هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر تغییرات کاربری اراضی در شهر میناب بر تغییرات جزایر حرارتی شهری (UHI) با استفاده از روش طبقه بندی جنگل تصادفی و آمار فضایی بر روی تصاویر TM و OLI لندست طی سال های 1988، 1998، 2008 و 2018 بود. ابتدا با استفاده از الگوریتم های پنجره مجزا و تک‌ کاناله دمای سطح زمین محاسبه شد. نقشه کاربری های اراضی با استفاده از روش نظارت‌شده جنگل تصادفی تهیه و میزان کارایی آن با دو معیار صحت کلی و ضریب کاپا ارزیابی گردید. به‌ منظور بررسی خودهمبستگی فضایی و الگوی پراکنش لکه‌های داغ از دو آماره موران محلی و اَنسِلین و گتیس- اُرد جی استفاده شد. در سال 1988 کاربری های پوشش گیاهی، اراضی بایر و ساخت و سازهای شهری به ترتیب 30.1، 32.53، 37.37 درصد از مساحت شهر را به خود اختصاص داده اند. در سال 2018 مساحت این نواحی به ترتیب 16.36، 9.56 و 74.08 درصد شده اند. برای اراضی بایر و پوشش گیاهی به ترتیب کاهش سطح به میزان سه برابر و دو برابر مشاهده شد، درحالی‌که اراضی شهری بیشتر از دو برابر افزایش سطح داشته اند. مقادیر محاسباتی برای شاخص نسبت جزایر حرارتی شهری (URI) درسال های 1988، 1998، 2008 و 2018 به ترتیب 0.45، 0.34، 0.11 و 0.22 بود. نتایج دو آماره فضایی مورداستفاده نشان دهنده الگوی خوشه ای برای جزایر حرارتی شهر میناب بود. در ضمن تطابق بسیار خوبی بین نتایج آماره گتیس- اُرد جی (تحلیل فضایی لکه‌‌های داغ) و آماره موران محلی (خودهمبستگی فضایی) در مورد الگوی فضایی خوشه‌های گرم و سرد مشاهده شد. Manuscript profile

با توجه به تحولات جمعیتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی رخ داده طی چند دهه اخیر، تحولات زیادی در شکل شهر نشینی و توسعه شهرها رخ داده است. توسعه روز افزون جامعه شهری، متأثر از عوامل ذکر شده به ساخت و سازهای بدون برنامه ریزی گو سترش مهار نشدنی شهرها منجر شده و تغییرات زیادی در ساخت فضایی آن ها به وجود آورده است که لزوم هدایت آگاهانه و طراحی فضای زیست مناسب برای شهرها را به دنبال داشته است. هدف از این مطالعه ارزیابی پتانسیل اراضی برای توسعه آتی شهر مرودشت بود. در این راستا از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی استفاده شد. بدین منظور، ابتدا لایه‌های اطلاعاتی فاصله از جاده دسترسی، فاصله از مسیر سیلاب، فاصله از مراکز داد و ستد، فاصله از مراکز اداری، نسبت توسعه اراضی، نسبت اراضی کشاورزی، نسبت سکونتگاه‌ها، فاصله از روستاهای مجاور در سامانه اطلاعات جغرافیایی تهیه شدند و بعد از وزن‌دهی با تکنیک تحلیل سلسله مراتبی برای معیارها و زیرمعیارها و همچنین فازی سازی نقشه‌ها، از عملگر ضرب و جمع فازی برای شناسایی مناطق حساس و مناطق کمتر در معرض خطر و حساسیت کمتر در سامانه اطلاعات جغرافیایی، پهنه‌بندی شد و بر اساس انحراف از معیار ارزش‌های سلولی تصویر رستری در پنج طبقه پتانسیل ناچیز، بسیارکم، کم، متوسط، زیاد و بسیار زیاد طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان داد که مهمترین معیارها با اوزان 268/0 و 159/0 به‌ترتیب معیار فاصله از مسیر سیلاب و معیار نسبت سکونتگاه‌ها بودند. همچنین نتایج نشان داد که محدوده شمالی، شمال غربی و شمال شرقی محدوده شهر بیشترین پتانسیل و محدوده جنوب و جنوب غربی کمترین پتانسیل را جهت توسعه آتی شهر دارند. طبقه پتانسیل زیاد جهت توسعه با 57/30% از وسعت محدوده مطالعاتی بیشترین سطح را بخود اختصاص داده است و همچنین 83/64% از اراضی شهر مرودشت پتانسیل بالا و مناسبی جهت توسعه آتی دارند. Manuscript profile

