقه بندی بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت های برتر فورچون از طریق متن کاوی، بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت ها را به دسته های مجزا طبقه بندی نمودند و بررسی کردند که چگونه این کلاس ها می توانند با مفاهیمی همچون جهانی شدن، نوآوری و استراتژی محور بودن مربوط باشند. با استفاده از روش متن کاوی بیانیه ماموریت و چشم انداز 772 شرکت در لیست فورچون بررسی شد. از نرم افزار کلاسترینگ تولکیت26 جهت متن کاوی استفاده شد و 6 خوشه مشخص شد. همچنین از نرم افزار وردلی27 جهت بررسی بیشتر و ویژگی های بصری استفاده گردید. در پایان مشخص شد که می توان از ابزار های متن کاوی جهت خوشه بندی داده های حجیمی استفاده کرد و آن ها را با خوشه بندی منظم و مدیریت نمود.
در پژوهش های داخلی شفیعی و افشارزاده (1395) در پژوهشی با عنوان خوشه بندي و بررسی تطبیقی سند چشم انداز، ماموریت سازمانی و اهداف شرکت هاي بیمه بین المللی و داخلی با رویکرد متن کاوي، با بکارگیري تکنیک نوین متن کاوي و ترکیب آن با روش خوشه بندي K-means متن سند چشم انداز، ماموریت سازمانی و اهداف 39 شرکت بیمه بین المللی از لیست 500 شرکت برتر دنیا و و 18 شرکت بیمه داخلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. رحیم نیا (2014) در مقاله ای تحت عنوان مأموریت و چشم انداز سازمانی سبز مورد مطالعه: شرکت های برتر ایرانی در مقایسه با شرکت های برتر جهانی، به بررسی متن بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت های برتر ایرانی و جهانی به دنبال وجود ویژگی سبز بودن پرداخته است. او سه مقوله مسئولیت اجتماعی، حساسیت زیست محیطی و مسایل اخلاقی را به عنوان ویژگی های سبز بودن بررسی کرده است. بدین منظور او متن بیانیه ماموریت و چشم انداز 900 شرکت برتر ایرانی و 900 شرکت برتر جهانی را با هم مقایسه نموده است. ناصحی فر و پورحسینی (2008) در مقاله ای با عنوان بررسی تطبیقی مولفه های بیانیه ماموریت شرکت های فناوری اطلاعات محلی با شرکت های خارجی، به مقایسه متن بیانیه ماموریت شرکت های فناوری اطلاعات ایرانی و خارجی از نظر میزان شباهت مولفه های معمول در بیانیه ماموریت پرداخته است. در این پژوهش وجود شباهت زیادی بین عناصر مربوط به مشتریان و کارمندان در شرکت های ایرانی و خارجی یافته شد. ولی شرکت های ایرانی در مورد سهامداران که فاکتور مهمی در بیانیه ماموریت شرکت های خارجی بود مطلبی متذکر نشده بودند. همچنین در هیچکدام از شرکت ها در این صنعت به تامین کنندگان و احتیاجاتشان توجه نشده بود.
3. اهداف تحقیق
هدف اصلی در این پژوهش خوشه بندی متن چشم انداز و بیانیه ماموریت شرکت های برتر صنایع غذایی در دنیا و ایران می باشد. همچنین در ادامه ما به دنبال بررسی و مقایسه تطبیقی خوشه های حاصل از متن بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت های برتر و شرکت های ایرانی در حوزه صنایع غذایی می باشیم. بنابرین این پژوهش به این سوال که خوشه بندی شرکت های برتر صنایع غذایی در ایران و جهان بر اساس متن بیانیه ماموریت و چشم انداز آن ها به چه صورت خواهد بود، جواب خواهد داد. همچنین مشخص می نماید که جهت گیری های استراتژیک در چشم انداز و بیانیه ماموریت شرکت های برتر صنایع غذایی در دنیا با ایران چه شباهت ها و تفاوت هایی دارد.
4. روش تحقیق
4-1. نوع پژوهش
این پژوهش از منظر هدف، کاربردی می باشد و از دیدگاه زمان، مقطعی می باشد. داده های مربوط به این پژوهش مربوط به سال 1394 شمسی و 2016 میلادی می باشد . نوع متغییر در این پژوهش، کیفی است . همچنین نوع تحقیق، توصیفی و با استفاده از ابزار متن کاوی، تکنیک خوشه بندی و تکنیک تصمیم گیری چند شاخصه می باشد . داده های تحقیق به صورت کتابخانه ای گردآوری شده اند که شامل موارد مربوط به ادبیات تحقیق و نیز داده های مربوط به چشم انداز و بیانیه ماموریت می باشند . جامعه آماری پژوهش شرکت های برتر صنایع غذایی در دنیا و شرکت های فعال در ایران می باشد که پس از یافتن نام آن ها از لیست فورچون در سایت www.fortune.com و نام شرکت های ایرانی در وبسایت www.foodkeys.com که بر اساس لیست وزارت صنعت و معدن گردآوری شده اند، از طریق مراجعه به تک تک وبسایت ها متن مرتبط با اسناد بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی از آن ها استخراج گردید. در واقع جهت نمونه گیری آماری سرشماری به صورت کامل از شرکت های صنایع غذایی صورت گرفته است.
4-2. مراحل پژوهش
به منظور درک بهتر نسبت به مراحل اجرای پژوهش فلوچارتی در شکل 1 به طور خلاصه ارایه شده است.
4-2-1. تشکیل پایگاه داده:
داده های مربوط به این پژوهش متن اسناد بیانیه ماموریت و چشم انداز و اهداف سازمانی شرکت های صنایع غذایی برتر در دنیا و در کشور ایران می باشد. در این متون معمولا شرکت ها به اهداف بلند مدت سازمان، اهداف وجودی سازمان، نوع کسب و کار، دلایل انجام فعالیت ها اشاره می کنند (بارت، 1997؛ رینور، 1998). همچنین یک بیانیه ماموریت شامل اهداف، محصولات، خدمات، بازار، فلسفه و تکنولوژی ابتدایی یک سازمان می شود (کمپ و دویر، 2003). دسترسی بدین اسناد از طریق وبسایت رسمی هریک از شرکت های مذکور میسر می گردد، لذا با بررسی وبسایت رسمی هر شرکت متون مربوطه استخراج گردید و سعی شد حتی الامکان تمامی موارد استراتژیک و اهداف اصلی سازمان که در وبسایت مربوطه مطرح شده اند، به طور کامل گردآوری گردد. همچنین سعی شده است پس از گردآوری متون مربوطه از وبسایت های شرکت ها کنترل انسانی بر آن اعمال شود تا موارد نامربوط و اضافی حذف گردد و اهداف مهم استراتژیک سازمان که صرفا در متن بیانیه ماموریت و چشم انداز نبوده اند نیز مورد بررسی قرار گیرند. بدین ترتیب دقت پژوهش افزایش یافته و در نهایت به نتایج معنادارتری نسبت به پژوهش هایی که صرفا متون بیانیه مامورت و چشم انداز را بدون بررسی اولیه و یا با استفاده از روش های کامپیوتری مورد مطالعه قرار می دهند، منتج شده است.
به منظور یافتن شرکت های برتر صنایع غذایی در دنیا، ما از لیست پانصد شرکت برتر دنیا که توسط مجله فورچون انتخاب شده اند استفاده کرده ایم. از بین شرکت هایی در صنایع مختلف فعالیت می کردند، موارد مربوط به صنعت مواد غذایی با جست و جو در وبسایت های مربوطه28 استخراج گردیدند و در نهایت 53 شرکت با توجه به دارا بودن وبسایت معتبر و وجود بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف استراتژیک مورد بررسی قرار گرفت.
همچنین جهت بررسی شرکت های برتر صنایع غذایی در ایران ما از شرکت های منتخب وزارت صنعت و معدن با جست و جو در وبسیات های مربوطه29 استفاده کردیم و شرکت های فعال در زمینه صنایع غذایی را از میان آن ها استخراج نمودیم تا در نهایت تعداد 42 شرکت که دارای وبسایت معتبر، متن بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی بودند مورد بررسی قرار گرفتند.
شکل(1): فلوچارت مراحل اجرای پژوهش
با توجه به اینکه در نهایت ما قصد داشتیم موارد پر اهمیت و خوشه های بدست آمده در هر گروه را با یکدیگر از لحاظ متنی مقایسه نماییم، لذا سعی بر آن شد تا از شرکت هایی استفاده نماییم که صرفا متون مربوطه را به زبان انگلیسی نیز در وبسایت خود قرار داده اند تا مقایسه متنی به طور صحیح تری صورت پذیرد. بدیهی است که تعداد محدودی از شرکت های خارجی و ایرانی بدلیل نداشتن متن بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی به زبان انگلیسی، در این پژوهش مورد بررسی قرار نگرفتند.
پس از گردآوری اسناد مورد نیاز، آن ها را به صورت جداگانه در فایل های متنی (تکست) قرار دادیم تا بتوانیم از آن ها به منظور تجزیه و تحلیل در ورودی رپیدماینر استفاده نماییم. شرکت های خارجی و ایرانی نیز در پوشه های مجزا قرار داده شدند تا در نهایت بتوان عمل مقایسه را روی آن ها انجام داد. بنابرین پایگاه داده ما به صورت پوشه هایی حاوی اسناد مربوط به هر شرکت ایجاد گردید.
