The Role of Physical-semantic Components of Residential Public Spaces in Accommodating the Elderly (Case Study: Ekbatan Residential Complex)

Subject Areas : architecture

Neda Mansour Hosseini ¹ , ali javan forouzande ²

1 - Ph,D. Candidate, Department of Architecture, Ardabil University of Science and Research, Islamic Azad University, Ardebil, Iran.
2 - Ph.D. Assistant Proffessor, Department of Architecture, Ardebil Branch, Islamic Azad University, Ardebil, Iran.

Received: 2016-06-28 Accepted : 2018-03-05 Published : 2018-05-22

Keywords:

References:

1. امینی، صبا؛ حسینی، سید باقر؛ و نوروزیان ملکی، سعید. (1392). بررسی تطبیقی میزان رضایتمندی ساکنان بین دو نمونه از مجتمع‌های مسکونی میان مرتبه و بلند‌مرتبه، نمونه‌های موردی : مجتمع‌های مسکونی شهید محلاتی و سبحان. مجله معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 11، 1-13.
2. الیاس زاده مقدم، سید نصرالدین؛ و ضابطیان، الهام. (1389). بررسی شاخص‌های برنامه‌ریزی شهری مؤثر در ارتقای امنیت زنان در فضاهای عمومی با رویکرد مشارکتی (نمونه موردی : بخش مرکزی شهر تهران). نشریه هنرهای زیبا-معماری و شهرسازی، 44، 56-43.
3. باقری آزاد، ناصر؛ پور جعفر، محمدرضا؛ و تقوایی، علی‌اکبر. (1394). ارائه انگاره‌های محیطی مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای عمومی مشوق سالمندی موفق با تأکید بر ترجیحات سالمندان. کنفرانس بین‌المللی علوم و مهندسی، آذر 10، (ص14-1). امارات : دبی.
4. بهروز فر، فریبرز. (1379). شناخت مشخصات محیطی مناسب سالمندان. فصلنامه علمی پژوهشی صفه، 31، 89-82.
5. بییر، آن آر؛ و هیگینز، کاترین. (1381). برنامه‌ریزی محیطی برای توسعه زمین. (سید حسین بحرینی، کیوان کریمی، مترجمان). تهران : انتشارات دانشگاه تهران.
6. پاکزاد، جهانشاه. (1391). راهنمای طراحی فضاهای شهری در ایران. تهران: انتشارات شهیدی.
7. پور جعفر، محمدرضا؛ تقوایی، علی اکبر؛ بمانیان، محمدرضا،؛ صادقی، علی‌رضا؛ و احمدی، فریال. (1389). ارائه انگاره‌های محیطی مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای عمومی مشوق سالمندی موفق با تأکید بر ترجیحات سالمندان شهر شیراز. مجله سالمندی، 5(15)، 34-22.
8. پور دیهیمی، شهرام. (1382). فضاهای باز در مجموعه‌های مسکونی. فصلنامه علمی پژوهشی صفه، 36، 52-37.
9. توماس، درک. (1389). معماری و محیط شهری. (فرشته پاشایی کمالی و میترا هنرجو، مترجمان). اصفهان : نشر خاک.
10. جوان فروزنده، علی؛ و مطلبی، قاسم. (1390). مفهوم حس تعلق به مکان و عوامل تشکیل‌دهنده آن، مجله علمی-پژوهشی هویت شهر. 5(8)، 27-37.
11. چرخچیان، مریم؛ و دانشپور، عبدالهادی. (1388). بررسی مؤلفه‌های طراحی فضاهای عمومی پاسخگو. نشریه جغرافیا و برنامه‌ریزی(دانشگاه تبریز). 30، 85-35.
12. حبیب، فرح؛ نادری، سید مجید؛ جهانشاهلو، لعلا؛ و فروزانگهر، حمیده. (1391). سنجش چهارچوب ارزیابی سرمایه اجتماعی در ساختار شهری با تأکید بر نقش فضاهای عمومی مطالعه موردی : شهر تهران. مجله علمی-پژوهشی هویت شهر، 6(12)،4-5.
13. حیدری، علی‌اکبر؛ یزدانفر، سید عباس؛ و بهدادفر، نازگل. (1392) .ارائه مدلی برای تبیین پارامترهای تأثیرگذار در معنای مکان در محیط‌های آموزشی نمونه موردی : مقایسه معنای مکان در دانشکده معماری و غیر معماری. نشریه علمی-پژوهشی انجمن علمی معماری و شهرسازی ایران، 5، 62-49.
14. دانشپور، سیدعبدالهادی؛ و چرخچیان، مریم. (1386). فضاهای عمومی و عوامل مؤثر بر حیات جمعی. باغ نظر، 7، 28-19.
15. راست بین، ساجد؛ جعفری، یاسر؛ دارم، یاسمن؛ و معززی مهر تهران، امیرمحمد. (1391). رابطه همبستگی بین کیفیت‌های محیطی و تداوم حیات شهری در عرصه‌های عمومی(نمونه موردی : جلفای اصفهان). باغ نظر، 21، 46-35.
16. رحمتی، اکبر؛ زارعی، ساسان؛ و محمدیان مصمم، حسن. (1392) .بازآفرینی فضاهای عمومی، راهکاری در جهت تداوم هویت محلات شهری. همایش ملی معماری، مرمت، شهرسازی. محیط‌زیست پایدار. شهریور 28، (ص14-1). همدان: ایران.
17. رفیع زاده، ندا؛ شعله، نوذری؛ و روشن‌بخش، حسین. (1380). رهنمودهای طراحی معماری خانه‌های سالمندان. تهران : مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
18. رفیع زاده، ندا. (1382). طراحی معماری مناسب برای سالمندان. فصلنامه علمی پژوهشی صفه، 37، 117-111.
19. رفیعیان، مجتبی؛ رضازاده، راضیه؛ سیفایی، مهسا؛ و احمدوند، یزدان. (1387). سنجش شاخص‌های مؤثر بر مطلوبیت فضاهای عمومی شهری از منظر گروه‌های خاص اجتماعی (زنان) (مورد پژوهی میدان نبوت تهران). فصلنامه نامه هنر، 2، 54-37.
