تاب‌آور بودن نظام‌های اجتماعی-اکولوژیک در برابر تغییرات محیطی نظیر تغییر اقلیم نیازمند تضمین سیستم‌های محیطی مانند سیستم عرضه آب و انسانی مانند نظام حکمرانی منابع و مشارکت ذی‌نفعان می‌باشد. در کشور ایران پروژه بین‌المللی ترسیب کربن از سال 2005 در ابتدا با هدف جلوگیری از پدیده بیابان‌زایی آغاز گردید. از این رو در این مطالعه جوامع محلی سه منطقه هدف این طرح شامل شهرستان خاتم استان یزد، شهرستان جاجرم استان خراسان شمالی و حوزه آبخیز اوغان شهرستان گالیکش استان گلستان و میزان تأثیر اجرای طرح بر گسترش مشارکت ذی‌نفعان مورد بررسی قرار گرفتند. بدین منظور از هر منطقه دو روستا به صورت نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب گردیده و پرسشنامه سنجش گسترش مشارکت بین کشاورزان و دامداران روستاهای هدف تکمیل گردید. نتایج نشان داد که اجرای طرح ترسیب کربن در سه منطقه مورد مطالعه باعث افزایش گسترش مشارکت به میزان قابل قبولی نگردیده است. همچنین مقایسه عملکرد مناطق نشان داد که در شهرستان جاجرم، ضعیف‌ترین عملکرد و در حوزه آبخیز اوغان شهرستان گالیکش بهترین عملکرد در راستای گسترش مشارکت ذی‌نفعان صورت پذیرفته است. شاخص‌های گسترش مشارکت نیز تنها در حوزه آبخیز اوغان و شهرستان خاتم در 14 حالت از 90 حالت ممکن دارای مقدار قابل قبولی بودند. در نتیجه شفافیت اهداف و انتظارات، حضور و درگیر ساختن ذی‌نفعان، تسهیل و رهبری، ظرفیت‌سازی، قدرت و منبع‌یابی در تمامی ابعاد اجتماعی، اقتصادی، سازمانی، زیرساختی و سرمایه اجتماعی دارای عملکرد مناسبی نبوده‌اند. از این رو تاب‌آوری خدمات اکوسیستمی موجود در سه منطقه مورد مطالعه به دلیل عدم گسترش مشارکت ذی‌نفعان به خطر خواهد افتاد. Manuscript profile