4-2-2. پیش پردازش متون
به منظور تحلیل متون می بایست ابتدا عملیاتی روی آن ها انجام گیرد تا برای پردازش و بررسی آماده گردد، در واقع سعی می کنیم متون غیرساختار یافته را به داده هایی ساختار یافته تبدیل کنیم تا بتوانیم عملیات متن کاوی را بر روی آن اجرا نماییم (ویس و همکاران، 2010). بدین منظور ما از نرم افزار رپیدماینر30 استفاده نمودیم. این نرم افزار در سال 2004 در دانشگاه دورتموند تولید شد و تاکنون به طور پیوسته در حال به روز رسانی است. بورگس و همکاران31 (2013) در پژوهشی به مقایسه تکنیک ها و ابزار های داده کاوی جهت طبقه بندی داده ها پرداختند که رپیدماینر را بین چهار ابزار برتر داده کاوی شناخته اند. علاوه بر این در پژوهشی که در سال 2016 توسط ویمر و پاول32 بر ابزار های علوم داده صورت گرفت، رپیدماینر به عنوان یکی از پنج ابزار قدرتمند متن باز پردازش داده که قابلیت انجام اکثر عملیات مورد نیاز جهت داده کاوی را دارد، شناخته شده است. بنابرین در این تحقیق ما از افزونه متن کاوي موجود در نرم افزار رپیدماینر به منظور متن کاوی استفاده شده کرده ایم.
در ادامه به بررسی هر یک از مراحل مربوط به پیش پردازش متون می پردازیم.
4-2-2-1. پردازش متن
پس از اضافه کردن افزونه مربوط به پردازش متن در برنامه قادر به دسترسی به عملگر های مختلف مربوط به متن کاوی در رپیدماینر خواهیم بود. به منظور وارد کردن اسناد به برنامه می بایست در بین عملگر ها از پردازنده اسناد از فایل استفاده نمود. در پژوهش حاضراز خروجی بردار کلمات TF- IDF استفاده نمودیم که میتواند میزان اهمیت یک کلمه را در متن به ما نشان دهد.
عملگر پردازش اسناد از فایل این امکان را به ما می دهد تا بتوانیم متن ها را به اصطلاح هرس33 نماییم. این متد به ما اجازه می دهد تا حداقل و حداکثر تعداد تکرار قابل قبول از نظر خود را برای کلمات تعیین نماییم. ما در این پژوهش با در نظر گرفتن عدم حذف کلمات مهم میزان حداقل تکرار هر کلمه در کلیه اسناد را 8 مرتبه و حداکثر را عددی نسبتا بزرگ انتخاب نمودیم تا حتی الامکان تمامی کلمات مهم را در اختیار داشته باشیم.
4-2-2-2. تفکیک به کلمات34:
در این مرحله متون به عبارت ها، کلمات، علامت ها یا دیگر عناصر معنادار تجزیه می شوند. هدف از این مرحله کشف کلمات موجود در متن می باشد. داده های متنی در ابتدا تنها به صورت شرحی از متون یا قطعه ای از کاراکتر ها می باشد، در حالی که ما در بازیابی اطلاعات به کلمات نیاز داریم. بنابرین ما به تجزیه کننده ای نیاز داریم که عملیات تفکیک کلمات را برای ما انجام دهد (ویس و همکاران، 2010).
4-2-2-3. تبدیل حالت35
در این مرحله حساسیت نسبت به حروف کوچک و بزرگ را برطرف می نماییم. بدین ترتیب کاراکتر ها تماما تبدیل به حروف کوچک یا حروف بزرگ می شوند که انتخاب آن توسط کاربران امکان پذیر می باشد (ورما و همکاران36، 2014).
4-2-2-4. فیلتر کلمات بی اثر37
به منظور حذف کلمات بسیار عمومی در متن که تاثیر کمی در متن کاوی دارند این فیلتر به کار برده می شود. مواردی چون حروف اضافه، حروف ربط و ضمایر می توانند به عنوان کلمات بی اثر در نظر گرفته شوند. از آنجایی که اکثر متون با این موارد با اینگونه موارد سر و کار دارند این فیلتر تمامی این کلمات را حذف می نماید. علاوه بر این فیلتر، ما از فیلتر دیگری که قادر است کلماتی که مورد نظر کاربرند را حذف نماید استفاده نمودیم. در این فیلتر ما لغات دیگری که توسط فیلتر قبلی حذف نشده بودند و فاقد اهمیت بودند را نیز حذف نمودیم. این کار با استفاده از فراهم آوردن یک فایل به نام لغت نامه ایجاد شد که لغت های داخل آن به صلاحدید خبرگان انتخاب گردید (ورما و همکاران ، 2014).
4-2-2-5. ریشه یابی38
به منظور کاهش تعداد کلمات و پرهیز از بررسی اقسام گوناگون یک کلمه ما از عملگر ریشه یاب استفاده نمودیم، تا کلماتی که از یک ریشه مشتق شده اند را فقط یک بار در نظر بگیریم. بدین ترتیب کلمات کوتاه تر شده و تبدیل به ریشه خود می گردند. به عنوان مثال Produce، Producing، Product، Production همگی از ریشه Produc هستند که بهتر است به فرم ریشه خود کوتاه گردند. ممکن است به دلیل قرار گرفتن در اقسام گوناگون کلمه یا به عنوان مثال حذف S مالکیت در زبان انگلیسی در معنا و ریشه یابی اشتباه صورت گیرد، ولی چون ما در اینجا با صحبت های عامیانه در روابط انسانی سر و کار نداریم و بیشتر با متون کتابی به صورت بیانیه ماموریت و چشم انداز کار می کنیم، دیگر این مشکلات را نخواهیم داشت. بنابرین استفاده از ریشه همچنان مفید خواهد بود زیرا انواع صرف های یک فعل و اقسام دیگر یک کلمه همگی به یک ریشه باز می گردند (ورما و همکاران ، 2014).
4-2-2-6. تشکیل عبارت های n واژه ای39
این فیلتر دنباله ای از کلمات یا ریشه ها را به طول n که در متن تکرار شده اند را مشخص می نماید. در برخی مواقع ما با عبارات یا کلماتی در متن مواجه می شویم که به دنبال هم آمده و بار معنایی مشخصی ایجاد می نمایند. بنابرین با استفاده از این فیلتر کلمات یا در اینجا ریشه هایی از کلمات که به دنبال هم به طور مکرر در متن آمده اند را شناسایی و مورد بررسی قرار می دهیم. در این فیلتر ما قادر هستیم تا بیشینه تعداد کلماتی که به دنبال هم می آیند را مشخص نماییم. در این پژوهش با توجه به کلمات و بارمعنایی متن ما n را برابر 2 انتخاب نمودیم (ویس و همکاران، 2010).
4-2-2-7. فیلتر طول تکه های مجزا شده40
این فیلتر طول قطعاتی (کلمه، عبارت، جمله و ...) که توسط برنامه جداسازی می شوند را مشخص می سازد (ورما و همکاران ، 2014). بدین ترتیب ما قادر خواهیم بود حداقل و حداکثر طول این قطعات که در پژوهش حاضر کلمات در متن را شامل می شود را تعیین نماییم. با توجه به میزان اهمیت کلمات بدست آمده تا مراحل قبلی، در این تحقیق ما حداقل طول را چهار کاراکتر و بر اساس تنظیمات از پیش تعیین شده نرم افزار حداکثر طول را بیست و پنج کاراکتر قرار دادیم.
کلیه عملیات پیش پردازش متون بر اساس توضیحات فوق در نرم افزار رپیدماینر صورت پذیرفت که می توان در شکل 2 این توالی و فیلتر های مورد استفاده را مشاهده نمود.
شکل(2): مراحل پیش پردازش متون
4-2-3. تشکیل ماتریس TF- IDF
در بازیابی اطلاعات و متن کاوی معمولا از مقادیر اوزان TF-IDF استفاده می شود. TF-IDF از دو جز تشکیل شده است. اولین جز مقدار نرمالیزه شده تکرار کلمات در متن را محاسبه می کند که TF نام دارد. این مقدار برابر است با تعداد دفعاتی که یک کلمه در یک متن ظاهر می شود، تقسیم بر تعداد کل کلماتی که در آن متن می باشد. در واقع TF میزان فراوانی یک کلمه در متن را نشان می دهد. ممکن است که یک کلمه به تعداد دفعات بیشتری در متون بلند نسبت به متون کوتاه ظاهر شده باشد، بنابرین تعداد کلمات خاص بر طول متن یا همان تعداد کل کلمات در متن تقسیم می گردد تا به نحوی نرمالیزه گردد. قسمت دوم، معکوس تعداد اسناد می باشد که IDF نامیده می شود. این مقدار به صورت لگاریتم تعداد کل اسناد موجود در مجموعه نوشتجات تقسیم بر تعداد اسنادی که یک کلمه خاص در آن ها ظاهر شده است، محاسبه می گردد. IDF در واقع میزان اهمیت یک کلمه را می سنجد. در نهایت با ضرب این دو مقدار در یکدیگر مقدار نهایی TF-IDF برای هر کلمه بدست خواهد آمد که با کنار هم قرار دادن این مقادیر برای کلمات و اسناد مختلف ماتریس مربوطه بدست خواهد آمد (وو و همکاران، 2008).
4-2-4. خوشه بندی
پس از مراحل فوق در خروجی پردازنده متن، ماتریس TF- IDF قابل دسترسی می باشد که می توان از آن به عنوان ورودی برای مرحله بعد که خوشه بندی می باشد استفاده نمود. حال که ما یک ماتریس عددی داریم که می توانیم با استفاده از آن داده ها را مقایسه نماییم، قادریم هر سند را به عنوان برداری از کلمات در نظر بگیریم که ترتیب آمدن کلمات را در کل اسناد مشخص می کند. با داشتن این ورودی ها می توانیم عملیات خوشه بندی را انجام دهیم. خوشه بندی مربوط به گروه بندی اجزا به گونه ای می باشد که عضو ها در خوشه های مشابه دارای بیشترین شباهت و نسبت به خوشه های دیگر دارای بیشترین تفاوت باشند. این تشابه و تفاوت بر اساس فاصله اشیا از یکدیگر مشخص می گردد (هان و همکاران، 2011). با توجه به همین خاصیت ما قادر خواهیم بود تا متون مشابه مربوط به بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت های مورد بررسی را در هر خوشه داشته باشیم. خوشه بندی تکنیکی است که به منظور استخراج اطلاعات از داده های بدون برچسب به کار برده می شود. الگوریتم K-means یک الگوریتم منحصر کننده می باشد، بدین معنی که هر شی به طور خاص فقط به یک خوشه تخصیص داده می شود. بدین ترتیب می توان انتظار داشت که هر متن به طور قطع متعلق به یک خوشه خواهد بود. در این پژوهش ما از این الگوریتم جهت خوشه بندی استفاده نمودیم. در این صورت باید مقداری برای تعداد خوشه ها یعنی K انتخاب نماییم.
