زمینه و هدف: : تبدیل مراتع طبیعی به دیم زار، یکی از عوامل مهم تخریب مراتع در ایران است. این تخریب و تغییرکاربری می تواند اجزاء مختلف اکوسیستم های مرتعی را تحت تأثیر قرار دهد. هدف از انجام این تحقیق، بررسی دگرگونی های پوشش گیاهی در چارچوب تنوع گونه ای در سال های بعد از تخریب بوده است. روش بررسی: به این منظور مراتع طبیعی (منطقه کلید) و اراضی تبدیل شده به دیم زار (منطقه بحرانی) مجاور آن در منطقه دهگلان کردستان برای انجام نمونه برداری با استفاده از طرح تصادفی- سیستماتیک انتخاب گردید. تعداد 3 ترانسکت هر کدام به طول 100 متر و به فاصله 50 متر از یک دیگر در طول شیب در هر یک از دو عرصه مذکور استقرار یافت. در طول هر ترانسکت تعداد 5 کوادرات هر کدام به مساحت 1 متر مربع بر طبق روش سطح حداقل مستقرگردید. فهرست گونه ها به همراه فراوانی نسبی هر گونه در داخل کوادرات ها ثبت شد. یکنواختی گونه ای بر اساس چهارشاخص سیمپسون، کامارگو، اسمیت - ویلسون و اصلاح شده نی، غنای گونه ای بر طبق دو شاخص جک نایف و جزء نادر، و تنوع گونه ای به وسیله چهار شاخص شانن- واینر، بریلویین، مکینتاش و سیمپسون مورد تحلیل قرار گرفته و با یک دیگر مقایسه شدند. یافته ها: تعداد 26 گونه گیاهی در مراتع طبیعی و 18 گونه در اراضی تبدیل شده به دیم زار جمع آوری گردید. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که در اراضی تبدیل شده به دیم زار غنا و تنوع گونه ای گیاهان تنزل رتبه و یکنواختی گونه ای افزایش رتبه داشته است، ولی آزمون آماریT-Test معنی دار بودن تفاوت عددی در دو عرصه را نشان نداد. بحث و نتیجه گیری: به طور کلی می توان نتیجه گرفت تبدیل مراتع به دیم زار باعث کاهش تنوع گونه ای شده است و معنی دار نبودن آن از نظر آماری به دلایل متعدد بوده است. Manuscript profile

گیاه Hymenocrater calycinus (Boiss.) Benth. متعلق به تیره نعنا (Lamiaceae) در مناطق شمال، شمال شرق، شرق و مرکز ایران پراکنش دارد و در رویشگاه های صخره ای، جنگل های تُنُک اُرس و درمنه زارها در دامنه ارتفاعی 2500-150 متر از سطح دریا استقرار یافته است. اسانس این گونه دارویی دارای خاصیت آنتی اکسیدانی و ضدمیکروبی است. این پژوهش به منظور بررسی و مقایسه عملکرد ترکیب های شیمیایی اسانس جمعیت های این گونه در سه منطقه بلده پایین (1100 متر)، بلده بالا (1950 متر) و اوروست (1350 متر) استان مازندران انجام گرفت. سرشاخه های گلدار گیاه جمع آوری و به روش تقطیر با آب و توسط دستگاه کلونجر اسانس گیری شد. شناسایی ترکیب های اسانس با استفاده از دستگاه های GC و GC/MS انجام گرفت. در مجموع 56 ترکیب در اسانس جمعیت های H. calycinus شناسایی شد. بیشترین ترکیب اسانس این گیاه در رویشگاه بلده بالا (37 ترکیب) شناسایی شد، در حالی که بیشترین بازده اسانس در رویشگاه اوروست (27/1 درصد) مشاهده شد. ترکیب های هگزادکانوئیک اسید، اسپاتولنول و 14،10،6- تری متیل2- پنتادکانونن، ترکیب های غالب اسانس در هر سه رویشگاه بودند. Manuscript profile