20. زندیه، مهدی. (1391). مناسب‌سازی منظر شهری برای سالمندان نمونه موردی : محله قیطریه تهران. مجله سالمندی ایران، 7(25)، 18-7.
21. سلطان‌زاده، حسین؛ و منصور حسینی، ندا. (1392). فضاهای عمومی شهری و مشخصه‌های محیطی مؤثر بر حیات جمعی سالمندان. اولین همایش منطقهای معماری و معماری پایدار شهرسازی ایذه (خشت اول). تیر 14-13، (ص11-1 ). ایذه : ایران.
22. صادقی فرشته، رؤیا؛ دانشگر مقدم، گلرخ؛ و دژدار، امید. (1391). بررسی رابطه طرح کالبدی در مجتمع‌های مسکونی و حس دل‌بستگی به مکان در بین ساکنین (مطالعه موردی : مجتمع‌های مسکونی امام خمینی و امام رضا در همدان). نشریه مدیریت شهری، 30، 264-253.
23. صالحی، اسماعیل. (1387) .ویژگی‌های محیطی فضاهای شهری امن. تهران : مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری وزارت مسکن و شهرسازی.
24. ضابطیان، الهام؛ و تقوایی، علی‌اکبر. (1388). فضاهای شهری دوستدار سالمندان با استفاده از رویکرد مشارکتی. فصلنامه مسکن و محیط روستا، 128، 71-60.
25. ضرغامی، اسماعیل؛ شرقی، علی؛ و الفت، میلاد. (1394). ویژگی‌های محیطی مؤثر برافزایش کیفیت زندگی ساکنان خانه‌های سالمندان(نمونه موردی : خانه‌های سالمندان ناحیه شمیرانات در استان تهران). دو فصلنامه معماری ایران، 7، 126-111.
26. عینی فر، علیرضا؛ و قاضی‌زاده، سیده ندا. (1389). گونه‌شناسی مجتمع‌های مسکونی تهران با معیار فضای باز. آرمان‌شهر، 5، 45-35.
27. علی‌الحسابی، مهران؛ و رفیعی، فرخنده. (1391). ارزیابی نیازمندی‌های سالمندان در فضاهای شهری، مطالعه موردی : پارک خلد برین شیراز. معماری و شهرسازی آرمان‌شهر، 9، 257-247.
28. فلاحت، محمدصادق. (1385). مفهوم حس مکان و عوامل شکل‌دهنده آن. نشریه هنرهای زیبا، 26، 66-57.
29. فنائی، ساناز؛ و ساکی، الهه. (1393). راهکارهای ارتقاء نورپردازی عرصه‌های عمومی با تأکید بر سالمندان. دومین همایش بین‌المللی روشنایی و نورپردازی ایران، آبان 28-30، (ص12-1). تهران : ایران.
30. کارمونا، متیو؛ هیت، تیم؛ اک، تیم؛ و تیسدل، استیون.(1391). مکان‌های عمومی فضاهای شهری ابعاد گوناگون طراحی شهری. (فریبا قرائی؛ مهشید شکوهی؛ زهرا اهری و اسماعیل صالحی، مترجمان)، تهران : انتشارات دانشگاه تهران.
31. کاشانی جو، خشایار. (1389). بازشناخت رویکردهای نظری به فضاهای عمومی شهری. مجله علمی-پژهشی هویت شهر، 4(6)، 106-95.
32. کریمی، مهسا؛ و پورناصری، شهناز. (1392). اهمیت و نقش فضاهای تفریحی و فراغتی در راستای ارتقای سلامت روان سالمندان مقیم خانه سالمندان (نمونه موردی اردبیل). همایش ملی معماری و شهرسازی انسان‌گرا، آذر 9، (کتاب‌نامه الکترونیکی)،قزوین : ایران.
33. کلانتری، حسین؛ و اخوت، هانیه. (1390). برنامه‌ریزی منظر شهری. تهران : جهاد دانشگاهی، پژوهشکده فرهنگ، هنر و معماری.
34. گل، یان. (1387). زندگی در فضای میان ساختمان‌ها. (شیما شصتی، مترجم)، تهران : انتشارات جهاد دانشگاهی.
35. گل، یان. (1389) .فضاهای عمومی وزندگی جمعی، آدلاید-2002. (علی غفاری و محمدصادق سهیلی پور، مترجمان)، تهران : انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
36. لنگ، جان. (1388). آفرینش نظریه معماری نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. (علیرضا عینی فر، مترجم)، تهران : انتشارات دانشگاه تهران.
37. مداح، سید باقر. (1388). وضعیت فعالیت‌های اجتماعی و نحوه گذران اوقات فراغت در سالمندان ایران و سوئد. مجله سالمند ایران، 3(8)، 606-597.
38. مدنی پور، علی. (1391). فضاهای عمومی و خصوصی شهر. تهران : نشر سازمان فناوری و اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران.
39. مطلبی، قاسم. (1380). روان‌شناسی محیطی دانشی نو در خدمت معماری و طراحی شهری. نشریه هنرهای زیبا، 10، 67-52.
40. مختاری، رؤیا. (1392). تأثیر کالبدی فضاهای شهری بر کیفیت زندگی شهری
(موردمطالعه : شهرک اکباتان). پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی، تهران.
41. مطلبی، قاسم. (1385). بازشناسی نسبت فرم و عملکرد در معماری. نشریه هنرهای زیبا، 25، 64-55.
42. منصور حسینی، ندا؛ و سلطان‌زاده، حسین. (1392). بررسی مشخصه‌های محیطی مؤثر بر شکل‌گیری فضاهای عمومی شهری (نمونه موردی : شهرک اکباتان). مجله انگاره معمارانه، 1(1)، 60-53.
43- نوذری، شعله؛ رفیع زاده، ندا؛ و داعی نژاد، فرامرز. (1387). مبانی طراحی فضاهای باز محله‌های مسکونی متناسب با شرایط سالمندان. تهران : مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن.
44- یزدانفر، سید عباس؛ حسینی، سید باقر؛ و زرودی، مصطفی. (1392). فضاهای عمومی و افزایش تعاملات اجتماعی؛ (مطالعه موردی : مجتمع مسکونی کوثر و فاز دو مجتمع مسکونی اکباتان). فصلنامه مدیریت شهری، 32، 22-7.

