An Analysis of the Impact of Corporate Foresight on Innovation in Startups

Subject Areas : Futurology

Vahid Makizadeh ^{1 *} , Fatemeh Sharaei ²

1 - Business Management, Management and Accounting, University of Hormozgan, Bandarabbas, Iran
2 - Business management, Faculty of management and economy, Tarbiat Modares University

Received: 2020-03-17 Accepted : 2020-12-22 Published : 2023-02-20

Keywords: Organizational Learning, Technology Roadmapping, Corporate Foresight, innovation,

Abstract :

The purpose of this study is to analyze the impact of corporate foresight on innovation in start-ups businesses. This research is applied in terms of purpose and it is descriptive-survey in terms of method. The statistical population is senior executives of startups. A researcher-made questionnaire based on theoretical literature was used for data collection. Hypotheses were tested using structural equation modeling approach and Smart PLS software. The results of this study indicate that corporate foresight has a positive impact on innovation. The positive impact of corporate foresight on organizational learning and technology roadmapping was also confirmed. The analysis of the impact of mediating variables also showed that corporate foresight impacts innovation through organizational learning and technology roadmapping. Finally, the moderating impact of organizational support in relation among technology roadmapping and organizational innovation, and the moderating impact of integrative capabilities in relation between corporate foresight and organizational learning were also confirmed.

References:

مراجع

دادخواه، سهیل؛ بیات، روح الله؛ فضلی، صفر؛ کشاورز ترک، عین الله؛ ابراهیمی، ابوالقاسم. (1397). طراحی مدل مطلوب آینده نگاری شرکتی (مطالعه موردی: شرکتهای مدیریت صادرات). آینده پژوهی مدیریت, 29(4)، 31-46.

سیاح مفضلی، اردشیر؛ جهانگیری، کتایون، عیوضی، محمدرحیم. (1395). تحلیل روند تکاملی الگوهای اجرایی آینده نگاری جهان یک مطالعه تطبیقی. آینده پژوهی مدیریت, 26(3)، 9-24.

طاهری دمنه، محسن؛ طایفه هاشمی، شیدا؛ حیدری دارانی، زهرا. (1398). آینده‌نگاری شرکتی در سازمان‌های دولتی با رویکرد سناریونگاری مورد مطالعه: شرکت گاز استان اصفهان. فصلنامه علمی مدیریت سازمان‌های دولتی, 7(4)، 79-96.

کشاورزترک، محسن؛ مقیمی، سید محمد؛ ابویی اردکان؛ محمد، عیوضی؛ محمد رحیم. (1397). ارائه چارچوب آینده‌نگاری شرکتی مبتنی بر سناریوپردازی در راستای ارتقای مدیریت نوآوری (مورد مطالعه: صنایع هوا و فضا). آینده‌پژوهی دفاعی, 2(5), 57-82.

مشعلی، بهزاد؛ شیبانی، حسن؛ حاجیانی، ابراهیم؛ قنبری، علی اله. (1397). خاستگاه آینده‌نگاری و جایگاه آن در سیاستگذاری بخش عمومی. آینده پژوهی مدیریت. 29(4)، 119-136.

مظفری, علی. (1388). آینده پژوهی، بستر عبور از مرزهای دانش. نظم و امنیت انتظامی, 2(4), 26-47.

Battistella, C., De Toni, A.F. (2011). A methodology of technological foresight: a proposal and field study. Technological Forecasting and Social Change, 78 (6), 1029–1048.

Edmondson, A. (1999). Psychological Safety and Learning Behavior in Work Teams. Administrative Science Quarterly, 44:350–383.

Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I.L., Rhoades, L., 2002. Perceived supervisor support: contributions to perceived organizational support and employee retention. Journal of Applied Psychology. 87, 565–573.

Habegger, B. (2010). Strategic foresight in public policy: Reviewing the experiences of the UK, Singapore, and the Netherlands. Future. 42, 49-58.

Griffith, T. L., and J. E. Sawye. ( 2010). Multilevel Knowledge and Team Performance. Journal of Organizational Behavior, 31,1003–1031.

Kaserer, M. (2015) . Exploring Corporate Foresight in the Start-up Context. Master’s Thesis. University of Twente, Berlin, Germany.

Kogut, B., and U. Zander. (1992). Knowledge of the Firm, Combinative Capabilities, and the Replication of Technology. Organization Science, 3, 383–397.

Linton, J.D., Walsh, S.T. (2004). Roadmapping: from sustaining to disruptive technologies. Technological Forecasting and Social Change, 71 (1), 1–3.

Martino, J.P. (2010). Some recent advances in technology foresight. International Journal of Foresight Innovation Policy, 6 (1–3), 79–87.

Muse, L.A., Stamper, C.L. (2007). Perceived organizational support: evidence for a mediated association with work performance. Journal of Management, 19 (4), 517–535.

Preacher, K.J., Rucker, D.D., Hayes, A.F. (2007). Addressing moderated mediation hypotheses: theory, methods, and prescriptions. Multivariate Behavioral Research, 42 (1),185–227.

Phaal, R., Farrukh, C.J., Probert, D.R. (2004). Technology roadmapping—a planning framework for evolution and revolution. Technological Forecasting and Social Change, 71 (1), 5–26.

Phaal, R., Muller, G. (2009). An architectural framework for roadmapping: towards visual strategy. Technological Forecasting and Social Change, 76 (1), 39– 49.

Portaleoni, C. G. Marinova, S. ul-Haq, R. Marino. (2013). Corporate Foresight and Strategic Decisions. USA. PALGRAVE MACMILLAN.

Porter, A.L. (2010). Technology foresight: types and methods. International Journal of Foresight Innovation Policy, 6, 36–45.

Ramírez, R., L. Roodhart, and W. Manders. (2011). How Shell’s Domains Link Innovation and Strategy. Long Range Planning, 44 (4), 250–270.

Rohrbeck, R. (2010). Corporate Foresight: Towards a Maturity Model for the Future Orientation of a Firm. Germany: Springer-Verlag Berlin Heidelberg.

Rohrbeck, R., and Gemünden, H. G. (2011). Corporate Foresight: Its Three Roles in Enhancing the Innovation Capacity of a Firm. Technological Forecasting and Social Change, 78 (2), 231–243.

Rohrbeck, R. Battistella, C. Huizingh. (2015). Corporate forsight: An emerging field with a rich tradition. Technological forcasting & Social Change.101. 1-9.

Rohrbeck, R. Thom, N. Arnold, H. (2013). IT tools for foresight: The integrated insight and response system of Deutsche Telekom Innoviation Laboratories. Technological forcasting & Social Change. Article in Press.

Ruff, F. (2015). The advanced role of corporate foresight in innovation and strategic management—reflections on practical experiences from the automotive industry. Technological forcasting & Social Change, 101, 37–48.

Sarpong, D., M. Maclean, and E. Alexander. (2013). Organizing Strategic Foresight: A Contextual Practice of ‘Way Finding.’. Futures, 53: 33–41.

Spanos, Y. E., Vonortas, N, S., and Voudouris, I. (2015). Antecedents of Innovation Impacts in Publicly Funded Collaborative R&D Projects. Technovation, 36-37, 53–64.

Sutherland. W.J. Woodroof, H.J. (2009). The need for environmental horizon scanning. Trends in Ecology & Evolution, 24(10), 523-529.

Thorpe, R., R. Holt, A. Macpherson, and L. Pittaway. (2005). Using Knowledge Within Small and Medium-Sized Firms: A Systematic Review of the Evidence. International Journal of Management Reviews, 7 (4), 257–281.