4-2-4-1. تعیین مقدار K
به طور کلی خوشه بندی K-means با استفاده از تخصیص نقاطی به عنوان مراکز خوشه و حرکت دادن آن ها به منظور دستیابی به بهترین حالت ایجاد خوشه عمل می کند. به منظور شروع حلقه تکرار ما مقداری رندوم برای K که در واقع تعداد مراکز خوشه هاست استفاده می کنیم. سپس K نقطه انتخاب می کنیم و به عنوان مراکز خوشه ها آن ها را تعیین می نماییم و داده ها را به نزدیک ترین مرکز به آن ها تخصیص می دهیم. در نهایت جای مراکز را تغییر می دهیم تا مقادیر آن ها برابر با میانگین مقادیر داده ها گردد. این کار می بایست تکرار شود تا به بهترین تقریب همگرا گردد. باید دقت نمود که میزان عملکرد K-means به انتخاب صحیح مراکز بستگی دارد. بنابرین بهتر است تا تعداد دفعات تکرار سیکل زیادتر شود تا به نتایج بهتری دست یابیم. در این پژوهش ما مقادیر K را در بازه 3 تا 10 تغییر دادیم تا برای هر دو دسته شرکت ایرانی و خارجی به عدد 5 خوشه دست یافتیم. همچنین برای اینکه محاسبات دقیق تری با توجه به توضیحات فوق صورت گیرد تعداد تکرار را برای محاسبات بسیار بالا بردیم تا دقت افزایش یابد. همچنین به منظور انتخاب مقادیر اولیه مناسب تر جهت تعیین مراکز خوشه ها از روش آرتور و واسیلویتسکی41 استفاده نمودیم تا بهترین مقادیر جهت شروع مقادیر مربوط به مراکز خوشه مشخص گردد (آرتور و واسیل ویتسکی، 2007).
4-2-4. رتبه بندی ریشه ها در خوشه ها
پس از یافتن خوشه ها ما قصد داریم تمرکز آن ها را نیز بر موضوعات مختلف شناسایی کنیم، تا بتوانیم اهداف کلیدی مربوط به شرکت های قرار گرفته در هر خوشه را تعیین نماییم. بدین منظور ما ریشه های به دست آمده را با توجه به معیار هایی رتبه بندی نمودیم. معیار هایی که در این پژوهش جهت یافتن کلمات با اهمیت استفاده گردید شامل میزان رخداد کلمه در کلیه متون، میزان رخداد کلمه در اسناد مختلف، میانگین مقادیر TF-IDF در هر خوشه برای هر کلمه و مقادیر مراکز خوشه برای هر ریشه که توسط نرم افزار بدست می آید. با این حساب ما تنها به اوزان مربوط به TF-IDF اکتفا نکردیم و سعی نمودیم تا عوامل بیشتری را جهت انتخاب بهینه هر ریشه مد نظر قرار دهیم. از آنجایی که مقادیر TF-IDF بیشتر برای ما ریشه هایی را پررنگ می سازد که در متن اسناد تمایز ایجاد می کنند(کلینکبرگ ، 2013)، ، این معیار به تنهایی نمی توانست نیاز ما را جهت یافتن ریشه های بااهمیت برطرف سازد. بنابرین ما از معیار های فوق الذکر نیز در بررسی ریشه های مهم استفاده نمودیم. به منظور رتبه بندی ریشه ها از روش تصمیم گیری چند شاخصه MADM42 استفاده نمودیم که در ادامه به توضیح مفصل در رابطه با آن میپردازیم.
4-2-4-1. تکنیک بکار رفته در تصمیم گیری چند شاخصه
همانطور که از قبل اشاره گردید، در این پژوهش با توجه به اینکه ما قصد داشتیم جهت گیری شرکت ها در هر خوشه را مشخص نماییم نمی توانستیم به طور قطع فقط با یک معیار این کار را انجام دهیم. چرا که تنها در نظر گرفتن مقادیر TF-IDF می تواند کلماتی را برای ما مشخص کند که خوشه ها را از هم متمایز کرده اند، نه تمامی کلماتی که جهت گیری متن را مشخص می نماید. بنابرین با داشتن چهار معیار در این پژوهش شامل میزان رخداد کلی، رخداد در سند، میانگین TF-IDF و مقادیر مراکز خوشه ها ما تصمیم به رتبه بندی ریشه های موجود با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه گرفتیم. یکی از پرکاربردترین تکنیک ها از زیرمجموعه روش های مربوط به MADM تکنیک مجموع ساده وزین یا SAW43 می باشد. در روش (SAW) سعي به برآورد تابع مطلوبيتي به ازاي هر گزينه است تا گزينه اي با بيشترين مطلوبيت انتخاب شود. در اين روش فرض بر استقلال ارجحيت و مجزا بودن آثار شاخص ها از يکديگر است. در اين روش با محاسبه اوزان اهميت شاخص ها مي توان به راحتي به ارجحيت گزينه ها دست يافت (ایسمانتو44، 2015). در این پژوهش ما اوزان معیار ها را با یکدیگر برابر فرض نمودیم و پس از گردآوری داده ها، ماتریس تصمیم گیری تشکیل داده و مقادیر در آن ماتریس را بی مقیاس یا به اصطلاح نرمالیزه نمودیم. در نهایت با ضرب ماتریسی اوزان در سطر های ماتریس حاصل ماتریس ستونی حاصل گردید که با استفاده از مرتب سازی درایه ها براساس بزرگ ترین مقدار به کوچکترین مقدار، ریشه ها را رتبه بندی نمودیم (عبدالله و عداویاه45، 2014).
4-2-5. بررسی معنایی در متن و تایید خبرگان
پس از رتبه بندی ریشه ها ما باز هم به نتایج به دست آمده بسنده نکردیم، زیرا احتمال آنکه باز هم در نرم افزار ریشه ای بدون در نظر گرفتن معنا و مفهوم انتخاب شده باشد وجود دارد. بنابرین ریشه های انتخابی را توسط ابزار جستجو در متن هر سند یافته و مورد بررسی قرار دادیم. با توجه به معنای هر ریشه در متن توضیحاتی راجع به ریشه استخراج گردید و در نهایت بر اساس بارمعنایی و کاربرد در متن برخی از ریشه ها مردود اعلام شدند و از لیست کلمات حذف گردیدند. پس از این مرحله ریشه های نهایی را در اختیار خبرگان در زمینه صنایع غذایی قرار دادیم که ایشان نیز بر اساس ویژگی های با اهمیت در صنعت غذا برخی از ریشه ها را مهم تر تشخیص داده و مورد تایید قرار دادند. بنابرین ریشه های نهایی با دقت بالایی انتخاب گشتند و علاوه بر ویژگی های تکرار و رخداد در متن با استفاده از تکنیک های مدیریتی رتبه بندی شدند، مورد تایید معنایی قرار گرفتند و در نهایت به تایید خبرگان در زمینه مربوطه رسیدند. بدین ترتیب در هر خوشه مهم ترین ریشه ها و در واقع تمرکز اصلی متن در هر خوشه را از نظر اهداف و دیدگاه سازمانی استخراج نمودیم.
5. یافته های پژوهش
با توجه به موارد عنوان شده در قسمت های پیشین یافته های حاصل از این پژوهش در ادامه قابل مشاهده می باشد.
5-1. نتایج مرحله خوشه بندی متون
در این مرحله شرکت های مذکور بر اساس معیار های عنوان شده در فصل پیش در خوشه های مجزا قرار داده می شوند. نتایج حاصل از این فرآیند در ادامه ارایه شده است. در جدول 3 خوشه بندی مربوط به شرکت های خارجی را مشاهده می نمایید. این خوشه بندی بر اساس مقادیر TF-IDF کلمات پرتکرار و با اهمیت در سند مربوط به هر شرکت تنظیم شده است.
جدول(1): خوشه بندی شرکت های صنایع غذایی خارجی
خوشه ها | نام شرکت ها |
خوشه اول | Anheuser-Busch- Archer Daniels Midland Co- BRF Brazil Foods SA- Campbell Soup Co- Coca-Cola Co- Cosan Cl A- Cott Corp- Dr. Pepper- Snapple Group Inc.- Herbalife Ltd- J.M. Smucker Co- Kellogg Co- McCormick & Co. Inc.- Pilgrim's Pride Corp- Unilever N.V |
خوشه دوم | Delhaize Group- General Mills Inc.- Kraft Foods, Inc.- Kroger Co- Post Holdings Inc.- Ralcorp Holdings Inc. & Tree House Foods Inc.- Sysco Corp- Tyson Foods Inc. Cl A |
خوشه سوم | B&G Foods Inc.- GNC Holdings Inc. Cl A- Medifast Inc.- Nestle- Omega- Protein Corp- Roundy's Inc.- Safeway Inc.- Usana Health Sciences Inc.- Vitamin Shoppe Inc. |
خوشه چهارم | Coca-Cola Enterprises Inc- Coca-Cola Femsa S.A.B. de C.V- Coca-Cola Hellenic Bottling Co. S.A- DANONE group- Flowers Foods Inc.- Gruma S.A.B. de C.V- Hershey Co- Inber- Industrias Bachoco S.A.B. de C.V- Mead Johnson Nutrition Co- PepsiCo Inc.- Supervalu Inc. |
خوشه پنجم | Bunge- ConAgra Foods Inc.- Dean Foods Co- Dole Food Co. Inc.- Fresh Del Monte Produce Inc.- H.J. Heinz Co- Hormel Foods Corp- Smithfield Foods Inc.- Weis Markets Inc. |
مشاهده می گردد که در جدول 1 شرکت های برتر صنایع غذایی در دنیا به پنج گروه یا خوشه دسته بندی شده اند. در هر خوشه ما شرکت هایی را داریم که از نظر موارد بیان شده در متن بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی بیشترین شباهت را با یکدیگر دارند و همچنین کمترین شباهت میان اعضای هر گروه با گروه های دیگر برآورده شده است. به عنوان مثال، همانطور که انتظار می رود شرکت های مرتبط با Coca-Cola در خوشه چهارم همگی در یک خوشه قرار گرفته اند. در ادامه به بررسی خوشه بندی شرکت های صنایع غذایی در ایران می پردازیم. جدول 2 خوشه های مربوط به شرکت های صنایع غذایی ایرانی را نمایش می دهد.