45. Abbasi, A., Alalouch, Ch., & Bramley, G. ( 2016). Open space quality in deprived urban areas : user perspective and use pattern. Procedia-Social and Behavioral Seiences, 216, 195-205.
46. Andersson, J. E. (2011). Architecture for the silver generation : Exploring the meaning of appropriate space for ageing in a Swedish municipality. Health & Place 17(2), 587–572
47. Azemati, H. R., Bagheri, M., Hosseini, S. B., & Norouzian Maleki, S. (2011). An Assessment of pedestrian network in Accesible Neighborhoods : Traditional Neighborhoods in Iran. International Journal of Architectural Engineering & Urban Planning, 21(1), 52-59.
48. Beck, H. (2009). Linking the quality of public spaces to quality of life. Journal of Place Management and Development, 2(3), 240-248.
49. Carr, S. (1982). Some Criteria for Environmental form. In S. Kaplan and R. Kaplan (Eds.) Humanscape : Environments for People.(pp.156-160). USA: Ulrich’s Books.
50. Canter, D. (1983). The purposive evaluation of places: a facet approach. Environment and Behavior, 15, 659-698.
51. Canter, D., & Walker, E. (1980). Environmental role and conceptions of housing. Journal of Architectural Research, 7, 30-35.
52. Carmona, M., Tiesdell, S., Heath, T., & Oc, T.(2009). Public spaces, urban spaces The Dimensions of urban design.(F. Gharaee and others, Transl). Tehran : Art university. (Orginal work published 2003). London.