Vecchiato, R., Roveda, C. )2010(. Strategic foresight in corporate organizations: handling the effect and response uncertainty of technology and social drivers of change. Technological Forecasting and Social Change, 77 (9), 1527–1539.

Vishnevskiy, K., Karasev, O., & Meissner, D. (2015). Integrated roadmaps and corporate foresight as tools of innovation management: the case of Russian companies. Technological Forecasting and Social Change, 90, 433-443.

Von der Gracht, H.A., Vennemann, C.R., Darkow, I. (2010). Corporate foresight and innovation management: a portfolio-approach in evaluating organisational development. Futures, 42 (4), 380–393.

 Yoon, J., Kim, Y. J., Vonortas, N. S., & Han, S. W. (2017). A moderated mediation model of technology roadmapping and innovation: The roles of corporate foresight and organizational support. Journal of Engineering and Technology Management,13(2).

Yoon, J., Kim, Y., Vonortas, N. S., & Han, S. W. (2018). Corporate foresight and innovation: the effects of integrative capabilities and organisational learning. Technology Analysis & Strategic Management, 30(6), 633-645.

Full-Text:



واکاوی تاثیر آینده نگاری شرکتی بر نوآوری در کسب و کارهای نوپا

 

 

 

چکيده

هدف پژوهش حاضر واکاوی تاثیر آینده نگاری شرکتی بر نواوری در کسب و کارهای نوپا می¬باشد. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی بوده و از لحاظ روش، توصیفی- پیمایشی می باشد. جامعه آماری مدیران ارشد کسب و کارهای نوپا می باشد. به منظور گردآوری داده نیز از ابزار پرسشنامه محقق ساخته مبتنی بر ادبیات نظری استفاده گردید. آزمون فرضیه ها نیز با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری و نرم افزار Smart PLS صورت پذیرفت. نتایج این پژوهش حاکی ازآن است که آینده نگاری شرکتی بر نوآوری تاثیر مثبت دارد. همچنین تاثیر مثبت آینده‌نگاری شرکتی بر یادگیری سازمانی و نقشه گذاری فناوری نیز تایید گردید. تحلیل تاثیر متغیرهای میانجی نیز نشان داد که آینده نگاری شرکتی از طریق یادگیری سازمانی و نقشه گذاری فناوری بر نوآوری تاثیر دارد. در نهایت، تاثیر تعدیل‌‌گر پشتیانی سازمانی در ارتباط میان نقشه گذاری فناوری و نوآوری سازمانی، و همچنین اثر تعدیل‌گر قابلیت‌های یکپارچه‌ساز در ارتباط میان آینده نگاری شرکتی و یادگیری سازمانی نیز تایید گردید.

 

واژه های کلیدی: آینده نگاری شرکتی، یادگیری سازمانی، نقشه گذاری فناوری، نوآوری.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

        

An Analysis of the Impact of Corporate Foresight on Innovation in Startups

 

Abstract

The purpose of this study is to analyze the impact of corporate foresight on innovation in start-ups businesses. This research is applied in terms of purpose and it is descriptive-survey in terms of method. The statistical population is senior executives of startups. A researcher-made questionnaire based on theoretical literature was used for data collection. Hypotheses were tested using structural equation modeling approach and Smart PLS software. The results of this study indicate that corporate foresight has a positive impact on innovation. The positive impact of corporate foresight on organizational learning and technology roadmapping was also confirmed. The analysis of the impact of mediating variables also showed that corporate foresight impacts innovation through organizational learning and technology roadmapping. Finally, the moderating impact of organizational support in relation among technology roadmapping and organizational innovation, and the moderating impact of integrative capabilities in relation between corporate foresight and organizational learning were also confirmed.

 

Keywords: Corporate foresight, organizational learning, technology roadmapping, innovation.

 

1.       مقدمه 

 

با افزایش عدم اطمینان دربارۀ پیشایندها و پیامدهای اقدامات انسانی، بخش عمده‌ فرصت‏ها و تهدیدهای آینده ناشناخته هستند و غالب مهارت‏ها، منابع، نهادها و سیاست‏های مورد نیاز برای مواجهه با آنها واضح و مشخص نیستند. ممکن است چنین فرض شود که فناوری اطلاعات و ارتباطات جدید به‌واسطۀ دسترسی راحت‏تر و هر‌چه بیشتر به اطلاعات عدم اطمینان را نسبت به گذشته کاهش داده است. با این‌وجود، به‌صورت متناقضی تأثیر واقعی آن اغلب برعکس است. اطلاعات بیش از اندازه سبب «فقر توجه» می‏شود که فرایند پالایش علائم‏ حیاتی از پارازیت‏های مزاحم را پیچیده می‏کند. بنابراین، ارزیابی‏های پراکندۀ روندهای فعلی و آیندۀ تحولات، بر‌اساس شهود مدیریتی افرادی که در گذشته عهده‏دار مسئولیت بوده‏اند دیگر کافی نبوده و در صورت تداوم پیچیدگی و پویایی‏های تغییر، فقدان قابلیت‏های استراتژیک عملیاتی مربوط به آن ممکن است بسیار مخاطره‌آمیز باشد (Habegger, 2010.51). از این‌رو، دوران جدید را می‏توان عصر پندارهای جدید، مأموریت‏های نو و روش‏های تازه دانست. در این میان، آینده‏پژوهی به‌عنوان مطالعات فرارشته‏ای با هدف ادراک و غلبه بر نیروهای درازمدت تغییر، به جهت ارائۀ تصویرهای بدیل و مطلوب از آینده به‌منظور حفظ و گسترش رفاه و امنیت بیشتر یک ضرورت است (مظفری، 1388.28). به منظور بقا و موفقیت در محیط پیچیده و خصمانه کسب وکار امروز، شرکت‌ها به گونه فزاینده‌ای بر آینده نگاری شرکتی اتکا نموده اند (Rohrbeck & Gemunden, 2011.234). آینده نگاری موضوعی حیاتی برای شرکت های خصوصی و هم برای بخش دولتی است که نیاز برنامه ریزی راهبردی و خلاقیت غیرخطی را برطرف می کند (دادخواه و همکاران، 1397.33). از همین رو، اقدامات آینده نگاری شرکتی به عنوان مبنایی برای مزیت رقابتی آتی و مدیریت ریسک تغییر فناوری توسعه یافته است (Vecchiato & Roveda, 2010. 1528). 

متناسب با چنین چالشی، جامعه علمی به طور فزاینده‌ای توسعه روشهای مؤثر و کارا برای تحلیل و پیش‌بینی چالش‌های بالقوه آینده را دنبال می‌نماید. چرا که این روشها تمرکز قوی بر الزامات و نیازهای واقعی شرکت‌ها داشته و معمولاً برای هدف ویژه و یا بازه زمانی کوتاه‌مدت توسعه داده شده اند ( Vishnevskiy et al, 2015.436). پیاده‏سازی فرایندهای آینده‏نگاری شرکتی در بسیاری از شرکت‏ها به شکل‏گیری مجموعه‌عملیات روزمرۀ سازمانی منجر شده و کسب بینش نسبت به آینده را تسهیل کرده و توسعه داده است. با این‌حال، شرکت‏ها به دو دلیل عمده در ترجمۀ این بینش‏ها به پاسخ‏های سازمانی همچنان دچار چالش‏اند؛ از یک‌سو منابع اطلاعاتی حجم عظیمی از داده‏های کمی و کیفی فراهم آورده‏اند که به تفسیر مؤثر انسانی و در سطح مدیران ارشد نیاز دارد و از سوی دیگر زمان محدود و توجه اندک مدیران ارشد مانع تحلیل کافی این داده‏های خام می‏شود (Rohrbeck et al, 2015.101). در پاسخ به این چالش، توجه به یادگیری سازمانی افزایش یافته است. شرکتها در جستجوی جهت‌گیری راهبردی در محیطهایی با حرکت سریع هستند و بسیاری از آنها احساس می‌کنند برای پیروزی در رقابت نوآوری و حفظ رقابت‌پذیری خود، نیاز بیشتری به یادگیری در راستای حمایت بیشتر از بینش های آینده¹ دارند Rohrbeck, 2010)).