جدول (2): خوشه بندی شرکت های صنایع غذایی ایرانی
خوشه ها | نام شرکت ها |
خوشه اول | Aidin- Behrooz- Bijan- Delpazir- Delveseh- Etka- Farmand- Kamnoosh- Oghab halva- Rani- Sina food holding- Yekoyek آیدین – بهروز – بیژن – دلپذیر – دلوسه – اتکا – فرمند – کمنوش – عقاب حلوا – رانی – سینا – یک و یک |
خوشه دوم | Chin chin- Deraje- Farkhondeh- Kaleh Solico group- Mahramco- Ramak- Shirin asal- Solico group- Tak makaron چین چین – دراژه – فرخنده – کاله – مهرام – رامک – شیرین عسل – سولیکو – تک ماکارون |
خوشه سوم | Choopan- Daity- Domino- Mihan- Pegah esfahan- Pegah چوپان – دایتی – دومینو – میهن – پگاه اصفهان - پگاه |
خوشه چهارم | Anata- Ashi mashi- Damavand- Minoo- Urumada- Vitana- Zar makaron آناتا – اشی مشی – دماوند – مینو – اروم آدا – ویتانا - زرماکارون |
خوشه پنجم | Behnoush- Esfahan Sugar- Margarin- Naghshe jahan sugar- Pak- Pars holding- Pegah urmia- Toffee بهنوش – شکر اصفهان – مارگارین – شکر نقش جهان – پاک – پارس – پگاه ارومیه - تافی |
در جدول 2 خوشه بندی مربوط به شرکت های صنایع غذایی ایرانی را مشاهده می نمایید. در این دسته بندی شرکت های صنایع غذایی ایرانی که بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی مشابه تری داشته اند در یک گروه یا خوشه قرار گرفته اند. به عنوان مثال، همانطور که در خوشه سوم دیده می شود شرکت های صنایع غذایی مرتبط با لبنیات مطابق انتظار در یک گروه قرار گرفته اند.
5-2. رتبه بندی ریشه ها در هر خوشه
همانطور که در فصل پیشین توضیح داده شد، جهت مشخص نمودن کلمات مهم در هر خوشه ما با استفاده از تصمیم گیری چند معیاره با اهمیت ترین کلمات را در هر خوشه رتبه بندی نمودیم و در پایان با استفاده از اعمال نظر خبرگان کلمات اساسی در هر خوشه را استخراج نمودیم. در پیوست نتایج حاصل از هر مرحله را به تفکیک و به طور دقیق در جدول ها مشاهده می نمایید. در اینجا به طور خلاصه به نتایج نهایی هر خوشه اشاره می نماییم.
در جدول 3 مهمترین ریشه های یافته شده در هر خوشه را مشاهده می نمایید. این ریشه ها بر اساس تصمیم گیری چند معیاره و تحلیل معنایی متون به دست آمده اند. به بیان دیگر ریشه های نهایی بر اساس فیلتر های گذاشته شده در مرحله پردازش داده ها مورد تحلیل قرار گرفتند و براساس نمره اتخاذ شده رتبه بندی شده اند. سپس هر ریشه با توجه به معنی آن در متن اسناد مورد بررسی قرار گرفته است. بنابرین علاوه بر نمره دهی بر اساس روابط ریاضی ما به جنبه های معنایی در متن نیز برای تک تک ریشه ها توجه نموده ایم. لذا می توان از این ریشه ها به منظور یافتن جهت گیری عمده هر خوشه استفاده نمود. علاوه بر موارد فوق با توجه به نظر خبرگان با سابقه بیش از ده سال در زمینه صنایع غذایی برخی از ریشه ها از اهمیت بیشتری نسبت به دیگر ریشه ها در صنعت مواد غذایی برخوردار بودند که در جدول فوق به صورت پررنگ مشخص گردیده اند. جدول 4 مهمترین ریشه های مربوط به شرکت های ایرانی را نمایش می دهد. ریشه هایی که به تایید خبرگان صنایع غذایی نیز رسیده اند به صورت پررنگ مشخص شده اند. ریشه های این جدول و جدول قبلی با استفاده از چهار معیار میزان رخداد کلی، رخداد در سند، میانگین TF-IDF و مقادیر مراکز خوشه ها، رتبه بندی شده اند و به ترتیبی که در جدول مشاهده می نمایید مشخص شده اند.
جدول 3 : مهمترین ریشه های یافته شده در هر خوشه از شرکت های خارجی
خوشه ها | مهم ترین ریشه ها |
خوشه اول | Busi- brand- culture- result- valu- world- employe- consum- growth- continu- global- quality- team- product- grow- purpose- respons- action- manag- achiev- custom- sustain- chang- family- integr- invest- commit- network- nutrit- passion- competit- distribut |
خوشه دوم | Commun- custom- divers- supplier- sustain- innov- workplace- employe- safe- suppli- world- ethic- local- culture- live- chain- healthi- farm- leader- team- commit |
خوشه سوم | Health- nutrit- store- quality- manufactur- well- consum- custom- live- employe- research- healthier- inform- valu- ingredi- life- innov- experi- sale- research_develop- distribut |
خوشه چهارم | Corpor- busi- mission- product- vision- sustain- consum- service- custom- growth- perform- social- people- quality- strategy- commun- global- respons- commit- integr- finance- brand- develop- employe- social_respons |
خوشه پنجم | Produc- quality- busi- brand- fresh- commun- program- innov- environ- consum- grow- integr- people- dedic- commit- employe- ethic- valu- continu- area- custom- safety- nutriti- challeng- serv |
جدول 4 : مهمترین ریشه های یافته شده در هر خوشه از شرکت های ایرانی
خوشه ها | مهمترین ریشه ها |
خوشه اول | Develop- tast- quality- continu- valu- research- health- process- consum- environ- society- materi- distribut- service- institute- laboratory- respons- iran- satisfact- standard- innov- raw_materi |
خوشه دوم | Group- product- brand- quality- market- custom- valu- consum- export- country- produc- Iranian- world- develop- innov- variety- distribut- intern- creat- product_qualiti- iran- global- work- growth- divers |
خوشه سوم | Dairi- milk- dairi_product- produc- product- ic_cream- iran- quality- cream- market- standard- health- establish- largest- innov- active- area- consum- goal- lead- qualiti_product- custom- product_product- ingredi- team- export- research |
خوشه چهارم | Group- certify- custom- manag- develop- intern- market- export- produc- system- safety- standard- technolog- control- manag_system- qualiti_product- continu- line- plan- advance- iran- nation- improve- country- qualiti_manag- success- world- consum- distribut- modern- satisfact- right- intern_standard |
خوشه پنجم | Healthi- custom- stakehold- vision- mission- quality- product- environment- active- satisfact- resource- manag- develop- capac- knowledge- nation- promot- country- market_share- human_resourc- custom_satisfact- standard- human- leader- technolog- profit- brand- competit- produc- share- intern_standard- suppli- qualiti_product- effici- safety- commit- divers- product_qualiti- continu_improv- sale- consum- market_leader |
5-3. تشکیل توده کلمات46
پس از تشکیل خوشه ها و شناختن همه خوشه ها، می توان کلمات پرتکرار در متن را با استفاده از نرم افزار Wordle به صورت گرافیکی نمایش داد تا بتوان تصور بهتری از خوشه ها داشت. در این روش تمامی متون مربوط به هر خوشه را وارد یک فایل نموده و جداگانه تحلیل نموده ایم. دقت شود که نرم افزار تنها کلمات پرتکرار را برجسته نموده است. لذا ما برای هر خوشه یک توده از کلمات ارایه نمودیم که بیشتر کلمات پرتکرار در متون کلیه اسناد داخل آن خوشه را به تصویر می کشد.
در شکل 3 نمایش گرافیکی توده کلمات برای خوشه های شرکت های صنایع غذایی خارجی را مشاهده می نمایید. مشاهده می گردد که پرتکرار ترین کلمات در این خوشه ها کلماتی نظیر مشتری، محصول، کارمندان و مردم می باشند. همچنین در شکل (4) نمایش گرافیکی توده کلمات در خوشه های شرکت های صنایع غذایی ایرانی را مشاهده می نمایید، که در این گروه مفاهیم به صورت پراکنده و کلی بیان شده اند ولی با نگاه دقیق تر می توان تکیه بر مفاهیمی از جمله محصولات و کیفیت را مشاهده نمود.
شکل (3): نمایش گرافیکی توده کلمات در خوشه های خارجی
شکل (4): نمایش گرافیکی توده کلمات در خوشه های ایرانی
6. بحث و تحلیل یافته ها
6-1. تحلیل خوشه های شرکت های صنایع غذایی خارجی
در این پژوهش شرکت های برتر صنایع غذایی در دنیا به 5 دسته یا خوشه تقسیم شدند.
در خوشه اول عمده تمرکز بر خود سازمان و موارد مرتبط با پیشرفت شرکت و سازمان معطوف شده است. . از مهمترین مواردی که این خوشه بر آن تمرکز دارد می توان به توجه به حوزه کسب و کار، توجه به برند و محصول، اشاره به فرهنگ سازمان و ارزش های سازمانی، تمایل به رشد و توسعه پایدار و توجه و ارزش دادن به کارمندان اشاره نمود. همچنین شرکت ها در این خوشه تمایل به فعالیت در سطح جهانی و برتر شدن در این سطح دارند. در واقع این شرکت ها سعی می کنند تصویر بهتری از خود با تاکید بر مواردی چون حوزه کسب و کار، برند، فرهنگ و ارزش های سازمانی، جهانی شدن و رشد و توسعه ارائه دهند. بنابرین ایجاد یک تصویر بهتر و ارتقای سازمان، محور تمرکز شرکت ها در این خوشه می باشد.
