زمينه و هدف: تعيين و تخمين حجم درختان در جنگل از جمله موارد مهمي است كه در مديريت جنگل مطرح مي­باشد. يكي از راه­كارها براي كاهش هزينه و افزايش سرعت جمع­آوري داده­ها، بهره­گيري از جداول حجم در برآورد موجودي حجمي يک جنگل است. در اين پژوهش از روش نمونه­برداري 3P براي تهيه جدول حجم گونه صنعتي راش استفاده شد و سپس جدول به دست آمده با تاریف مورد استفاده در جنگل مقایسه شد.

روش بررسي: براي اين منظور 899 داده حاصل از نمونه­برداري 3P و تجديد حجم درخت راش در جنگل خيرود نوشهر براي تهيه تاريف مورد استفاده قرار گرفتند. اين داده­ها به صورت آماده در اختيار نگارندگان قرار گرفت و جمع­آوري داده­ها مربوط به قبل از اجرای طرح تنفس بهره­برداری از جنگل­های شمال ايران می­باشد( قبل از سال 95 ). به­منظور انجام آناليزهاي آماري از نرم­افزار R استفاده شد(آناليزهای آماري در سال 97 صورت گرفت). با بهره­گيري از رگرسيون خطي تک­متغيره، بهترين رابطه براي تعيين حجم بر اساس قطر برابرسينه، برازش داده شد. براي انتخاب رابطه رگرسيوني منتخب از معيارهاي آماري نمودارهاي پراكنش داده­ها، نمودارهاي جعبه­اي، نمودارهاي باقي­مانده­ها، آزمون تجزيه واريانس و براي اعتبارسنجي از معيارهاي VIF، AIC و BIC استفاده شد. از رابطه رگرسيوني منتخب جهت تهيه تاريف استفاده شد.

يافته­ها: جداول حجم حاصل، در همان دامنه از داده­هايي که جهت به ­دست آوردن رابطه رگرسيوني استفاده شدند، به­دست آمدند. سپس جداول تهيه شده و جداولي که موجود بودند توسط آزمون تي-جفتي مقايسه شدند. طبق نتايج آزمون­ آماري، در سطح 95 درصد اختلاف معني­داري بين حجم اندازه­گيري­شده و حجم پيش ­بيني ­شده متناظر آن، وجود ندارد.

بحث و نتيجه­گيري: با توجه به نتايج اين تحقيق، روش نمونه­گيري 3P به خاطر کاهش هزينه، تسريع زمان و دقت مناسب نسبت به روش صددرصد سنتي، براي تجديدحجم درختان راش خيرود پيشنهاد مي­شود.