روهربک² (2010) در تعریف آینده‏نگاری شرکتی می‌گوید که نوعی توانایی که شامل هر عنصر ساختاری یا فرهنگی می‏شود که شرکت را قادر می‏سازد تغییرات غیر‏مستمر نزدیک را شناسایی و عوارض آن بر شرکت را تفسیر و پاسخ‏های مؤثر برای اطمینان از بقای بلندمدت و موفقیت شرکت را تدوین کند. آینده‏نگاری شرکتی سازمان‏ها را قادر می‏سازد تغییرات مخرب آتی را شناسایی کنند و بتوانند پاسخ‏های مناسب و نوآورانه به‌منظور حفاظت از خود در برابر این تغییرات و بقا در بلندمدت را طراحی کنند (Portaleoni et al, 2013.2).

بر اساس مطالعات انجام شده در حوزه آینده نگاری شرکتی، شرکت ها و سازمان­ها هنوز از کمبود چارچوبی جهت مواجهه با شرایط اقتصادی آینده و اطمینان از دریافت تغییرات خارجی مرتبط و ارائه پاسخ‌های نوآورانه متناسب رنج می برند. یکی از روش‌های نوین برای توسعه و گسترش نوآوری‌های بنگاه‌ها در راستای خلق ارزش و ثروت در چنین شرایطی، آینده‌نگاری شرکتی است، چرا که فرایند مدیریت نوآوری را بهبود و توسعه می‎‌دهد. آینده نگاری شرکتی همچنین می‌تواند کاربردها و اثرات چندگانه بر نوآوری در شرکت‌ها داشته باشد. ون در گراشت و همکاران³( 2011) بحث می‌کنند که آینده‌نگاری می‌تواند اطلاعات درباره محیط‌های بالقوهای که شرکت در آن فعال است را فراهم کند، همچنین در توسعه محصول، و نیز به عنوان عامل ورودی فرایند نوآوری مشارکت می‌کند (Von der Grasht et al, 2010.383). چنین دیدگاهی از آینده نگاری شرکتی به طور ذاتی بر این فرض است که آینده نگاری شرکتی بر توسعه محصول، و نوآوری تأثیر گذاشته و نقشی فراتر از سازماندهی فعالیت‌های نوآورانه شرکت دارد ) Vishnevskiy et al, 2015.437). واقع نوآوری یک اقدام واحد نیست بلکه یک فرایند کلی از فرایندهای متقابل وابسته است (کشاورزترک و همکاران، 1397.60)، از این رو علاوه بر تاثیرگذاری مستقیم، آینده‌نگاری به طور غیرمستقیم نیز نوآوری را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آینده‌نگاری از طریق یادگیری سازمانی و کسب قابلیت‌های جدید ناشی از آن ظرفیت نوآوری را توسعه داده و موجب بروز نوآوری‌های بیشتر در سازمان می‌گردد. از سوی دیگر، آینده‌نگاری از مسیر نقشه‌گذاری فناوری نیز نوآوری سازمان را ارتقاء می‌بخشد. نقشه‌گذاری فناوری با استفاده از منبع آینده‌نگاری توسعه فناوری را با جهت‌گیری‌های راهبردی کسب‌وکار همسو می‌سازد. همچنین با پایش مستمر محیط فناوری بستر لازم جهت توسعه فناوری و محصول را فراهم می‌کند. روشن است که تاثیرگزاری مستقیم و غیرمستقیم آینده‌نگاری شرکتی بر نوآوری در نهایت می‌تواند مزیت رقابتی را برای بنگاه به همراه داشته باشد.

 

ادبیات نظری رابطه مثبتی را میان آینده‌نگاری شرکتی و پیامدهای سازمانی مانند مدیریت نوآوری و خلق ارزش نشان می‌دهد. با این‌حال، فرایند و چگونگی این تاثیرگذاری کمتر مورد توجه قرار گرفته است (Rohrbeck and Gemünden, 2011. 1). یکی از فرایندهای کلیدی که تاثیر آینده‌نگاری بر نوآوری را تحت تاثیر قرار می‌دهد یادگیری سازمانی است. براساس رویکرد مبتنی بر منابع، یادگیری سازمانی سازوکار محوری است که چگونگی اثرگذاری آینده‌نگاری بر نوآوری را تبیین می‌نماید. فرایندهای سازمانی دیگری مانند نقشه‌گذاری فناوری نیز در خلق ظرفیت نوآوری سازمان نقش‌آفرینی می‌کنند(Tierney et al., 2013.196).. به‌عبارت دیگر، یادگیری سازمانی و نقشه‌گذاری فناوری به مثابه میانجی میان آینده‌نگاری و نوآوری عمل می‌نمایند.

 علاوه بر فرایندها، شرایط زمینه‌ای که تاثیر آینده‌نگاری شرکتی بر نوآوری را تحت تاثیر قرار می‌دهند نیز چندان مورد بررسی قرار نگرفته است. چنانچه روربرک و گموند (2012) اشاره کرده‌اند، تبیین تاثیر عوامل زمینه‌ای مانند قابلیت‌های یکپارچه‌ساز و پشتیبانی سازمانی ادراک شده که به‌عنوان عوامل تعدیل‌گر عمل می‌کنند می‌تواند به شناخت دقیق‌تر شرایطی که تحت آن آینده‌نگاری شرکتی می‌تواند منجر به یادگیری سازمانی و در نتیجه نوآوری شود نیز ضرورت دارد Rohrbeck & Gemunden, 2011.235)).

متناسب با محدودیت‌های نظری مورد اشاره، این تحقیق به‌منظور ارائه فهمی عمیق‌تر نسبت به مدیریت نوآوری درصدد است که با ارائه و آزمون مدل مفهومی به بررسی فرایندهایی (عوامل میانجی) که از طریق آنها آینده‌نگاری شرکتی می‌تواند نوآوری شرکتی را تحت تاثیر قرار داده پرداخته و همچنین تاثیر عوامل زمینه‌ای (عوامل ‌تعدیل‌گر) را نیز مورد مطالعه قرار دهد.