در خوشه دوم عمده تمرکز بر سه محور قرار داد. ابتدا این شرکت ها می کوشند تا به ایجاد ارتباط بهتر با مشتری برسند. تاکید بر مفاهیمی همچون جوامع و اجتماع هایی که سازمان با آن ها سر و کار دارد، توجه به بهبود بخشیدن زندگی مخاطبین سازمان، توجه به سلامت افراد، تاکید بر مسائل اخلاقی و توجه به متعهد بودن سازمان همگی از مواردی هستند که دال بر این ادعا هستند. در درجه دوم شرکت های این خوشه سعی دارند تا به کارمندان و کارکنان خود در سازمان دقت نمایند. مواردی چون توجه به محیط کار و شرایط مناسب کاری مثل ایمنی، رسیدگی و ارزش دادن به کارکنان، توجه به مسائل ایمنی در کار و تاکید بر تیم های سازمانی و کار گروهی از جمله مواردی هستند که صحت این موضوع را بیان می کنند. سومین مورد عمده ای که این سازمان ها بر آن تاکید دارند توجه به زنجیره تامین است. سازمان ها در این گروه سعی دارند تا زنجیره تامین و تامین کنندگان را حمایت نمایند، همچنین بر مواد اولیه کنترل داشته باشند تا غذایی سالم در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند. مورد مهم دیگری که می توان به آن در این خوشه اشاره کرد دقت به گستره فعالیت سازمان می باشد، سازمان ها در این گروه علاوه بر دیدگاه جهانی، به بازار ها و جوامع محلی نیز توجه دارند. بنابرین می توان تمرکز شرکت ها در این خوشه را بر ارتباط با مشتری، توجه به کارکنان سازمان، زنجیره تامین و اشاره به قلمرو فعالیت دانست.
در خوشه سوم به طور عمده بر دو مورد تاکید می گردد، که به نظر می رسد کاملا با هم در ارتباط هستند و یکدیگر را تحت تاثیر قرار می دهند. ابتدا سعی می شود بر یک محصول سالم و با کیفیت تاکید شود و سپس بر مشتری و سلامت مشتری تاکید می گردد. نکته حائز اهمیت در این میان استفاده از عنصر سلامتی و تاکید مستقیم بر آن است، در واقع ارتباط میان محصول و مشتری با استفاده از این رویکرد تقویت شده است. تاکید سازمان ها بر محصول با تکیه بر سلامتی محصول را می توان در مواردی همچون توجه به غذای سالم و مغذی، کیفیت محصولات، ترکیبات و مواد تشکیل دهنده، فرآیند تولید و خطوط تولید، خطوط توزیع، توسعه و نوآوری در محصول مشاهده نمود. همچنین توجه شرکت ها به مشتریان با استفاده از تاکید بر سلامتی را می توان در توجه بر مواردی چون سلامت افراد، کیفیت و بهبود زندگی افراد، اشاره مستقیم به مصرف کنندگان، مشتریان و توجه به تجربه خرید مشتریان مشاهده نمود. بنابرین در این خوشه شرکت ها با تاکید بر سلامتی حول محور مشتریان و محصول تمرکز دارند.
خوشه چهارم اغلب بر مشتری و سازمان تمرکز دارد. با توجه به اشاره اسناد این خوشه به مواردی از قبیل مصرف کننده، مشتریان، خدمت رسانی، توجه به ارزش ها و مسئولیت اجتماعی، توجه به اجتماع و جوامع در تعامل با سازمان، مسئولیت پذیری، صداقت و یکپارچگی و در نهایت توجه به تعهد در قبال مشتریان می توان توجه این گروه را بر مشتریان استنباط نمود. همچنین با توجه به مفاهیمی از قبیل حوزه کسب و کار، اشاره به ماموریت سازمانی، بیان چشم انداز سازمانی، توجه به رشد و ارتقا، اشاره به استراتژی سازمان، توجه به برند، تصویر سازمان و در نهایت توجه به کارکنان در سازمان می توان تمرکز شرکت ها در این خوشه را بر رشد و ارتقای سازمان استنباط نمود. در این خوشه همانند دیگر خوشه ها بر مفاهیم جهانی شدن نیز تاکید شده است. با توجه به توضیحات فوق می توان نتیجه گرفت که تمرکز شرکت های این خوشه بر توجه به مشتریان و ارتقای سازمان می باشد.
با مشاهده خوشه پنجم در می یابیم که شرکت ها در این خوشه سعی بر تمرکز بیشتر نسبت به محصول و خدمات خود دارند و در درجه بعدی سعی می کنند تا علاوه بر رشد و توسعه سازمان تصویر خوبی از سازمان در نگاه مردم و مشتریان ارایه نمایند. مفاهیمی همچون اشاره به تولید، محصول، کیفیت محصول، محصولات تازه، توضیح در مورد کسب و کار شرکت، توجه به نوآوری، رشد و توسعه و خدمت رسانی بیانگر تمرکز سازمان بر محصول می باشند. همچنین در این رابطه می توان به گرایش سازمان ها در این خوشه به بهبود و رشد مستمر اشاره کرد. از طرف دیگر این شرکت ها سعی دارند تصویر خوبی تحت عنوان برند از خود به مشتریان و جوامعی که با آن ها در تعامل هستند به نمایش بگذارند. این مهم با عوامل دیگری چون توجه به مسائل مرتبط با محیط زیست، صداقت، یکپارچگی، تعهد و مسائل اخلاقی نیز پررنگ تر خواهد شد. همچنین در این خوشه مفاهیمی از جمله توجه به مسائل محیط زیست می توانند خوشه را متمایز سازند، چرا که این مفاهیم در دیگر خوشه ها وجود ندارند. بنابرین به طور کلی می توان تمرکز شرکت های این گروه را بر تکیه بر محصول و در درجه بعدی تصویر سازی مناسب از سازمان در نظر افراد دانست.
6-2. تحلیل خوشه های شرکت های صنایع غذایی ایرانی
شرکت های ایرانی نیز همانند شرکت های خارجی در پنج خوشه در این پژوهش تقسیم بندی شدند.
در خوشه اول به طور عمده توجه شرکت ها بر محصول و توسعه معطوف شده است. با توجه به مفاهیمی از قبیل توجه به مزه خوراکی ها، کیفیت محصول و کنترل کیفی، دقت در سلامت محصول، توجه به فرآیند تولید محصول، کنترل مواد اولیه و کیفیت آن ها و پرداختن به موارد مرتبط با استاندارد محصول می توان تاکید این خوشه بر محصول را استنباط نمود. همچنین رویکرد سازمان در جهت توسعه و پیشرفت را می توان از مواردی چون اشاره به واحد تحقیق و توسعه، توجه به بهبود و یادگیری مستمر، اشاره به واحد های آزمایشگاهی و بهبود عملکرد سازمان استنتاج نمود. با وجود این نمی توان به طور قطع ادعا نمود که عمده تمرکز شرکت ها در این گروه فقط بر دو محور ذکر شده بوده است. در واقع شرکت ها در این گروه به موارد دیگری از جمله ارزش های سازمانی، مشتریان، محیط زیست، کانال های توزیع، مسئولیت پذیری و رضایت مشتری نیز توجه داشته اند.
از مهم ترین جنبه ها در خوشه دوم می توان به محصول، برند، بازار، مشتریان، ارزش های سازمانی و تولید اشاره کرد. در واقع بیشتر سعی شده است که محور جملات بر محصول و بازار (یا مشتری) معطوف شود. تمرکز این خوشه بر محصول را می توان از اشاره به مفاهیمی مانند توجه مستقیم به محصول، تولید، کیفیت محصولات و تنوع در محصول پی برد. از طرف دیگر با توجه به تمرکز اسناد بر مفاهیمی چون برند، بازار، مشتری، مصرف کنندگان، توجه به صادرات محصولات، فعالیت در سطح ایران و جهان و اشاره به خطوط توزیع می توان عمده تمرکز این خوشه را بر بازار یا مشتریان نیز عنوان نمود. همچنین سازمان ها در این گروه تمایل به پیشرفت، توسعه و نوآوری نیز دارند. نکته قابل توجه دیگر در این گروه توجه به فعالیت در سطوح جهانی با اشاره به صادرات، تمایل به کیفیت جهانی و رعایت استاندارد های بین المللی می باشد. بنابرین می توان به چهار مورد عمده از جمله محصول، بازار، توسعه و جهانی شدن در این خوشه اشاره کرد.
در خوشه سوم می توان ادعا کرد که عمده تمرکز این خوشه بر محصول می باشد. اشاره به مواردی همچون تولیدات شرکت، محصول، حوزه فعالیت، کیفیت، استاندارد محصول، سلامت محصول، نوآوری در محصول، ترکیبات سازنده مواد غذایی کاملا توجیه کننده دیدگاه محصول محور در شرکت های این خوشه می باشد. در بین خوشه های مختلف این خوشه از تنها خوشه هایی است که عمده تمرکز را می توان حول محور یک مفهوم یعنی محصول پنداشت. نکته حائز اهمیت دیگر در این خوشه وجود شرکت های تولید محصولات لبنیاتی می باشد، به طوری که تمامی شرکت های این گروه در زمینه لبنیات و محصولات مرتبط با آن فعالیت می نمایند. موارد دیگری از جمله محدوده فعالیت در داخل ایران، توجه به توسعه و تبدیل شدن به پیشرو در زمینه فعالیت، همچنین توجه به مشتریان از جمله موارد دیگری است که در این خوشه به آن اشاره شده است. بنابرین تمرکز این خوشه را می توان بر محصول و موارد مرتبط با آن دانست.
