چکیده زمینه و هدف: خشکه دارها به عنوان مهم ترین عامل کنترل کننده ساختار و فعالیت در جنگل های معتدله شناخته می شوند. به منظور بررسی نقش خشکه دارها در زادآوری درختان جنگلی، تراکم زادآوری محیط اطراف خشکه دار در جنگل های بکر منطقه لالیس نوشهر مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: جهت نمونه برداری از خشکه دارهای سرپا از پلات های دایره ای به مساحت 5 آر و به مرکزیت خشکه دار، و همین طور در خشکه دارهای افتاده از پلات های مستطیلی به عرض 4 متر و طول خشکه دار موجود، استفاده شد. درجه پوسیدگی خشکه دار به همراه موقعیت توپوگرافیک و مساحت حفره تاجی ناشی از خشکه دار با توجه به میانگین قطر بازشدگی تاج، یادداشت گردید. برای بررسی اثر حفره ها، از نظر سطح به پنج دسته تاج پوشش بسته، سطح خیلی کم (کم تر از 50 مترمربع)، سطح کم (50 تا 150 مترمربع)، سطح متوسط (150 تا 250 مترمربع) و سطح زیاد (250 تا 480 مترمربع) تقسیم شد. یافته ها: نتایج مربوط به زادآوری نشان داد گونه راش بیش ترین تراکم زادآوری را در برگرفته است. میزان تراکم نهال در کلاس پوسیدگی چهارم بیش ترین تعداد را برای تمام گونه ها به خود اختصاص داد. همچنین با افزایش اندازه سطح حفره های تاجی، بر تراکم زادآوری افزوده شده است و کلاس سطح زیاد بیش ترین زادآوری را دربردارد. تراکم زادآوری بین طبقات شیب و کلاس های ارتفاعی تفاوت معنی داری نشان نداد، ولی تراکم گونه های راش، پلت، شیردار و توسکا در جهات مختلف تفاوت های معنی داری نشان می دهد. بحث و نتیجه گیری: یافته های تحقیق حاضر نشان می دهد که شناخت فرآیند های طبیعی در توده های بکر اکوسیستم های جنگلی، اطللاعات مفیدی در اختیار مدیران اجرایی، جهت اتخاذ تصمیمات درست قرار می دهد. Manuscript profile