در عصر حاضر مسئله آب به یکی از بحران‌های اساسی جهان تبدیل‌شده و بیش‌ازپیش نقش کلیدی خود را در ایجاد زندگی بهتر برای جهانیان به اثبات رسانیده است. هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر موفقیت تشکل‌های آب بران شبکه آبیاری دشت قزوین بود. جامعه آماری پژوهش 160 نفر از اعضای تشکل آب بران (کشاورزان) دشت قزوین بودند که با روش نمونه‌گیری از نوع تصادفی ساده و با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه آماری تعداد 90 بهره‌بردار تعیین شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه استاندارد می‌باشد که روایی آن توسط کارشناسان موضوعی مورد تأیید گرفت و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ برای قسمت‌های مختلف پرسشنامه بالاتر از 72/. =α به دست آمد. نتایج تحلیل همبستگی گویای رابطه مثبت و معنی‌دار بین سطح تحصیلات و میزان مالکیت اراضی با میزان موفقیت تشکل آب بران است. از طرفی، بین سابقه عضویت افراد در تشکل آب بران و ارزیابی آن‌ها از میزان موفقیت تشکل آب بران ارتباط منفی و معنی‌داری در سطح اطمینان 99 درصد وجود داشته است. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیونی نیز نشان‌دهنده این موضوع است که ویژگی‌های اجتماعی و مدیریتی قادرند 54 درصد تغییرات میزان موفقیت تشکل آب بران را پیش‌بینی نمایند. Manuscript profile

تحقیق پیش رو از نوع تحقیقات پیمایشی و کاربردی بوده که هدف آن تحلیل چالش های توسعه کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی و شناخت جایگاه موانع آموزشی و ترویجی در بین کشاورزان شهرستان خرم‌آباد می باشد. جامعه آماری شامل دو گروه کارشناسان دارای سابقه مرتبط با مدیریت آب و کشاورزان دارای کشت های آبی در سال زراعی 13۹۶- ۱۳۹۵ در شهرستان خرم‌آباد (۷۰۵۰=N) بود. از جامعه کارشناسان 38 نفر به‌صورت تمام شماری و از جامعه کشاورزان 215 نفر با استفاده از فرمول کوکران به‌عنوان حجم نمونه تعیین شدند. سپس کشاورزان به روش نمونه گیری چندمرحله‌ای انتخاب و داده های موردنیاز از آنان به‌وسیله پرسشنامه گردآوری شد. روایی و پایایی پرسشنامه (در بخش موانع) به ترتیب، با استفاده ازنظرات کارشناسان و ضریب آلفای کرونباخ (761/۰ =α) مورد تأیید قرار گرفت. بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی موانع توسعه کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی به چهار دسته؛ ادراکی- نگرشی، اطلاعاتی- شناختی، خدماتی حمایتی و آموزشی- ترویجی تقسیم‌بندی شدند. نتایج آزمون من ویتنی نشان داد که از بین 18 مانع بررسی‌شده، فقط دو مانع "ارتباط ضعیف بین کارشناسان و کشاورزان در رابطه با کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی" و "به‌روز نبودن آموزش‌های ترویجی با تغییرات الگویی کشت منطقه" به‌صورت معنی داری مانع توسعه کشت محصولات مقاوم به کم‌آبی به شمار نمی رفتند؛ اما مقایسه میانگین میزان وجود داشتن هر مانع در منطقه با میانگین میزان اهمیت همان مانع نشان داد که 16 مورد دیگر از این موانع به‌صورت معنی داری مانعی بر سر راه توسعه کشت این‌گونه محصولات در شهرستان خرم آباد به‌حساب می آیند. Manuscript profile