در خوشه چهارم اگر بخواهیم به طور کلی در مورد ایده اصلی بحث نماییم، می توان تمرکز خوشه را بر محصول، مشتری و توسعه دانست. مفاهیمی از قبیل تاکید بر استاندارد محصول در این خوشه بسیار تکرار شده است. همچنین عناصری چون کنترل کیفیت، مدیریت کیفیت و بررسی خطوط تولید در متن اسناد تکرار شده اند. از طرف دیگر مواردی مانند توجه با بازار، مشتری، مصرف کننده، اشاره به حوزه فعالیت، صادرات، عملکرد جهانی در متون یافته می شوند که بیانگر دیدگاه این خوشه ها نسبت به مشتری می باشد. علاوه بر این عواملی همچون تاکید بر تکنولوژی، بهبود و توسعه، سیستم های مدیریتی مدرن، طرح و نقشه برای توسعه همگی نمایانگر گرایش این خوشه به سمت توسعه و پیشرفت می باشد. بنابرین محور تمرکز این خوشه را می توان بر محصول، مشتری و توسعه دانست.
با دقت در ریشه های مهم در گروه پنجم در می یابیم که نمی توان به طور خاص ادعا کرد که تمرکز این گروه بر تنها یک یا چند محور است، بلکه همانطور که مشاهده می شود عوامل مختلفی در این خوشه گرد هم آمده اند. لذا می توان این خوشه را به عنوان گروهی دانست که سعی کرده است بیشترین فاکتور ها را در متن بیانیه ماموریت و چشم انداز خود بگنجاند. در جدول 4-20 مشاهده می شود که خوشه بر مفاهیم کلی چون مشتری، محصول، کیفیت، محیط زیست، تامین کنندگان، سازمان، رشد و توسعه، برند، پیشرو بودن، سلامتی افراد و محصول و نیز کارکنان سازمان اشاره داشته است. بنابرین در این خوشه می توان نتیجه گرفت که دیدگاه به طور کلی بوده است و بر بیشتر مفاهیمی که در خوشه های دیگر ذکر شده است سعی شده که اشاره شود. لذا نمی توان ادعا نمود که نگرش این سازمان ها به سمت یک یا چند محور خاص بوده است.
6-3. مقایسه شرکت های خارجی و ایرانی
جهت مقایسه بهتر بین شرکت های ایرانی و خارجی خلاصه ای از نتایج حاصل از بحث در مورد خوشه ها را در جدول 5 آورده ایم.
جدول (5): خلاصه ای از نتایج تحلیل خوشه ها
شرکت خوشه | شرکت های خارجی | شرکت های ایرانی |
خوشه اول | ایجاد تصویر بهتر نزد مشتری، رشد و ارتقای سازمان | تمرکز بر محصول و توسعه |
خوشه دوم | ارتباط با مشتریان، توجه به کارکنان، زنجیره تامین و اشاره به قلمرو فعالیت (جهانی و محلی) | توجه به محصول، بازار، توسعه و جهانی شدن |
خوشه سوم | توجه به مشتریان و محصول با تکیه بر سلامتی | تمرکز بر محصول |
خوشه چهارم | توجه به مشتریان و ارتقای سازمان | محصول، مشتری و توسعه |
خوشه پنجم | تکیه بر محصول و تصویرسازی مناسب از سازمان در دیدگاه افراد | نگرش کلی و تاکید بر کلی گویی |
از طرف دیگر، شرکت های خارجی سعی بر ایجاد یک تصویر خوب در نگاه مشتریان، افراد جامعه و حتی کارکنان سازمان دارند. یا به عبارت دیگر سعی دارند تا به برند خود اعتبار ببخشند و از این طریق محبوبیت محصول خود را نزد مشتریان افزایش دهند. علی رغم این موضوع، به ندرت می توان این دیدگاه را در شرکت های ایرانی مشاهده نمود؛ با نگاه جزئی تر به این مسئله می توان عنوان نمود که تنها در خوشه پنجم از شرکت های ایرانی به برند اشاره شده است؛ تعداد شرکت های ایرانی در خوشه پنجم که به برند اشاره کرده اند تنها 5 شرکت بوده است و این کلمه 6 رخداد در کل خوشه داشته است، درحالیکه این مقدار برای شرکت های خارجی در کلیه خوشه ها برابر با 23 شرکت و 101 رخداد می باشد. همانطور که در خلاصه جدول فوق مشاهده می شود در خوشه پنجم تمرکز خاصی روی این موضوع نبوده است و صرفا در حد اشاره به آن پرداخته شده است.
علاوه بر موارد فوق، می توان به دیدگاه شرکت ها از نظر کلی گویی و جزئی گویی در مقایسه با یکدیگر بین خوشه های ایرانی و خارجی اشاره نمود؛ با نگاه جزئی تر نسبت به خوشه های ایرانی می توان پی برد که در اکثر خوشه ها از جمله خوشه اول، دوم و پنجم که خود شامل 29 شرکت می شود نگاه بیانیه ماموریت و چشم انداز اغلب کلی است و سعی شده بر مطالب پراکنده و گسترده اشاره شود. ولی در شرکت های خارجی می توان پی برد که اغلب اظهارات حول محوری خاص تمرکز دارند. بنابرین می توان نتیجه گرفت که امروزه شرکت های صنایع غذایی برتر در تنظیم اسناد بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی خود سعی دارند بر موضوعات مشخصی تمرکز نمایند و از کلی گویی و پرداختن به همه موضوعات صرف نظر نمایند.
نکته قابل توجه دیگر در مقایسه این دو گروه، توجه به مفاهیم جهانی شدن و گرایش به سمت فعالیت در عرصه جهانی است. ملاحظه می شود که شرکت های خارجی در مقایسه با شرکت های ایرانی بیشتر تمایل به فعالیت در عرصه جهانی دارند و سعی می کنند تا با افزایش کیفیت و شناخت سلیقه مشتریان گستره فعالیت های خود را افزایش داده و بازار های بیشتری برای محصولات خود فراهم آورند. علاوه بر این، مواردی همچون صداقت، درستی، یکپارچگی و مسائل اخلاقی در شرکت های خارجی دیده می شود که این مفاهیم در شرکت های ایرانی دیده نمی شود و بر آن ها تاکید نمی گردد. مورد دیگری که بهتر است در نظر گرفته شود، توجه و حمایت کارکنان در سازمان می باشد. شرکت های خارجی در مقایسه با شرکت های ایرانی بیشتر به موارد درون سازمان و توجه به کارکنان در سازمان پرداخته اند.
مورد قابل تامل دیگر، موضوعی است که این بار به کرات در شرکت های ایرانی دیده می شد ولی در شرکت های خارجی صحبتی از آن به میان نیامده است؛ توجه شرکت های ایرانی به داشتن استاندارد محصول و ذکر کردن استاندارد های محصولات در اسناد به طور فراوانی در اکثر خوشه های ایرانی دیده می شود، در حالی که در خوشه های خارجی کمتر به این مورد پرداخته شده است. به نظر می رسد شرکت های خارجی نسبت به محصول خود با اطمینان بیشتری سخن می گویند و بیشتر سعی می کنند سلیقه مشتریان را به آن بیافزایند، ولی شرکت های ایرانی سعی دارند در ابتدا مشتری را متقاعد نمایند که محصول شرکت قابل اعتماد است و بر مواردی از قبیل استاندارد و ترکیبات محصول مورد نظر تمرکز می نمایند.
نکته قابل توجه دیگر در مورد مفاهیمی از جمله مسئولیت پذیری و تعهد می باشد که در اکثر شرکت های خارجی به آن اشاره شده است ولی تنها در در دو خوشه از شرکت های ایرانی و آن هم با امتیاز پایین به این مورد پرداخته شده است. بنابرین خالی از لطف نیست اگر شرکت های ایرانی نیز به این مفاهیم دقت نمایند تا اعتماد مشتری را بهتر جلب نموده و تصویر بهتری از خود در دیدگاه افراد به نمایش بگذارند.
در حالیکه به طور کلی دیدگاه های شرکت های ایرانی و خارجی با یکدیگر تفاوت دارد، شباهت های فراوانی نیز می توان بین موارد ذکر شده در اسناد یافت. مواردی از قبیل توجه به رشد، بهبود و توسعه به طور فراوان در اسناد هر دو گروه تکرار شده است. بنابرین گرایش به تحقیق و توسعه از عناصر اصلی در متن کلیه شرکت های بررسی شده می باشد. توضیح در مورد محصول، کیفیت محصول، کنترل کیفی نیز در اکثر خوشه ها در هر دو گروه وجود دارد. توجه به تامین کنندگان و زنجیره تامین از موارد دیگری است که در هر دو گروه سعی شده است به آن توجه شود. توجه به خلق و نوآوری نیز از مواردی است که به صورت مشترک بین دو گروه وجو دارد ولی به طور کامل در همه خوشه ها وجود ندارد. همچنین می توان به توجه شرکت ها به موارد مرتبط با محیط زیست نیز دقت نمود. با بررسی دقیق ریشه ها در هر خوشه می توان پی برد که این مفاهیم تنها در خوشه پنجم در هر گروه وجود دارند. در واقع خوشه پنجم در گروه شرکت های خارجی خوشه ای است که توجه به تصویر سازی مناسب از سازمان در دیدگاه افراد دارد، که توجه این شرکت ها به محیط زیست کاملا با این هدف قابل توجیه می باشد.