 

2.       مبانی نظری و پیشینه پژوهش

آینده نگاری می تواند به عنوان برنامه نظام مند، مشارکتی، جمع آوری اطلاعات در مورد آینده و چشم انداز میان مدت و بلندمدت، ایجاد فرآیندهایی برای اطلاع رسانی در زمان حاضر و تصمیمات روزمره و بسیج اقدامات مشترک تعریف شود (مشعلی و همکاران، 1397.87). ادبیات آینده نگاری شرکتی عموماً ارتباط مثبتی میان آینده نگاری و پیامدهای سازمانی مانند نوآوری را نشان داده‌اند که می‌تواند توسعه محصول جدید و پیشرفت فناوری را نیز ارتقاء دهد (Vishnevskiy et al, 2015.436). ادبیات نظری رویکرد مبتنی بر منابع و یادگیری سازمانی بر این باورند که یادگیری سازمانی می تواند مکانیسم پایه‌ای باشد که تاثیرگذاری آینده نگاری شرکتی بر نوآوری از مسیر آن رخ می دهد (Sarpong et al, 2013.35). انگیزه کلیدی یادگیری سازمانی استفاده از منابع سازمانی مانند آینده‌نگاری شرکتی برای کسب مزیت رقابتی است. علاوه بر این، یادگیری سازمانی عاملی است که امکان کسب قابلیت‌های جدید، توسعه و بهره‌برداری از شبکه‌های نوآوری از طریق آینده‌نگاری شرکتی را فراهم می‌آورد (Thorpe et al,2005.261). اخیراً اصطلاح یادگیری باز نیز برای بیان یادگیری یک شرکت جهت استفاده از قابلیت آینده‌نگاری خود و همکاری با دیگران جهت آگاهی از تغییرات و کسب قابلیت‌های مورد نیاز خود (Rohrbeck & Gemunden, 2011.233) استفاده می شود.

آینده نگاری ابزاری هوشمند و خلاقانه جهت توسعه فناوری می باشد و بر دو عنصر مشارکت ذی نفعان و برنامه ریزی تاکید دارد (سیاح مفضلی و همکاران، 1394.71 ). از آنجا که آینده نگاری شرکتی امکان یکپارچه‌سازی توسعه فناوری با برنامه‌ریزی کسب و کار، ارزیابی تاثیر فناوری‌های نوین، و بهره‌گیری از فرصت‌ها و تهدیدات بازار در حوزه فناوری‌های جدید را فراهم می‌آورد، پیشایند پیش‌بینی فناوری به شمار می‌رود (Phaal & et al, 2004.8). آینده نگاری شرکتی منبع سازمانی است که بنگاه را جهت پایش محیط فناورانه، کشف بهنگام تغییرات، شناسایی حوزه‌های آتی کسب و کار، تحلیل پیامدها برای سازمان، و طراحی پاسخ‌های کارآ جهت نوآوری پایدار قادر می‌سازد (Sarpong & et al, 2013.35). لینتون و والش (2004) بر این باورند که آینده نگاری شرکتی جهت آماده‌سازی بهتر سازمان‌ها برای تغییرات فناورانه بایستی از مزایای فرایندهای سازمانی از قبیل نقشه گذاری فناوری بهره گیرند. پس از تجهیز سازمان به منبع ناملموسی چون آینده نگاری، سازمانها جهت پشتیبانی از برنامه ریزی استراتژیک بلندمدت به نقشه گذاری فناوری اتکا می‌کنند (Phaal & Muller, 2009.40). آینده نگاری شرکتی می تواند با تمرکز بر پیش‌بینی توسعه و تجاری سازی فناوری جدید یا نوظهور، ملاحظه فناوری بهینه مورد نیاز سازمان، موضع‌یابی رقابتی سازمان در حوزه فناوری، سازمان ها را جهت بکارگیری به نقشه گذاری فناوری برانگیزاند. محرک کلیدی جهت بکارگیری نقشه گذاری فناوری استفاده از منابع کمیابی مانند آینده نگاری شرکتی جهت تصمیم گیری در مورد آمیخته بهینه فناوری ها در راستای مزیت رقابتی است(Porter, 2010.38). نقشه گذاری فناوری اهدافی را جهت سرمایه گذاری منابع محدود سازمانی تعیین می کند. نقشه گذاری فناوری به شرکتها در شناسایی اهداف و شکاف‌های فناوری کمک می کند، در نتیجه آنها قادر به متمرکز ساختن منابع سازمانی به گونه‌ای خواهند بود که امکان تحقق اهداف کسب و کار از طریق پیوند فناوری‌ها با راهکارهای کسب و کار را فراهم آورد.

هر منبع سازمانی به خودی خود نمی‌تواند مسیر اصلی نوآوری باشد. منابع و قابلیت‌های سازمانی در صورتی می‌توانند منبع عملکرد کسب و کار باشند که از طریق فرایندهای سازمانی و محیطی مورد استفاده قرار گیرند. ادبیات نظری نوآوری نشان می‌دهد در سازمان‌هایی که فرایندهای مانند یادگیری سازمانی پرورش یافته، آینده‌نگاری شرکتی منجر به نوآوری شده است. هنگامی که سازمان‌ها از آینده‌نگاری و قابلیت‌ها و منابع آن برخوردارند، کنش یادگیری از خود نشان داده و یادگیری سازمانی موجب ارتقاء نوآوری می‌شود چرا که چنین یادگیری موجب شناسایی رویکردها و رویه‌های جدید در راستای اهداف سازمانی می‌گردد (Griffith & Sawyer, 2010.1007).

شرکت ها در جستجوی جهت گیری راهبردی در محیط هایی با حرکت سریع هستند که نوآوری می تواند این حرکتها را تسهیل نماید (طاهری دمنه و همکاران، 1398.80). اگرچه ادبیات نظری ارتباط مثبتی را میان آینده‌نگاری شرکتی و نوآوری نشان می‌دهد (Ramirez et al, 2011, 253). با این حال تاثیر آینده‌نگاری شرکتی بر نوآوری الزاماً مستقیم نیست. به ویژه، مطالعات رویکرد مبتنی بر منابع پیشنهاد می‌دهند که نقشه‌گذاری فناوری می‌تواند ارتباط میان آینده‌نگاری و نوآوری را تحت تاثیر قرار دهد. این امر بدین معناست که بهره‌گیری از نقشه‌گذاری فناوری در استفاده و بکارگیری آینده‌نگاری شرکتی مفید بوده و فرایند نقشه‌گذاری در نهایت منجر به افزایش ظرفیت نوآوری می‌گردد. به عنوان نمونه، پیش‌بینی بهتر پتانسیل فناوری‌های نوظهور شناخت فرصت‌های کسب و کار را فراهم می‌آورد (Vishnevskiy et al, 2015.435). درنتیجه نقشه‌گذاری فناوری، شرکتی با آینده‌نگاری شرکتی می‌تواند به نوآوری دست یابد زیرا نقشه‌گذاری شرکت را قادر می‌سازد تا اطلاعات بهتری برای شناسایی نیازهای محصول داشته باشد. موضوعی که تصمیمات انتخاب و توسعه فناوری، انتخاب راهکارهای فناوری مناسب، و ایجاد و بکارگیری برنامه‌های توسعه راهکارهای فناوری را موجب می‌شود.

یکی از عوامل زمینه‌ای که تاثیرگذاری آندیه‌نگاری بر یادگیری سازمانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد قابلیت‌های یکپارچه ساز است. قابلیت‌های یکپارچه‌ساز شایستگی بنگاه جهت یکپارچه‌سازی دانش از منابع چندگانه درون مرزهای سازمانی و فراتر از آن (Kogut & Zander, 1992.386) شامل ظرفیت استفاده از دانش منابع درونی، جذب دانش از منابع بیرونی، و ترکیب کردن شایستگی‌های فنی موردنیاز برای نوآوری را دربرمی‌گیرد. قابلیت‌های یکپارچه‌ساز منابعی را جهت حل مسائل و مواجهه با موقعیت‌های دشوار فراهم می‌آورند. براساس رویکرد مبتنی بر منابع و نظریه قابلیت‌های پویا، میزان توانایی سازمان در ترکیب و یکپارچه‌سازی شایستگی‌های متنوع نقش زمینه‌ای در بروز رفتار مبتنی بر یادگیری داشته (Edmondson, 1999.353) و ارتباط میان آینده‌نگاری شرکتی و یادگیری را تعدیل می‌کند.