Manuscript profile

لازمه اتخاذ اطلاعات دقیق ار فناوری سنجش از دور، طبقه‌بندی اصولی و دقیق تصاویر ماهواره‌ای می‌باشد. نقشة کاربری اراضی یکی از فاکتور های اساسی در مطالعات منابع طبیعی و مدیریت محیط زیست می‌باشد. اغلب تهیة نقشة کاربری اراضی یک منطقه یکی از پرهزینه‌ترین بخش‌های پروژه‌های زیست محیطی و منابع طبیعی است. در سال های اخیر محققان از روش‌های مختلفی نقشه کاربری اراضی را با استفاده از این داده‌ها تهیة کرده‌اند. روش‌های مختلفی جهت طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای وجود دارد. هر یک از روش‌ها دارای معایب و مزایایی می باشند. در تحقیق حاضر هدف انتخاب بهترین روش طبقه‌بندی تصویر OLI ماهواره‌ لندست 8 در تهیه نقشه کاربری اراضی بود. بر این اساس از 8 الگوریتم‌ مختلف طبقه‌بندی نظارت‌شده جهت استخراج نقشه کاربری اراضی منطقه بهشت گمشده استفاده شد. نتایج نشان داد که روش‌های حداکثر احتمال و ماشین بردار پشتیبان با صحت کلی 93/98 و 73/98 و ضریب کاپا به ترتیب 41/98 و 09/98 درصد نسبت به روش‌های دیگر دارای دقت بالاتری هستند. اولویت‌بندی دقت روش‌های 8گانه به ترتیب حداکثر احتمال ، ماشین بردار پشتیبان ، فاصله ماهالانوبی ، واگرایی اطلاعات طیفی ، نقشه‌بردار زاویه طیفی ، حداقل فاصله ، کدهای باینری و سطوح موازی بود. روش حداکثر احتمال بیشترین اطمینان طبقه-بندی با میزان 83/98 درصد را در سطح اعتماد 1 درصد به‌خود اختصاص داد. نتایج تحقیق حاضر نشان-دهنده دقت روش‌های مختلف طبقه‌بندی تصاویر ماهواره‌ای جهت کاهش وقت و هزینه می‌باشد. Manuscript profile

برآورد صحیح از میزان رسوب حمل شده توسط سیستم آبراهه یک حوزه آبخیز در طراحی تمام پروژه های آبی و حفاظت خاک ضروری می باشد. با توجه به تبدیل لگاریتمی داده های دبی – رسوب، نیاز به اصلاح اریب زیاد معادلات رگرسیونی سنجه رسوب می باشد. از این رو تحقیق حاضر درصدد ارزیابی عملکرد 6 روش سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی (FAO)، روش اصلاح گر (LS)، روش اداره عمران اراضی ایالات متحده(USBR)، برآوردکننده نااریب با حداقل واریانس(MVUE)، روش کائو(β) و تخمین گر شبه بیشینه درست نمایی (MQMLE)در برآورد رسوب معلّق در حالت بدون تقسیم بندی داده ها در حوزه ی آبخیز تنگ بستانک بود. بدین منظور از شاخص های مجذور مربعات خطا (RMSE)، ضریب کارایی مدل(CE)، برآورد خطای نسبی(ER)، انحراف استاندارد عمومی(GSD)، شاخص نسبت اختلاف(r)، شاخص صحّت(P) و تفاوت توزیع احتمالاتی رسوب مشاهداتی و برآوردی استفاده شد. ضریب تبیین رسوب معلّق مشاهداتی و برآوردی جهت نمایش ارتباط قوی میزان مشاهداتی و اصلاحی محاسبه گشت. نتایج نشان داد روش تخمین گرشبه بیشینه درست نمایی(LQMLE) با میزان مجذور مربعات خطای معادل 663/3 ، ضریب کارایی 1/92، انحراف استاندارد عمومی 556/0، نسبت اختلاف 01/1 ، برآورد درصد خطای نسبی 33 و شاخص صحّت01/1 در کل بهترین مدل جهت برآورد رسوب معلّق حوزه و مدل های FAO و LS ( با مجذور مربعات خطای 24/6 و ضریب کارایی 3/76)،( با مجذور مربعات خطای87/4 و ضریب کارایی 7/85) ضعیف ترین مدل ها در برآورد رسوب معلّق حوزه می باشند. در مجموع روش های مختلف و ضرایب اصلاحی متفاوت نمودار سنجه رسوب در حالت بدون تقسیم بندی داده ها می توان نتیجه گیری کرد که در اکثر مدل ها روش های LQMLE و MVUE بهترین روش های برآورد رسوب معلّق بوده است. Manuscript profile