6-4. مقایسه یافته ها با پژوهش های پیشین
لین و همکاران (2016) با مقایسه شرکت های چینی با شرکت های بین المللی به این نتیجه رسیدند که بیانیه ماموریت شرکت های چینی به طور گسترده به موارد پرداخته است و بهتر است مطالب جزئی تر و با تمرکز روی یک محور آورده شود، که این مورد کاملا با نتایج تحقیق ما در مورد شرکت های ایرانی همسو می باشد. همچنین نتیجه حاصل از این تحقیق نشان داده است که شرکت های چینی اغلب بر مواردی همچون رشد، بقا و سودآوری تمرکز دارند، درحالی که شرکت های غیر چینی سعی بر ایجاد یک هویت شخصی و تصویری مثبت از سازمان دارند. این نتیجه نیز کاملا با بحث ما در تصویرسازی مناسب در دیدگاه افراد مطابقت دارد. همچنین در نتایج پژوهش ذکر شده است که شرکت های چینی می بایستی مشتریان را در اولویت قرار دهند که این مورد هم با نتایج پژوهش حاضر همخوانی دارد. همچنین دیوید و دیوید (2014) با تجزیه و تحلیل محتوای متن بیانیه ماموریت نه شرکت به ایجاد و تغییر در جملاتی پرداختند که جهت گیری سازمان را بیشتر به سمت مشتری محور شدن تغییر دهد و سعی نمودند که متون مربوطه به جای تمرکز بر انگیزه دادن به مدیران و کارمندان به طور داخلی، رویکردی خارجی در جهت جذب مشتریان داشته باشند. آن ها معتقد بودند که با این رویکرد بیانیه ماموریت تبدیل به ابزاری جهت تحقق اهداف استراتژی بازاریابی شرکت ها خواهد شد. این دیدگاه مدرن دیود کاملا با نتیجه این پژوهش همخوانی دارد. در پژوهشی دیگر الشامری و همکاران (2012)، نتیجه گرفتند که می توان از ابزار های متن کاوی جهت خوشه بندی داده های حجیم متنی استفاده نمود و آن ها را با خوشه بندی، منظم و مدیریت نمود. ما نیز با استفاده از ابزارهای متن کاوی موفق به خوشه بندی داده های متنی شدیم که کاملا نامنظم بودند و در نهایت به خوشه هایی معنادار و منظم دست یافتیم. در پژوهش های داخلی نیز شفیعی و افشارزاده (1395) به این نتیجه رسیدند که که شرکت هاي بیمه بین المللی در اسناد چشم انداز و ماموریت خود از واژه هاي دقیق و تعریف شده استفاده نموده اند و رویکرد شرکت را به طور واضح براي مشتري مشخص نموده اند. در حالی که شرکت هاي داخلی به جز موارد نادر، بیشتر به کلی گویی و استفاده از واژه هاي عمومی پرداخته اند. این نتیجه کاملا با نتیجه گیری ما نسبت به مقایسه خوشه های شرکت های خارجی و ایرانی مطابقت دارد. همچنین رحیم نیا (2014) دریافته است که شرکت های ایرانی توجه کمی به ویژگی های سبز داشته اند و شرکت های برتر خارجی نیز در تدوین بیانیه های چشم انداز و مأموریت خود فقط مقوله مسئولیت اجتماعی را در نظر گرفته و به مسایل زیست محیطی و اخلاقی توجه لازم را نداشته اند. این نتیجه نیز با نتایج حاصل از پژوهش ما کاملا تطابق دارد. همانطور که ذکر شد شرکت های کمی و فقط در خوشه پنجم به مسائل مربوط به محیط زیست پرداخته اند. همچنین در مورد مسئولیت اجتماعی متذکر شدیم که شرکت های ایرانی توجه کمی به این موارد دارند. در پژوهشی دیگر ناصحی فر و پورحسینی (2008) دریافتند شباهت زیادی بین عناصر مربوط به مشتریان و کارمندان در شرکت های ایرانی و خارجی وجود دارد. ولی شرکت های ایرانی در مورد سهامداران که فاکتور مهمی در بیانیه ماموریت شرکت های خارجی بود مطلبی متذکر نشده بودند. همچنین در هیچکدام از شرکت ها در این صنعت به تامین کنندگان و احتیاجاتشان توجه نشده بود. در حالی که در پژوهش حاضر نتایج متفاوتی حاصل گشته است و این نیز به دلیل تفاوت صنایع با یکدیگر می باشد. در پژوهش حاضر در صنعت غذا و در مورد مشتریان و کارمندان کارمندان نتیجه ما کاملا متضاد با تحقیق فوق می باشد. در واقع ما تفاوت زیادی بین تمرکز شرکت های خارجی بر مشتری و کارمندان با شرکت های ایرانی مشاهده نمودیم. همچنین در مورد سهامداران، شرکت های خارجی توجهی کمی به این مورد داشتند و از شرکت های ایرانی نیز فقط شرکت هایی در خوشه پنجم به این مسئله پرداخته اند. علاوه بر این بر اساس نتایج ما به تامین کنندگان در سازمان در هر دو گروه شرکت های خارجی و ایرانی توجه لازم شده است.
7. محدودیت های پژوهش
باید توجه داشت که این پژوهش خالی از اشکال و محدودیت نمی باشد و نتایج این تحقیق را به طور کامل نمی توان به تمامی حوزه ها بسط داد. بدین منظور موارد زیر را می توان به عنوان محدودیت های این پژوهش متذکر شد.
1. از نظر جامعه آماری، این پژوهش تنها به شرکت های صنایع غذایی پرداخته است.
2. شرکت های مورد بحث این تحقیق فقط شرکت های برتر در این زمینه بوده اند و ممکن است نتایج با در نظر گرفتن دیگر شرکت ها متفاوت شود.
3. تعداد خوشه ها ممکن است با افزایش نمونه و اسناد تغییر یابد و شرکت ها در خوشه های متفاوتی قرار بگیرند.
4. از نظر زمانی، همواره شرکت های معتبر در حال تغییر و ویرایش متن سند چشم انداز و بیانیه ماموریت خود می باشند، لذا ممکن است این نتایج برای زمان های آینده و یا گذشته یکسان نباشد.
5. امروزه نرم افزار های متن کاوی در حال بهبود می باشند و استفاده از آن ها در حال افزایش است، همچنین روش های متعددی برای این منظور موجود می باشد. بنابرین ممکن است تحلیل های این پژوهش با استفاده از ابزار های متن کاوی در آینده نتایج متفاوتی در پی داشته باشد.
6. هر چند سعی شده است که در این پژوهش از شاخص های متعددی جهت بررسی متن استفاده شود، در این پژوهش هم از نظر معنایی و هم با استفاده از متن کاوی، روش های تصمیم گیری و نیز تجربه خبرگان ریشه های مهم را ارزیابی نمودیم، ولی ممکن است این ریشه ها از نظر اهمیت در جایگاه متفاوتی قرار گیرند.
7. ممکن است برخی کلمات به علت عدم تکامل نرم افزار، بدون در نظر گرفتن مفهوم و یا قرار گرفتن در جمله انتخاب و یا تحلیل شوند. امید است که در آینده با پیشرفت در علم متن کاوی، نقایص این علم برطرف گردیده و در حوزه های بیشتری مورد استفاده قرار گیرد.
8. نتیجه گیری و پیشنهادات
با توجه به نتایج این پژوهش و بحث های صورت گرفته بر خوشه ها و مقایسه با تحقیقات پیشین می توان پیشنهادات زیر را به منظور بهبود دیدگاه سازمان ها و تنظیم متن بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی در صنعت غذا ارائه نمود:
1. توصیه می شود که شرکت های ایرانی بیشتر بر مواردی که مرتبط با مشتری است تمرکز نمایند و سعی کنند از سمت گرایش به محصول محوری به سمت مشتری محور شدن حرکت نمایند.
2. توصیه می شود که شرکت های ایرانی همچون شرکت های بین المللی در ایجاد تصویر بهتر در نظر مردم و افزایش اعتبار برند خود بکوشند.
3. پیشنهاد می شود که شرکت ها حتی الامکان از کلی گویی و اشاره به تمامی مولفه ها در بیانیه ماموریت، چشم انداز و اهداف سازمانی بپرهیزند و سعی نمایند که اهداف خود را به طور مشخص، شفاف و حول محور یک یا چند مورد خاص متمرکز نمایند.
4. پیشنهاد می گردد شرکت های ایرانی بیشتر بر مواردی همچون صداقت، درستی، یکپارچگی و مسائل اخلاقی در امورد تمرکز نمایند.
5. بهتر است که شرکت ها به جای اشاره به مواردی همچون استاندارد محصول و متقاعد سازی مشتریان در مورد کیفیت محصول ، بیشتر بر نیاز ها و سلیقه مشتریانشان تمرکز نمایند.
6. شرکت ها باید بیشتر از مفاهیمی چون مسئولیت پذیری و تعهد استفاده نمایند تا بتوانند اعتماد مشتریان و مصرف کنندگان خود را جلب نمایند.
7. توجه به مسائل مرتبط با محیط زیست و پرداختن به آن در بیانیه ماموریت می تواند تصویر بهتری از سازمان در دیدگاه مشتریان ایجاد نماید و بهتر است سازمان ها به این مورد نیز توجه نمایند.
8. توجه به تحقیق و توسعه، نوآوری و تامین کنندگان از مولفه های مهمی است که شرکت ها می بایست مد نظر قرار دهند.
8-1. پیشنهادات برای تحقیقات آتی
به منظور پیشرفت در این حوزه پیشنهاداتی در زیر جهت پژوهش های آتی ارایه شده است.
1. استفاده از ابزار متن کاوی علمی نوین می باشد که در مواجهه با پایگاه های داده با حجم زیاد می تواند کمک کننده باشد. از این رو می توان تحلیل بر متن بیانیه ماموریت و چشم انداز شرکت ها را در صنایع دیگر نیز امتحان نمود.
2. عملیات خوشه بندی جهت منظم کردن داده هایی که ساختار یافته نمی باشند بسیار مفید می باشد. در واقع با استفاده از این تکنیک ما قادر خواهیم بود اسنادی که از نظر موضوعی نامنظم هستند را مرتب نموده و در دسته هایی با موضوعات متفاوت قرار دهیم.
3. بدون شک نمی بایست نسبت به شرکت های دیگر در زمینه صنایع غذایی غافل بود و در پژوهش های آتی می توان آنالیز بیشتری بر این حوزه صورت داد تا مطمئن شویم آیا موارد مهم یاد شده در شرکت های برتر فقط مختص همین شرکت هاست یا خیر.
4. همچنین می توان به بررسی روند تغییر نگرش سازمان ها نسبت به نگارش اهداف سازمانی با بررسی متن بیانیه ماموریت آن ها در طول سال ها و تغییرات آن پرداخت.