یکی از مولفه‌های دیگری که در پژوهش‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته است چگونگی تاثیرگزاری نقشه گذاری فناوری بر نوآوری است (Martino, 2010.80). پشتیبانی ادراک شده سازمانی به عنوان عامل زمینه‌ای سازمانی مهمی است که سازمان را از نقشه گذاری فناوری به نوآوری هدایت می کند. ایزنبرگز و همکاران (2002) پشتیبانی سازمانی ادراک شده را چنین تعریف می کنند: میزانی که اعضای سازمانی باورهای عمومی در خصوص قدردانی سازمانشان از نقش اعضاء خود و مراقبت از سلامت آنها را برداشت می کنند. هنگامی که کارکنان سازمان خود را پشتیبان می بینند موجب پیامدهای مطلوبی مانند تعهد سازمانی (Muse & Stamper, 2007.518 ) می شود. چنانچه اعضای سازمان پشتیبانی سازمان را احساس کنند به قابلیت‌های خود در اجرای فناوری ها و پیامد مورد انتظار نقشه گذاری فناوری (مانند نوآوری) اعتماد بیشتری پیدا می‌نمایند. بر همین اساس، پشتیبانی سازمانی ادراک شده ارتباط میان نقشه گذاری فناوری و نوآوری را تحت تاثیر قرار می دهد. به عبارت دیگر، نحوه تاثیر نقشه گذاری فناوری بر نوآوری تابعی است از باور اعضا به اینکه سازمان از آنها جهت ورود به فرایندهای سازمانی نقشه گذاری فناوری پشتیبانی می کند. چرا که پشتیبانی سازمانی بالا به آنها جهت کمک به کاهش پیامدهای منفی شغلی در مواجهه با عدم اطمینان فناورانه کمک می کند. امری که موجب نوآوری بیشتری در نتیجه نقشه گذاری فناوری می گردد.

در ادامه مدل مفهومی تأثیر آینده نگاری شرکتی بر نوآوری در شکل شماره (1) ارائه شده است. در مدل پیشنهادی ابعاد تأثیرگذاری آینده نگاری شرکتی بر نوآوری و روابط مفهومی میان آنها با درنظر گرفتن عوامل زمینه‌ای ارائه شده است. 

 

 

 

شکل 1: مدل مفهومی پژوهش

3.       فرضیه‌های پژوهش

با توجه به مدل مفهومی پژوهش، فرضیه‌های ذیل مطرح گردید:

فرضیه 1: آینده‌نگاری شرکتی تاثیر مثبتی بر نوآوری سازمانی دارد.

فرضیه 2: آینده‌نگاری شرکتی تاثیر مثبتی بر یادگیری سازمانی دارد.

فرضیه 3: آینده‌نگاری شرکتی تاثیر مثبتی بر نقشه‌گذاری فناوری دارد.

فرضیه 4: آینده‌نگاری شرکتی از طریق یادگیری سازمانی بر نوآوری سازمانی تاثیر مثبت دارد.

فرضیه 5: آینده‌نگاری شرکتی از طریق نقشه‌گذاری فناوری بر نوآوری سازمانی تاثیر مثبت دارد.

فرضیه 6: قابلیت‌های یکپارچه‌ساز ارتباط میان آینده‌نگاری شرکتی و یادگیری سازمانی را تعدیل می‌کند.

فرضیه 7: پشتیبانی سازمانی ارتباط میان نقشه‌گذاری فناوری و نوآوری سازمانی را تعدیل می‌کند.

 

4.       روش‌شناسی پژوهش

روش پژوهش حاضر از نظر روش، پژوهش توصیفی و از نظر هدف، کاربردی و روش معادلات سـاختاری کـه تـاثیر آینـده نگاری شرکتی بر نوآوری را بررسی می کند. ابزار گردآوری داده‌های پژوهش نیز پرسش‌نامه‌ای مشتمل بر 5 سوال جمعیت‌شناختی و 28 سوال تخصصی بود. سوالات مربوط به آینده‌نگاری شرکتی از روهربک و گموندن (2011)، سوالات یادگیری سازمانی از یون و همکاران (2018)، سوالات نقشه‌گذاری فناوری از یون و همکاران (2017)، سالات مربوط به نوآوری از هورلی و هالت (1998)، سوالات قابلیت‌های یکپارچه‌ساز از اسپانوس و همکاران (2015)، و سوالات پشتیبانی سازمانی نیز از یون و همکاران (2017) گرفته شد. جامعه آماری پژوهش شرکت‌های‌ فعالِ مستقر در پارک علم‌وفناوری دانشگاه تهران و تربیت مدرس هستند که تعداد آن‌ها 180 شرکت است. با استفاده از جدول مورگان 118 شرکت به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. با توجه به انتخاب کسب و کار به‌عنوان سطح تحلیل و کوچک بودن کسب و کارهای مورد مطالعه، پرسش‌نامه برای مدیر عامل هر کدام از این شرکت‌ها ارسال گردید و در نهایت 103 پرسشنامه قابل استفاده برگشت داده شد.

یکی از آزمون‌هایی که برای مشخص نمودن نرمال یا غیرنرمال بودن داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، آزمون كولموگروف- ‌اسميرنوف (K-S)، می‌باشد. در این آزمون، اگر سطح معناداری به دست آمده بیشتر از 05/0 باشد نشان می‌دهد که داده‌های تحقیق نرمال هستند و می‌بایست از آزمون‌های پارامتریک برای تحلیل داده­ها استفاده کرد. اما اگر سطح معناداری به دست آمده کمتر از 05/0 باشد نشان می‌دهد که داده‌های تحقیق نرمال نیستند و می‌بایست از آزمون‌های ناپارامتریک برای تحلیل داده‌ها استفاده کرد. جدول شماره 1 نتایج حاصل از آزمون کولموگروف-اسمیرنوف با اطمينان 95 درصد را نشان می دهد. سطوح معنی‌داری به دست آمده نشان می دهد که داده‌های مؤلفه های آینده نگاری شرکتی و نوآوری در کسب و کارهای نوپا، از ويژگي نرمال بودن تبعيت نمي‌كنند و می‌بایست از آزمون‌هاي ناپارامتريك برای تحلیل این داده‌ها استفاده کرد.

جدول 1: ‌نتایج آزمون K-S 

نتیجه	سطح معناداری	K-S	متغیر
05/0p< : توزیع نرمال نیست.	001/0	061/0	نوآوری
05/0p< : توزیع نرمال نیست.	032/0	045/0	قابلیت یکپارچه ساز
05/0p< : توزیع نرمال نیست.	001/0	062/	یادگیری سازمانی
05/0p< : توزیع نرمال نیست.	040/0	038/0	نقشه گذاری فناوری
05/0p< : توزیع نرمال نیست.	021/0	032/0	پشتیانی سازمان درک شده
05/0p< : توزیع نرمال نیست.	002/0	087/0	آینده‌نگاری شرکتی

 

پس از جمع آوری و تحلیل داده های پرسشنامه به منظور تجزیه و تحلیل و بررسی فرضیه ها، با توجه به کوچک بودن حجم نمونه و عدم توزیع نرمال داده‌ها با توجه به آزمون کولموگروف- اسمیرنوف، و نیز قابلیت این رویکرد در پشتیبانی از مدل های دارای متغیرهای تعدیل‌گر از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات استفاده شد. بدین منظور نیز از از نرم افزار آماری SmartPLS استفاده گردید. علاوه بر قدرت پیش بینی مناسب، مهم‌ترین دلیل استفاده از این نرم‌افزار، عدم حساسیت آن نسبت به توزیع داده‌ها است. علاوه براین، این نرم افزار می‌تواند حجم نمونه‌های کوچک را نیز مورد بررسی قرار داده و آزمون فرضیات شامل متغیرهای تعدیل‌گر را نیز به‌خوبی بررسی نماید. 

