حفظ بستر طبیعی و تنوع زیستی شهر جهت ایجاد ارتباط با طبیعت و ارتقاء کیفیت زندگی در شهر با توجه به افت کیفیت محیط زیست و از هم‌گسیختگی بنیان‌های اکولوژیک شهری، نیازمند یکپارچه‌سازی دانش بوم‌شناسی با فرآیند برنامه‌ریزی و توسعه شهری است. هدف تحقیق، تبیین نظری رویکرد جدید بوم شناسی شهری از طریق بررسی سیر تحول مفهوم بوم‌شناسی و ریشه‌های شکل‌گیری دانش بوم‌شناسی شهری است. همچنین این مقاله در‌صدد پاسخ دادن به این پرسش است که چگونه با بکارگیری بوم شناسی شهری به عنوان رویکردی نو در فرآیند برنامه‌ریزی و توسعه‌ی شهرها، می-توان فرصت‌هایی را برای ایجاد پیوند میان نظام اکولوژیک با محیط‌های شهری و فعالیت‌های انسانی پدید آورد.تحقیق حاضر از لحاظ روش با اتکا به شیوه‌های توصیفی و تحلیلی انجام گرفته و تلاش شده است که با انجام مطالعات کتابخانه‌ای و تحلیل نگرش‌های مرتبط با بوم‌شناسی شهری و مباحث مربوطه در برنامه‌ریزی و طراحی شهری، بتوان به ریشه‌های نظری موضوع و نحوه‌ی بکارگیری آن در علوم شهری از جمله شهرسازی با بررسی مصادیق کاربردی آن پی‌برد.با توجه به یافته‌های پژوهش، بوم‌‌شناسی شهری به عنوان رویکردی نوین در شهرسازی امروزه از جایگاه مناسبی برخوردار شده است. بازیابی شبکه‌های اکولوژیک شهری و طراحی و برنامه‌ریزی زیست‌بوم محور از مصادیق کاربردی دانش بوم‌شناسی شهری در سطوح مختلف محسوب می‌شوند و از این طریق متخصصان توانسته‌اند در جهت تقویت محیط طبیعی و ایجاد الگوهای توسعه مبتنی برحفظ ارزشهای اکولوژیکی شهر، گام‌های روبه جلویی بردارند. نتایج نشان می‌دهد، کاربرد دانش بوم‌شناسی شهری در برنامه‌ریزی و طراحی شهرها در قالب راهبردی نظری و عملی، بایستی به عنوان یک اولویت ملی جهت دستیابی به شهرهای پایدار و تاب‌آور مد نظر قرار گیرد. دستیابی به این امر مستلزم کارگروهی میان متخصصان مختلف، حمایت از برنامه‌های آموزشی و ایجاد تغییر در نحوه‌ی ارتباط میان سیاستگذاران و متخصصان می‌باشد. Manuscript profile

زمینه و هدف: امروزه وضعیت موجود شهرها نه تنها بر ایجاد فضای سبز وسیع برنامه ریزی شده حکم می کند، بلکه بیش از هر زمان دیگر خواهان فضای سبز به منظور برقراری موازنه اکولوژیکی در مقابل محیط های ساخته شده است. دراین زمینه پارک های اکولوژیکی که از دهه آخر قرن گذشته مطرح شده اند، می توانند عامل مؤثری در برطرف کردن این مشکلات باشند. هدف کلی تحقیق، بهبود شرایط محیطی شهر در راستای ارتقاء پایداری زیست محیطی از طریق طراحی پارک اکولوژیک و ایجاد ارتباط میان محیط انسان ساخت و بسترهای بکر طبیعی موجود در شهر هم چون ارتفاعات است، تا بتوان بستر مناسبی را به عنوان پشتوانه ی اقتصادی-علمی جهت آموزش و ایجاد فرهنگ صحیح زیست محیطی فراهم نمود. روش بررسی: تحقیق حاضر از لحاظ روش، با اتکا به شیوه های توصیفی و تحلیلی انجام شده است. در این تحقیق، ارتفاعات جنوب غربی مشهد مورد بررسی قرار گرفته است. پس از انجام مطالعات پایه، بررسی نمونه های موردی، امکان سنجی و ارزیابی توان اکولوژیک محدوده ، خروجی به صورت راهکارها و پهنه های مناسب جهت بارگذاری با بهره گیری از مدل مخدوم و با توجه به مدل های اکولوژیک ارایه گردیده است. یافته ها: یافته های پژوهش نشان می دهد از کل مساحت محدوده ی مورد مطالعه حدود 35درصد آن قابل بارگذاری می باشد و مابقی باید به عنوان حوزه های بکر طبیعی مد نظر قرار گیرد. در بخش قابل بارگذاری، پهنه بندی ها به نحوی است که در لبه های متصل به شهر با شیب کمتر، بارگذاری سنگین تر بوده و با نفوذ به داخل سایت و ارتفاعات از میزان بارگذاری کاسته شده است. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد در فرآیند طراحی پارک اکولوژیک به عنوان نمونه ی طراحی اکولوژیک، باید معیارها و فعالیت هایی مد نظر قرار گیرد که آن ها را از سایر پارک ها متمایز می سازد. هم چنین در فرآیند طراحی با ارزیابی توان اکولوژیک، توجه نمودن به لایه های زیست محیطی پایه و بومی سازی مدل های اکولوژیک جهت بارگذاری، می توان به بالاترین درصد بهره وری محیطی و کمترین تأثیرات منفی بر محیط زیست دست یافت. Manuscript profile