زمینه و هدف: کیفیت منابع آب زیرزمینی را می­­توان از طریق مقایسه مقادیر پارامترهاي اندازه­گیري شده با مقادیر استاندارد آنها ارزیابی کرد، اما این روش قدیمی و ساده بوده و تصویری جامع و قابل فهم براي عموم از وضعیت کیفیت آب را به­خصوص در مناطق خشک و نیمه­خشک نشان نمی­دهد. در تحقیق حاضر پس از محاسبه کیفیت آب زیرزمینی دشت مهران با استفاده از شاخص IRWQI به بررسی و مقایسه انواع روش­های زمین آماری جهت پهنه­بندی کیفیت پرداخته شده است.

روش بررسی: با توجه به اهمیت منابع زیرزمینی در دشت خشک مهران، در اين مطالعه داده­هاي کيفيت آب تعداد 17 حلقه چاه در دشت مهران انتخاب و نمونه­برداری از چاه­های انتخابی به منظور آنالیز و محاسبه مقدار پارامترهای فوق در اواخر بهمن و اوایل اسفند 98 انجام شد. جهت محاسبه شاخص، به هریک از پارامترها بر اساس نقشی که در آلودگی آب­هاي زیرزمینی دارند، وزنی خاص تعلق گرفت. برای ارزیابی همبستگی بین داده ها و شاخص IRWQI از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. به منظور تهیه نقشه پهنه­بندي کیفیت آب، از روش­های زمین­آماری عکس فاصله، چند جمله­ای جهانی، تابع شعاعی، روش موضعی، كريجينگ معمولي، ساده و عام استفاده گردید.

یافته­ ها: نتایج نشان­دهنده همبستگی معنی­دار شاخص کیفیت آب با پارامترهای EC و SAR در سطح 1 و 5 درصد می­باشد. نتایج بررسی شاخص IRWQI نشان­دهنده وضعیت خیلی خوب کیفیت آب منطقه با میانگین شاخص عددی 100 است. همبستگی بین پارامترهای آب زیرزمینی با شاخص IRWQI نشان داد که پارامترهای EC و SAR دارای همبستگی معنی­داری هستند. همچنین روش عکس فاصله (IDW) با MAE ، RMSE و R² برابر 10/10، 65/12 و 77/0 کمترین خطا را بین سایر روش­های زمین­آماری داشت که به­عنوان بهترین روش برای پهنه­بندی شاخص کیفیت آب در دشت مهران معرفی گردید.

بحث و نتیجه ­گیری: بر اساس مساحت­های کلاس­های نقشه پهنه­بندی شاخص کیفیت آب مشخص شد که کلاس خیلی خوب با مساحت 12429 هکتار (69 درصد) بیشترین سطح منطقه را در برگرفته که نشان­دهنده کیفیت خیلی خوب آبهای زیرزمینی در دشت مهران می­باشد.