 

 

5. یافته های پژوهش   

به منظور آشنایی بیشتر با ماهیت متغیرهای پژوهش و تشخیص الگوهای حاکم بر داده‌ها، ابتدا به بررسی نتایج به دست آمده از تحلیل توصیفی می پردازیم که خلاصه نتایج در جدول شماره 1 مشاهده می شود.  چنانچه پیشتر نیز اشاره شد با توجه به کوچک بودن کسب و کارها، پرسشنامه تحقیق در میان مدیران عامل شرکت‌های نمونه آماری توزیع گردید. همان‌گونه که در جدول شماره 2 نیز مشخص است بخش عمده پاسخ‌دهندگان (66 درصد) مرد بوده‌اند. همچنین بیشتر پاسخ‌دهندگان (76 درصد) نیز متاهل بوده‌اند. از نظر توزیع سنی پاسخگویان نیز بیشترین فراوانی (61 درصد) در بازه سنی 31 تا 40 سال بوده است. از نظر تحصیلات بیشتر پاسخگویان (51 درصد) دارای تحصیلات کارشناسی بوده‌اند و 46 درصد نیز دارای تحصیلات کارشناسی ارشد بوده‌اند. بیشتر پاسخگویان (78 درصد) نیز دارای سابقه کاری کار از 5 سال بوده اند.

 

جدول 2: مشخصات جمعیت شناختی

درصد	فراوانی	گروه		متغیر
64	66	مرد		جنسیت
36	37	زن
2/26	27	مجرد		وضعیت تاهل
8/73	76	متاهل
20	21	کمتر از 30 سال		سن
60	61	بین 31 تا 40 سال
20	21	بین 41 تا 50 سال
1/43	51	کارشناسی		تحصیلات
5/37	46	کارشناسی ارشد
2/4	6	دکتري
76	78	کمتر از 5 سال		سابقه کار
24	25	بین 6 تا 10 سال
100	103		جمع

 

برای آزمون فرضیه های پژوهش، از مدل‌سازی معادلات ساختاری استفاده شده است .به این منظور، نرم افزار Smart PLS به کار گرفته شد .ابتدا بارهای عاملی تمامی اجزا بررسی شد تا در سنجش برازش مدل اندازه گیری استفاده شوند .طبق بررسی ها، ضرایب بارهای عاملی تمامی عوامل بالاتر از حداقل قابل قبول یعنی 4/0 بود . در مرحله دوم، به بررسی روابط میان متغیرها و فرضیه های پژوهش بر اساس معیار T-value پرداخته داده شده است .همچنین برای تعیین تأثیر متغیرهای برونزا بر متغیرهای درونزا به بررسی ضرایب مسیر پرداخته شده است که بیان می‌کند تغییرات متغیرهای وابسته تا چه میزان توسط متغیرهای مستقل مطرح شده در مدل تبیین می‌شوند.

برای سنجش پایایی پرسشنامه از معیارهای روش حداقل مربعات جزئی استفاده شده است. که در آن پایایی توسط دو معیار آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) سنجیده میشود .نتایج مربوط به پایایی پرسشنامه پژوهش توسط دو معیار یادشده در جدول شماره (3) نشان داده شده است. هیر و همکاران ⁴(2006)حداقل مقدار قابل قبول آلفای کرونباخ را 6/0 معین کرده اند. لذا با توجه به مقادیر جدول مربوط، مقادیر نشان دهنده آن است که پرسشنامه استفاده شده از پایایی قابل قبولی برخوردار است.

 

 

جدول 3: مشخصات ابزار اندازه گیری پژوهش

پایایی ترکیبی	آلفای کرونباخ	متغیر
0/79	0/93	نوآوری
0/76	0/92	قابلیت یکپارچه ساز
0/74	0/90	یادگیری سازمانی
0/83	0/81	نقشه گذاری فناوری
0/51	0/61	پشتیانی سازمان درک شده
0/88	0/94	آینده‌نگاری شرکتی

 

برای ارزیابی روایی پرسشنامه از دو معیار روایی همگرا (AVE) و روایی واگرا استفاده شده است .مطابق جـدول  شـماره 4 تمامی مقادیر بالاتر از 5/0 و نشان دهنده روایی همگرای مناسب پرسشنامه می باشند.

 

جدول 4 : نتایج مقادیر AVE برای سازه های پژوهش

آینده‌نگاری شرکتی	پشتیانی سازمان درک شده	نقشه گذاری فناوری	یادگیری سازمانی	قابلیت یکپارچه ساز	نوآوری	متغیرها
0/81	0/74	0/79	0/72	0/76	0/78	AVE

 

بر اساس نظریه فورنل و لارکر(1981) در بررسی روایی واگرا، جذر میانگین واریانس استخراج شده (AVE) برای هر سازه بـا  ضـرایب  همبستگی بین سازه ها مقایسه می‌شود .در جدول شماره (5) مقایسه این مقادیر نشان می‌دهد جذر میانگین واریانس اسـتخراج شـده (AVE) برای تمامی سازه ها بالاتر از همبستگی بین سازه مربوطه با سایر سازه ها است، بنابراین تمامی سازه ها ازنظر روایی واگرا، اعتبار مناسبی دارند.

 

 

 

 

جدول 5: ماتریس سنجش روایی واگرا 

آینده‌نگاری شرکتی	پشتیانی سازمان درک شده	نقشه گذاری فناوری	یادگیری سازمانی	قابلیت یکپارچه ساز	نوآوری	متغیرها
					0/82	نوآوری
				0/86	0/69	قابلیت یکپارچه ساز
			0/91	0/83	0/67	یادگیری سازمانی
		0/90	0/88	0/75	0/70	نقشه گذاری فناوری
	0/86	0/67	0/62	0/62	0/81	پشتیانی سازمان درک شده
0/95	0/76	0/83	0/73	0/65	0/76	آینده‌نگاری شرکتی

 

 

ارزیابی برازش کلی مدل با استفاده از شاخص نیکویی برازش (GOF) انجـام  پـذیرفت  کـه بـرای محاسـبه  آن از دو شـاخص  میانگین Communality و R2 استفاده می‌شود .نیکویی برازش برای مدل معادل 61/0 به دست آمده اسـت کـه از حـداقل  قابـل  قبول یعنی 36/0 بالاتر است و لذا مدل پژوهش از برازش مناسبی برخوردار است.