منابع:
1. رحیم نیا، (1392). مأموریت و چشم انداز سازمانی سبز مورد مطالعه: شرکت های برتر ایرانی در مقایسه با شرکت های برتر جهانی، سومین کنفرانس بین المللی علوم رفتاری
2. شفیعی نیک آبادی محسن، افشارزاده جعفری امید (1395)، خوشه بندي و بررسی تطبیقی سند چشم انداز، ماموریت سازمانی و اهداف شرکت هاي بیمه بین المللی و داخلی با رویکرد متن کاوي، پژوهشنامه بیمه، دوره 31، شماره 3، صص 1-150.
3. شهرابي، جمال(1392)، داده كاوي، تهران: جهاد دانشگاهي، واحد صنعتي اميركبير.
1. Abdullah, L., & Adawiyah, C. R. (2014). Simple additive weighting methods of multi criteria decision making and applications: A decade review. International Journal of Information Processing and Management, 5(1), 39.
2. Abell, D. F. (2006). The future of strategy is leadership. Journal of Business Research, 59(3), 310-314.
3. Abrahamson, E., & Fombrun, C. J. (1994). Macrocultures: Determinants and consequences. Academy of Management Review, 19(4), 728-755.
4. Alshameri, F., Greene, G. R., & Srivastava, M. (2012). Categorizing top fortune company mission and vision statements via text mining. International Journal of Management & Information Systems (Online), 16(3), 227.
5. Arthur, D., & Vassilvitskii, S. (2007, January). k-means++: The advantages of careful seeding. In Proceedings of the eighteenth annual ACM-SIAM symposium on Discrete algorithms (pp. 1027-1035). Society for Industrial and Applied Mathematics.
6. Bart, C. (2007). A comparative analysis of mission statement content in secular and faith-based hospitals. Journal of Intellectual Capital, 8(4), 682-694.
7. Bart, C. K. (1997). Industrial firms and the power of mission. Industrial Marketing Management, 26, 371-383.
8. Bart, C. K., & Tabone, J. C. (2000). Mission statements in Canadian not-for-profit hospitals: does process matter? Health care management review, 25(2), 45-63.
9. Biloslavo, R., & Lynn, M. (2007). Mission statements in Slovene enterprises: Institutional pressures and contextual adaptation. Management decision, 45(4), 773-788.
10. Borges, L. C., Marques, V. M., & Bernardino, J. (2013, July). Comparison of data mining techniques and tools for data classification. In Proceedings of the International C* Conference on Computer Science and Software Engineering (pp. 113-116). ACM.
11. Daniel, A.L. (1992), ``Strategic planning the role of the chief executive'', Long Range Planning, Vol. 25, April, pp. 31-42.
12. David, F. R. (2011). Strategic management: Concepts and cases. Peaeson/Prentice Hall, pp. 242-486.
13. David, F. R. (2011). Strategic management: Concepts and cases. Peaeson/Prentice Hall, pp. 242-486.
14. David, M. E., David, F. R., & David, F. R. (2014). Mission statement theory and practice: A content analysis and new direction. International Journal of Business, Marketing & Decision Science, 7(1), 95-110.
15. Feldman, R., & Sanger, J. (2007). The text mining handbook: advanced approaches in analyzing unstructured data. Cambridge university press.
16. Floros, J. D., Newsome, R., Fisher, W., Barbosa‐Cánovas, G. V., Chen, H., Dunne, C. P., ... & Knabel, S. J. (2010). Feeding the world today and tomorrow: the importance of food science and technology. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 9(5), 572-599.
17. Han, J., Pei, J., & Kamber, M. (2011). Data mining: concepts and techniques. Elsevier, pp. 429-445.
18. Hirota, S., Kubo, K., Miyajima, H., Hong, P., & Won Park, Y. (2010). Corporate mission, corporate policies and business outcomes: evidence from Japan. Management Decision, 48(7), 1134-1153.
19. Ismanto, H. (2015). Multi Attribute Decision Making Method for Determination of Regional Development Plan Priority in Papua Province based on the Indicator of Gross Regional Domestic Product (GRDP). International Journal of Computer Applications, 117(7).
20. Kemp, S. & Dwyer, L. (2003). Mission statements of international airlines: a content analysis. Tourism Management, 24(6), 635-653.
21. Klinkenberg, R. (Ed.). (2013). RapidMiner: Data mining use cases and business analytics applications. Chapman and Hall/CRC, pp. 242-261.
22. Liao, S. H., Chu, P. H., & Hsiao, P. Y. (2012). Data mining techniques and applications–A decade review from 2000 to 2011. Expert Systems with Applications, 39(12), 11303-11311.
23. Lin, Q., Zhu, R., Zhang, Y., Huang, Y., Zhang Y. (2016). Comparative analysis of mission statements in Chinese and non-Chinese companies: A study from the perspective of Linguistics. The Journal of Business and Management, proceeding.
24. Malthus, T. R. (1803). An essay on the principle of population; a view of its past and present effects on human happiness; with an inquiry into our prospects respecting the future removal or mitigation of the evils which it occasions.
25. Meliczek, H. (1985). The contribution of food science and technology to the transformation and social management of rural areas. Food and Nutrition Bulletin, 7(2).
26. Nanus, B. (1992). Visionary Leadership: Creating a Compelling Sense of Direction for Your Organization. Jossey-Bass Inc., 350 Sansome Street, San Francisco, CA 94104-1310.
27. Nasehi, F. V., & Pourhosseini, S. (2008). Comparative research on mission statement's formulation components of inland and abroad it companies, pp. 123-142.
28. Orwig, B., & Zachary Finney, R. (2007). Analysis of the mission statements of AACSB-accredited schools. Competitiveness Review: An International Business Journal, 17(4), 261-273.
29. Pearce, J. A. (1982). The company mission as a strategic tool. Sloan management review, 23(3), 15.
30. Pearce, J. A., & David, F. (1987). Corporate mission statements: The bottom line. The Academy of Management Executive, 1(2), 109-115.
31. Powers, E. L. (2012). Organizational mission statement guidelines revisited. International Journal of Management & Information Systems (Online), 16(4), 281.
32. Raynor, M. E. (1998). That vision thing: Do we need it? Long Range Planning, 31(3), 368-376.
33. Rezvani, M., Gilaninia, S., & Mousavian, S. J. (2011). Strategic planning: A tool for managing organizations in competitive environments. Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(9), 1537-1546.
34. Standard & Poor’s: 2005a, ‘Agribusiness’, Standard & Poor’s Industry Surveys.
35. Steinbach, M., Karypis, G., & Kumar, V. (2000, August). A comparison of document clustering techniques. In KDD workshop on text mining, Vol. 400, No. 1, pp. 525-526.
36. Sufi, T., & Lyons, H. (2003). Mission statements exposed. International Journal of Contemporary Hospitality Management, 15(5), 255-262.
37. Tibshirani, R., Walther, G., & Hastie, T. (2001). Estimating the number of clusters in a data set via the gap statistic. Journal of the Royal Statistical Society: Series B (Statistical Methodology), 63(2), 411-423.
38. Ülgen, H., & Mirze, S. K. (2007). İşletmelerde stratejik yönetim. Arıkan Yayınları, İstanbul.
39. Verma, T., Renu, D. G., & Gaur, D. (2014). Tokenization and filtering process in RapidMiner. International Journal of Applied Information Systems, 7(2), 16-18.
40. Weiss, S. M., Indurkhya, N., & Zhang, T. (2010). Fundamentals of predictive text mining (Vol. 41). London: Springer, pp. 3-10.
41. Wilson, I. (1992). Realizing the power of strategic vision. Long range planning, 25(5), 18-28.
42. Wu, H. C., Luk, R. W. P., Wong, K. F., & Kwok, K. L. (2008). Interpreting tf-idf term weights as making relevance decisions. ACM Transactions on Information Systems (TOIS), 26(3), 13.
Title:
A Comparative Analysis of Mission and Vision Statements of Top Fortune Companies and Iranian Companies in Food Industry using Text Mining and Clustering
Abstract
Mission and vision statement have an important role in company’s strategic goals and direction, so content analysis of such documents has a positive influence on company’s success. Food industry, as a major means of meeting one of people’s most essential needs, requires to be improved. Therefore, we aimed to analyze the mission and vision statement of top food industry companies in Iran and the world to understand about similarities and differences in their strategic alignments. The current research is conducted on 53 companies from top 500 fortune list and 42 Iranian pioneer companies based on ministry of industry and mining list. We used text mining technique to process the documents and clustered them into distinct groups by K-Means algorithm. Finally, we ranked the important roots in each cluster using SAW method. Then, we compared the clusters based on their essential components. The findings indicate that while foreign companies focus on customers and image creation, Iranian companies care about products, development and stating general concepts.
Keywords: Vision, Mission Statement, Food Industry, Clustering, Text Mining
[1] - Standard and Poor’s
[2] - Thomas Malthus
[3] - Floros et al.
[4] - Meliczek
[5] - Raynor
[6] - Ülgen and Mirze
[7] - Feldman
[8] - Liao, Chu, & Hsiao
[9] - Bart & Tabone
[10] - Orwig & Finney
[11] - Biloslavo & Lynn
[12] - Nanus
[13] - Wilson
[14] - Pearce
[15] - Pearce&David
[16] - Powers
[17] - Daniels et al.
[18] - Abell
[19] - Abarhamson & Fomburn
[20] - Bain
[21] - Rezvani, et al.
[22] - Sufi & Lyons
[23] - Hirota
[24] - Lin
[25] - Alshameri
[26] - Clustring Toolkit
[27] - Wordle
[28] - www.missionstatements.com, www.fortune.com, www.beta.fortune.com, www.zyxware.com
[29] - www.donya-e-eqtesad.com, www.eghtesadnews.com, www.eghtesadonline.com
[30] - RapidMiner
[31] - Borges et. al
[32] - Wimmer and Powell
[33] - Prune
[34] - Tokenize
[35] - Transform Cases
[36] - Verma et al.
[37] - Filter Stopwords
[38] - Stem
[39] - Generate n-Grams (Terms)
[40] - Filter Tokens by Length
[41] - Arthur and Vassilvitskii
[42] - Multi Attribute Decision Making
[43] - Simple Additive Weighting
[44] - Ismanto
[45] - Abdullah and Adawiyah
[46] - Word Cloud