53. Francis, J., Giles-Corti, B., Wood, L., & Knuiman, M. (2012). Creating sense of community: The role of public space. Journal of Environmental psychology, 32, 401-409.
54. Francis, M. (2003). Urban open space : designing for user needs. London : Island Press.
55. Gieryn, T.F. (2000). A Space For Place in Sciology. Annual Review Sociology, 26, 463-496.
56. Givoni, B. (1991). Impact of Planted Areas on Urban Environmental Quality: A Review. Atmospheric Environment, 25(3), 289-299.
57. Gustafson, p. (2001). Meaning of place : every day experience and theoretical. Journal of Environmental psychology, 21(1), 5-16.
58. Hajer, M., & Reijndorp, A. (2001). In Search of New Public Domain. Rotterda : NAI Publishers.
59. Heyuan, Y. (2016) .Characterizing the inequalities in urban public green space provision in Shenzhen, China. Habitat International, 56, 176-180.
60. Hur, M., Nasar, J. L., & Chun, B. (2010). Neighborhood Satisfaction, physical and Perceived Naturalness and openness. Journal of Environmental psychology, 30(1), 52-59.
61. Javan Forouzandeh, A., & Motalebi, G. (2012). The Role of Open Spaces in Neighborhood Attachment Case Study: Ekbatan Town in Tehran Metropolis. International Journal Of Architecture and Urban Development, 1(2), 11-20.
62. Kabisch, N., & Haase, D. (2014). Green justice or just green Provision of urban green spaces in Berlin. Landscape and Urban Planning, 170, 129-139.
63. Low, S. M., & Altman, I. (1992). Place attachment : a conceptual inquiry. New York: Plenum press.
64. Marcus, C. C., & Francis, C. (1997). People places : design guideline for urban open space.(2thed.). California : Berkeley.
65. Montgomery, J. (1998). Making a city Urbanity. Vitality and Urban design, 1, 93-115.
66. Morancho, A. B. (2003). A Headonic Valuation of Urban Green Areas. Landscape and Urban Planning, 68(1), 35-41.
67. Motalebi Esfidvajani, G. (1998). A Theory of Meaning in Architecture and Urban Design : An Ecological Approach. Unpublished doctoral dissertation, Faculty of the Built Environment, Sydney : The University of New South Wales.

68. Neisser, U. (2014). Cognitive psychology: Classic edition. Psychology Press.
69. Proshansky, H. M., Fabian A. K., & Kaminoff, R. (1983). Placeidentity: Physical World Socialization of the Self. Journal of Environmental Psychology, 3, 57-83.
70. Punter, J. (1991). Participation in the Design of Urban Space . Landscape Design, 200, 24-27.
71. Ridzwan Othman, A., & Fadzil, F. (2014). Influence of Outdoor Space to the Elderly Wellbeing in a Typical Care Centre. Procedia-Social and Behavioral Seiences, 170, 320-329.
72. Relph, e. (1976). Place and placelessness. London : pion Limited.
73. Stedman, R. C. (2003). Sense of place and forest science: toward a program of quantitative research. Forset Science, 49,1-8.
74. Seamon, D. (2012). The Role of Place Identity in the Perception, Understanding, and Design of Built Environments. Manhattan: Bentham science publishers.
75. Turel, H,. Yigit, E., & Altug, I. (2007). Evaluation of elderly peopel,s requirements in public open spaces : A case study in Bornova District (Izmir, Turkey). Building and Environment, 42, 2035-2045.
76. Wenjuan, Z., Yang, J., Ma, L., & Huang, C. (2015). Factors affecting the use of urban spaces for physical activities : Views of young urban residents in beijing. Urban Foresty & Urban Greening, 14, 851-857.
77. Wijayanti, E. B., & Pandelaki, E. E. (2012). Places Where the Elderly Meet Friends at Banyumanik Public Housing, semarang, Indonesia. Elsever, 50, 405-417.
78. Wojciech, B. (2015). Public space in the residential areas: the method of social-spatial analysis. Procedia Manufacturing, 3, 1720-1727.
79. Young, E. H. K., Conejos, S. H., & Chan, E. H. W. (2016). Social needs of the elderly and active aging in public open spaces in urban renewal. Cities, 52, 114-122.