 

 

شکل 2 : مدل ضریب مسیر آینده نگاری شرکتی بر نوآوری

 

 

 

 

شکل3:  مدل تأثیرات آینده نگاری شرکتی بر نوآوری

روابط میان متغیرها و فرضیه های پژوهش بر اساس معیار T-value در سطح اطمینان 95 درصد در جدول شماره 6 نشان داده شده است .برای بررسی فرضیه های پژوهش، با توجه به مثبت بودن کلیه فرضیه ها می‌توان از مقایسه مقدار t محاسبه شده برای هر مسیر با مقدار بحرانی 96/1 استفاده کرد. اگر مقدار t محاسبه شده از مقدار بحرانی کمتر و یا مساوی آن باشد فرضیه پژوهشی رد خواهد شد و در صورتی که بزرگتر از مقدار بحرانی باشد، فرضیه بیان شده تأیید می‌شود .بنابر نتایج جدول شماره (4) کلیه فرضیات تأیید شده اند .

جدول شماره 6: نتایج آزمون فرضیه های پژوهش 

نتیجه آزمون	مقدار t	ضرایب مسیر β	فرضیه ها
تایید	9.35	0/48	فرضیه اول: آینده‌نگاری شرکتی بر نوآوری سازمانی تاثیر مثبت دارد.
تایید	9.87	0/64	فرضیه دوم : آینده نگاری شرکتی بر یادگیری سازمانی تاثیر مثبت دارد.
تایید	8.94	0/44	فرضیه سوم : آینده نگاری شرکتی بر نقشه گذاری فناوری تاثیر مثبت دارد.
تایید	10.21	0/49	فرضیه چهارم : آینده نگاری شرکتی از طریق یادگیری سازمانی بر نوآوری تاثیر مثبت دارد.
تایید	11.28	0/43	فرضیه پنجم : آینده نگاری شرکتی از طریق نقشه گذاری فناوری بر نوآوری تاثیر مثبت دارد.
تایید	9.69	0/53	فرضیه ششم : قابلیت های یکپارچه ساز در ارتباط بین آینده نگاری شرکتی و یادگیری سازمانی نقش تعدیل گر را دارد.
تایید	10.12	0/59	فرضیه هفتم : پشتیبانی سازمان های درک شده در ارتباط بین نقشه گذاری فناوری و نواوری نقش تعدیل گر را دارد.

 

6. نتیجه گیری

آینده نگاری شرکتی سازوکاری است که قابلیت ارتقاء عملکرد شرکتها در دوران تغییرات گسترده محیطی را فراهم می‌آورد. عوامل کلیدی موفقیت آینده نگاری شرکتی در نوآوری، فرایندهای نوآورانه موازی و همکارانه هستند که نوآوریهای ناپیوسته را به‌وجود می‌آورند. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آینده‌نگاری شرکتی بر نوآوری انجام شد.

با توجه به یافته­های حاصل از آزمون فرضیه­های پژوهش، فرضیه اول که به تأثیر آینده‌نگاری شرکتی بر نوآوری اشاره دارد در سطح اطمینان 95 درصد مورد تأیید قرار گرفته­است، با نتایج پژوهش ویشنوسکی و همکاران (2015)، روهربک و گموندن (2011)، و رامیرز و همکاران (2011) همسو است. این یافته نشان می‌دهد که همسو با رویکرد مبتنی بر منابع، آینده‌نگاری شرکتی منبعی است که می‌تواند موجب ارتقاء یادگیری سازمانی شده و موجبات توسعه قابلیت‌های جدید را نیز فراهم آورد. تایید فرضیه تاثیر آینده‌نگاری شرکتی بر یادگیری سازمانی نیز با یافته‌های پژوهش یون و همکاران (2018) همسو است. این یافته بر این امر دلالت دارد که بنگاه‌ها با استفاده از آینده‌نگاری شرکتی و همکاری با سایر موسسات نسبت به تغییرات آگاهی پیدا نموده و قابلیت‌های مورد نیاز را بدست آورند. فرضیه سوم نیز که به تأثیر آینده‌نگاری شرکتی بر نقشه‌گذاری فناورانه اشاره دارد، با توجه به آزمون مدل­سازی معادلات ساختاری درسطح اطمینان 95 درصد، مورد تأیید واقع شد و با نتایج سارپونگ و همکاران (2015) و لینتون و والش (2004) همسو است. براساس این یافته می‌توان نتیجه گرفت آینده‌نگاری شرکتی می‌تواند با استفاده از فرایندهایی نظیر نقشه‌گذاری فناورانه، بنگاه‌ها را برای مواجهه با تغییرات فناوری آماده سازد.

هم­چنین فرضیه چهارم که به تأثیر میانجی یادگیری سازمانی در ارتباط میان آینده‌نگری شرکتی و نوآوری می­پردازد، با توجه به آزمون مدل فرضیات پژوهش، تأیید شده و با نتایج پژوهش­های ون‌در گراشت و همکاران (2010)، گریفین و ساویر (2010)، و یون و همکاران (2018) مطابقت دارد. این یافته نشان می‌دهد که برخورداری از منبعی مانند آینده‌نگاری شرکتی موجب بروز یادگیری در سازمان شده و به دلیل بکارگیری رویکردها و رویه‌های جدید ناشی از آن موجب ارتقاء نوآوری می‌شود. فرضیه بعدی نیز نشان از تاثیر میانجی نقشه‌گذاری فناوری در ارتباط میان آینده‌نگری شرکتی و نوآوری دارد. این یافته نیز با یافته‌های پژوهش‌های باتیستلا و دتونی (2011)، ویشنوسکی و همکاران (2015)، راف (2015)، و یون و همکاران (2017) همسو می‌باشد. این یافته بدین معنا است که نقشه‌گذاری فناوری با بهبود قابلیت تحلیل و پیش‌بینی بنگاه‌ها، ظرفیت نوآوری آنها را افزایش می‌دهد.

 تایید اثر تعدیل‌گر قابلیت‌های یکپارچه‌سازی در تاثیر آینده‌نگاری بر یادگیری سازمانی نیز با یافته‌های پژوهش یون  و همکاران (2018) همسو می‌باشد. این یافته نشان از این دارد که توانایی سازمان در یکپارچه‌سازی شایستگی‌ها نقش زمینه‌ای در بروز یادگیری دارد. فرضیه آخر مبنی بر اثر تعدیل‌گر پشتیبانی سازمانی در تاثیر نقشه‌گذاری فناوری بر نوآوری نیز تایید گردید. این یافته با نتایج پژوهش یون و همکاران (2017) همسو بوده و بدین معنا است که پشتیبانی سازمانی با کاهش پیامدهای منفی شغلی و بهبود اعتماد کارکنان به قابلیت‌های فناوری خود موجب تعدیل تاثیر قابلیت‌های یکپارچه‌ساز بر نوآوری سازمانی می‌گردد.

اگرچه این پژوهش تلاش نمود تا دانش نظری در حوزه تاثیر آینده‌نگاری بر نوآوری را بسط دهد اما با محدودیت‌هایی نیز مواجه است. با توجه به ماهیت غیرتجربی و مقطعی این پژوهش، پیشنهاد می‌شود که پژوهش‌های آتی از روش‌های پژوهش تجربی و طولی جهت تحلیل تاثیر سطوح مختلف آینده‌نگاری شرکتی بر نوآوری، یادگیری سازمانی و نقشه‌گذاری فناوری بر سطوح مختلف نوآوری در سازمان‌ها بهره گیرند.

 

مراجع

دادخواه، سهیل؛ بیات، روح الله؛ فضلی، صفر؛ کشاورز ترک، عین الله؛ ابراهیمی، ابوالقاسم. (1397). طراحی مدل مطلوب آینده نگاری شرکتی (مطالعه موردی: شرکتهای مدیریت صادرات). آینده پژوهی مدیریت, 29(4)، 31-46.

سیاح مفضلی، اردشیر؛ جهانگیری، کتایون، عیوضی، محمدرحیم. (1395). تحلیل روند تکاملی الگوهای اجرایی آینده نگاری جهان یک مطالعه تطبیقی. آینده پژوهی مدیریت, 26(3)، 9-24.

طاهری دمنه، محسن؛ طایفه هاشمی، شیدا؛ حیدری دارانی، زهرا. (1398). آینده‌نگاری شرکتی در سازمان‌های دولتی با رویکرد سناریونگاری مورد مطالعه: شرکت گاز استان اصفهان. فصلنامه علمی مدیریت سازمان‌های دولتی, 7(4)، 79-96.

کشاورزترک، محسن؛ مقیمی، سید محمد؛ ابویی اردکان؛ محمد، عیوضی؛ محمد رحیم. (1397). ارائه چارچوب آینده‌نگاری شرکتی مبتنی بر سناریوپردازی در راستای ارتقای مدیریت نوآوری (مورد مطالعه: صنایع هوا و فضا). آینده‌پژوهی دفاعی, 2(5), 57-82.

مشعلی، بهزاد؛ شیبانی، حسن؛ حاجیانی، ابراهیم؛ قنبری، علی اله. (1397). خاستگاه آینده‌نگاری و جایگاه آن در سیاستگذاری بخش عمومی. آینده پژوهی مدیریت. 29(4)، 119-136.

مظفری, علی. (1388). آینده پژوهی، بستر عبور از مرزهای دانش. نظم و امنیت انتظامی, 2(4), 26-47.

Battistella, C., De Toni, A.F. (2011). A methodology of technological foresight: a proposal and field study. Technological Forecasting and Social Change, 78 (6), 1029–1048.

Edmondson, A. (1999). Psychological Safety and Learning Behavior in Work Teams. Administrative Science Quarterly, 44:350–383.

Eisenberger, R., Stinglhamber, F., Vandenberghe, C., Sucharski, I.L., Rhoades, L., 2002. Perceived supervisor support: contributions to perceived organizational support and employee retention. Journal of Applied Psychology. 87, 565–573.

Habegger, B. (2010). Strategic foresight in public policy: Reviewing the experiences of the UK, Singapore, and the Netherlands. Future. 42, 49-58.

Griffith, T. L., and J. E. Sawye. ( 2010). Multilevel Knowledge and Team Performance. Journal of Organizational Behavior, 31,1003–1031.

Kaserer, M. (2015) . Exploring Corporate Foresight in the Start-up Context. Master’s Thesis. University of Twente, Berlin, Germany.

Kogut, B., and U. Zander. (1992). Knowledge of the Firm, Combinative Capabilities, and the Replication of Technology. Organization Science, 3, 383–397.

Linton, J.D., Walsh, S.T. (2004). Roadmapping: from sustaining to disruptive technologies. Technological Forecasting and Social Change, 71 (1), 1–3.

Martino, J.P. (2010). Some recent advances in technology foresight. International Journal of Foresight Innovation Policy, 6 (1–3), 79–87.

Muse, L.A., Stamper, C.L. (2007). Perceived organizational support: evidence for a mediated association with work performance. Journal of Management, 19 (4), 517–535.

Preacher, K.J., Rucker, D.D., Hayes, A.F. (2007). Addressing moderated mediation hypotheses: theory, methods, and prescriptions. Multivariate Behavioral Research, 42 (1),185–227.

Phaal, R., Farrukh, C.J., Probert, D.R. (2004). Technology roadmapping—a planning framework for evolution and revolution. Technological Forecasting and Social Change, 71 (1), 5–26.

Phaal, R., Muller, G. (2009). An architectural framework for roadmapping: towards visual strategy. Technological Forecasting and Social Change, 76 (1), 39– 49.

Portaleoni, C. G. Marinova, S. ul-Haq, R. Marino. (2013). Corporate Foresight and Strategic Decisions. USA. PALGRAVE MACMILLAN.

Porter, A.L. (2010). Technology foresight: types and methods. International Journal of Foresight Innovation Policy, 6, 36–45.

Ramírez, R., L. Roodhart, and W. Manders. (2011). How Shell’s Domains Link Innovation and Strategy. Long Range Planning, 44 (4), 250–270.

Rohrbeck, R. (2010). Corporate Foresight: Towards a Maturity Model for the Future Orientation of a Firm. Germany: Springer-Verlag Berlin Heidelberg.

Rohrbeck, R., and Gemünden, H. G. (2011). Corporate Foresight: Its Three Roles in Enhancing the Innovation Capacity of a Firm. Technological Forecasting and Social Change, 78 (2), 231–243.

Rohrbeck, R. Battistella, C. Huizingh. (2015). Corporate forsight: An emerging field with a rich tradition. Technological forcasting & Social Change.101. 1-9.

Rohrbeck, R. Thom, N. Arnold, H. (2013). IT tools for foresight: The integrated insight and response system of Deutsche Telekom Innoviation Laboratories. Technological forcasting & Social Change. Article in Press.

Ruff, F. (2015). The advanced role of corporate foresight in innovation and strategic management—reflections on practical experiences from the automotive industry. Technological forcasting & Social Change, 101, 37–48.

Sarpong, D., M. Maclean, and E. Alexander. (2013). Organizing Strategic Foresight: A Contextual Practice of ‘Way Finding.’. Futures, 53: 33–41.

Spanos, Y. E., Vonortas, N, S., and Voudouris, I. (2015). Antecedents of Innovation Impacts in Publicly Funded Collaborative R&D Projects. Technovation, 36-37, 53–64.

Sutherland. W.J. Woodroof, H.J. (2009). The need for environmental horizon scanning. Trends in Ecology & Evolution, 24(10), 523-529.

Thorpe, R., R. Holt, A. Macpherson, and L. Pittaway. (2005). Using Knowledge Within Small and Medium-Sized Firms: A Systematic Review of the Evidence. International Journal of Management Reviews, 7 (4), 257–281.

Tierney, R., Hermina, W., Walsh, S., 2013. The pharmaceutical technology landscape: a new form of technology roadmapping. Technol. Forecast. Soc. Change 80,194–211.

Vecchiato, R., Roveda, C. )2010(. Strategic foresight in corporate organizations: handling the effect and response uncertainty of technology and social drivers of change. Technological Forecasting and Social Change, 77 (9), 1527–1539.

Vishnevskiy, K., Karasev, O., & Meissner, D. (2015). Integrated roadmaps and corporate foresight as tools of innovation management: the case of Russian companies. Technological Forecasting and Social Change, 90, 433-443.

Von der Gracht, H.A., Vennemann, C.R., Darkow, I. (2010). Corporate foresight and innovation management: a portfolio-approach in evaluating organisational development. Futures, 42 (4), 380–393.

 Yoon, J., Kim, Y. J., Vonortas, N. S., & Han, S. W. (2017). A moderated mediation model of technology roadmapping and innovation: The roles of corporate foresight and organizational support. Journal of Engineering and Technology Management,13(2).

Yoon, J., Kim, Y., Vonortas, N. S., & Han, S. W. (2018). Corporate foresight and innovation: the effects of integrative capabilities and organisational learning. Technology Analysis & Strategic Management, 30(6), 633-645.

 

 

---

[1]  Future insights

[2]  Rohrbeck

[3]  Von der Grasht & et.al

[4]  Hair et al. 

 

 

 

---